PODCAST ΒΑΒΕΛ – Χ. Μαργαρίτης (COO Τρ. Πειραιώς): Διαχειρίσιμη η άμεση πιστωτική επίπτωση από τις πλημμύρες

Η άμεση επίπτωση όσον αφορά αν θέλετε τη δανειακή έκθεση, θεωρούμε ότι είναι διαχειρίσιμη επισήμανε ο κ. Χάρης Μαργαρίτης, Group Chief Operating Officer της Τράπεζας Πειραιώς αναφερόμενος στις καταστροφές της Θεσσαλίας.

Μιλώντας στο PODCAST ΒΑΒΕΛ του Οικονομικού Ταχυδρόμου, ανέφερε ότι πρόκληση θα είναι να δούμε τι συνέπειες θα έρθουν μετά και πόσο γρήγορα θα ανακάμψει η τοπική κοινωνία, πως θα επανέλθει η παραγωγή, πώς θα αξιοποιηθούν όλες αυτές οι βοήθειες και με ποιο πόσο γρήγορα θα απορροφηθούν.

Ο ίδιος ανέφερε ότι η πρόβλεψή για την επόμενη τριετία είναι «να χορηγούμε περίπου μισό δισ. το χρόνο επίσης σε επιχειρήσεις που κάνουν έργα στην πράσινη, η ανάπτυξη στη βιωσιμότητα, στην ενίσχυση των τεχνολογικών υποδομών».

Σε σχέση με τον τεχνολογικό μετασχηματισμό που πραγματοποιείται αυτό το διάστημα στις τράπεζες, σημείωσε ότι «το 97% των συναλλαγών μας γίνεται από ψηφιακά κανάλια. Και αυτό συμπεριλαμβάνει και δυνατότητες προς επιχειρήσεις, μικρές, μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες και αυτές μπορούν να αιτηθούν δάνεια ψηφιακά, πιο γρήγορα, με πιο άμεση εγκριτική διαδικασία».

Περιγράφοντας την τράπεζα του μέλλοντος ο κ. Μαργαρίτης, έφερε το παράδειγμα από τις εταιρίες FinTech που βάζουν τον πελάτη στο κέντρο. «Αυτό σημαίνει ότι πρέπει για τους πελάτες, τους ιδιώτες, τις τράπεζες να παρέχουν όλες τις δυνατότητες της καθημερινότητας, με τον πιο εύχρηστο τρόπο, ο οποίος αυτή τη στιγμή είναι η χρήση του κινητού μας τηλεφώνου.

Το δίκτυο των τραπεζών νομίζω θα αλλάξει πάρα πολύ η μορφή του και εμείς ήδη σχεδιάζουμε ένα νέο μοντέλο για τα καταστήματά μας, το οποίο θα αρχίσουμε να υλοποιούμε τώρα και θα ολοκληρωθεί μέσα στο 2024. Ο στόχος είναι το κατάστημα να βρίσκεται εκεί για να παρέχει υπηρεσίες συμβουλευτικές προς την επιχείρηση. Όλες οι συναλλακτικές δραστηριότητες να είναι διαθέσιμες από τα ηλεκτρονικά κανάλια από το mobile banking, από το phone banking, από τα ATM και βέβαια έρχεται ένα κύμα νέων τεχνολογιών που είναι ακόμα λίγο αχαρτογράφητα νερά το πώς αυτά θα αξιοποιηθούν να για να αλλάξουν τον τρόπο που όχι μόνο η τράπεζα, αλλά και άλλοι τομείς παρέχουν προϊόντα και υπηρεσίες και λειτουργούν εσωτερικά».

Αναλυτικά όσα είπε ο Group Chief Operating Officer της Τράπεζας Πειραιώς Χάρης Μαργαρίτης στο PODCAST ΒΑΒΕΛ και τον Νίκο Φιλιππίδη

ΝΦ: Καλώς ήρθατε.

ΧΜ: Καλησπέρα κύριε Φιλιππίδη.

ΝΦ: Είστε λοιπόν ο Διευθυντής λειτουργίας; Σωστά;

ΧΜ: Είμαι ο Διευθυντής λειτουργίας, επιβλέπω τον χώρο της τεχνολογίας, των λειτουργιών, άλλων υποστηρικτικών υπηρεσιών, όπως είναι η διεύθυνση προμηθειών, τα τεχνικά έργα. Είναι ένα αρκετά ευρύ φάσμα περιοχών του οποίου έχω την ευθύνη.

