Φυσικό αέριο: Οι νέοι νικητές μετά την ενεργειακή κρίση [γράφημα]

Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και η επακόλουθη ενεργειακή κρίση που προκλήθηκε κατόπιν της απόφασης της Ευρώπης να αποκλείσει από τον ενεργειακό εφοδιασμό της το ρωσικό φυσικό αέριο, έχει διαμορφώσει μια νέα τάξη πραγμάτων στον ενεργειακό χάρτη ανά τον κόσμο, όπως επισημαίνεται σε δημοσίευμα της Wall Street Journal.

Φυσικό αέριο: Τα σενάρια για τις τιμές ενόψει του χειμώνα

Χώρες που πριν τον πόλεμο στην Ουκρανία βρίσκονταν στο περιθώριο, πλέον αναδεικνύονται όχι μόνο πρωταγωνίστριες αλλά και νικήτριες στην καινούργια διαμορφωμένη κατάσταση στην αγορά της ενέργειας.

Από το Αζερμπαϊτζάν στην Ευρώπη, έως το Κονγκό και την Αλγερία στην Αφρική, οι ενεργειακές εταιρείες επιδίδονται σε αναζήτηση είτε προμηθειών, είτε νέων κοιτασμάτων με φυσικό αέριο

Σύμφωνα με την Wall Street Journal, μετά το ξέσπασμα της ενεργειακής κρίσης, αξιωματούχοι και εταιρικά στελέχη της Δύσης ξεκίνησαν μια εντατική εκστρατεία «ενεργειακής διπλωματίας». Η πρωθυπουργός της Ιταλίας Τζόρτζια Μελόνι και ο προκάτοχός της Μάριο Ντράγκι ταξίδεψαν στην Αλγερία για να συνάψουν νέες συμφωνίες για φυσικό αέριο. Ο Γερμανός Καγκελάριος Όλαφ Σολτς περιόδευσε σε αφρικανικές χώρες με σημαντικά ενεργειακά αποθέματα τους μήνες που ακολούθησαν τον πόλεμο. Ο διευθύνων σύμβουλος της Eni, Κλαούντιο Ντεσκάλζι και ο Γκούιντο Μπρούσκο, ο οποίος επιβλέπει την παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου της εταιρείας, διέσχισαν την αφρικανική ήπειρο αναζητώντας νέες πηγές για να προμηθεύσουν με φυσικό αέριο την Ιταλία.

«Αρχίσαμε αμέσως να συνδεόμαστε με τους γείτονές μας, ιδιαίτερα με αυτούς που έχουν την ταχύτερη πιθανότητα να αντιδράσουν, όπως η Αλγερία», είπε ο Μπρούσκο.

Η δύσκολη «εξίσωση» της Αλγερίας

Όμως τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά όπως στην περίπτωση της Αλγερίας, μιας χώρας που διατηρεί στενούς δεσμούς με τη Μόσχα και ακόμη χειρότερα οι δεσμοί αυτοί εκτείνονται και στον αμυντικό εξοπλισμό της αφρικανικής χώρας.

Στο Bir Rebaa, στα βάθη στη Σαχάρα, η ιταλική Eni και η κρατική ενεργειακή εταιρεία της χώρας έχουν προχωρήσει σε δεκάδες νέες γεωτρήσεις μέσα σε λίγους μήνες, εξορύσσοντας αέριο από προηγούμενα αναξιοποίητα κοιτάσματα.

Τρεις αγωγοί κάτω από τη Μεσόγειο Θάλασσα συνδέουν τα τεράστια αποθέματα φυσικού αερίου της Αλγερίας με την Ευρώπη. Για μεγάλο μέρος της τελευταίας δεκαετίας, ο ρωσικός κολοσσός Gazprom είχε διατηρήσει τις τιμές του φυσικού αερίου χαμηλά, εξοστρακίζοντας χώρες-παραγωγούς όπως Αλγερία από την ευρωπαϊκή αγορά.

Η Αλγερία διατηρεί από καιρό μια ισχυρή συμμαχία με τη Ρωσία, αγοράζοντας μεγάλες ποσότητες όπλων από τη Μόσχα. Η ξαφνική στροφή της Ευρώπης στο φυσικό αέριο της χώρας θέτει εν αμφιβόλω αυτή τη σχέση.

«Έχουμε φιλίες και πολιτικούς δεσμούς, όμως η δουλειά είναι δουλειά», δήλωσε σε συνέντευξή του ο Μοχάμεντ Αρκάμπ, υπουργός Ενέργειας της Αλγερίας.

