H υποθαλάσσια ηφαιστειακή έκρηξη της Τόνγκα τον Ιανουάριο του 2022, η ισχυρότερη έκρηξη ηφαιστείου εδώ και έναν αιώνα, δημιούργησε «φυσαλίδες πλάσματος» στην ανώτερη ατμόσφαιρα και επηρέασε τις ραδιοεπικοινωνίες και τα σήματα του GPS, αποκαλύπτει νέα μελέτη.
Το ηφαίστειο Χούνγκα Τόνγκα-Χούνγκα Χα’απάι, ένα υποβρύχιο βουνό ανάμεσα στα 169 νησιά του Βασιλείου της Τόνγκα στην Νότιο Ειρηνικό, προκάλεσε τσουνάμι μέχρι την Καραϊβική και δημιούργησε το ψηλότερο σύννεφο ηφαιστειακής τέφρας που έχει καταγραφεί ποτέ, το οποίο έφτασε σε ύψος 57 χιλιομέτρων.
Αίτνα: Εξερράγη το ηφαίστειο – Αναστολή πτήσεων στην Κατάνια
Το ωστικό κύμα όμως έφτασε πολύ ψηλότερα, μέχρι την ιονόσφαιρα. Σε αυτό το στρώμα της ατμόσφαιρας, το οποίο εκτείνεται χονδρικά από τα 50 έως τα 1.000 χιλιόμετρα πάνω από την επιφάνεια της Γης, η υπεριώδης ηλιακή ακτινοβολία διασπά τα άτομα του αέρα σε θετικά φορτισμένα ιόντα και ηλεκτρόνια.
Η συγκέντρωση των ιόντων είναι μεγαλύτερη στη λεγόμενη περιοχή F της ιονόσφαιρας, η οποία φτάνε μέχρι το ύψος των 800 χιλιομέτρων. Η περιοχή F παίζει κρίσιμο ρόλο στις ραδιοεπικοινωνίες μεγάλης απόστασης, καθώς διαθλά και ανακλά πίσω στη Γη τα ραδιοκύματα που χρησιμοποιούν οι δορυφόροι και το σύστημα GPS.
Υπό κανονικές συνθήκες, η πυκνότητα των ηλεκτρονίων στην περιοχή F σταδιακά μειώνεται καθώς κανείς μετακινείται από την ζώνη του ισημερινού προς τους πόλους. Η κλίση αυτή όμως μπορεί να διαταραχθεί από ισχυρούς ανέμους ή ηλεκτρικά πεδία στην ατμόσφαιρα.
Το ίδιο συνέβη και με τις ατμοσφαιρικές διαταραχές που προκάλεσε η έκρηξη. Τα κύματα πίεσης δημιούργησαν στην ιονόσφαιρα «ισημερινές φυσαλίδες πλάσματος», ή EPB, περιοχές αυξημένης πυκνότητας ιόντων, οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν καθυστερήσεις στα ραδιοκύματα και να μειώσουν την ακρίβεια του GPS.
Οι φυσαλίδες πλάσματος που σχηματίστηκαν από την έκρηξη στη ζώνη του ισημερινού πάνω από την Ασία επηρέασαν τις δορυφορικές επικοινωνίες μέχρι την άλλη άκρη του κόσμου, αναφέρουν ιάπωνες ερευνητές στο Scientific Reports του ομίλου Nature.
Η μελέτη, η οποία βασίστηκε σε δορυφορικές μετρήσεις των EPB και των κυμάτων πίεσης και σε παρατηρήσεις της ιονόσφαιρας με επίγεια όργανα, «δείχνει οι φυσαλίδες παρήχθησαν στην ιονόσφαιρα πάνω από την Ασία ως αντίδραση στην άφιξη κυμάτων πίεσης που προκλήθηκαν από τις υποθαλάσσιες ηφαιστειακές εκρήξεις της Τόνγκα» δήλωσε ο Ατσούκι Σινμπόρι σε ανακοίνωση του Πανεπιστημίου της Ναγκόγια.