ΝΦ: Συναρπαστικό μου ακούγεται, αλλά φαντάζομαι ότι επηρεάζεται και από την περιρρέουσα ατμόσφαιρα. Πώς είναι αυτή η περίοδος στις τράπεζες;

ΧΜ: Αυτή την περίοδο οι τράπεζες ήταν σε πολύ καλό σημείο έως τα πρόσφατα γεγονότα, τα οποία η αλήθεια είναι μας συγκλόνισαν όλους και από την ανθρωπιστική πλευρά, τα αντανακλαστικά βέβαια ήταν άμεσα και το είδαμε και η Τράπεζα Πειραιώς ήτανε στις επάλξεις με άμεση απόκριση στο να συνεισφέρει το μερίδιό της στην επιδότηση που θα παρασχεθεί στους πληγέντες για να γίνει η αποκατάσταση των ζημιών και της τοπικής κοινωνίας, 50 εκατομμύρια που αποφάσισε η Ένωση Ελλήνων Τραπεζών να διατεθούν για αυτό το σκοπό και επίσης οι άνθρωποι είμαστε της πρώτης γραμμής στο δίκτυο μας που ήταν στην περιοχη των πληγέντων ήταν σε άμεση επικοινωνία για να μπορέσει να παράσχει οποιαδήποτε βοήθεια μπορούσε σε καθημερινή βάση.

ΝΦ: Εσείς έχετε όμως σε μια εικόνα λίγο πως ήτανε η κατάσταση στη Θεσσαλία πριν και ενδεχομένως έχετε μάθει και από τους πελάτες σας. Ξέρω ότι επισκέπτεστε ως τράπεζα τακτικά.

ΧΜ: Η Τράπεζα Πειραιώς, όπως ξέρετε, έχει το πελατολόγιο της πρώην Αγροτικής Τράπεζας, οπότε η έκθεσή μας εκεί, η συνεισφορά μας στην τοπική κοινωνία είναι πολύ μεγάλη. Θεωρούμε βέβαια ότι η κατάσταση, παρότι ότι είναι εξαιρετικά δυσάρεστη και δύσκολη, είναι διαχειρίσιμη. Κάνουμε όλες τις ενέργειες εκείνες για να βοηθήσουμε τους πληγέντες. Όπως είπα, αναστέλλουμε τις πληρωμές των δανείων που ανήκουν στις επιχειρήσεις και ιδιώτες που έχουνε πληγεί ακόμα και για τα δάνεια τα οποία είναι σε καθυστέρηση, παγώνουν οποιαδήποτε ενέργεια εισπρακτική σε αυτή ώστε να δώσουμε στους ανθρώπους και στις επιχειρήσεις τη δυνατότητα να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν αυτή την πολύ δυσάρεστη κατάσταση.

ΝΦ: Υπάρχει επειδή είναι μια αλυσίδα πραγμάτων στον αγροτικό τομέα που ξεκινάνε και ο αγροτικός τομέας είναι η βασική κινητήριος δύναμη της Θεσσαλίας, η οποία ξεκινάει από την αγορά εφοδίων όταν μπαίνουν στην καλλιέργεια και συνήθως πληρώνονται με την εξόφληση της επιδότησης και της πώλησης της παραγωγής. Φέτος δύσκολα, η παραγωγή μάλλον στην καλύτερη των περιπτώσεων, θα αποζημιωθεί εν μέρει ή εν συνόλω ανησυχείτε λίγο ως προς την εξυπηρετησιμότητα;

ΧΜ: Ανησυχούμε, δεν νομίζω ότι έχουμε ακόμα πλήρη εικόνα της κατάστασης. Οι εξειδικευμένες ομάδες στις τράπεζες αναλύονται αυτή τη στιγμή τα δεδομένα και την κατάσταση και θα κάνουν οποιοδήποτε διευκόλυνση, ενέργεια, παροχή βοήθειας απαιτηθεί για να μπορέσουμε όλοι μαζί να αντιμετωπίσουμε αυτή την κατάσταση.

ΝΦ: Οπότε ακόμα δεν έχετε εικόνα αν μιλάμε μεγάλο τραύμα, εννοώ στα συναλλακτικά ήδη στον πρωτογενή τομέα;

ΧΜ: Η άμεση επίπτωση όσον αφορά αν θέλετε τη δανειακή έκθεση, θεωρούμε ότι είναι διαχειρίσιμη. Πρόκληση θα είναι να δούμε τι συνέπειες θα έρθουν μετά και πόσο γρήγορα θα ανακάμψει η τοπική κοινωνία, πως θα επανέλθει η παραγωγή, πώς θα αξιοποιηθούν όλες αυτές οι βοήθειες και με ποιο πόσο γρήγορα θα απορροφηθούν. Νομίζω εκεί είναι αυτή τη στιγμή η έμφαση.

ΝΦ: Όλα αυτά συνέβησαν τη στιγμή που αναζητούσαμε έναν τρόπο να φτιάξουμε ένα μοντέλο ανταγωνιστικότητας, δηλαδή ένα μοντέλο ώστε να δημιουργήσουμε έναν πρωτογενή τομέα και όχι μόνο πρωτογενή τομέα, μια οικονομία η οποία να έχει χαρακτηριστικά ανταγωνιστικά. Φοβάστε ότι θα κάνουμε πισωγύρισμα;

ΧΜ: Δεν νομίζω ότι θα κάνουμε πισωγύρισμα. Η Ελλάδα έχει μπει σε μια τροχιά ανάκαμψης. Είχε ήδη εξαιρετικά αποτελέσματα, η αύξηση του ακαθάριστου εγχώριου προιόντος θα είναι η μεγαλύτερη στην Ευρώπη φέτος, πάνω από τα 2%, ακόμα και με τις συνέπειες αυτής της κρίσης, θεωρώ ότι η χώρα είναι στη σωστή κατεύθυνση. Σίγουρα πρέπει να γίνουν πολλά πράγματα. Σίγουρα πρέπει να συνεχίσουμε στην ψηφιοποίηση του κράτους, στην προσέλκυση ταλέντου, στην σύνδεση του ταλέντου με την παραγωγή για να μπορέσουμε να απελευθερώσουμε όλες τις δυνατότητες που έχουμε, αλλά νομίζω ότι είμαστε αυτή τη στιγμή σε σωστή κατεύθυνση και σε σωστές βάσεις.

