Φυσικό αέριο: Εκρηκτική αύξηση στις εισαγωγές από τη Ρωσία

Μπορεί οι ιθύνοντες στην Ευρώπη να ευαγγελίζονται τον απογαλακτισμό από το ρωσικό φυσικό αέριο, ωστόσο τα στοιχεία δείχνουν μια διαφορετική εικόνα: τον Ιούλιο οι εξαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη μέσω αγωγών αυξήθηκαν στο υψηλότερο επίπεδο από τη διακοπή των προμηθειών μέσω του Nord Stream τον Αύγουστο του 2022.

Σύμφωνα με υπολογισμούς της Energy Intelligence, με βάση τα δεδομένα μεταφοράς φυσικού αερίου,  η κρατική Gazprom προμήθευσε περίπου 2,7 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα στην Ευρώπη, εξαιρουμένης της Τουρκίας, τον Ιούλιο, καταγράφοντας αύξηση 34% από τα επίπεδα του Ιουνίου.

Πώς οι δεξαμενές αερίου της Ουκρανίας μπορεί να «σώσουν» την Ευρώπη

Παρά την εκρηκτική αύξηση ωστόσο, η συνολική ποσότητα εξακολουθεί να είναι κατά 32% μικρότερη από αυτή που παρείχε η Gazprom τον Ιούλιο του 2022, όταν συνέχιζε να στέλνει φυσικό αέριο μέσω του Nord Stream στη Γερμανία, αν και ήδη σε πολύ περιορισμένους όγκους. Η Gazprom σταμάτησε τις ροές του Nord Stream στα τέλη Αυγούστου και συνέχισε να χρησιμοποιεί μόνο δύο διαδρομές – την ουκρανική διέλευση και τον αγωγό Turk Stream.

Οι εξαγωγές έφθασαν στο υψηλό 11 μηνών τον Ιούλιο, κυρίως χάρη στην απότομη αύξηση των ροών του Turk Stream που τροφοδοτεί τη νότια και την ανατολική Ευρώπη.

Πού οφείλεται η αύξηση

Σύμφωνα με την Energy Intelligence η αύξηση αυτή εκτιμάται ότι οφείλεται κυρίως στη μείωση των τιμών συμβολαίου της Gazprom που συνδέονται με τον κόμβο και έναν παρατεταμένο καύσωνα που οδήγησε σε αύξηση της ζήτησης ψύξης στη νότια και κεντρική Ευρώπη. Οι τιμές που συνδέονται με τον κόμβο της Gazprom ακολούθησαν την καθοδική δυναμική των προηγούμενων μηνών. Οι τιμές spot δεν αυξήθηκαν πολύ παρά την ενίσχυση της ζήτησης λόγω του καύσωνα, αλλά το μειούμενο χάσμα μεταξύ των τιμών spot και της πτώσης της Gazprom έκανε τις ρωσικές παραλαβές φυσικού αερίου πιο ελκυστικές για τους αγοραστές από ό,τι τους προηγούμενους μήνες.

Ο Turk Stream οδηγεί την ανάπτυξη

Τους τελευταίους μήνες οι ροές του Turk Stream προς την Ευρώπη αποδείχθηκαν πιο ευάλωτες στην αστάθεια των τιμών και της ζήτησης από ό,τι η ουκρανική διαμετακόμιση που προμηθεύει περιορισμένο αριθμό αγορών στην κεντρική Ευρώπη και την Ιταλία.

Οι ροές στην Ουκρανία αυξήθηκαν 3,9% σε μηνιαία βάση, αλλά μειώθηκαν 0,2% σε ετήσια βάση σε 1,3 Bcm τον Ιούλιο. Εν τω μεταξύ, οι εξαγωγές μέσω του Turk Stream με προορισμό την Ευρώπη αυξήθηκαν κατά 82% σε μηνιαία βάση και κατά 5% σε ετήσια βάση σε περίπου 1,4 Bcm.

Ελλάδα και Ουγγαρία πρωταγωνιστούν

Τον Ιούλιο, οι ροές του Turk Stream αυξήθηκαν ιδιαίτερα στην Ουγγαρία και την Ελλάδα — 67% μηνιαίως σε περίπου 620 MMcm και 94% σε 190 MMcm, αντίστοιχα.

Σύμφωνα με την Energy Intelligence, η εκρηκτική αύξηση στην Ελλάδα μπορεί να αποδοθεί στην αλλαγή της κατάστασης των τιμών που ώθησε τη χώρα να πάρει περισσότερο ρωσικό αέριο. Στις αρχές του τρέχοντος έτους και τον Μάιο, όταν το χάσμα μεταξύ των τιμών της Gazprom και των τιμών spot ήταν μεγαλύτερο, η Ελλάδα προτίμησε να μεταφέρει φυσικό αέριο από τον τερματικό σταθμό LNG με αντίστροφη λειτουργία στη Βουλγαρία, πράγμα που σημαίνει ότι οι ροές φυσικού αερίου του Turk Stream από τη Βουλγαρία στην Ελλάδα ήταν μηδενικές.

Οι περισσότερες από τις σταδιακές εισαγωγές της Ουγγαρίας θεωρείται ότι αποστέλλονται στην Ουκρανία για αποθήκευση. Η Ουγγαρία έστειλε 224 MMcm στην Ουκρανία τον Ιούλιο, από 60 MMcm τον Ιούνιο, δήλωσε ο ουκρανικός διαχειριστής συστήματος μεταφοράς φυσικού αερίου στις 2 Αυγούστου.

Στο φουλ «οι μηχανές» του Turk Stream

Ο Turk Stream λειτούργησε 7% πάνω από την ευρωπαϊκή δυναμικότητά του 15,75 Bcm/έτος τον Ιούλιο. Έφτασε στο ιστορικό υψηλό των 50,44 MMcm/ημέρα, 17% πάνω από τη χωρητικότητα, στις 14 Ιουλίου, ξεπερνώντας ελαφρώς το προηγούμενο ρεκόρ των 50,42 MMcm/d που καταγράφηκε την 1η Μαρτίου 2022, πέντε ημέρες μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία που προκάλεσε ράλι των τιμών spot και ώθησε τους αγοραστές να πάρουν όσο περισσότερο ρωσικό φυσικό αέριο μπορούσαν φοβούμενοι πιθανές διακοπές της προσφοράς λόγω του πολέμου.

Την 1η Αυγούστου, οι ροές του Turk Stream προς την Ευρώπη σημείωσαν νέο ρεκόρ 50,9 MMcm/ημέρα, σύμφωνα με στοιχεία μετάδοσης.

Το ρωσικό LNG στρέφεται στην Ασία

Ενώ οι εξαγωγές φυσικού αερίου μέσω αγωγών αυξήθηκαν, οι εξαγωγές LNG της Ρωσίας στην Ευρώπη μειώθηκαν κατά 18% σε 950.000 μετρικούς τόνους τον Ιούλιο, καθώς το βασικό εργοστάσιο Yamal της ιδιωτικής Novatek αύξησε τις αποστολές προς την Ασία μέσω της Βόρειας Θάλασσας, σύμφωνα με στοιχεία της Kpler.

Η Yamal προμήθευσε 880.000 τόνους στην Ευρώπη τον περασμένο μήνα, από 1,03 εκατ. τόνους τον Ιούνιο, ενώ οι εξαγωγές της στην Ασία εκτινάχθηκαν στους 650.000 τόνους από 370.000 τόνους.