Βασιλικός (ΞΕΕ): Να θωρακίσουμε το “value for money” στο ελληνικό τουριστικό προϊόν

Έκκληση για θωράκιση του “value for money” στο ελληνικό τουριστικό προϊόν κάνει μέσω του ΑΠΕ – ΜΠΕ ο πρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος Αλέξανδρος Βασιλικός επισημαίνοντας, ότι αυτό θα πρέπει να επιτευχθεί σε μια συγκυρία πληθωρισμού, ανατιμήσεων, αυξήσεων στο μισθολογικό κόστος και αυξημένων επιτοκίων που εκ των πραγμάτων ωθούν τις τιμές προς τα πάνω.

Την ίδια στιγμή, ο πρόεδρος του ΞΕΕ εκτιμά, ότι η τρέχουσα τουριστική χρονιά για την Ελλάδα, συνολικά δείχνει πως θα κλείσει με ένα θετικό πρόσημο σε ό,τι αφορά στα ποσοτικά μετρήσιμα στοιχεία, με τον ανταγωνισμό ωστόσο να έχει κάνει την ολική επαναφορά του.

Ο κ. Βασιλικός περιγράφοντας την επόμενη μέρα για τον ελληνικό τουρισμό, αφού σημειώνει ότι ο κλάδος του τουρισμού μπορεί να είναι ο μεγάλος πρωταγωνιστής της ανάπτυξης και της απασχόλησης επισημαίνει ότι ο τουρισμός αλλά και ολόκληρη η χώρα βρίσκεται πάνω σε ένα σταυροδρόμι. Μάλιστα προσθέτει ότι δεν έχει νόημα να ασχολούμαστε κάθε χρόνο με τις προβλέψεις της σεζόν αλλά να δούμε μπροστά, να δούμε αυτές τις προτεραιότητες της «επόμενης μέρας» για την ελληνική φιλοξενία.

Εστιάζοντας σε αυτές, πρώτα και κύρια αφορούν στην ποιότητα του αποθέματος των τουριστικών καταλυμάτων. Ποιότητα σημαίνει πιστοποίηση όχι μόνο επειδή είναι ευρωπαϊκή υποχρέωση αλλά γιατί δίνει αξία στην επιχείρηση στα μάτια των πελατών της, σημειώνει ο κ. Βασιλικός.

Επιτακτική περιγράφεται η ανάγκη για ένα οριοθετημένο και ρυθμισμένο πλαίσιο βραχυχρόνιων μισθώσεων, με ευαισθησία απέναντι στις κοινωνικές ανάγκες. “Είναι ξεκάθαρη προτεραιότητα της «επόμενης μέρας», η ρύθμιση της βραχυχρόνιας μίσθωσης, υπογραμμίζει ο κ. Βασιλικός.

Στο μεταξύ, ο κ. Βασιλικός σημειώνει ότι θα πρέπει επίσης να απαντηθεί το πάγιο και χρόνιο αίτημα του κλάδου για το χωροταξικό του τουρισμού, ενώ για το ζήτημα της προστασίας του περιβάλλοντος, ο πρόεδρος του ΞΕΕ ζητά ξεκάθαρους κανόνες που θα γίνονται απ’ όλους σεβαστοί. Και με αφορμή την νέα τουριστική ηγεσία στο Υπουργείο Τουρισμού, ο κ. Βασιλικός υπογραμμίζει ότι το ΞΕΕ είναι πάντα πρόθυμο να ανταποκριθεί στο ρόλο και την αποστολή του, πάντα με τεκμηριωμένες απόψεις να συνεισφέρει ως θεσμικός σύμβουλος.

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης.