ΝΦ: Βέβαια, βλέπουμε πράγματα τα οποία καλά περιμέναμε να γίνουν και περνάνε σαν να μην συνέβησαν, δηλαδή έχουμε ήδη ανακτήσει  την επενδυτική βαθμίδα, έστω και από έναν οίκο. Είδαμε τη μεγάλη αναβάθμιση, τη διπλή από τον οίκο Moody’s και εκείνη τη μέρα είδαμε ένα κλίμα στην οικονομία, το οποίο δεν είναι καλό. Είδαμε το χρηματιστήριο να πέφτει τα ομόλογα, να ανεβαίνουν πράγματα τα οποία τα περιμέναμε και υπήρχε μεγάλη προσδοκία ότι η οικονομία θα πάρει τα πάνω της. Για αυτό νιώθετε μια νευρικότητα;

ΧΜ: Νιώθουμε όχι νευρικότητα, είμαστε σε εγρήγορση θα έλεγα, είναι πολύ δυσάρεστη συγκυρία αυτό το γεγονός που έγινε και η στιγμή την οποία έγινε. Αλλά η τράπεζα και η χώρα έχει αποδείξει ότι σε αυτές τις συγκυρίες και τις συνθήκες ξεπερνάει τον εαυτό της, συνασπίζεται και προχωρά μπροστά.

ΝΦ: Ως προς το μοντέλο έτσι ανταγωνιστικότητας, επειδή βλέπουμε το κλίμα στην παγκόσμια οικονομία λίγο να βγαίνουν σύννεφα, να μπαίνουμε σε ένα κύκλο το οποίο η αλήθεια είναι τον προηγούμενο, τον καλό εμείς τον είχαμε ψιλοχάσει. Και τώρα που εμείς ανακάμπτουμε βλέπουμε η ευρωπαϊκή οικονομία να αρχίζει σιγά σιγά να γυρίζει προς τα κάτω. Νιώθετε ότι έχουμε χάσει μια ευκαιρία; Ή μπορούμε εμείς αυτόνομα να συνεχίζουμε, εννοώ υπάρχει ένα στοκ επενδύσεων ικανών να μας πάνε, να μας τρέξουν;

ΧΜ: Νομίζω πως ναι και ο λόγος είναι αφενός γιατί η χώρα συμπιέστηκε πάρα πολύ για να εξορθολογίσει το κόστος λειτουργίας, να εκσυγχρονιστεί τα τελευταία χρόνια, οπότε έκανε, αν θέλετε το ξεκαθάρισμα εκείνο που χρειαζόταν. Υπάρχουν πολλά που πρέπει να γίνουν ακόμα, αλλά έχει γίνει πάρα πολλά και μην ξεχνάμε ότι υπάρχουν σημαντικές βοήθειες και ενισχύσεις και από την Ευρωπαϊκή Ένωση υπάρχει το πρόγραμμα του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το οποίο και η τράπεζα ήδη έχει διανείμει, έχει υποστηρίξει έργα ενός δισεκατομμυρίου. Η πρόβλεψή μας για την επόμενη τριετία είναι να χορηγούμε περίπου μισό δισ. το χρόνο επίσης σε επιχειρήσεις που κάνουν έργα στην πράσινη, η ανάπτυξη στη βιωσιμότητα, στην ενίσχυση των τεχνολογικών υποδομών. Σε όλες αυτές τις δράσεις δηλαδή του προγράμματος. Ενώ καίει τα στοιχεία που έχουμε εμείς όσον αφορά την πιστωτική επέκταση, τον τρόπο με τον οποίο αυτή υποστηρίζεται και διοχετεύει στην αγορά είναι θετικά.

