NextGenerationEU: Η εφαρμογή του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη

Η Κομισιόν ενέκρινε σήμερα τη δεύτερη ετήσια έκθεσή της σχετικά με την εφαρμογή του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (ΜΑΑ), του μεταρρυθμιστικού και επενδυτικού εργαλείου ύψους 800 δισ. EUR στο επίκεντρο του NextGenerationEU.

Η έκθεση δείχνει την πρόοδο που έχει σημειωθεί στο πλαίσιο του ΜΑΑ για την αύξηση της οικονομικής και κοινωνικής ανθεκτικότητας των κρατών μελών και την υλοποίηση του REPowerEU, το οποίο αποτελεί την απάντηση της ΕΕ στις δυσκολίες και στη διατάραξη της παγκόσμιας αγοράς ενέργειας που προκάλεσε ο επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας.

Κομισιόν: Νέο πλαίσιο για τη στήριξη των ΜμΕ

Υπογραμμίζει τα οφέλη αυτού του μοναδικού μέσου που βασίζεται στις επιδόσεις, στο πλαίσιο του οποίου η καταβολή των κονδυλίων της ΕΕ εξαρτάται από την επίτευξη συμφωνημένων οροσήμων και στόχων που ανταποκρίνονται στις ειδικές προκλήσεις των κρατών μελών και στις προτεραιότητες της ΕΕ. Η έκθεση δείχνει επίσης ότι έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος όσον αφορά τη διαφάνεια και την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ.

Τα κράτη μέλη και όλα τα σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη, καθώς και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, συνεργάστηκαν στενά για την επίτευξη αυτών των αποτελεσμάτων.

Συνέχιση της εφαρμογής του ΜΑΑ

Μέχρι σήμερα η Επιτροπή έχει λάβει 34 αιτήσεις πληρωμής από 21 κράτη μέλη και έχει εκταμιεύσει 153,4 δισ. ευρώ για την υλοποίηση των συμφωνημένων επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων. Το Συμβούλιο έχει ήδη εγκρίνει τέσσερα αναθεωρημένα σχέδια τα οποία περιλαμβάνουν κεφάλαια για το REPowerEU, ενώ 17 ακόμη αναθεωρημένα σχέδια βρίσκονται υπό αξιολόγηση από την Επιτροπή.

Η έκθεση παραθέτει πολυάριθμα παραδείγματα τρόπων με τους οποίους η χρηματοδότηση του ΜΑΑ έχει συμβάλει στην υλοποίηση μετασχηματιστικών μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων. Έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στην υλοποίηση και των έξι πυλώνων πολιτικής του ΜΑΑ. Έτσι, ο ΜΑΑ έχει προωθήσει σημαντικά την πρόοδο σε διάφορους βασικούς τομείς, όπως η κλιματική και η ψηφιακή μετάβαση, η κοινωνική δράση, η υγειονομική περίθαλψη και η κοινωνικοοικονομική και θεσμική ανθεκτικότητα. Τα αποτελέσματά του δεν γίνονται αισθητά μόνο σε κάθε κράτος μέλος, αλλά στηρίζουν την οικονομική σύγκλιση και την κοινωνική και εδαφική συνοχή σε ολόκληρη την Ένωση.

Για παράδειγμα, πάνω από 6 εκατομμύρια άτομα έχουν συμμετάσχει σε προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης που χρηματοδοτούνται από τον ΜΑΑ, 1,4 εκατομμύρια εταιρείες έχουν λάβει στήριξη, 5,8 εκατομμύρια άτομα έχουν ωφεληθεί από μέτρα προστασίας από καταστροφές που σχετίζονται με το κλίμα, όπως πλημμύρες και δασικές πυρκαγιές, και έχουν εξοικονομηθεί 22 εκατομμύρια μεγαβατώρες (MWh) κατανάλωσης ενέργειας χάρη στην εφαρμογή των σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (ΣΑΑ) των κρατών μελών.

Καθώς η ανάπτυξη των μέτρων που χρηματοδοτούνται από τον ΜΑΑ σημειώνει διαρκή πρόοδο, η Επιτροπή συνέχισε να αντλεί με επιτυχία κεφάλαια από τις κεφαλαιαγορές για τη χρηματοδότηση του μηχανισμού, έχοντας ως σήμερα εκδώσει πράσινα ομόλογα NextGenerationEU ύψους πάνω από 44 δισ. ευρώ.

