Τι πρέπει να γίνει και τι όχι για τον πληθωρισμό

Project Syndicate

Από τη δεκαετία του 1970, οι κρίσεις των τιμών του πετρελαίου εκτόξευσαν τον πληθωρισμό και δέσμευσαν την οικονομική ανάπτυξη, η σταθερότητα των τιμών διατηρήθηκε ακόμη και όταν η ανάπτυξη ήταν ισχυρή. Πολλοί πολιτικοί και οικονομολόγοι υποκλίνονταν, ισχυριζόμενοι περήφανα ότι βρήκαν τη μαγική φόρμουλα. Το σχετικό ερώτημα, τώρα που ο πληθωρισμός είναι εδώ, είναι τι να κάνουμε για αυτό. Τα επιτόκια που αυξάνονται θα περιορίσουν πράγματι την ανάπτυξη των τιμών, αλλά θα το κάνουν σκοτώνοντας την οικονομία. Ναι, ορισμένοι υποστηρικτές των υψηλότερων επιτοκίων ισχυρίζονται ότι η επιθετική καταπολέμηση του πληθωρισμού θα βοηθήσει τους φτωχούς. Αλλά τίποτα δεν είναι πιο δύσκολο για τους εργαζόμενους από το να μην έχουν εισόδημα και να έχουν μειωμένη διαπραγματευτική δύναμη, κάτι που θα συμβεί αν η κεντρική τράπεζα δημιουργήσει ύφεση. Και αυτό ισχύει ιδιαίτερα στις ΗΠΑ, οι οποίες έχουν το πιο αδύναμο σύστημα κοινωνικής προστασίας μεταξύ των προηγμένων οικονομιών. Σίγουρα, κάποια ομαλοποίηση των επιτοκίων θα ήταν καλή. Αλλά υπάρχουν σημαντικοί κίνδυνοι στην ώθηση των επιτοκίων πολύ ψηλά, πολύ γρήγορα. Οι περιορισμοί από την πλευρά της προσφοράς απαιτούν λύσεις, πολλές από τις οποίες δεν έχουν λάβει ακόμη τη δέουσα προσοχή.

Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα πρέπει να εξετάσουν τη μεταρρύθμιση της μετανάστευσης, τις επενδύσεις στην παιδική μέριμνα, έναν υψηλότερο κατώτατο μισθό και νομοθεσία για να κάνουν τον χώρο εργασίας πιο ελκυστικό, ειδικά για τις γυναίκες και τους ηλικιωμένους. Για να διορθώσουμε τον τομέα της στέγασης, πρέπει να ενθαρρύνουμε τις μετατροπές κενών χώρων γραφείων σε οικιστικές μονάδες. Για να αντιμετωπίσουμε την ενεργειακή κρίση, χρειαζόμαστε πολύ μεγαλύτερες δημόσιες επενδύσεις στην πράσινη ενέργεια και κρατικές εγγυήσεις τιμών για το πετρέλαιο. Χρειαζόμαστε επίσης ισχυρότερους νόμους για τον ανταγωνισμό, έτσι ώστε οι επιχειρήσεις να μην έχουν κίνητρο να περιορίσουν την παραγωγή ως τρόπο να εκτονώσουν τα κέρδη τους.

Το πιο σημαντικό, πρέπει να βοηθήσουμε τα μεσαία και χαμηλά εισοδήματα να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες του πληθωρισμού. Οι εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου καταγράφουν απροσδόκητα κέρδη ενώ οι απλοί πολίτες αγωνίζονται να τα βγάλουν πέρα. Μια «έκπτωση πληθωρισμού», που χρηματοδοτείται από έναν φόρο απροσδόκητων κερδών στις εταιρείες ορυκτών καυσίμων, θα αντιμετωπίσει αποτελεσματικά αυτές τις ανισότητες.

Ο σημερινός πληθωρισμός έχει δημιουργήσει μεγάλους νικητές και μεγάλους ηττημένους, με τους νικητές να συγκεντρώνονται στην κορυφή της κατανομής του εισοδήματος και του πλούτου και τους ηττημένους στο κάτω μέρος. Δεν χρειάζεται να είναι έτσι, ούτε πρέπει να είναι πια.

Ο Joseph Stiglitz είναι νομπελίστας στα οικονομικά, καθηγητής στο Columbia University και μέλος της Ανεξάρτητης Επιτροπής για τη Μεταρρύθμιση Εταιρικής Φορολογίας.

Ο Dean Baker είναι εκ των διευθυντών του Center for Economic and Policy Research στην Ουάσιγκτον.