ΝΦ: Από την άλλη, βέβαια, η υπόθεση πλημμύρες, πυρκαγιές, κλιματική αλλαγή προκαλεί και μια μετατόπιση ενδεχομένως αυτών των κονδυλίων. Δηλαδή αυτή τη στιγμή δεν είχαμε κονδύλια για διευθετήσεις χειμάρρων, για ποταμούς, για πλημμύρες και από την άλλη πλευρά βλέπουμε να έρχονται νέα προΐόντα για κάποιους κλάδους υποχρεωτικά που είναι στον ευρύτερο χώρο του τραπεζοασφαλιστικού. Για παράδειγμα η υποχρεωτική ασφάλιση των επιχειρήσεων των μεγάλων. Μετατοπίζεστε και εσείς σιγά σιγά;

ΧΜ: Μετατοπιζόμαστε. Η ενεργειακή μετάβαση αποτελεί για την τράπεζα μία από τις βασικές στρατηγικές κατευθύνσεις. Ήταν από τις πρώτες. Μάλιστα, η τράπεζα είναι τα 3 τελευταία χρόνια η μόνη ελληνική τράπεζα που συμμετέχει στον δείκτη των Financial Times, Climate Change Leaders. Οπότε η τράπεζα είχε από νωρίς δείξει την ευαισθησία της σε θέματα βιώσιμης ανάπτυξης και περιβάλλοντος. Αυτή τη στιγμή υπάρχει ένας σχεδιασμός για ενίσχυση των δράσεων στο χώρο αυτό. Σχεδιάζουμε εξειδικευμένα έργα για να κάνουμε εύκολο και στις επιχειρήσεις και σε πελάτες ιδιώτες να αγοράζουν προϊόντα και να λύνουν ανάγκες που έχουν ολοκληρωμένα. Για παράδειγμα, σχεδιάζουμε ένα ολοκληρωμένο οικοσύστημα για την ενεργειακή αναβάθμιση ακινήτων και αντίστοιχα πράγματα κάνουμε και στις υποδομές, ώστε να υποστηρίξουμε έργα που ενισχύουν βασικές τεχνολογίες που θα υποστηρίξουν την ενεργειακή μετάβαση, αποθήκευση ενέργειας, πράσινο υδρογόνο. Όλα αυτά είναι στην κορυφή των προτεραιοτήτων μας.

ΝΦ: Είναι πολλές οι επενδύσεις, σχεδόν συνωστισμός σε αυτούς τους τομείς, σωστά;

ΧΜ: Είναι πολλές οι σκέψεις, οι επενδύσεις ακόμα πρέπει να οργανωθούν, πρέπει να προγραμματιστούν και προφανώς να υλοποιηθούν.

ΝΦ: Πρέπει να ακολουθεί προφανώς και το πλαίσιο, το θεσμικό, το κανονιστικό πλαίσιο, το οποίο σε πολλές περιπτώσεις η αλήθεια είναι ότι υπολείπεται βέβαια με μία από τις συνήθεις κατηγορίες προς τις τράπεζες είναι ότι δεν φροντίζουν να φτάνουν οι χρηματοδοτήσεις σε όλους ότι η χρηματοδότηση είναι δύσκολη για κάποιους έως αδύνατη και είναι πολύ εύκολη μια συνήθεια που έχει μείνει από τα προηγούμενα χρόνια για λίγους μεγάλους.

ΧΜ: Δεν θα διαφωνήσω, αν και θεωρώ ότι οι τράπεζες έχουν κάνει πάρα πολλά βήματα. Εγώ έλειψα από την Ελλάδα για κάποια χρόνια επιστρέφοντας είδα μεγάλη αλλαγή όσον αφορά και τις δυνατότητες την ψηφιακή δυνατότητα του κράτους και τις δυνατότητες που είχαν οι τράπεζες να δίνουν πιο γρήγορα λύσεις στους πελάτες τους, σίγουρα σε θέματα καθημερινότητας, το πώς μπορεί κάποιος να εκτελέσει τις συναλλαγές του, να αιτηθεί απλών προϊόντων και υπηρεσιών νομίζω έχει γίνει πολύ μεγάλη πρόοδος. Το 97% των συναλλαγών μας γίνεται από ψηφιακά κανάλια. Και αυτό συμπεριλαμβάνει και δυνατότητες προς επιχειρήσεις, μικρές, μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες και αυτές μπορούν να αιτηθούν δάνεια ψηφιακά, πιο γρήγορα, με πιο άμεση εγκριτική διαδικασία. Μάλιστα, η τράπεζα είναι από τους πρωτοπόρους στην απορρόφηση των κονδυλίων των επιδοτούμενων δανείων της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας στον πρόσφατο κύκλο η Τράπεζα Πειραιώς πήρε το μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς και γιατί λειτούργησε το δίκτυο μας, ώστε να οδηγήσει τους πελάτες μας τις επιχειρήσεις, αλλά και γιατί οι τεχνολογικές μας υποδομές ήταν τέτοιες που μπορούσαν αυτές οι αιτήσεις να διοχετευθούν προς τα συστήματα. Γιατί όλα αυτά ξέρετε, πλέον γίνονται ψηφιακά, οπότε δεν έχεις περιθώριο να πεις, είχα μια αστοχία στη λειτουργία μου, δεν μπόρεσα να δώσω τα δάνεια. Πέραν αυτού κοιτάζουμε και επιπλέον δράσεις για να κάνουμε πιο ευέλικτη αν θέλετε την πιστοληπτική μας πολιτική, να μην βασιζόμαστε μόνο σε ένα Τειρεσία ή σε κάποια δεδομένα, τα οποία είναι προφανώς σταθερά και η βάση του χρηματοπιστωτικού μας συστήματος, αλλά βλέπεις παγκοσμίως νέες τάσεις στην αξιοποίηση δεδομένων μέσω open banking της συνολικής συναλλακτικής συμπεριφοράς μιας επιχείρησης, η οποία μπορεί να μην πληροί τα αυστηρά πιστοδοτικά κριτήρια με τους παραδοσιακούς όρους, αλλά με νέα σύγχρονα μοντέλα, πιο ευέλικτα θα μπορούσε να τύχει χρηματοδότησης, οπότε είναι και αυτό κάτι που εξετάζουμε.

