Τέσσερα χαλβατζίδικα με ιστορία 100 ετών

Από τον σκέτο μαστιχωτό χαλβά και τις κλασικές αγαπημένες γεύσεις, όπως βανίλια, αμύγδαλο, κακάο και σοκολάτα, μέχρι τους… νεωτερικούς χαλβάδες με φράουλα, βύσσινο, cranberries, πορτοκάλι, φιστίκια Αιγίνης, καφέ espresso, κουβερτούρα, χαρούπια, γκρανόλα, στέβια, αλλά και τις εντυπωσιακές «τούρτες», τα ιστορικά χαλβαδίτζικα, με 100 χρόνια αδιάκοπης λειτουργίας, συνεχίζουν να γλυκαίνουν Έλληνες και ξένους.

Ο χαλβάς του μπακάλη, ο «βασιλιάς» της Σαρακοστής, που στη Βόρεια Ελλάδα «βασιλεύει» και καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς, είναι αυτή την εποχή στο επίκεντρο των γαστριμαργικών αναζητήσεων και τα μπασίμια (σ.σ. τα χάλκινα σκεύη όπου ζυμώνεται με τα χέρια ο πολτός από το αλεσμένο καβουρντισμένο σουσάμι και η καραμέλα) παίρνουν φωτιά.

Αφοί Χαΐτογλου: Η ολική επαναφορά, η Καθαρά Δευτέρα και το αμερικάνικο όνειρο του… χαλβά

Ανάμνηση των χαμένων πατρίδων, από την Πόλη έως τη Σμύρνη, που την κρατάνε ολοζώντανη οι μάστορες δεκάδων χαλβαδοποιίων σε Πειραιά, Γιαννιτσά, Δράμα, Θεσσαλονίκη και Βόλο, ο παραδοσιακός ταχινένιος χαλβάς έχει αρχίσει να βγαίνει και εκτός συνόρων χάρη στη διεθνή τάση για πιο υγιεινή διατροφή, που έχει «αγκαλιάσει» το ταχίνι για τις ευεργετικές του ιδιότητες.

Μάλιστα, σύμφωνα με έρευνα της Grand View Research, η αξία της παγκόσμιας αγοράς για το ταχίνι αναμένεται να αγγίξει τα 1,77 δισ. δολάρια μέχρι το 2025.

Χαλβάς Δραπετσώνας

Στη Δραπετσώνα, η χαλβαδοποιία Κοσμίδη – Γαβρίλη δεν έχει σταματήσει να ζυμώνει χαλβάδες εδώ και έναν αιώνα (παρά έναν χρόνο).

Η ιστορία του χαλβά Δραπετσώνας ξεκίνησε το 1924 σε μία ξύλινη παράγκα, λίγο πιο κάτω από τη σημερινή του θέση, από τον Μικρασιάτη Κώστα Μεζαρντάσογλου, που εγκαταστάθηκε στην περιοχή, μετά Καταστροφή.

Λίγα χρόνια μετά, το κράτος παραχώρησε με κλήρο στους πρόσφυγες, ένα κομμάτι γης. Του Κώστα παραχωρήθηκε μια λουρίδα γης (10 μέτρα Χ 3 μέτρα), κατασκευάζοντας εκεί το κτίριο όπου και σήμερα βρίσκεται το εργαστήριο. Καθώς τα χρόνια περνούσαν, την τέχνη έμαθε δίπλα του ο γιος του Γιώργος, που τροποποίησε το όνομα σε Μεζαρντάς. Τελικά, ανέλαβε πλήρως την παραγωγή, όταν ο πατέρας του Κώστας δεν μπορούσε λόγω ηλικίας να συνεχίσει να κάνει την σκληρή δουλειά.

Το 1984 ο Γιώργος συνεργάστηκε με τον Ευμόρφιο Κοσμίδη. Όταν αποσύρθηκε λόγω σύνταξης, το 1986, τη θέση του πήρε ο Νίκος Γαβρίλης, με καταγωγή επίσης μικρασιάτικη και ναυπηγός στο επάγγελμα.

