Γερμανία: Το πληθωριστικό τραύμα του ’23

Στα τέλη του 1923, ο υπερπληθωρισμός είχε καταστήσει το νόμισμα της Γερμανίας τόσο άχρηστο που μια γυναίκα χρησιμοποίησε πολλά χαρτονομίσματα αξίας δισεκατομμυρίων μάρκων για να φτιάξει ένα φόρεμα για το καρναβάλι.

Το φόρεμα είναι μέρος μιας έκθεσης στο Μουσείο Ιστορίας της Φρανκφούρτης, που αγγίζει ευαίσθητες  χορδές στους Γερμανούς σήμερα που έχουν συγκλονιστεί από τις πιο απότομες αυξήσεις τιμών από την επανένωση της χώρας.

«Δεν μπορούσαμε να φανταστούμε ότι θα ήταν τόσο σχετικό», σχολιάζει στο Bloomberg, είπε η Nathalie Angersbach, συν-επιμελήτρια στην έκθεση «Inflation 1923. War, Money, Trauma». «Το βλέπουμε με το ένα μάτι να γελάει και το άλλο να κλαίει – φυσικά δεν θέλουμε πληθωρισμό, αλλά η προσοχή που έχουμε τώρα μας κάνει χαρούμενους».

Για τη Γερμανία, παρά το γεγονός ότι η πρόσφατη πληθωριστική περίοδος δεν πλησιάζει καθόλου το 29.000% ή περισσότερο, που εξάτμισε γρήγορα τις αποταμιεύσεις των νοικοκυριών πριν από έναν αιώνα, οι προκλήσεις που αποκαλύπτονται δεν πρέπει να υποτιμηθούν.

Το αυξανόμενο ενεργειακό κόστος βοήθησε στην πυροδότηση μιας ύφεσης που αποκάλυψε τις οικονομικές αδυναμίες. Η αυξημένη ανισότητα, εν τω μεταξύ, τροφοδοτεί την αναζωπύρωση των ακροδεξιών πολιτικών δυνάμεων.

Έχοντας κορυφωθεί στο 11,6% τον περασμένο Οκτώβριο, ο πληθωρισμός στη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης ενδέχεται να υποχωρήσει στο 6,4% αυτόν τον μήνα, σύμφωνα με έρευνα του Bloomberg. Όμως, η αύξηση του κόστους σε ένα ευρύ φάσμα αγαθών, από τη βενζίνη μέχρι το βούτυρο, παράλληλα με τον πρωτοφανή καταιγισμό των αυξήσεων των επιτοκίων που έχει εξαπολύσει η ΕΚΤ ως απάντηση, δημιουργούν «νέα τραύματα».

Η παραδοσιακή αποστροφή των Γερμανών για τον πληθωρισμό, που έχει τις ρίζες της στη δοκιμασία της δεκαετίας του 1920, αναβίωσε το 2022, έδειξαν οι δημοσκοπήσεις.

Πρόσφορο έδαφος για λαϊκισμό

Όπως πριν από έναν αιώνα, η συνακόλουθη οικονομική δυσπραγία αποδεικνύεται πρόσφορο έδαφος για τον λαϊκισμό. Η υποστήριξη για το AfD της Γερμανίας έχει εκτιναχθεί σε υψηλά επίπεδα ρεκόρ τους τελευταίους μήνες, ωθώντας το ακροδεξιό κόμμα πέρα ​​από τους κεντροαριστερούς Σοσιαλδημοκράτες του Καγκελαρίου Όλαφ Σολτς.

Οι υποστηρικτές του AfD είναι πολύ πιο δυσαρεστημένοι με τη ζωή τους και την οικονομία από τους μέσους ψηφοφόρους, σύμφωνα με τον Marcel Fratzscher, επικεφαλής του ερευνητικού ινστιτούτου DIW. Με τη γερμανική παραγωγή να παραμένει στάσιμη, τα πράγματα μπορεί ακόμη να χειροτερέψουν.

Για τους φτωχούς, η άνοδος του πληθωρισμού ήταν ιδιαίτερα έντονη, με το κόστος των τροφίμων – που αποτελεί μεγαλύτερο μέρος των δαπανών τους από ό,τι τα πλουσιότερα νοικοκυριά – να πηδά με διπλάσιο ρυθμό από τις συνολικές τιμές.

Στη Φρανκφούρτη, πέρα ​​από τους ουρανοξύστες που φιλοξενούν μερικές από τις μεγαλύτερες τράπεζες της Ευρώπης, η τράπεζα τροφίμων Frankfurter Tafel έχει δει τις συνέπειες από πρώτο χέρι.

Τα αιτήματα για βοήθεια έχουν αυξηθεί σε τεράστιο βαθμό. Αν και έχει άφθονο αποθηκευτικό χώρο, οι δωρεές δεν ανταποκρίθηκαν στη ζήτηση.

«Κάποια στιγμή μας είχε μείνει μόνο ένα κρεμμύδι και τρία καρότα και υπήρχαν ακόμη τέσσερις οικογένειες που περίμεναν, οι οποίες στη συνέχεια άρχισαν να τσακώνονται για όλα», είπε η εκπρόσωπος Nilab Alokuzay-Kiesinger.