ΝΦ: Το τελευταίο που μας περιγράφεις, είναι μια εικόνα μικρής χαλάρωσης, διεύρυνσης της περιμέτρου των δικαιούχων δανείων γιατί η αίσθηση που υπάρχει είναι ότι ανοίγετε την περίμετρο, αλλά την ανοίγετε ή προβολικά σιγά. Για παράδειγμα υπάρχουν οι αιτιάσεις ακόμα και της σημερινής ηγεσίας του υπουργείου Οικονομικών, ότι πρέπει κάτι να κάνουμε. Πρέπει να βρούμε έναν τρόπο να δίνονται πιο εύκολα τα δάνεια. Υπάρχει αυτή η αίσθηση ότι δεν έχουν επιστρέψει οι τράπεζες σε αυτή την κανονικότητα ή στο μεταξύ έχει αλλάξει το κανονιστικό πλαίσιο από τη Φρανκφούρτη και ούτως ή άλλως θα ήμασταν σε ένα έτσι πιο σκληρό επίπεδο εγκρίσεων.

ΧΜ: Νομίζω το επίπεδο εγκρίσεων είναι προσεκτικό. Δεν θα το αποκαλούσα σκληρό. Η πιστωτική μας επέκταση το δεύτερο τμήμα ήταν 800 εκατομμύρια, δηλαδή χορηγήσαμε δάνεια και με τις δράσεις στο «Σπίτι μου» και με το επιδοτούμενο της ΕΑΑΤ είχαμε μια πολύ μεγάλη πιστωτική επέκταση όποτε υπάρχουν οι δράσεις δεν είμαστε εκεί που θα θέλαμε όλες οι τράπεζες υπάρχουν για να εξυπηρετούν την οικονομία της χώρας στην οποία δραστηριοποιούνται, θέλουν να δημιουργούν αξία για όλους, για τους πελάτες, για τους εργαζόμενους, για τους μετόχους. Νομίζω όμως ότι είμαστε στην κατεύθυνση που πρέπει.

ΝΦ: Δεν μπορώ να μη σε ρωτήσω, γιατί είναι ένα θέμα που το που συζητιέται. Ξέρω ότι επιχειρείτε να το αλλάξετε, αλλά αυτή η πολύ μεγάλη διαφορά που υπάρχει στα επιτόκια δανείων και καταθέσεων είναι κάτι που χτυπάει η αλήθεια είναι στο μάτι. Εγώ μπορώ να βρω πολλά επιχειρήματα για να δικαιολογήσω την κατάσταση, αλλά είναι μεγάλη διαφορά.

ΧΜ: Υπάρχουν λόγοι για τους οποίους υπάρχει αυτή η διαφορά. Αυτό που λέμε εμείς είναι ότι η Τράπεζα Πειραιώς παρεμπιπτόντως έχει τις περισσότερες καταθέσεις στην Ελλάδα και μάλιστα έχει και την πιο μεγαλύτερη διασπορά σε μικρές καταθέσεις, αυτές οι καταθέσεις κατ’ ανάγκην έχουν πολλά να κερδίσουν από ένα αυξημένο επιτόκιο, οπότε συμβουλεύουμε και οδηγούμε και τους πελάτες μου και σε εναλλακτικές μορφές επενδύσεων. Αν θέλετε που με καλύτερη απόδοση με ασφάλεια καλύτερη προφανώς και είναι και μια περιοχή αυτή την οποία θέλουμε στρατηγικά να αναπτύξουμε, δηλαδή οι Έλληνες μεσοσταθμικά επενδύουμε περίπου στο 12% του εισοδήματός μας που είναι πολύ μικρότερος σε σχέση με το τι κάνει η υπόλοιπη Ευρώπη. Νομίζουμε ότι εκεί υπάρχει μια ευκαιρία και για την τράπεζα και να βοηθήσουμε και τη χώρα μας να αξιοποιήσουμε περισσότερο.

