Βαμβακού: Το χωριό του Σταύρου Νιάρχου θερμοκοιτίδα για επίδοξους startuppers – Τα κίνητρα

«Χρειάζεται ένα χωριό για να μεγαλώσει ένα παιδί» λέει μια αφρικανική παροιμία. Ωστόσο, στη γραφική Βαμβακού, ένα μικρό χωριό στις πλαγιές του Λακωνικού Πάρνωνα και σε υψόμετρο 903 μέτρων, το πρώτο παιδί που γεννήθηκε μετά από 30 χρόνια δημιουργεί τις προϋποθέσεις για να «μεγαλώσει» ο ίδιος ο τόπος.

Η Βαμβακού, που στην ακμή της αριθμούσε 200 πολυμελείς οικογένειες, σήμερα έχει ελάχιστους κατοίκους, καθώς «χτυπήθηκε» από τη μετανάστευση του ’50-‘60 και την οικονομική κρίση. Μάλιστα, το 2008 έκλεισε και το σχολείο του χωριού.

Εδώ και τέσσερα χρόνια μια ομάδα νέων ανθρώπων, ο Χάρης Βασιλάκος, ο Ανάργυρος Βερδήλος, η Ελένη Μάμη και ο Τάσος Μάρκος, με καταγωγή και ισχυρούς δεσμούς με το χωριό, δημιούργησαν τον οργανισμό Vamvakou Revival, βάζοντας στόχο την αναγέννηση της Βαμβακούς, έχοντας την αποκλειστική υποστήριξη από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (σ.σ. η Βαμβακού είναι το χωριό καταγωγής του ιδρυτή του Ιδρύματος, Σταύρου Νιάρχου).

Σήμερα η ομάδα Αναβίωσης της Βαμβακούς καλεί ανθρώπους με ιδέες και όραμα, φυσικά πρόσωπα, επιχειρηματικές ομάδες, startups ή υπό σύσταση επιχειρήσεις με μία επιχειρηματική ιδέα, υπηρεσία ή προϊόν προς ανάπτυξη να υποβάλουν αίτηση για την ένταξή τους στον πρώτο κύκλο του Προγράμματος Υποστήριξης και Φιλοξενίας Επιχειρήσεων στη δομή της Vamvakou Incubator.

Διαβάστε επίσης: EBRD: Υποστηρίζει επτά ελληνικές start up με το πρόγραμμα Star Venture

Οι αιτήσεις στον κόμβο www.vamvakourevival.org ανοίγουν τη Δευτέρα 10 Οκτωβρίου 2022 και θα διαρκέσουν δύο μήνες.

Θερμοκοιτίδα Επιχειρήσεων ψηλά στο βουνό

Ο ΟΤ συνομίλησε με την ομάδα για το πώς ένας τόπος ξανά παίρνει ζωή, όχι απλώς με την έννοια της επισκεψιμότητας – τομέας στον οποίο ήδη τα αποτελέσματα είναι αξιοπρόσεκτα –, αλλά και οικονομική δραστηριότητα τέτοια που να μπορούμε να μιλάμε για έναν τόπο να ζει μόνιμα κάποιος, με ό,τι συνεπαγωγές εμπεριέχει η φράση αυτή.

Ποια είναι τα κίνητρα που παρέχονται μέσω του ανοιχτού καλέσματος για συμμετοχή στη Θερμοκοιτίδα Επιχειρήσεων;

«Πρόκειται για το πρώτο επιχειρηματικό κέντρο σε ένα μικρό ορεινό χωριό, έναν κοινό συνεργατικό χώρο ανάπτυξης ιδεών, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας Αναβίωσης του χωριού με την υποστήριξη του ΙΣΝ, το οποίο θα φέρει κοντά ανθρώπους με όραμα για την αναβίωση και αναζωογόνηση της ελληνικής υπαίθρου, οι οποίοι επιθυμούν να δημιουργήσουν το μέλλον “με τα ίδια τους τα χέρια” σε έναν παρθένο τόπο που αναγεννάται και να γίνουν συμμέτοχοι σε ένα πρωτοπόρο εγχείρημα μέσα από την υλοποίηση της δικής τους επιχειρηματικής βιώσιμης ιδέας στους τομείς του τουρισμού, του πολιτισμού, της αγροδιατροφής και της καινοτομίας», συνοψίζει ο Ανάργυρος Βερδήλος.