Υψηλό επίπεδο διαφάνειας

Η Επιτροπή καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να εξασφαλίσει μεγάλη σαφήνεια και διαφάνεια κατά την εφαρμογή του ΜΑΑ, ακόμη και πέρα από τα νομικώς επιβεβλημένα. Έχει δημοσιεύσει έξι καθοδηγητικά σημειώματα για τη στήριξη των εθνικών αρχών και την παροχή διευκρινίσεων. Αυτός είναι και ο στόχος του πλαισίου για την αντιμετώπιση πιθανών αναστροφών οροσήμων και στόχων, που περιλαμβάνεται στη σημερινή έκθεση.

Η Επιτροπή παρέχει πληθώρα πληροφοριών στον ιστότοπο του ΜΑΑ, μεταξύ άλλων σχετικά με τα επιμέρους ΣΑΑ. Σήμερα δημοσιεύσαμε ανανεωμένες ανά χώρα σελίδες, ώστε να αποτυπωθεί καλύτερα ο ρόλος που διαδραματίζει ο ΜΑΑ στην υλοποίηση του σχεδίου REPowerEU, καθώς και τις αλλαγές στα επιμέρους ΣΑΑ.

Η πρόσφατη αναθεώρηση του κανονισμού ΜΑΑ απαιτεί από τα κράτη μέλη να δημοσιεύουν πληροφορίες σχετικά με τους 100 τελικούς αποδέκτες που λαμβάνουν τα υψηλότερα ποσά χρηματοδότησης από τον ΜΑΑ. Έκτοτε, η Επιτροπή ζήτησε από τα κράτη μέλη να καθιστούν άμεσα διαθέσιμα τα εν λόγω δεδομένα και τα ενοποιεί στον πίνακα αποτελεσμάτων για την ανάκαμψη και την ανθεκτικότητα, μια διαδικτυακή πύλη που παρακολουθεί την πρόοδο στην εφαρμογή του ΜΑΑ στο σύνολό του και κάθε εθνικού ΣΑΑ. Επιπλέον, για να αυξηθούν περαιτέρω η προβολή και η διαφάνεια, φέτος η Επιτροπή εγκαινίασε έναν διαδικτυακό διαδραστικό χάρτη των έργων που υποστηρίζονται από τον ΜΑΑ σε κάθε κράτος μέλος.

Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι έχουν πραγματοποιηθεί 11 διάλογοι υψηλού επιπέδου για την ανάκαμψη και την ανθεκτικότητα με σκοπό τη συζήτηση του ΜΑΑ με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, και ότι 21 συνεδριάσεις της άτυπης ομάδας εμπειρογνωμόνων για τον ΜΑΑ συγκέντρωσαν την Επιτροπή και τα κράτη μέλη.

Ισχυρή προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ

Το 2023, λαμβάνοντας επίσης υπόψη τις συστάσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου, η Επιτροπή ενίσχυσε περαιτέρω την ευρωστία του πλαισίου ελέγχου της για την παροχή πρόσθετης διασφάλισης σχετικά με την τακτική χρήση των κονδυλίων του ΜΑΑ και την αποτελεσματική προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης, συμπληρώνοντας έτσι την πρωταρχική ευθύνη που φέρουν τα κράτη μέλη.

Η Επιτροπή έχει μέχρι στιγμής διενεργήσει 14 εκ των υστέρων ελέγχους βάσει κινδύνου σχετικά με τα ορόσημα και τους στόχους για να αποκομίσει πρόσθετη βεβαιότητα ότι οι πληροφορίες που παρέχονται από τα κράτη μέλη σχετικά με την ικανοποιητική εκπλήρωσή τους είναι ορθές. Μετά την επαλήθευση της επάρκειας των εθνικών συστημάτων ελέγχου για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης κατά την αξιολόγηση των αρχικών ΣΑΑ, η Επιτροπή διενήργησε επίσης 27 ελέγχους των εν λόγω συστημάτων και θα έχει ελέγξει όλα τα κράτη μέλη τουλάχιστον μία φορά έως το τέλος του έτους.

Μέλη της Επιτροπής προέβησαν στις ακόλουθες δηλώσεις:

Η πρόεδρος κ. Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε σχετικά: «Η ανάκαμψη από τις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας βρίσκεται σε καλό δρόμο, χάρη και στη συμβολή του NextGenerationEU. Χρηματοδοτήσαμε νέα και εκσυγχρονισμένα νοσοκομεία και σχολεία, στηρίξαμε επιχειρήσεις και οικογένειες, και ενισχύσαμε την ανθεκτικότητα της Ένωσής μας, ώστε κανείς να μη μείνει στο περιθώριο. Αυτή είναι η Ευρώπη στην καλύτερη έκφανσή της. Η σημερινή ετήσια έκθεση συνοψίζει όλα αυτά τα επιτεύγματα και δείχνει τον δρόμο προς το 2026.»