ΝΦ: Είναι αυτή η στροφή στα αμοιβαία κεφάλαια που βλέπουμε σε ένα βαθμό και σε άλλα προϊόντα, τα οποία είναι σύνθετα. Όλα αυτά βέβαια έχουν ένα πέπλο αλλαγών, αλλά εγώ που το φέρνει η τεχνολογία άκουσα πρόσφατα τον υπουργό Οικονομικών, τον Κωστή Χατζηδάκη, αναφέρεται στις υπηρεσίες Iris για τις εγχρήματες συναλλαγές μέσω συστημικών τραπεζών. Ξέρω ότι εσείς έχετε και δικές σας σε υπηρεσίες και δικά σας συστήματα. Όλο αυτό τελικά είναι τόσο καλό ή έχουμε γιατί βλέπω τώρα ότι υπάρχουν τράπεζες οι οποίες έχουν φτάσει από τον διπλό κωδικό να πηγαίνουμε σε τριπλή, επιβεβαίωση κωδικού, προκειμένου να μπορέσουμε να κάνουμε τη μετάβαση δηλαδή. Κάτι το οποίο το κάναμε σε 30 δεύτερα πλέον έχει αρχίσει και γίνεται πιο σύνθετο.

ΧΜ: Η τάση στις πληρωμές είναι να γίνονται ηλεκτρονικά όλο και περισσότερο. Από την άλλη υπάρχει και ο κίνδυνος της απάτης, στον ψηφιακό κόσμο υπάρχουν ήδη εξαπάτησης τα οποία είναι δύσκολα να τα αντιληφθεί ένας άνθρωπος ο οποίος δεν είναι εξοικειωμένος, ίσως με την τεχνολογία. Για αυτό δημιουργείται η ανάγκη να έχεις ασφαλιστικές δικλείδες, να πάρεις ένα πρόσθετο κωδικό, να κάνεις δεύτερη επιβεβαίωση, ενδεχομένως να σε καλέσει και κάποιος για να επιβεβαιώσει αν η αλλαγή είναι όντως νόμιμη δική σου, ανάλογα με τη φύση της, έτσι ώστε να προστατευθεί ο πελάτης. Και εκεί η Τράπεζα Πειραιώς είναι πολύ μπροστά. Χρησιμοποιούμε συστήματα τεχνητής νοημοσύνης για να ανιχνεύουμε τις ύποπτες συναλλαγές. Έχουμε το μικρότερο ποσοστό εξαπάτησης από όλες, τις υπόλοιπες τράπεζες αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα και συνεχίζουμε και επενδύουμε και παρακολουθούμε το χώρο. Το iris που ανέφερες Νίκο Φιλιππίδη. Είναι το σύστημα άμεσων πληρωμών στην Ελλάδα. Είναι μια πολύ σημαντική υπηρεσία σε άλλες χώρες. Αυτά τα συστήματα είναι πάρα πολύ διαδεδομένα, παράδειγμα που όλοι αναφέρουν η Ινδία που όλοι κάνουν όλες τις πληρωμές πλέον με το τηλέφωνο, με το κινητό.

ΝΦ: Στην Ινδία.

ΧΜ: Στην Ινδία και είναι και εδώ και χρόνια. Το iris δίνει και δυνατότητες και σε εμπόρους να δέχονται πληρωμές μέσω αυτών των QR codes και είναι και κάτι το οποίο και εμείς έχουμε υλοποιήσει και στην ψηφιακή μας τραπεζική πλατφόρμα, winbank, στην οποία μάλιστα και πρόσφατα αναβαθμίσαμε για να το κάνουμε και πιο εύχρηστο, πιο λειτουργικό, πιο μοντέρνο και να δίνουμε σε όλους τη δυνατότητα να αξιοποιούν αυτές τις λειτουργίες.

ΝΦ: Εμείς ως χώρα κοιτάμε ποια μοντέλα περισσότερο, ώστε να μπορέσουμε να πάρουμε καλές πρακτικές;

ΧΜ: Όσον αφορά τις ηλεκτρονικές πληρωμές η Ευρώπη είναι αρκετά μπροστά. Η Ινδία εξ ανάγκης επειδή είχε πρόβλημα στη διαχείριση των μετρητών το να μεταφέρεις λάθος λεφτά σε κάποιον ο οποίος είναι σε ένα μια απομακρυσμένη περιοχή ήταν πολύ μεγάλη πρόκληση. Εξ’ ανάγκης οδηγήθηκε στην υιοθέτηση των πρακτικών. Στην Ευρώπη πηγαίνουμε πιο ορθολογικά, πιο μεθοδικά και στην Ευρώπη βγήκε πρόσφατα το νέο πανευρωπαϊκό σύστημα άμεσων πληρωμών. Υπήρξε συντονισμός όλων των τραπεζών. Νομίζω πολύ σύντομα θα δούμε και να διευκολύνεται ακόμα περισσότερο ο τρόπος με τον οποίο μπορείς να πληρώνεις, να μεταφέρεις χρήματα σε μια άλλη χώρα. Πόσο περισσότερο στην ίδια χώρα.

ΝΦ: Η αλήθεια, το σύστημα iris, το ανέφερε ο υπουργός με αφορμή ότι δεν έχει προμήθειες, και ένα από τα ζητήματα που επίσης έχουν μείνει και έχουν μείνει από την περίοδο των ανακεφαλαιοποιήσεων των τραπεζών που ήταν βασικό έσοδο οι προμήθειες, αλλά τώρα πλέον έχει υπάρχουν τραπεζικά κέρδη, επιτοκιακά κέρδη.