Ερ. Ο τουρισμός, είτε με τα θετικά του, είτε με τα αρνητικά του, είναι στην πρώτη γραμμή του ενδιαφέροντος καθώς κορυφώνεται η σεζόν της φετινής χρονιάς. Εσείς πως βλέπετε τα πράγματα;

Απ. Πράγματι, η χρονιά συνολικά δείχνει πως θα κλείσει με ένα θετικό πρόσημο σε ότι αφορά στα ποσοτικά μετρήσιμα στοιχεία. Είναι όμως γεγονός πως έχουμε μια ολική επαναφορά του ανταγωνισμού και πρέπει όμως να θωρακίσουμε το “value for money” του τουριστικού προϊόντος μας. Κι αυτό πρέπει να το πετύχουμε σε μια συγκυρία πληθωρισμού, ανατιμήσεων, αυξήσεων στο μισθολογικό κόστος και αυξημένων επιτοκίων που εκ των πραγμάτων ωθούν τις τιμές προς τα πάνω. Αλλά όπου σε μια λογική αύξηση προστέθηκαν υπεραισιόδοξες εκτιμήσεις, τα αποτελέσματα δεν ήταν τα αναμενόμενα στις πληρότητες.

Σε κάθε περίπτωση βλέποντας τη «μεγάλη εικόνα», όχι μόνο ο τουρισμός αλλά και ολόκληρη η χώρα βρίσκεται πάνω σε ένα σταυροδρόμι. Έχουμε αφήσει πίσω κρίσεις και μεγάλες δυσκολίες. Βρισκόμαστε σε έναν κόσμο που αλλάζει και πρέπει να έχουμε την προσαρμοστικότητα που απαιτείται ώστε να κάνουμε το μεγάλο αναπτυξιακό άλμα που αντικειμενικά είναι μέσα στις δυνατότητες της χώρας. Να κάνουμε πραγματικότητα τη νέα Ελλάδα.

Σε αυτή την προοπτική, πιστεύω πως όλοι αναγνωρίζουν ως κοινό τόπο πλέον, πως ο τουρισμός μπορεί να είναι ο μεγάλος πρωταγωνιστής καθώς έχει αποδειχθεί ο εθνικός πρωταθλητής στην ανάπτυξη και στην απασχόληση που είναι τα διαχρονικά μείζονα ζητούμενα της ελληνικής οικονομίας. Αλλά αυτή η μεγάλη προσφορά για να συνεχιστεί και να ενισχυθεί ακόμη περισσότερο θέλει ξεκάθαρες προτεραιότητες. Γι’ αυτό και εμείς στο ΞΕΕ δεν κουραζόμαστε να επαναλαμβάνουμε πως δεν έχει νόημα να ασχολούμαστε κάθε χρόνο με τις προβλέψεις της σεζόν αλλά να δούμε μπροστά, να δούμε αυτές τις προτεραιότητες της «επόμενης μέρας» για την ελληνική φιλοξενία.

Ερ. Ποιες είναι λοιπόν αυτές οι προτεραιότητες και πώς θα γίνουν πράξη;

