Απογραφή – ψηφιακό ωράριο: Επιβεβλημένη η παράταση και η έκδοση συνολικών οδηγιών με εγκύκλιο και όχι με αποσπασματικές ανακοινώσεις της ομάδας του ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ

1.   Εισαγωγή

Σε εφαρμογή των διατάξεων του ν. 4808/2021, που αφορούν τον μετασχηματισμό του ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ σε ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ (άρθρο 73) και την Ψηφιακή κάρτα εργασίας (άρθρο 74) εκδόθηκε η ΥΑ 49758/26.5.2022 του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Θεμάτων με την οποία, τίθεται σε εφαρμογή δύο φάσεων το σύστημα της ψηφιακής κάρτας εργασίας.

2.   Φάσεις ένταξης στο σύστημα της ψηφιακής Οργάνωσης του χρόνου εργασίας – χρονοδιάγραμμα.

2.1.                Α΄ Φάση Τράπεζες & Σούπερ μάρκετ με εργαζόμενους άνω των 250.

Η πρώτη φάση, αφορά τον κλάδο των Super Markets που απασχολούν συνολικά περισσότερους από 250 εργαζόμενους, καθώς και το σύνολο των Τραπεζών της Χώρας και έπρεπε να προβούν σε απογραφή της ψηφιακής οργάνωσης του χρόνου εργασίας από την 1η Ιουνίου έως και την 30η Ιουνίου 2022 -η οποία παρατάθηκε μέχρι την 30^η Σεπτεμβρίου 2022- για το σύνολο των εργαζομένων με εξαρτημένη σχέση εργασίας ή μέσω δανεισμού, οι οποίοι απασχολούνται με φυσική παρουσία στις εγκαταστάσεις τους, και θα άρχιζε την 1η Ιουλίου 2022, η οποία άρχισε την 1^η Οκτωβρίου 2022.

2.2.                Β΄ Φάση λοιπές επιχειρήσεις (ανεξαρτήτως κλάδου ή/και αριθμού εργαζομένων)

Η δεύτερη αφορά τις λοιπές επιχειρήσεις-εργοδότες της Χώρας, η απογραφική διαδικασία μπορεί να ολοκληρωθεί σταδιακά από 1/10/2022 έως και 30/11/2022,  [ΣΣ Η έναρξη της απογραφικής διαδικασίας τελικά με ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ, μετατέθηκε τυπικά την 1^η  Νοεμβρίου 2022 -λόγω του Ετήσιου πίνακα προσωπικού- και με την παράταση της προθεσμίας υποβολής του ΕΤΗΣΙΟΥ ΠΙΝΑΚΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ μέχρι την Παρασκευή 11.11.2022,  ουσιαστικά η απογραφική διαδικασία ξεκίνησε την 15^η Νοεμβρίου 2022 χωρίς να αλλάξει η καταληκτική ημερομηνία 30.11.2022] και θα αρχίσει πλήρως η ψηφιακή οργάνωση του χρόνου εργασίας την 1^η Δεκεμβρίου 2022, με την κατάργηση του ΠΙΝΑΚΑ Ε4 ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΟΣ ΩΡΑΡΙΟΥ.

3.   Απογραφική διαδικασία – περιεχόμενο

3.1.               Απογραφική διαδικασία, μέσω της Δήλωσης Μεταβολής Στοιχείων Εργασιακής Σχέσης, με ημερομηνία ολοκλήρωσης την 30.11.2022

Κατά την παραπάνω απογραφική διαδικασία, μέσω της Δήλωσης Μεταβολής Στοιχείων Εργασιακής Σχέσης, θα δηλώνονται μεταξύ άλλων:

• Οι συμβατικές εβδομαδιαίες ώρες πλήρους απασχόλησης,
• Το σύστημα απασχόλησης (5ήμερη/6ήμερη), [Ερωτάται η ΟΜΑΔΑ του ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ και η ηγεσία του Υπουργείου Εργασίας, ενδεικτικά, τι σύστημα είναι οι απασχολούμενοι την λεγόμενη 4^η βάρδια του Σαββατοκύριακου κυρίως στην Βιομηχανία;]
• Τα στοιχεία διαλείμματος, [ΣΣ την 3.11.2022 απαντώντας σε ερώτηση η ΟΜΑΔΑ του ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ έδωσε λύση για τον τρόπο που θα δηλώνεται το διάλειμμα στο επόμενο Βήμα της ολοκλήρωσης της απογραφικής διαδικασίας μέσω της δήλωσης Ψηφιακής Οργάνωσης του Χρόνου Εργασίας, σε αντίθεση με τα παραδείγματα που είχε με μορφή πινάκων στα σχετικά εγχειρίδια της 1.6.20222 και 20.10.2022]
• Η δυνατότητα ευέλικτης προσέλευσης.