Ο πρώτος κύκλος στοχεύει στην υποστήριξη 10 σχημάτων: πέντε επιχειρήσεων που θα εγκατασταθούν στη Βαμβακού και πέντε ομάδων ή υποψήφιων επιχειρηματιών με έδρα ευρύτερα στην Περιφέρεια Πελοποννήσου.

Όπως αναφέρουν οι άνθρωποι του οργανισμού Vamvakou Revival, οι επιχειρήσεις, επιχειρηματίες ή ομάδες που θα ενταχθούν στο πρόγραμμα θα μπορούν να φιλοξενούνται σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο στο χωριό με πλήρη πρόσβαση σε ΑμεΑ, όπου θα παρέχονται όλες οι αναγκαίες υποδομές λειτουργίας μιας επιχείρησης – π.χ., χώρος γραφείων, εξοπλισμός Η/Υ, τηλεφωνική γραμμή, γρήγορη σύνδεση στο διαδίκτυο, κοινόχρηστοι-συνεργατικοί χώροι.

Η θερμοκοιτίδα, επίσης, θα αποτελεί ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο επιχειρηματικής εκκίνησης και επώασης, παρέχοντας δικτύωση, συμβουλευτική, επιχειρηματική κατάρτιση και εκπαίδευση (business strategy, marketing, πωλήσεις), αξιολόγηση δυναμικού καινοτομίας και επιχειρηματική και χρηματοοικονομική συμβουλευτική υποστήριξη, για τη διαμόρφωση των εκάστοτε επιχειρηματικών μοντέλων, αλλά και για την εν γένει βιώσιμη λειτουργία των επιχειρηματικών σχημάτων.

Σημάδια αναγέννησης

«Τα πρώτα σημάδια αναζωογόνησης είναι πλέον ορατά, μιας και ο τόπος έχει ήδη αρχίσει να ζωντανεύει. Χιλιάδες επισκέπτες έχουν περάσει από το χωριό μέχρι σήμερα, γειτονιές του έχουν αναγεννηθεί και νέοι κάτοικοι έχουν ήδη επιστρέψει, ενώ έχει γεννηθεί και μεγαλώνει στον τόπο το πρώτο μωρό μετά από πάνω από 30 χρόνια», μας λέει η Ελένη Μάμη.

Η ίδια εξηγεί ότι σήμερα στο χωριό λειτουργεί όλο τον χρόνο το εστιατόριο-καφέ Βουρέικο, δύο νέοι ξενώνες, η Ρούγα της Βαμβακούς και ο Παραδοσιακός Ξενώνας Βαμβακούς, ενώ το σχολείο έχει ανακαινιστεί πλήρως και έχει μετατραπεί σε ένα σύγχρονο και καινοτόμο τεχνολογικό κέντρο, το V.Lab (Vamvakou Technology Lab fully powered by SNF).

Το σχολείο λειτουργεί και ως πολυχώρος, φιλοξενώντας, πέρα από τεχνολογικά και επιστημονικά προγράμματα για παιδιά και ενηλίκους, πληθώρα άλλων εκπαιδευτικών και καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων για μικρούς και μεγάλους, εργαστήρια, παιχνίδια, ανοιχτή δανειστική βιβλιοθήκη και πολιτιστικές εκδηλώσεις, συμπληρώνει ο Χάρης Βασιλάκος.

Ο ίδιος επισημαίνει: «Οι κάτοικοι και οι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα όλο τον χρόνο να παρακολουθούμε από συναυλίες κλασικής μουσικής έως θεατρικές παραστάσεις και καλλιτεχνικά εργαστήρια. Οι βαμβακίτικες αυτές εμπειρίες εμπλουτίζονται μάλιστα με οργανωμένες αθλητικές δραστηριότητες στο βουνό του Πάρνωνα, όπως πεζοπορία, ορεινή ποδηλασία με ηλεκτρικά ποδήλατα HAIBIKE με υποβοήθηση σε ένα δίκτυο πεζοπορικών και ποδηλατικών διαδρομών».

Ιδανικός τόπος για τηλεργαζόμενους, ψηφιακούς νομάδες και καλλιτέχνες

Η Αναβίωση Βαμβακούς, ωριμάζει και εξελίσσεται, ενώ παράλληλα διαμορφώνει χώρους δυναμικής ανάπτυξης της εργασίας και πολυδιάστατα προγράμματα φιλοξενίας, έρευνας και καλλιτεχνικής έκφρασης.