Απ. Οι ξενοδόχοι πιστεύουμε στην Ελλάδα, πιστεύουμε στο προϊόν μας, πιστεύουμε στις πολλές ανεκμετάλλευτες δυνατότητες του ελληνικού τουρισμού. Ξέρουμε πως μπορούμε καλύτερα, γρηγορότερα, ψηλότερα. Κι αυτό μεταφράζεται σε μια σταθερή και τολμηρή στροφή στις προτεραιότητές μας, ώστε να προσαρμοστούμε με επιτυχία σε σύγχρονες ανάγκες και παγκόσμιες τάσεις. Αυτό σημαίνει ποιότητα, ισόρροπη και ορθολογική ανάπτυξη των προορισμών μας, βιωσιμότητα, ψηφιακός μετασχηματισμός, υποδομές, ανθρώπινο δυναμικό και πάνω απ’ όλα, με έναν τουρισμό δίπλα στην κοινωνία. Πως θα γίνουν πράξη; Δεν υπάρχουν μαγικές συνταγές. Ένας μονόδρομος υπάρχει και είναι αυτός της συνεργασίας. Ο τουρισμός είναι υπόθεση όλων, όπως λέμε εδώ και χρόνια. Σκεφτείτε λίγο τι έγινε μέσα στη δεκαετή δημοσιονομική κρίση. Όλα κατέρρεαν κι έμεινε μόνον ο τουρισμός για να ακουμπήσουν και να σταθούν όρθιες οικονομία και κοινωνία. Μέσα σε δύσκολα χρόνια, 1 δις ευρώ κατ’ έτος επένδυαν οι ξενοδόχοι για την αναβάθμιση και την ανακαίνιση των μονάδων τους και ήταν ο αποκλειστικός σχεδόν τροφοδότης σχεδόν όλων των κλάδων της οικονομίας. Επιπλέον, η διασύνδεση με την ελληνική παραγωγή έχει δείξει τα οφέλη από τον τουρισμό και το ξενοδοχείο. Παρά τα όσα ανακριβή λέγονται και γράφονται κατά διαστήματα, η πραγματική εικόνα, τεκμηριωμένη με έρευνα του ΙΤΕΠ, είναι πως το 88% της συνολικής δαπάνης των ξενοδοχείων για τρόφιμα και ποτά αφορά σε αγορά ελληνικών προϊόντων και μόνον. Και μάλιστα, τo 36% αφορά σε προμήθειες από την τοπική αγορά, εντός νομού που δραστηριοποιείται το ξενοδοχείο. Ή δεν είναι σημαντικό που το 97% των κρασιών που καταναλώνουν τα ξενοδοχεία είναι ελληνικά δίνοντας ώθηση στην ελληνική οινοποιία; Ταυτόχρονα, το 60,3% των πεντάστερων και το 50,8% των τετράστερων ξενοδοχείων της χώρας έχουν πιστοποιηθεί στη δράση του «Ελληνικού Πρωινού», αυτής της εξαιρετικά επιτυχημένης δράσης του ΞΕΕ που αφενός εμπλουτίζει γαστρονομικά την εμπειρία του επισκέπτη και αφετέρου αναδεικνύει τα ξενοδοχεία ως τους καλύτερους πρεσβευτές των ελληνικών προϊόντων. Για τον τουρισμό λοιπόν πρέπει να ενωθούν πολλά χέρια με αποφασιστικότητα, τόλμη και όραμα. Είναι πολύ μεγάλος ο τουρισμός για να αφεθεί στην τύχη του και είμαι βέβαιος πως όλα τα εμπλεκόμενα μέρη συναισθάνονται την ευθύνη ώστε να προσχωρήσουμε μπροστά κοιτώντας όλοι προς την ίδια κατεύθυνση.

Ερ. Για να πάρουμε μία – μία τις προτεραιότητες στις οποίες αναφερθήκατε. Είπατε πρώτη την ποιότητα. Δηλαδή;

