Γεράσιμος Σιάσος: Τι προσέχουμε για να μην μας προδώσει η καρδιά μας στο κρύο  

Με αφορμή την επικείμενη μεγάλη πτώση της θερμοκρασίας είναι σημαντικό να λάβουμε τα μέτρα μας ώστε να αποφύγουμε τις δυσάρεστες εκπλήξεις για την υγεία μας και την ταλαιπωρία.

Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να επιδείξουν στο επερχόμενο «κύμα ψύχους» οι ευπαθείς ομάδες όπως οι ηλικιωμένοι, τα άτομα με χρόνια νοσήματα, με νοσήματα του αναπνευστικού και του καρδιαγγειακού συστήματος αλλά και τα μικρά παιδιά.

Γ. Σιάσος

Ο ανθρώπινος οργανισμός παρουσιάζει μεγάλη προσαρμοστικότητα. Όταν όμως οι περιβαλλοντικές συνθήκες ξεφεύγουν από αυτό που είναι συνηθισμένο για κάθε πληθυσμό μπορεί να παρατηρηθούν δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία. Μελέτες έδειξαν ότι η πτώση της θερμοκρασίας αυξάνει τη θνησιμότητα από οποιαδήποτε αιτία όπως και από καρδιαγγειακά συμβάντα. Η αύξηση των εμπραγμάτων μπορεί να φτάνει το 7% για κάθε 10ο C πτώση της θερμοκρασίας.

Επιδράσεις του ψύχους στο καρδιαγγειακό

Η έκθεση στο ψύχος και ιδιαίτερα όταν συνδυάζεται με σωματική καταπόνηση αυξάνουν το καρδιακό έργο και μπορούν να προκαλέσουν συμπτώματα καρδιακής ισχαιμίας όπως θωρακικό πόνο αλλά ακόμα και έμφραγμα του μυοκαρδίου. Επίσης ο οργανισμός για να προστατευτεί από το κρύο και να μειώσει τις απώλειες θερμότητας προκαλεί αγγειόσπασμο με αποτέλεσμα να αυξάνονται οι αγγειακές αντιστάσεις αλλά και η αρτηριακή πίεση. Ο αγγειόσπασμος αυτός πέραν της αύξησης της αρτηριακής πίεσης με τις δυσμενείς επιδράσεις στην ίδια την καρδιά μπορεί να «επεκταθεί» και στα αγγεία που δίνουν αίμα στην καρδιά επιδεινώνοντας προϋπάρχουσες στενώσεις των αγγείων σε ασθενείς με καρδιολογικά προβλήματα.

Υπάρχουν επίσης δεδομένα που δείχνουν αύξηση της πηκτικότητας σε συνθήκες ισχυρού ψύχους με αναμενόμενη αύξηση και των θρομβωτικών επεισοδίων που μπορούν να εμφανιστούν είτε ως αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια είτε ως έμφραγμα του μυοκαρδίου.

Τι να κάνουμε για να προφυλαχτούμε από το κρύο

Το πρωταρχικό μέσο προφύλαξης είναι η μείωση της έκθεσης στο ψύχος. Πρέπει να ελαχιστοποιήσουμε τις μετακινήσεις μας, να φοράμε κατάλληλα ρούχα και όταν χρειάζεται να μετακινηθούμε αυτό να γίνεται με όσο το δυνατό καλύτερες συνθήκες, με μείωση του χρόνου μετακίνησης και με την ελάχιστη σωματική καταπόνηση.

Οι ασθενείς με γνωστό καρδιολογικό ιστορικό δεν πρέπει να αμελούν την αγωγή τους. Ιδιαίτερα πρέπει να υπάρξει προσοχή για τα φάρμακα που λαμβάνονται για την υπέρταση  καθώς μπορεί να χρειαστεί τροποποίηση της αγωγής.

Είναι σημαντικό επίσης να έχουμε λάβει τα προφυλακτικά μέτρα για προστασία από λοιμώξεις του αναπνευστικού (όταν αυτό συνίσταται από τους ιατρούς μας), δηλαδή να έχουμε εμβολιαστεί για τον ιό της γρίπης, τον πνευμονόκοκκο και πλέον και έναντι της νόσου COVID-19.

Η κατανάλωση επίσης αλκοόλ δεν προστατεύει από την απώλεια θερμότητας αλλά μπορεί να την αυξήσει επιτείνοντας τις αιμοδυναμικές επιπτώσεις του ψύχους στο καρδιαγγειακό.

Σε κάθε περίπτωση που εμφανιστούν συμπτώματα όπως πόνος στο στήθος, δύσπνοια ή δυσφορία για οποιοδήποτε λόγο θα πρέπει να επικοινωνήσουν άμεσα με τον ιατρό.

Καθώς λοιπόν οι επιδράσεις των περιβαλλοντικών αλλαγών στο καρδιαγγειακό είναι σημαντικές, η σωστή προετοιμασία, η ενημέρωση και η εφαρμογή των προστατευτικών συμπεριφορών είναι απαραίτητη τόσο για τους υγιείς όσο και για όσους πάσχουν από καρδιαγγειακή νόσο.

Αναφορές

https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0002914915017105

Γεράσιμος Σιάσος, Πρόεδρος Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Καθηγητής Καρδιολογίας, ΄Γ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική, ΓΝΝΘΑ «Η ΣΩΤΗΡΙΑ»