Σε κάθε νέα πρόσληψη -για τους εντασσόμενους της Β΄ Φάσης εργοδότες-  από 1.12.2022 και έπειτα τα εν λόγω στοιχεία συμπληρώνονται στο έντυπο Ε3, στο οποίο επιπλέον προστίθεται και πεδίο ώρας αποχώρησης κατά την 1η μέρα πρόσληψης, έτσι ώστε να διαμορφώνεται ωράριο.

3.2.               Απογραφική διαδικασία, μέσω της Δήλωσης Οργάνωσης Χρόνου Εργασίας, με καταληκτική ημερομηνία την 30.11.2022

Επιπλέον, μέσω της Δήλωσης Οργάνωσης Χρόνου Εργασίας, θα δηλώνονται:

• Τα στοιχεία για εργαζομένους με σταθερό εβδομαδιαίο ωράριο απασχόλησης,
• Τα στοιχεία για εργαζόμενους με μεταβαλλόμενο / τροποποιούμενο ανά ημέρα ωράριο απασχόλησης,
• Τα στοιχεία αδειών εργαζομένων (δηλώνονται απογραφικά εντός του πρώτου δεκαημέρου του μήνα που ακολουθεί το μήνα χορήγησής τους).

Οι ανωτέρω δηλώσεις πραγματοποιούνται πριν την έναρξη της απασχόλησης, ενώ διατηρείται η υποχρέωση δήλωσης του εντύπου Ε8 – νόμιμης υπερωριακής απασχόλησης.

Σε κάθε νέα πρόσληψη από 1/11/2022 για τους εντασσόμενους (Β΄ Φάση) στην Ψηφιακή Οργάνωση Χρόνου Εργασίας εργαζομένους, τυχόν αλλαγή του προγράμματος εργασίας παύει να δηλώνεται με Ε4 Συμπληρωματικό Ωραρίου.

4.   Ενεργοποίηση ψηφιακής κάρτας εργασίας

4.1.               Των εντασσόμενων στην Α΄ Φάση

Κατά την υποβολή της «Δήλωσης Μεταβολής Στοιχείων Εργασιακής Σχέσης», ενεργοποιείται η ψηφιακή κάρτα εργασίας. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι θιγόμενοι εργοδότες υποχρεούνται από την ημερομηνία υποχρεωτικής ενεργοποίησης (01/07 για την α’ φάση, τελικά έγινε την 1^η Οκτωβρίου 2022), να τηρούν σύστημα μέτρησης του χρόνου εργασίας των εργαζομένων τους, όπου γίνεται άμεση καταγραφή της πραγματικής έναρξης και λήξης της, πληροφορία η οποία πρέπει να διαβιβάζεται αυτοματοποιημένα και σε πραγματικό χρόνο στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ. Προς τον σκοπό αυτό μπορούν να αξιοποιούν μεταβατικά, μέχρι την εγκατάσταση δικού τους συστήματος μέτρησης του χρόνου εργασίας, λογισμικό που τους παρέχεται από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων.

4.2.               Εντασσόμενοι Β΄ Φάσης

Όσον αφορά την υπαγωγή της κάθε επιχείρησης/ εργοδότη στον Μηχανισμό της Κάρτας Εργασίας -(Β’ Φάση)- αυτό θα πραγματοποιηθεί σταδιακά:

• ανά κλάδο οικονομικής δραστηριότητος ή/και
• ανά πλήθος εργαζομένων που απασχολούν.

Σχετικές αποφάσεις, ενημερώσεις, ανακοινώσεις θα αναφέρονται

• στους κλάδους,
• στις προθεσμίες και
• στις λοιπές λεπτομέρειες υπαγωγής στον Μηχανισμό της Κάρτας Εργασίας.

5.   Πώς θα λειτουργεί στην πράξη η ψηφιακή κάρτα

Κατά την προσέλευση / αποχώρηση στην εργασία ο εργαζόμενος θα «χτυπά» την κάρτα δηλώνοντας την έναρξη / λήξη του ωραρίου.