Απ. Πρώτα και κύρια αφορά στην ποιότητα του αποθέματος των τουριστικών καταλυμάτων. Ποιότητα σημαίνει πιστοποίηση όχι μόνο επειδή είναι ευρωπαϊκή υποχρέωση αλλά γιατί δίνει αξία στην επιχείρηση στα μάτια των πελατών της και των δυνητικών πελατών της. Γι’ αυτό και το ΞΕΕ αναλαμβάνει συνεχώς δράσεις. Και για την αστεροποίηση των ξενοδοχείων όπως και για την πιστοποίηση των Boutique Hotels. Αλλά εδώ υπάρχει μια μεγάλη και επικίνδυνη εκκρεμότητα. Η ανεξέλεγκτη ανάπτυξη του φαινομένου των βραχυχρόνιων μισθώσεων. Φαινόμενο που δεν αφορά κάθε ιδιώτη που αξιοποιεί ένα ή δύο ιδιόκτητα ακίνητα μέσω της βραχυχρόνιας μίσθωσης. Η τρέχουσα εμπειρία αλλά και τα ερευνητικά δεδομένα δείχνουν πολύ ξεκάθαρα ότι πίσω από τον καθημερινό άνθρωπο κρύβονται μεγάλα οικονομικά συμφέροντα που μετατρέπουν πολυκατοικίες ολόκληρες σε παραξενοδοχεία ή χτίζουν, σε κάθε ελεύθερη σπιθαμή εδάφους και μέσα σε ελάχιστο χρόνο, πολυτελείς βίλες προς βραχυχρόνια ενοικίαση. Και όλα αυτά, χωρίς ελέγχους, χωρίς πιστοποιήσεις, χωρίς πυρασφάλεια, χωρίς συνθήκες υγιεινής, ρίχνοντας μόνο νερό στο μύλο της γκρίζας οικονομίας. Δημιουργώντας πελώρια κοινωνικά ζητήματα. Από την κατακόρυφη αύξηση των ενοικίων για τις οικογένειες και την αλλοίωση της φυσιογνωμίας ολόκληρων γειτονιών στα αστικά κέντρα μέχρι τα προβλήματα στέγασης ανθρώπων που καλούνται να υπηρετήσουν σε προορισμούς και δεν μπορούν να ανταποκριθούν, όπως γιατροί, δάσκαλοι, αστυνομικοί, λιμενικοί, οδηγοί ασθενοφόρων και άλλοι. Κανένα «ξέφραγο αμπέλι» δεν μπορεί να είναι γόνιμο και δεν μπορεί να εγγυηθεί καρπούς. Ένα οριοθετημένο και ρυθμισμένο πλαίσιο βραχυχρόνιων μισθώσεων, με ευαισθησία απέναντι στις κοινωνικές ανάγκες, είναι ξεκάθαρη προτεραιότητα της «επόμενης μέρας». Θα πρέπει επίσης να απαντηθεί το πάγιο και χρόνιο αίτημα του κλάδου για χωροταξικό του τουρισμού. Χαζεύοντας κανείς αγγελίες οικοπέδων εκτός σχεδίου πόλεως θα δει πως καταλήγουν σχεδόν όλες με την ίδια φράση: “Ιδανικό για τουριστική εκμετάλλευση”. Είναι όλα τα οικόπεδα ιδανικά για τουριστική εκμετάλλευση; Έχουμε αργήσει.

Ερ. Αναφερθήκατε στην ανάγκη για την ισόρροπη και ορθολογική ανάπτυξη κάθε προορισμού. Πως θα επιτευχθεί αυτό;

Απ. Πρώτα και κύρια πρέπει να γίνουν κάποιες βασικές παραδοχές. Δεν είναι όλοι για όλα. Κάθε προορισμός έχει τη δική του φυσιογνωμία, τα δικά του χαρακτηριστικά, τα δικά του πλεονεκτήματα όπως και τα δικά του μειονεκτήματα. Με βάση αυτά θα πρέπει να σχεδιάσει θεματικά το προϊόν του, να το υποστηρίξει και να το προβάλλει. Ναι, τουρισμός 365 μέρες αλλά για το σύνολο της χώρας. Κάθε προορισμός οφείλει να έχει το δικό του μεσομακροπρόθεσμο σχέδιο για μια βιώσιμη φιλοξενία και ο ρόλος των νέων αυτοδιοικητικών αρχών που θα αναδειχθούν στις εκλογές του Οκτωβρίου θα είναι σημαντικός, στο πλαίσιο μιας συνολικής εθνικής στρατηγικής για μια φιλοξενία βιώσιμη, έξυπνη, συμπεριληπτική, με οφέλη δίκαιης ευημερίας για τις τοπικές κοινωνίες. Με μια πιο ισορροπημένη γεωγραφική διάχυση της τουριστικής ανάπτυξης ώστε να μην έχουμε από τη μια προορισμούς που δοκιμάζεται η φέρουσα ικανότητά τους, την ίδια στιγμή που άλλοι προορισμοί μένουν πίσω…

Ερ. Η βιωσιμότητα είναι μια λέξη που πλέον την ακούμε παντού. Στον τουρισμό πως μεταφράζεται;