Όπως επισήμανε, οι φυσαλίδες έφτασαν το αναπάντεχο ύψος των 2.000 χιλιομέτρων, πολύ ψηλότερα από ό,τι θα υποδείκνυαν τα μαθηματικά μοντέλα των EPB.
Τα ευρήματα, λένε οι ερευνητές, θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν σε συστήματα προειδοποίησης για την αεροπορία και τα δορυφορικά δίκτυα ώστε να αντιμετωπίζονται τυχόν επικοινωνιακά μπλακάουτ λόγω ηφαιστειακών εκρήξεων.
Θα μπορούσαν επίσης να αξιοποιηθούν για την ανίχνευση ενεργών ηφαιστείων στην Αφροδίτη ή άλλους πλανήτες, προτείνει η ερευνητική ομάδα.
Πηγή: in.gr
Latest News
Οι αγορές ανησυχούν για το υψηλό κόστος της AI
Τι δείχνει η πτώση κατά 15% της μετοχής της Meta μετά τα πολύ καλά αποτελέσματα α’ τριμήνου
Ο τεράστιος εταιρικός ανασχηματισμός της Google - Ποιος αποκτά περισσότερη ισχύ
Ο επικεφαλής της DeepMind της Google αποκτά περισσότερη δύναμη, ενώ ο επικεφαλής των συσκευών Pixel θα επιβλέπει επίσης το Android
Πιθανότητα ζωής σε εξωπλανήτη - Τί ανιχνεύθηκε
Ανιχνεύθηκε αέριο που παράγουν μόνο ζωντανοί οργανισμοί
Δορυφόρος κατέγραψε μυστηριώδεις «οντότητες» στην επιφάνεια του Άρη
Υπάρχει ζωή τελικά στον κόκκινο πλανήτη;
Ποιος κατηγορεί την Tesla για απάτη και «βλέπει» την χρεοκοπία της
Οι επιθέσεις του συνιδρυτή του Facebook κατά της Tesla συνεχίζονται και έρχονται με έναν από τους πιο τολμηρούς ισχυρισμούς κατά της εταιρείας μέχρι σήμερα: η Tesla είναι η επόμενη Enron
Η Σοφία, το διασημότερο ρομπότ στον πλανήτη, μιλά στο in για το μέλλον της ανθρωπότητας και τη… Σαντορίνη
Το ρομπότ Σοφία (σε άπταιστα Ελληνικά) κλήθηκε να απαντήσει σε σειρά ερωτήσεων του in και οι απαντήσεις της παρουσιάζουν πολύ μεγάλο ενδιαφέρον
Η εργασία στις Big Tech δεν είναι πλέον τόσο... λαμπερή
Παρά τα εξωπραγματικά κέρδη από κολοσσούς όπως η Alphabet και η Microsoft, οι απολύσεις συνεχίζουν να κλυδωνίζουν τον κλάδο της τεχνολογίας
Η ΑΙ θα εξαφανίσει τα τηλεφωνικά κέντρα της Ινδίας
Τα chatbots θα αναλάβουν σύντομα μεγάλο μέρος της anur;vpinhw εργασίας, προβλέπει ο επικεφαλής ινδικού ομίλου IT
Τέσσερις εταιρείες που αναδιαμορφώνουν το τοπίο της τεχνητής νοημοσύνης
Σύμφωνα με την Global X, 4 εταιρείες βοηθούν στην απεικόνιση του ευρύτερου φάσματος επενδυτικών ευκαιριών που είναι διαθέσιμες σε ολόκληρη την αλυσίδα αξίας της τεχνητής νοημοσύνης
Το… «βαρετό» τηλέφωνο είναι η συσκευή που επιλέγει η «αγχωμένη» Gen Z
Η κίνηση προς το offlining, ή τον ψηφιακό μινιμαλισμό, φαίνεται στη φθίνουσα χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης από τη Gen Z