Ο προγραμματισμός της εργασίας και οι πληροφορίες για τις πραγματικές ώρες έναρξης – λήξης της εργασίας θα εισάγονται ψηφιακά πλέον στο σύστημα ΕΡΓΑΝΗ II και θα είναι διαθέσιμες στους εργαζόμενους

• μέσω της εφαρμογής myErgani mobile app, καθώς και
• μέσα από το myErgani web portal.

Ο προγραμματισμός της εργασίας και οι πληροφορίες για τις πραγματικές ώρες έναρξης – λήξης της εργασίας θα εισάγονται ψηφιακά πλέον στο σύστημα ΕΡΓΑΝΗ II

Η κάρτα μπορεί να είναι

• είτε σε φυσική μορφή, όπως οι κάρτες που χρησιμοποιούν σήμερα πολλές επιχειρήσεις για την καταγραφή των ωρών εργασίας ή
• ψηφιακή εφαρμογή (application) στο κινητό τηλέφωνο του εργαζόμενου που θα παράγει έναν κωδικό QR code τον οποίο θα σαρώνει [«σκανάρει»] η αντίστοιχη ψηφιακή εφαρμογή της επιχείρησης.

Πρόκειται ακριβώς για την διαδικασία που εφαρμόστηκε για το σάρωμα των πιστοποιητικών νόσησης, εμβολιασμού κλπ.

Οι επιχειρήσεις που διαθέτουν συστήματα ωρομέτρησης θα διαβιβάζουν μαζικά στο ΕΡΓΑΝΗ II τις πληροφορίες έναρξης – λήξης για κάθε εργαζόμενο. Για τις υπόλοιπες η πληροφορία θα διαβιβάζεται αυτόματα μέσω του application.

Τέλος, σημειώνεται ότι σε περίπτωση που επέλθει γεγονός αντικειμενικής αδυναμίας διαβίβασης των στοιχείων του συστήματος στο Πληροφοριακό Σύστημα του Υπουργείου, ο εργοδότης οφείλει να ειδοποιήσει αμέσως και με κάθε πρόσφορο μέσο την οικεία Επιθεώρηση Εργασίας. Αντίστοιχη υποχρέωση γνωστοποίησης υφίσταται και με τη λήξη της συγκεκριμένης κατάστασης. Η παράλειψη αποστολής των στοιχείων της ψηφιακής κάρτας αποτελεί κριτήριο που λαμβάνεται υπόψη για τη διενέργεια ελέγχου από την αρμόδια υπηρεσία ΣΕΠΕ.

6.   Ανάγκη παροχής αναγκαίου χρόνου και διευκρινήσεων για την επιτυχία του εγχειρήματος «ψηφιακή οργάνωση του χρόνου εργασίας και ψηφιακή παρακολούθηση εκτέλεσης του προγράμματος μέσω της ψηφιακής κάρτας»

6.1.               Θέματα που χρήζουν διευκρινήσεων – παροχή ικανού χρόνου

Δεδομένου ότι υπάρχει πλήθος θεμάτων που απαιτούν διευκρινίσεις για τις οποίες μέχρι σήμερα δεν υπάρχει καμία επίσημη απάντηση και του πολύ λίγου χρόνου των 19 ημερολογιακών ημερών από την λήξη της προθεσμίας των Ετησίων πινάκων προσωπικού, κατά την γνώμη μας κρίνεται αναγκαίο να παρασχεθούν στους εμπλεκόμενους φορείς (εργοδότες και λογιστές) τα παρακάτω:

• Αναγκαίες διευκρινήσεις με επίσημη εγκύκλιο του Υπουργείου, με βάση την εμπειρία της Α΄ Φάσης σε συνδυασμό με τις μέχρι τώρα οδηγίες της ομάδας του ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ
• Απαντήσεις σε σειρά θεμάτων που έχουν τεθεί στην διάθεση των αρμοδίων όπως αυτά που παραθέτουμε στην συνέχεια ή θέσαμε πιο πάνω και
• Ληφθεί υπόψη ότι έχουμε και την εορταστική περίοδο των Χριστουγέννων και του Νέου έτους [ΣΣ Οι λογιστές δεν έκαναν γιορτές με τις οικογένειές τους το 2020 και 2021 για να βοηθήσουν την Κυβέρνηση να βοηθήσει την κοινωνία μέσω των ενισχύσεων για την πανδημία και όχι μόνο], την αλλαγή διαχειριστικής περιόδου και υποχρεώσεων τόσο για τις επιχειρήσεις εργοδότες όσο και για τους λογιστές από φορολογικές και άλλες διατάξεις της χώρας.