Απ. Ο κεντρικός πυρήνας της βιωσιμότητας είναι ο ίδιος παντού. Να διαχειριστούμε αειφορικά τον πλούτο μας, τον φυσικό και τον πολιτισμικό. Να αξιοποιήσουμε και τις νέες τεχνολογίες που έχουμε πλέον στη διάθεσή μας ώστε μέσα από έξυπνες λύσεις να βελτιώσουμε το οικολογικό αποτύπωμά μας και ως ξενοδοχειακές επιχειρήσεις. Γι’ αυτό και θα έδινα έμφαση σε δυο σημεία. Το πρώτο είναι πως πρέπει να υπάρχουν ξεκάθαροι κανόνες που θα γίνονται απ’ όλους σεβαστοί, ιδίως σε ό,τι αφορά την περιβαλλοντική προστασία. Χωρίς εξαιρέσεις, χωρίς «παραθυράκια» και με τους ελεγκτικούς μηχανισμούς σε εγρήγορση. Αδικούν τον ελληνικό τουρισμό οι παραβατικές συμπεριφορές έναντι του περιβάλλοντος που βλέπουμε και είμαστε οι πρώτοι που λέμε πως ο νόμος πρέπει να εφαρμόζεται απ’ όλους ώστε στη συνείδηση της κοινής γνώμης να μην καίγονται και τα χλωρά μαζί με τα ξερά.

Το δεύτερο που θέλω να σημειώσω είναι η σημασία που έχει να μη μείνει κανένα ξενοδοχείο πίσω, ανεξάρτητα από την κατηγορία του. Ο τεχνολογικός μετασχηματισμός πρέπει να είναι προσβάσιμος απ’ όλους προκειμένου να συμβάλλει στην επίτευξη και των στόχων της βιωσιμότητας αλλά και στον εμπλουτισμό της εμπειρίας του επισκέπτη. Με δεδομένη την ευκαιρία των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και του νέου ΕΣΠΑ θα πρέπει οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις που αποτελούν και τη ραχοκοκαλιά του ξενοδοχειακού κλάδου να βοηθηθούν ώστε να προσαρμοστούν εγκαίρως και αποτελεσματικά. Δεν ξέρουμε αν και πότε θα υπάρχει άλλη τέτοια ευκαιρία και θα πρέπει να αξιοποιηθεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και το τελευταίο ευρώ, με χειροπιαστά και μετρήσιμα αποτελέσματα.

Ερ. Ακούω συχνά τα τελευταία χρόνια τους ανθρώπους του τουρισμού να αναφέρονται στην ανάγκη ενίσχυσης των υποδομών. Γίνονται βήματα;

Απ. Λιμάνια, δρόμοι, αεροδρόμια είναι αναπόσπαστο κομμάτι της τουριστικής εμπειρίας αλλά έχουν και καθοριστική σημασία για τους πολίτες της χώρας. Ειδικά για μια κατ’ εξοχήν νησιωτική χώρα όπως η Ελλάδα οι υποδομές αυτές πέρα από την αυτονόητη σημασία τους για τον τουρισμό συνιστούν παράγοντα τοπικής ανάπτυξης και κοινωνικής συνοχής. Η αλήθεια όμως πρέπει να λέγεται. Δεν μπορούμε να κλείνουμε τα μάτια μπροστά στις αδυναμίες, στις ελλείψεις υποδομών, στην αδυναμία προορισμών να διαχειριστούν σωστά την καθημερινότητά τους. Ούτε μπορούμε να κρύβουμε τα προβλήματα της χώρας κάτω από το χαλί και πάνω στο χαλί να έχουμε μόνον τις πολυτελείς ξενοδοχειακές μονάδες. Ούτε μπορούμε να μιλάμε για μια σταθερή δυναμική παγκόσμιου προορισμού όταν γύρω από το ξενοδοχείο υπάρχει μια μίζερη πραγματικότητα, δεν είναι το μοντέλο που θέλουμε, δεν είναι το μοντέλο που μας αξίζει! Το στοίχημα λοιπόν δεν αφορά απλά τον τουρισμό. Είναι το στοίχημα μιας σύγχρονης χώρας και πρέπει να το κερδίσουμε. Δεν γίνεται να συζητάμε 20 χρόνια για τα υδροπλάνα και να μην πετάνε ακόμη. Δεν γίνεται να συζητάμε άλλα τόσα για ένα Διεθνές Μητροπολιτικό Συνεδριακό Κέντρο στην Αττική που θα αναβάθμιζε τη θέση της στον παγκόσμιο συνεδριακό τουρισμό. Εν πάση περιπτώσει για μια σωστή απόφαση πάντα είναι σωστός ο χρόνος. Ειδικά τώρα που πρέπει να τολμήσουμε μια μεγάλη φυγή προς τα εμπρός. Με όρους ποιότητας, ανταγωνιστικότητας και αειφορίας.