ΧΜ: Αυτά τα επιτοκιακά κέρδη βέβαια είναι μια συγκυρία αυτής της στιγμής. Όλοι οι αναλυτές προβλέπουν ότι από το τέλος του ‘24 η κατάσταση θα βαίνει εξομαλούμενη, οπότε οι τράπεζες πρέπει να αναζητήσουν μία βιώσιμη κερδοφορία, όλες τις τράπεζες θέλουνε να ενισχύσουν τα έσοδά τους από υπηρεσίες πέραν των τόκων και για αυτό και σχεδιάζουν και υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας και κοιτάζουν πως θα δραστηριοποιηθούν και σε άλλες αγορές, πέραν του παραδοσιακού τραπεζικού χώρου. Κοιτάζουν οι τράπεζες να επεκταθούν σε οικοσυστήματα σε μάρκετ places.

ΝΦ: Απλώς το θέμα των προμηθειών η αλήθεια είναι ότι υπάρχουν 2 καταστάσεις, η μία αυτή που λέτε στις τράπεζες ότι σε μέσα επίπεδο είναι πολύ χαμηλό το επίπεδο προμηθειών σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη. Από την άλλη πλευρά είναι ότι οι προμήθειες αφορούν μόνο ως κοινού χρήματα. Τους υπόλοιπους που τα έχουν ακίνητα δεν υπάρχει κανένα απολύτως τέλος, με αποτέλεσμα πράγματι ο μέσος όρος να βγαίνει χαμηλός, αλλά αυτό να επιβαρύνει την οικονομία, τις επιχειρήσεις, όλους όσους δραστηριοποιούνται. Είναι ένα μοντέλο λίγο η αλήθεια είναι στα δικά μου μάτια, αντιοικονομικό και αντιεπιχειρηματικό. Αυτά τα 2ευρα και 3ευρα σε κάθε συναλλαγή για μια επιχείρηση που μπορεί να κάνει 100 συναλλαγές την ημέρα.

ΧΜ: Παρότι οι τράπεζες προσφέρουν πακέτα για να ελαχιστοποιήσει κάποιος αυτό το κόστος, αν θέλει να κάνει πολλές πληρωμές, αν η συναλλακτική του δραστηριότητα είναι ενός συγκεκριμένου τύπου, η αλήθεια είναι δεν υπάρχει ως πρακτική στη χώρα μας. Δεν είμαι βέβαιος και για την υπόλοιπη Ευρώπη. Όσον αφορά να χρεώνεται κάποιος με ελάχιστο ποσό στο λογαριασμό. Θεωρώ ότι όλα αυτά τα πράγματα θα τα δούμε στην πορεία να αναδιαμορφώνoνται.

ΝΦ: Πλέον οι τράπεζες παίζουν πολύ κεντρικό ρόλο σε πολλά πράγματα που δεν είναι απαραίτητα τραπεζικά. Για παράδειγμα, το θέμα των ηλεκτρονικών συναλλαγών είναι ένα θέμα το οποίο απασχολεί αυτή τη στιγμή τις φορολογικές αρχές, γιατί θα πρέπει να περάσει μέσα από τα POS είναι πλέον ένα εργαλείο εξαιρετικά σημαντικό, κοινωνικής και φορολογικής δικαιοσύνης. Άρα αν αυτό όμως το εργαλείο είναι ακριβό ξαφνικά γίνεται ένα αντικίνητρο. Ξαφνικά έχουμε στην καρδιά των συναλλαγών ένα πράγμα το οποίο φέρνει τα αντίθετα αποτελέσματα, γιατί όλοι σκέφτονται να το χρησιμοποιήσουν. Σας το λέω αυτό γιατί για παράδειγμα, στη βασική, στην πρώτη πηγή που είναι ένα περίπτερο, η χρήση POS σε κάποια προϊόντα, ας μην μπούμε πια, αλλά σε κάποια προϊόντα που έχουν σχεδόν μηδενικό περιθώριο κέρδους είναι ζημιογόνα, πωλούν ένα προϊόν και χάνουν, άρα δεν τους συμφέρει να το χρησιμοποιήσουν.

ΧΜ: Πάντως και σε αυτό τον τομέα υπάρχει έντονος ανταγωνισμός και προβλέπεται να υπάρξει και μεγαλύτερος ανταγωνισμός, νομίζω όμως ότι θα λειτουργήσει στις περιοχές αυτές προς όφελος, όπως γίνεται πάντα του πελάτη.