Ενδεικτικά αναφέρουμε, θέματα που χρήζουν ΑΜΕΣΑ Διευκρινήσεων:

• Να εξηγηθεί με σαφήνεια η δυνατότητα απολογιστικής δήλωσης ωραρίου για οδηγούς όπως άλλωστε υπάρχει αυτή η δυνατότητα σήμερα και όχι με την δυσνόητη έκφραση σε επίσημο έγγραφο ότι «έχουμε την άποψη» η Διοίκηση δεν έχει μόνο άποψη αλλά θέση!!!!!!
• Να παραχωρηθεί η δυνατότητα καταχώρησης 4ης βάρδιας (για Σαββατοκύριακα), που προβλέπεται από διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας και εφαρμόζεται από επιχειρήσεις πάνω από σαράντα (40) χρόνια.
• Τρόπος χειρισμού διαλείμματος, [ΣΣ διαλύοντας την σύγχυση μεταξύ παραδειγμάτων εγχειριδίων και ερωτήσεων απαντήσεων της ομάδας του ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ] απαντώντας και σε άλλα ερωτήματα όπως λχ όταν αυτό δεν είναι ίδιο ανά ημέρα ή όταν σε κάποιες ημέρες δεν υπάρχει διάλειμμα.
• Τι γίνεται με ορισμένες κατηγορίες εργαζομένων όπως πχ υπάρχει υποχρέωση ή όχι απογραφής και υποβολής ψηφιακού ωραρίου που εφαρμόζουν εκ του νόμου ενιαίο μισθολόγιο όπως  ιδιωτικά εκπαιδευτήρια, ΝΠΙΔ κλπ
• Να απαντηθεί πως θα αντιμετωπιστούν θέματα όπως εφημερία ιατρών σε ιδιωτικές κλινικές κλπ,
• Τις ιδιαίτερες περιπτώσεις του επισιτισμού κλπ
• Τι θέση έχει το Υπουργείο για την ανισομερή κατανομή των ωρών απασχόλησης στα καταστήματα που εφαρμόζουν το προτεινόμενο από τους Συλλόγους Ωράριο με βάση διάταξη της ΓΓ Εμπορίου του Υπουργείου Ανάπτυξης και τις ρυθμίσεις του ν 4808/2022 που ουσιαστικά καταργεί την ανισομερή κατανομή.
• Θα γίνει απογραφή εργαζομένων με χειρόγραφο Ε3 ή άλλο τρόπο ειδικών κατηγοριών μισθωτών όπως ενδεικτικά εργαζομένων σε πολυκατοικίες, οικοδόμων, απασχολούμενοι με εργόσημο για τους οποίους το Σ.ΕΠ.Ε. στους ελέγχους ζητά πρόσληψη και πίνακα προσωπικού, τους μετακλητούς αλλοδαπούς εργαζόμενους από τρίτες χώρες κ.ά.

Φυσικά, από την επαφή μου σε όλη την χώρα διαπίστωσα παντελή έλλειψη ενημέρωση του επιχειρηματικού κόσμου τους οποίους αφορά άμεσα η νέα διαδικασία σε όλα τα βήματα ήτοι: απογραφή, ψηφιακό ωράριο, ψηφιακή κάρτα, και  οι  λογιστές/φοροτεχνικοί και τα στελέχη μισθοδοσίας των επιχειρήσεων, προσπαθούν να τους ενημερώσουν καλώντας τους σε ενημερωτικές ημερίδες που διοργανώνουν είτε ως κλάδος είτε στα γραφεία τους!!!!!!!.

Ορισμός νέας ρεαλιστικής  ημερομηνίας λήξης της προθεσμίας (όχι παράταση) με νέα απόφαση και παροχή διευκρινήσεων, όχι νωρίτερα από την 31^η Ιανουαρίου 2023.

*Ο Παλαιολόγος Ι Λιάζος είναι Οικονομολόγος – Σύμβουλος Εργασιακών Ασφαλιστικών θεμάτων, Εισηγητής Εργασιακών – Ασφαλιστικών Σεμιναρίων