Αξιωματούχοι της αφρικανικής χώρας διαπραγματεύονται νέες συμφωνίες για φυσικό αέριο με αγοραστές από τη Γερμανία, την Ολλανδία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Η ιταλική Eni έχει πραγματοποιήσει μεγάλες επενδύσεις στην παραγωγή φυσικού αερίου στην Αλγερία. Από τη μεριά της, η κυβέρνηση βρίσκεται σε συνομιλίες με τους αμερικανικούς κολοσσούς Chevron και Exxon Mobil για συμφωνίες που θα επέτρεπαν στις εταιρείες για πρώτη φορά να παράγουν φυσικό αέριο στην Αλγερία.

Το Αζερμπαϊτζάν

Μια κοινοπραξία με επικεφαλής το βρετανική BP έχει αναλάβει ρόλο στην παραγωγή φυσικού αερίου στο Αζερμπαϊτζάν στον Καύκασο. Μια σειρά αγωγών μήκους 2.100 μιλίων συνδέει το Αζερμπαϊτζάν με την Ιταλία. Οι Αζέροι αξιωματούχοι λένε ότι προηγούνται του χρονοδιαγράμματος βάσει του οποίου η πρώην σοβιετική δημοκρατία έχει δεσμευθεί να διπλασιασθούν οι παραδόσεις φυσικού αερίου προς τη Γηραιά Ήπειρο έως το 2027.

Σύμφωνα με την Wall Street Journal, η κοινοπραξία εργάζεται για να ενισχύσει την παραγωγή από το έργο Shah Deniz στην Κασπία Θάλασσα. Οι εταιρείες εργάζονται επίσης για την εξόρυξη αερίου που έχει παγιδευτεί κάτω από τα αποθέματα πετρελαίου στο κοίτασμα ACG, περίπου 60 μίλια ανατολικά του Μπακού στην Κασπία. Συνολικά, αυτές οι νέες προμήθειες θα βοηθήσουν τη χώρα να τηρήσει τη συμφωνία που υπογράφηκε πέρυσι για την αύξηση των παραδόσεων φυσικού αερίου από τα 10 δισ. στα 20 δισ. κυβικά μέτρα έως το 2027.

Το Κογκό

Στο Κογκό, η Eni δραστηριοποιείται στην παραγωγή υγροποιημένου φυσικού αερίου από μια υπεράκτια εγκατάσταση στα ανοικτά των ακτών της χώρας.

Ήδη η Eni παράγει πετρέλαιο από υπεράκτια κοιτάσματα για δεκαετίες, αντλώντας αποθέματα φυσικού αερίου σε μια δεξαμενή αποθήκευσης κάτω από τον πυθμένα της θάλασσας. Όταν η παγκόσμια οικονομία ανέκαμψε μετά τα lockdowns για την πανδημία, τα στελέχη της ιταλικής ενεργειακής εταιρείες κατάρτισαν ένα σχέδιο για να πουλήσουν αυτά τα αποθέματα φυσικού αερίου και να παράγουν ακόμη περισσότερο, χρησιμοποιώντας ένα πλοίο που θα μπορεί να υγροποιεί το ορυκτό καύσιμο για τα δεξαμενόπλοια που μεταφέρουν LNG.

Τον Αύγουστο του 2022, η Eni ανακοίνωσε μια συμφωνία για την αγορά του πλοίου. Η εταιρεία έχει δηλώσει ότι θα καταφέρει να υγροποιήσει το φυσικό αέριο μέσα στο 2023.

Σκεπτικισμός στην Ευρώπη

Ορισμένοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι εμφανίζονται εκφράζουν έναν σκεπτικισμό ότι η αυξανόμενη εξάρτηση της Γηραιάς Ηπείρου από την Αλγερία και το Αζερμπαϊτζάν θα μπορούσε να την εκθέσει ξανά σε «τερτίπια» όπως στην περίπτωση της Ρωσίας. Ο Ρομπέρτο ​​Τσινγκολάνι, πρώην υπουργός Περιβάλλοντος της Ιταλίας, ο οποίος είχε ενεργό ρόλο στην ενεργειακή ανάκαμψη της χώρας μετά την έναρξη του πολέμου, υποστηρίζει ότι η καλύτερη πολιτική είναι να υπάρξει διαφοροποίηση ως προς τους προμηθευτές.

«Όσο το δυνατόν υπάρχουν περισσότεροι προμηθευτές, τόσο μειώνεται ο κίνδυνος κάποιος να χρησιμοποιεί το φυσικό αέριο ως μοχλό πίεσης σε μια γεωπολιτική αντιπαράθεση», αναφέρει.