Το τουρκολιβυκό μνημόνιο και οι «παγίδες» για την Ελλάδα

Ένα αποφασιστικό βήμα προς την υλοποίηση του τουρκολιβυκού μνημονίου του 2019 έκανε η Άγκυρα τη Δευτέρα με την υπογραφή της νέας συμφωνίας με τη Λιβύη για τους υδρογονάνθρακες.

Ένα βήμα το οποίο υπογραμμίζουν διπλωμάτες και αναλυτές δεν αφορά μόνο την προεκλογική περίοδο που διανύει ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και την ανάγκη του να επιβληθεί σε μία αναμέτρηση, ποντάροντας σε ένα στείρο εθνικισμό και αποπροσανατολισμό, αλλά έχει βαθύτερες ρίζες.

Η υλοποίηση του τουρκολιβυκού μνημονίου εντάσσεται στο πλαίσιο της επισφράγισης του αφηγήματος της «Γαλάζιας Πατρίδας» επί συγκεκριμένων τετελεσμένων. Ακόμα και αν αυτά δεν μπορεί να προεξοφληθεί ότι σχεδιάζεται να επιχειρηθούν στο άμεσο μέλλον, σύμφωνα με συγκεκριμένες εκτιμήσεις.

Διαβάστε επίσης: Ο «Αιώνας της Τουρκίας» και οι εκλογές του 2023 – Θα κλέψει την παρτίδα ο Ερντογάν;

Η Τουρκία όπως και στην υπογραφή του πρώτου τουρκολιβυκού μνημονίου το 2019, έδειξε να βρίσκεται «ένα βήμα μπροστά» στις κινήσεις της από την Ελλάδα. Και αν για το πρώτο μνημόνιο υπήρχαν κάποιες αποχρώσεις – ενδείξεις, αυτή τη φορά, τόσο η Τρίπολη, όσο και η Άγκυρα φρόντισαν να ενεργήσουν με άκρα μυστικότητα και να έχουν το πλεονέκτημα του «αιφνιδιασμού».

Η ανάγκη Ντμπέιμπα για στήριξη από την Τουρκία

Σύμφωνα με το Libya Desk (Consulting Agency), που εμφανίζεται να στέκεται κριτικά απέναντι στην υπογραφή του νέου μνημονίου κατανόησης, «ο Ντμπέιμπα, όπως και ο προκάτοχός του Σάρατζ, υπέγραψε τις συμφωνίες από απόγνωση για να εξασφαλίσει τον ρόλο της Τουρκίας, ως στρατηγικού συμμάχου για να παραμείνει στην εξουσία.

»Για αυτόν, η συμφωνία είναι απαραίτητη καθώς πιστεύει ότι μόνο οι Τούρκοι μπορούν να τον βοηθήσουν να συγκρατήσει και να διαχειριστεί τη συμμαχία του με τις ένοπλες ομάδες στην Τρίπολη».

Το γεγονός ότι η Άγκυρα επένδυσε για μία ακόμα φορά στην αγωνία μίας αποδυναμωμένης λιβυκής κυβέρνησης να κρατηθεί στην εξουσία δείχνει τη μεθόδευση των κινήσεων της και την αναζήτηση νομιμοποίησης του αφηγήματος της Γαλάζιας Πατρίδας.

Διαβάστε ακόμα: Ηχηρή παρέμβαση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για το τουρκολιβυκό μνημόνιο

Η Ελλάδα πληρώνει την απραξία της;

Ο καθηγητής Διεθνούς Δικαίου του Πανεπιστημίου Πειραιά, Πέτρος Λιάκουρας, σχολιάζοντας το Μνημόνιο για υδρογονάνθρακες (Πρώτο Πρόγραμμα) τόνισε ότι οδηγεί στην υλοποίηση της τουρκολιβυκής οριοθέτησης.

Υπογράμμισε δε ότι η Ελλάδα δεν πρέπει να αφήσει άλλο χρόνο να κυλήσει, αλλά να προχωρήσει σε οριοθετήσεις και να σκεφτεί σοβαρά την περίπτωση προσφυγής στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, αφού επεκτείνει την αιγιαλίτιδα στα 12 ναυτικά μίλια νότια της Κρήτης.

Όπως επεσήμανε ο καθηγητής η Ελλάδα πληρώνει τα λάθη του παρελθόντος που δεν έκανε τίποτα. Σημείωσε ότι είναι καιρός να γίνουν βήματα έστω και υπό πίεση για να προσθέσει πως μόλις βρέθηκε σε δύσκολη στιγμή η Λιβύη η Άγκυρα το εκμεταλλεύτηκε, έκανε το Τουρκολιβυκό και εμείς βρισκόμαστε μπροστά σε τετελεσμένα. Και, ποτέ τετελεσμένο δεν έχει ανατραπεί.