Ερ. Ανθρώπινο δυναμικό. Τεράστιο πρόβλημα, τεράστια και η κριτική που συχνά δέχεστε για τις συνθήκες εργασίας.

Απ. Να τα βάλουμε σε μια σωστή σειρά γιατί οι απλουστεύσεις δεν βοηθούν παρά μόνον για να δημιουργούνται εντυπώσεις. Το έλλειμμα σε ανθρώπινο δυναμικό στον τομέα των υπηρεσιών είναι παγκόσμιο μετά την πανδημία. Όπως μπορώ να σας διαβεβαιώσω και με την ιδιότητα του Προέδρου της HOTREC αποτελεί προτεραιότητα πρώτης γραμμής σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες για την ευρωπαϊκή φιλοξενία. Τα αίτια πρέπει να αναζητηθούν στην ανασφάλεια της εποχικότητας και των έκτακτων καταστάσεων. Από πλευράς μας, εμείς οι Έλληνες ξενοδόχοι έχουμε κάνει το καλύτερο δυνατόν. Με συλλογικές συμβάσεις μέσα στη διάρκεια της δεκαετούς κρίσης όταν όλα κατέρρεαν. Με μισθολογικές αυξήσεις και εγγυημένα εργασιακά δικαιώματα. Με την τρέχουσα συλλογική σύμβαση να προβλέπει αύξηση 10,5% στην διετία. Ας μην απομονώνουμε λοιπόν κάποια ακραία περιστατικά μόνον και μόνο για να αναπαράγουμε τις προκαταλήψεις και τα στερεότυπα περί «χώρας γκαρσονιών». Επίσης θα πρέπει να καταλάβουμε πως τα θέματα που συζητάμε δεν είναι ασύνδετα μεταξύ τους και εξηγούμαι: οι ξενοδοχοϋπάλληλοι είναι εποχικά εργαζόμενοι όπως πολλοί άλλοι σε εποχικούς προορισμούς. Παλιά λοιπόν ένας ξενοδόχος νοίκιαζε σπίτια με την σεζόν για να κοιμίσει το προσωπικό του. Αυτά τα σπίτια σήμερα δεν είναι διαθέσιμα λόγω της βραχυχρόνιας μίσθωσης. Η οποία επιπλέον απορροφά κι ένα τμήμα του προσωπικού που παραδοσιακά εργαζόταν στα ξενοδοχεία, εξελισσόμενη σε πρωταγωνιστή της «μαύρης εργασίας».