«Στον τομέα αυτόν, σημαντικές είναι οι συνεργασίες και τα προγράμματα φιλοξενίας που υλοποιούμε με κορυφαίους οργανισμούς, όπως η Εθνική Λυρική Σκηνή (ΕΛΣ) και το Oros Ensemble, το New York University (NYU) και το University of California, Los Angeles (UCLA)», αναφέρει ο κ. Βασιλάκος.

Υπογραμμίζει ότι, παράλληλα, στο νέο τοπίο που διαμόρφωσε η πανδημία, «το χωριό καθίσταται ένα ιδανικό περιβάλλον για τηλεργαζόμενους, ψηφιακούς νομάδες αλλά και καλλιτέχνες που αναζητούν ένα μέρος όπου, με την κατάλληλη τεχνική υποστήριξη και χρησιμοποιώντας τις υποδομές του V.Lab – συστήματα και εξοπλισμό τηλεδιασκέψεων, εκτυπωτές, σταθερούς υπολογιστές, laptops, tablets και γρήγορο internet, οπτική ίνα 50 Mbps σε όλους τους χώρους του – ή τους χώρους του σχολείου, θα εξοικονομούν χρόνο και κόστος στις μετακινήσεις, θα επιδεικνύουν περισσότερη παραγωγικότητα, αποδοτικότητα, ευελιξία και οργάνωση, δεν θα διασπάται η προσοχή τους από τις θορυβώδεις συνθήκες των πόλεων και θα ζυμωθούν με μια αλλιώτικη καθημερινότητα, διευρύνοντας τους ορίζοντές τους».

Προϊόντα αγροδιατροφής

Στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας Αναβίωσης γίνονται σημαντικά βήματα συνολικά με κατεύθυνση προς την ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής, και όχι μόνο της Βαμβακούς, στους τομείς του τουρισμού, της αγροδιατροφής, του πολιτισμού, της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας.

Η Vamvakou Revival σε συνεργασία με τον οργανισμό «Νέα Γεωργία για τη Νέα Γενιά», έχοντας την υποστήριξη από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, υλοποιεί στον άξονα της αγροδιατροφής μια δράση ενίσχυσης και στήριξης των τοπικών παραγωγών και κτηνοτρόφων.

Στόχος είναι η δημιουργία του καλαθιού προϊόντων της περιοχής, αλλά και περιφερειακής ανάπτυξης μέσα από στοχευμένες ενέργειες συμβουλευτικής και επιχειρηματικής υποστήριξης.

Έτσι, «πρόσφατα ιδρύθηκαν με πρωτοβουλία μας ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Βαμβακούς Parnon Poèma, που θα λανσάρει τα πρώτα του συσκευασμένα προϊόντα στην αγορά μέσα στο επόμενο διάστημα –μέλι ανθέων και κωνοφόρων, μέλι βιολογικό ελάτης, ελιές καλαμών και γραβιέρα με 100% κατσικίσιο γάλα– και ο Γυναικείος Συνεταιρισμός Βαμβακούς Βαμβακιά», μας λέει ο κ. Μάρκος.

«Προβλέπεται ακόμα η δημιουργία και λειτουργία ενός πρατηρίου προϊόντων που θα μπορεί να λειτουργεί και ως ένα μικρό παντοπωλείο για τους κατοίκους».

Πώς είναι να ζεις στο χωριό

Πώς είναι όμως άραγε η καθημερινότητα των ανθρώπων που ζουν όλο τον χρόνο στο χωριό – τι πλεονεκτήματα έχει και τι δυσκολίες συναντά κανείς;

«Η ζωή στο χωριό είναι μια πρόκληση από μόνη της. Υπάρχουν πολλά καθημερινά προβλήματα σε ορεινές περιοχές όπως η Βαμβακού, όμως ένας από τους ρόλους της ομάδας μας και του εγχειρήματός μας είναι η ανάπτυξη νέων υπηρεσιών και η βελτίωση και συντήρηση δομών και υποδομών του χωριού», μας λέει η Ελένη Μάμη.

«Στη Βαμβακού δεν υπάρχουν καταστήματα, χρειάζεται καλύτερος προγραμματισμός για τις προμήθειες της εβδομάδας, οι καιρικές συνθήκες δυσκολεύουν αρκετά την καθημερινότητα, ιδίως τους χειμερινούς μήνες, ενώ η έλλειψη ιατροφαρμακευτικών υποδομών είναι σίγουρα ένα μείον σε τέτοιου είδους περιοχές.