Διαβάστε ακόμα:  Μητσοτάκης σε Αμερικανούς βουλευτές: Απαράδεκτη η ρητορική της Τουρκίας

Οι περιοχές και τα ενδεχόμενα

Αξίζει να σημειωθεί ότι η νέα συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης καλύοτει περιοχές του τουρκολιβυκού μνημονίου και μέρος της περιοχής που έχουν οριοθετήσει Ελλάδα και Αίγυπτος. Σύμφωνα με τον Πέτρο Λιάκουρα σε αυτή την περιοχή η Ελλάδα έχει δυνατότητα να παρεμποδίσει πλοίο που έρχεται για να κάνει έρευνα ή εξόρυξη.

Η δεύτερη περιοχή, καλύπτει μεγάλη έκταση από τον 24ο ως τον 26ο μεσημβρινό δηλαδή περίπου το 1/3 της Κρήτης και σε αυτή την περιοχή υπάρχει το Τουρκολιβυκό μνημόνιο, άρα παράγει δικαιώματα για την Λιβύη που δεν είναι αντιτάξιμα έναντι της Ελλάδας.

Όμως δεν δημιουργούν αυτό που στο Διεθνές Δίκαιο λέμε, αντικειμενική κατάσταση (objective situation). Δηλαδή κάποιος που περνάει από εκεί εάν θέλει δέχεται ότι υπάρχει Τουρκολιβυκή ΑΟΖ, εάν δεν θέλει, δεν το δέχεται.

Η τρίτη περιοχή, είναι αυτή στην οποία η Λιβύη θα αναπτύξει σταδιακά τα δικαιώματά της, στην ουσία είναι παλαιές διεκδικήσεις και -σύμφωνα με τον χάρτη που έχουν παρουσιάσει οι Τούρκοι- φτάνουν κυριολεκτικά μία ανάσα από την Κρήτη.

Είναι μη οριοθετημένη περιοχή και από τις δύο πλευρές και εφόσον είναι αμφισβητούμενη, όπως υπογραμμίζει ο καθηγητής Διεθνούς Δικαίου. κανένα κράτος δεν μπορεί να προβαίνει σε μονομερείς ενέργειες, τουλάχιστον όταν δεν είναι καλόπιστες.

Υπενθυμίζει δε ότι στις περιοχές αυτές έχει αδειοδοτήσει τεμάχια η Ελλάδα με τον νόμο Μανιάτη, οι οποίες αμφισβητήθηκαν από την Λιβυκή κυβέρνηση στα τέλη του 2019.

Αρα είναι περιοχή που ούτε η Ελλάδα ούτε η Λιβύη μπορεί να προβούν σε ενέργειες, σύμφωνα με τον ίδιο γεγονός που δυσκολεύει πολύ την αντίδραση. Το ίδιο ισχύει και για την Ελλάδα σε περιοχές που δεν έχει οριοθετήσει, όπως κάτω από την Κρήτη που υπάρχει και το Τουρκολιβυκό μνημόνιο.

Την ίδια θέση για την τρίτη περιοχή εκφράζουν μιλώντας στο in και διπλωμάτες που υπογραμμίζουν ότι κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί ούτε τη στάση των συμμάχων και εταίρων. Υπογραμμίζουν ωστόσο ότι τα συμφέροντα που ενδέχεται να απειλήσουν και να θίξουν οι τουρκικές κινήσεις μετά το μνημόνιο Άγκυρας – Τρίπολης για τους υδρογονάνθρακες ενδέχεται να ξεπερνούν κατά πολύ το μέγεθος της Ελλάδας.

Τις εξελίξεις παρακολουθούν ξένες δυνάμεις – Διπλωματικό μαραθώνιο ξεκινά η Αθήνα

Σε αναμονή είναι και διπλωμάτες ξένων χωρών, που έχουν εμπλοκή στις εξελίξεις στη Λιβύη, που παρακολουθούν τις εξελίξεις και περιμένουν την επόμενη κίνηση της Άγκυρας.

Σε αυτό το πλαίσιο η Αθήνα ξεκινά έναν νέο διπλωματικό μαραθώνιο, με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να αναμένεται να θέσει το ζήτημα των τουρκικών προκλήσεων μετ’ επιτάσεως στην Σύνοδο της Πράγας, δίνοντας έμφαση και στις εξελίξεις στο πεδίο της Λιβύης.

Ο Νίκος Δένδιας την ίδια στιγμή ετοιμάζει βαλίτσες για Κάιρο την Κυριακή. Η Αίγυπτος κατήγγειλε τη νέα συμφωνίας Άγκυρας – Τρίπολης ήδη από τη Δευτέρα.

Την Τρίτη ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επιτέθηκε για μία ακόμα φορά εναντίον της Ελλάδας, στοχοποιώντας τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά «ο Έλληνας Πρωθυπουργός ζητά βοήθεια από τις ΗΠΑ. Απέναντι σε ποιον; Εναντίον της Τουρκίας».

Για να προειδοποιήσει «ό,τι κι αν κάνετε, θα κάνουμε πάντα, ό,τι χρειαστεί, είμαστε έτοιμοι να το κάνουμε».

Πηγή: In.gr