Είναι λοιπόν απολύτως απαραίτητο να ανασυστήσουμε την φιλοξενία στην χώρα μας, να ξαναμιλήσουμε για τις αξίες της φιλοξενίας καθώς και τις καταβολές που έχει στην χώρα μας. Πρέπει να συμβάλλουμε θετικά ώστε οι νέοι και οι νέες της πατρίδας μας να αξιοποιήσουν την ευκαιρία για σταδιοδρομία σε ένα κλάδο που φέρνει πάνω από το 25% του ΑΕΠ. Και σε αυτή την κατεύθυνση επιδιώκουμε την άμεση διασύνδεση με την εκπαίδευση και τον επαγγελματικό προσανατολισμό σε πολλά επίπεδα. Πετύχαμε μάλιστα, την εισαγωγή του εκπαιδευτικού προγράμματος «Φιλοξενία μου» στα δημοτικά σχολεία, ένα σύγχρονο, καινοτόμο παιδαγωγικά υλικό που δημιουργήσαμε ως ΞΕΕ για τον σκοπό αυτό. Νέα εποχή σημαίνει πρώτα απ’ όλα μια μεγάλη αλλαγή νοοτροπίας. Μια νέα κουλτούρα φιλοξενίας. Κι αυτό πρέπει να ξεκινήσει από εκεί που ξεκινούν όλα, από το δημοτικό σχολείο. Γιατί στο τέλος αυτό που μετράει πάνω απ’ όλα είναι το χαμόγελο των ανθρώπων της φιλοξενίας κι αυτό βγαίνει αβίαστα μόνον όταν αγαπούν αυτό που κάνουν. Αυτή τη δυνατότητα θέλουμε να δώσουμε στη νέα γενιά, να αγαπήσει τη φιλοξενία, να εξελιχθεί μαζί της και να χαμογελά με αυτοπεποίθηση και περηφάνια.

Ερ. Πόσο κοντά όμως στην κοινωνία και σε αυτή την κουλτούρα φιλοξενίας φέρνουν τα περιστατικά είτε παραβάσεων, είτε υπερβολών που αναδεικνύονται συχνά πυκνά από τα τηλεοπτικά κανάλια; 

Απ. Οι πρώτοι που θέλουμε να μπει τέλος στα «κακώς κείμενα» είμαστε εμείς οι ξενοδόχοι. Η κριτική και η αυτοκριτική χρειάζονται. Αλλά όχι το αυτομαστίγωμα. Και μάλιστα με τρόπο που μπορεί να βλάψει την εικόνα του ελληνικού τουρισμού και κατ’ επέκταση να πλήξει τα συμφέροντα της χώρας και της ελληνικής οικονομίας. Χρειάζεται αίσθηση μέτρου λοιπόν, απ’ όλους. Τα θεσμικά εργαλεία και οι μηχανισμοί εφαρμογής της νομιμότητας υπάρχουν και θα πρέπει να ενεργοποιούνται άμεσα σε κάθε περίπτωση, χωρίς αυτό να σημαίνει πως θα πρέπει να παίζουμε με τη φήμη ενός προορισμού. Η φήμη είναι άυλο περιουσιακό στοιχείο που όσο δύσκολα χτίζεται άλλο τόσο εύκολα μπορεί να γκρεμιστεί και οφείλουν όλοι να αναλογιστούν ποιος πληρώνει μετά μια ενδεχόμενη ζημιά. Την εικόνα της χώρας οφείλουμε όλοι να την προσέχουμε σαν τα μάτια μας.

Ερ. Εν κατακλείδι, είστε αισιόδοξος για το μέλλον του ελληνικού τουρισμού;

Απ. Οι ξενοδόχοι είμαστε από τη φύση μας αισιόδοξοι. Πιστεύουμε στο καλύτερο και προσπαθούμε γι’ αυτό. Τολμάμε, ρισκάρουμε, επενδύουμε. Πράγματι, το momentum για τη χώρα είναι θετικό. Υπάρχει πλέον τοπίο κανονικότητας και καθαρός διάδρομος για την απογείωση των πραγματικών δυνατοτήτων της χώρας με στόχο μια νέα Ελλάδα, όπως σας είπα και στην αρχή. Επιπλέον, τόσο η νέα κυβέρνηση στο σύνολό της, όσο και ειδικότερα η νέα ηγεσία του Υπουργείου Τουρισμού, υπάρχουν όλα τα εχέγγυα για να προωθηθούν δημόσιες πολιτικές που θα απαντούν στις προτεραιότητες της ελληνικής φιλοξενίας. Εμείς ως ΞΕΕ είμαστε πάντα πρόθυμοι να ανταποκριθούμε στο ρόλο μας και την αποστολή μας και πάντα με τεκμηριωμένες απόψεις να συνεισφέρουμε ως θεσμικός σύμβουλος της Πολιτείας στην κοινή προσπάθεια για τη φιλοξενία της «επόμενης μέρας».