Σε κάθε περίπτωση, όμως, όλα είναι θέμα αλλαγής τρόπου ζωής και σκέψης. Θέλει δύναμη και προσπάθεια για να διαμορφωθούν οι κατάλληλες συνθήκες», αναφέρει η ίδια.

«Το θετικό είναι ότι η Βαμβακού απέχει μόλις μισή ώρα από αστικό κέντρο και, παρά τις δυσκολίες, σημασία έχει η ποιότητα ζωής και ότι κάθε μέρα ασχολούμαστε με κάτι τόσο σημαντικό και δημιουργικό.

Επιπλέον, είναι όμορφο να ανοίγεις το παράθυρό σου το πρωί, να είσαι μέσα σε ένα δάσος και να εργάζεσαι μέσα σε ένα ήσυχο και ήρεμο περιβάλλον, μακριά από τον θόρυβο και την ένταση της πόλης. Όσο έντονη και δύσκολη και να είναι η δουλειά, η εικόνα του φυσικού περιβάλλοντος σε ηρεμεί και σου δίνει δύναμη για το επόμενο βήμα και στόχο».

Ως νέα μητέρα η Ελένη μάς λέει: «Οι συχνές ερωτήσεις ”και πού θα πάει σχολείο;”, ”έχει άλλα παιδιά στο χωριό;” πάντα σε φέρνουν σε δύσκολη θέση και αυξάνουν το άγχος, παρ’ όλα αυτά, οι μηδενικές αποστάσεις μέσα στο χωριό με έχουν βοηθήσει πολύ να κρατήσω μια ισορροπία μεταξύ δουλειάς και ανατροφής παιδιού.

Επίσης, η ελευθερία που σου δίνει το φυσικό περιβάλλον, η ποιότητα ζωής, ο καθαρός αέρας και τα χιλιάδες ερεθίσματα, χρώματα, ήχοι και μυρωδιές που μπορεί να έχει ένα μικρό παιδί σε έναν παρθένο τόπο, όπως η Βαμβακού είναι ένα ανεκτίμητο δώρο για τη σωστή ανάπτυξή του.

Όταν ο γιος μου φτάσει σε ηλικία να πάει σχολείο η ανάγκη αυτή εύκολα καλύπτεται σε σχολείο στην ευρύτερη περιοχή ή στη Σπάρτη, αν και θα θέλαμε να έχουμε καταφέρει έως τότε να έχει επαναλειτουργήσει το σχολείο της Βαμβακούς».

Πρότυπο ανάπτυξης

Και πώς οραματίζονται, αλήθεια, το χωριό εφόσον λειτουργήσει η πρωτοβουλία της θερμοκοιτίδας;

«Η ομάδα μας πιστεύει πολύ σε αυτό το νέο εγχείρημα και τη νέα πνοή και δυναμική που μπορεί να δώσει στον τόπο», λέει ο κ. Βερδήλος.

«Θεωρούμε ότι μέσα από τη θερμοκοιτίδα επιχειρήσεων θα δοθούν κίνητρα σε δυνάμει επιχειρηματίες να έρθουν να δραστηριοποιηθούν στη Βαμβακού και να ζήσουν εδώ, ενώ παράλληλα, μέσα από τις ιδέες που θα κατατεθούν, πιστεύουμε ότι μπορεί να βρεθούν λύσεις σε καθημερινά προβλήματα της ζωής στο χωριό ή σε ορεινή περιοχή».

Κοινός τόπος πάντως για όλη την ομάδα είναι ένας: «Πρόθεσή μας είναι η Βαμβακού να λειτουργήσει ως πρότυπο ανάπτυξης για άλλες περιοχές, ενώ μέσω της θερμοκοιτίδας μπορεί να λειτουργήσει ως πρότυπο κέντρο επιχειρηματικότητας σε ορεινούς τόπους».

Η θερμοκοιτίδα επιχειρήσεων εντάσσεται στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Πελοπόννησος 2014-2020 και στον Άξονα Προτεραιότητας «Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, της ελκυστικότητας και της εξωστρέφειας της Περιφέρειας, μετάβαση στην ποιοτική επιχειρηματικότητα με αιχμή την καινοτομία και αύξηση της περιφερειακής προστιθέμενης αξίας».

Η Vamvakou Incubator και η λειτουργία της υποστηρίζονται από το ΙΣΝ, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας Αναβίωσης Βαμβακούς.