Κτηματολόγιο: Δεν χάνουν τα ακίνητά τους οι ακρίτες του Αιγαίου

Οι Έλληνες ακρίτες που κατοικούν σε μικρά νησιά των Δωδεκανήσων, και ειδικότερα στις νησίδες Αγαθονησίου, Αρκιών, Μαράθου, Μεγίστης, Ψερίμου και Σαρίας θα διατηρήσουν τις δημόσιες εκτάσεις που τους είχαν παραχωρηθεί κατά κυριότητα με αποφάσεις του 1996, με καταβολή συμβολικού τιμήματος, κυρίως για κοινωνικούς, αλλά και γεωπολιτικούς λόγους. Αυτό προβλέπεται σε ειδική ρύθμιση που περιλαμβάνεται στο νομοσχέδιο για την εταιρική διακυβέρνηση εταιρειών του Δημοσίου του Υπουργείου Οικονομικών, το οποίο εισήχθη προς συζήτηση στη Διαρκή Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής.

Είναι αξιοσημείωτο ότι για τις αποφάσεις παραχώρησης συντάχθηκαν συμβολαιογραφικές πράξεις, οι οποίες, στο πλαίσιο της κτηματογράφησης των συγκεκριμένων νήσων, αμφισβητήθηκαν με αγωγές εκ μέρους του ελληνικού Δημοσίου, ως παραχωρήσεις παρά μη κυρίου. Κι αυτό παρότι υπάρχει πρόβλεψη του νομοθέτη, ώστε ακόμα και αν το Δημόσιο δικαιωθεί κατά τη διεκδίκηση των εν λόγω ακινήτων στο πλαίσιο εκδίκασης των  κτηματολογικών αγωγών, υφίσταται  το νομοθετικό πλαίσιο για την εκ νέου παραχώρηση των ακινήτων αυτών στους ήδη νομείς τους, το οποίο ενεργοποιείται για λόγους εθνικής πολιτικής και ενίσχυσης των ακριτικών περιοχών (άρθρο 5 του ν. 719/1977 και άρθρο 17 του ν. 2443/1996).

Όμως για λόγους οικονομίας χρόνου και αποφυγής δικαστικών εξόδων για τους νομείς των συγκεκριμένων ακινήτων, με τη νέα ρύθμιση προτείνεται η απόσυρση των εμπραγμάτων δικαιωμάτων του ελληνικού Δημοσίου και η αναγνώριση των νομέων ως κυρίων των ακινήτων. Επίσης, προβλέπεται ότι οι εκκρεμείς δίκες καταργούνται, ώστε να οριστικοποιηθούν οι σχετικές εγγραφές του Κτηματολογίου, υπέρ των νομέων των διεκδικούμενων ακινήτων.

Ειδικότερα, νομέας τους θεωρείται κύριος έναντι του Δημοσίου, εφόσον αποδεδειγμένα:

α) είναι μόνιμος κάτοικος των συγκεκριμένων νησίδων,

β) έχει αναγραφεί ως κύριος στις πρώτες κτηματολογικές εγγραφές του 1998

γ) δεν έχει εκδοθεί και κοινοποιηθεί σε αυτόν ή τους δικαιοπαρόχους του Πρωτόκολλο Διοικητικής Αποβολής ή Πρωτόκολλο Καθορισμού Αποζημίωσης Αυθαίρετης Χρήσης

δ) δεν προβάλλονται δικαιώματα του Δημοσίου επί του ακινήτου για άλλη αιτία.

Η ιστορία είχε ξεκινήσει με τον νόμο 2443/1996. Τότε είχε προβλεφθεί ότι ακίνητα του Δημοσίου, που κατέχονταν αυθαίρετα πριν το 1980 στις νησίδες Αγαθονήσι, Αρκιοί, Μαράνθη, Μεγίστη, Ψέριμο και Σαρία του Νομού Δωδεκανήσου, μπορούσαν να παραχωρηθούν  δωρεάν και κατά κυριότητα στους αυθαίρετους κατόχους τους, με τους εξής όρους και προϋποθέσεις:

α. Εάν επρόκειτο για αστικό ακίνητο, με κτίσματα, δεν μπορούσε να υπερβαίνει τα 800 τετραγωνικά μέτρα. Κατ’ εξαίρεση μπορούσε να παραχωρηθεί μεγαλύτερη έκταση, εφόσον η επιπλέον έκταση δεν ήταν άρτιο οικόπεδο ή δεν θα μπορούσε να αποτελέσει άρτιο οικόπεδο σε συνένωση με άλλη συνεχόμενη έκταση του Δημοσίου. Αν η κατεχόμενη έκταση ήταν μεγαλύτερη, επιτρεπόταν να παραχωρηθούν επιπλέον 800 τετραγωνικά μέτρα, αλλά με τίμημα ίσο με το 1/5  της τρέχουσας αγοραίας αξίας της.

β. Εάν επρόκειτο για αγροτικό ακίνητο δεν μπορούσε η παραχωρούμενη έκταση να υπερβαίνει τα 10 στρέμματα. Αν ο δικαιούχος κατείχε μεγαλύτερη έκταση ήταν δυνατό να παραχωρηθούν άλλα 10 στρεμμάτων, με τίμημα ίσο με  το  1/10 της τρέχουσας αγοραίας αξίας.

Ο παραχωρησιούχος έπρεπε να έχει την ελληνική ιθαγένεια ενώ η μεταβίβασή τους επιτρεπόταν μόνο σε φυσικά πρόσωπα, επίσης με ελληνική ιθαγένεια και μετά την πάροδο 15 ετών από την παραχώρηση του ακινήτου.

Και άλλες παραχωρήσεις

Επίσης, στο νομοσχέδιο του Υπουργείου Οικονομικών  προβλέπονται και άλλες παραχωρήσεις τμημάτων δημοσίων ακινήτων, άνευ ανταλλάγματος,  όπως στο Ταμείο Χρηματοδότησης Δικαστικών Κτιρίων για την ανέγερση του Δικαστικού Μεγάρου Βόλου και η παραχώρηση χρήσης ακινήτων, εντός της αποχαρακτηρισμένης χερσαίας ζώνης λιμένα Ελευσίνας, άνευ ανταλλάγματος στον Δήμο Ελευσίνας ως Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης για το έτος 2023.

Ακόμη, παρέχεται η δυνατότητα στο ελληνικό Δημόσιο να παραχωρεί κατά κυριότητα, χωρίς αντάλλαγμα, στους Δήμους Ελληνικού – Αργυρούπολης, Γλυφάδας και Αλίμου, πέραν των κοινωφελών χώρων, και χώρους κοινωνικής ανταποδοτικότητας,  χαρακτηρισμένους από την πολεοδομική νομοθεσία, εντός της έκτασης του Μητροπολιτικού Πόλου Ελληνικού – Αγίου Κοσμά.