Από το 2002 όταν συνταξιοδοτήθηκε ο Ευμόρφιος Κοσμίδης, ο Νίκος Γαβρίλης διατηρεί μέχρι σήμερα με τους συνεργάτες του τη χαλβαδοποιία, από τις λίγες που έχουν απομείνει στον Πειραιά.

Χαλβάς Αργουδέλη

Στον Πειραιά, η οικογένεια Αργουδέλη, με ρίζες από τη Σμύρνη και με διάφορους ενδιάμεσους νησιωτικούς σταθμούς (Μυτιλήνη, Μύκονο, Σύρο, Τήνο), έφτασε το 1919.

Τότε χτίζεται το πρώτο εργαστήριο Χαλβαδοποιίας – Ταχινοποιίας, με επωνυμία «Υιοί Ν. Αργουδέλη». Έξι χρόνια αργότερα, η εταιρεία μεταφέρεται στο εργοστάσιο στα Καμίνια, όπου βρίσκεται μέχρι και σήμερα.

Σήμερα, οι εκπρόσωποι της πέμπτης γενιάς (σ.σ. το εργοστάσιο το έχουν τρία ξαδέλφια), προσπαθούν να διαφυλάξουν την πατροπαράδοτη διαδικασία παραγωγής του χειροποίητου χαλβά και των συνταγών των παραδοσιακών γλυκών των προ-παππούδων τους.

Την περίοδο της μεγάλης ζήτησης, οι Αργουδέληδες μπορεί να φτιάξουν 600 με 800 κιλά χαλβά την ημέρα.

Χαλβάς Παπαγιαννόπουλου

Για την Χαλβαδοποιία Παπαγιαννόπουλου όλα ξεκινούν το 1919. Είναι η χρονιά που ο Κωνσταντίνος Παπαγιαννόπουλος, με σπουδές στην Κωνσταντινούπολη, και έχοντας μάθει την τέχνη του χαλβά  και άλλων παραδοσιακών γλυκών, ιδρύει στον Βόλο το γνωστό εργοστάσιο χαλβαδοποιίας.

Λίγα χρόνια μετά, τα ηνία της επιχείρησης περνούν στον γιο του Στυλιανό, ο οποίος έχοντας σπουδάσει οικονομικά σε Κωνσταντινούπολη και Μασσαλία και μιλώντας έξι ξένες γλώσσες, δίνει νέα ώθηση στην χαλβαδοποιία, καθιστώντας την μία από τις μεγαλύτερες στο χώρο της πανελλαδικά.

Σήμερα συνεχιστής της επιχείρησης, είναι ο Γιάννης Παπαγιαννόπουλος και ήδη ετοιμάζεται η τέταρτη γενιά

Τη δεκαετία του ’80 κυκλοφόρησε τον μοναδικό χαλβά, σε κυλινδρικό σχήμα, με κακάο, φουντούκια και σταφίδες.

Χαλβάς Κυργίων

Η ιστορία του χαλβά Κυργίων, ξεκινάει το 1918, από το Εσκί Σεχίρ της Τουρκίας, όπου ο παππούς της οικογένειας, Αβραάμ Παπαδόπουλος μαθαίνει την τέχνη του χειροποίητου χαλβά και λουκουμιού.

Ερχόμενος ως πρόσφυγας στη Δράμα, αποφασίζει να φτιάξει αυτό που ξέρει καλά. Έτσι, λοιπόν, τα πρώτα χρόνια αρχίζει ερασιτεχνικά, πουλώντας τα προϊόντα του με ένα γαϊδουράκι, στα γύρω χωριά.

Μαθαίνει την τέχνη του στον γιο του και αυτός με τη σειρά του στα δικά του παιδιά. Σήμερα το εργαστήρι παραμένει στα Κύργια, με τα εγγόνια του παππού Αβραάμ, να συνεχίζουν την παράδοση του ονομαστού χαλβά.