ΝΦ: Είμαι σίγουρος ότι από τη θέση που κατέχεις ότι έχεις μπει στη διαδικασία να οραματίζεσαι και να προετοιμάζεις αυτό το μετασχηματισμό που δουλεύετε συνέχεια στις τράπεζες ο οποίος είναι στην ουσία και η νέα τράπεζα του μέλλοντος. Πώς θα είναι η νέα τράπεζα του μέλλοντος;

ΧΜ: Οι τράπεζες αυτό που κάνουν όλες είναι να πάρουν παράδειγμα από τις εταιρίες FinTech που βάζουν τον πελάτη στο κέντρο και όλες να διαμορφώνουν στρατηγική τους βάζοντας πραγματικά αυτή τη φορά τον πελάτη στο επίκεντρο. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει για τους πελάτες, τους ιδιώτες, οι τράπεζες να είναι να παρέχουν όλες τις δυνατότητες της καθημερινότητας, με τον πιο εύχρηστο τρόπο, ο οποίος αυτή τη στιγμή είναι η χρήση του κινητού μας τηλεφώνου. Άρα βλέπεις και ιδιαίτερα η νέα γενιά δε θα πήγαινε σε κατάστημα για να κάνει κάτι τετριμμένο, ενώ για τις επιχειρήσεις οι ανάγκες είναι διαφορετικές, για τις επιχειρήσεις, οι ανάγκες είναι να έχουνε περισσότερη πληροφόρηση και να τους προσφέρουν υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας και συμβουλευτικές υπηρεσίες. Επίσης, το δίκτυο των τραπεζών νομίζω θα αλλάξει πάρα πολύ η μορφή του και εμείς ήδη σχεδιάζουμε ένα νέο μοντέλο για τα καταστήματά μας, το οποίο θα αρχίσουμε να υλοποιούμε τώρα και θα ολοκληρωθεί μέσα στο 24. Ο στόχος είναι το κατάστημα να βρίσκεται εκεί για να παρέχει υπηρεσίες συμβουλευτικές προς την επιχείρηση. Όλες οι συναλλακτικές δραστηριότητες να είναι διαθέσιμες από τα ηλεκτρονικά κανάλια από το mobile banking, από το phone banking, από τα ATM και βέβαια έρχεται ένα κύμα νέων τεχνολογιών που είναι ακόμα λίγο αχαρτογράφητα νερά το πώς αυτά θα αξιοποιηθούν να για να αλλάξουν τον τρόπο που όχι μόνο η τράπεζα, αλλά και άλλοι τομείς παρέχουν προϊόντα και υπηρεσίες και λειτουργούν εσωτερικά. Οι τράπεζες μετασχηματίζονται σαν ανάγκη στο να προσαρμόζονται σε αλλαγές που κυρίως έρχονται από την τεχνολογική πλευρά και είναι μια διαρκής ανάγκη τα τελευταία 20-30 χρόνια να αλλάξεις τις εσωτερικές σου διαδικασίες. Να βάλεις περισσότερο αυτοματισμό. Να σχεδιάσεις καλύτερα προϊόντα και υπηρεσίες που να θέλουν οι πελάτες. Αυτό το πράγμα παραδοσιακά το έκανες με ένα κύκλο που προλάβαινες να αφομοιώσεις μια τεχνολογία και να καταλάβεις τι πρέπει να κάνεις για να την αξιοποιήσεις. Ο ρυθμός τώρα των νέων αλλαγών επιταχύνεται πάρα πολύ, οπότε πριν προλάβεις να αφομοιώσεις την τεχνολογία, έρχεται μια επαυξημένη τεχνολογία, διαφορετική και είναι ένα ερωτηματικό το πώς θα διαμορφώσεις την δεξαμενή ταλέντου που έχεις για να μπορείς να ανταποκρίνεσαι γρήγορα.

ΝΦ: Και να κρατήσεις την κουλτούρα τράπεζας η οποία πάντα θεωρούσα ότι σε μια τράπεζα πρέπει να παίζει πολύ αυτή η B2B επικοινωνία, να έρχομαι δηλαδή και έχω ένα καλό επιχειρηματικό σχέδιο, σχετικά ικανοποιητικά, αλλά όχι τέλεια οικονομικά και έρχομαι επειδή πιστεύω πολύ στην ιδέα μου σε εσένα τον τραπεζίτη να σε πείσω.

ΧΜ: Αυτό οπωσδήποτε.

ΝΦ: Αυτό δε γίνεται όμως πλέον.

ΧΜ: Θεωρώ ότι το κάνουμε. Σίγουρα πάντα υπάρχουν περιθώρια να το κάνεις καλύτερα, αλλά νομίζω οι άνθρωποι νοιάζονται πραγματικά, είναι και προς το συμφέρον τους να βοηθήσουν τη σωστή ιδέα, την, την αξιοποίηση των πόρων και των κονδυλίων. Υπάρχει, μην ξεχνάμε ένα πολύ βαρύ εποπτικό, κανονιστικό, ρυθμιστικό πλαίσιο το οποίο όλες οι τράπεζες πλέον και ειδικά μετά την οικονομική κρίση, πρέπει να προσέχουν πως το εφαρμόζουνε.

ΝΦ: Λιγότερο τραπεζίτες μου φαίνεστε, περισσότερο πληροφορικάριοι.

ΧΜ: Εγώ προσωπικά ναι. Ένα από τα ενδιαφέροντα πράγματα που κάνουμε τώρα συμμετέχουμε σε ένα πρόγραμμα για να βάλουμε στην καθημερινότητά μας το generative AI μέσα στα εργαλεία που όλοι χρησιμοποιούμε, το Outlook για να στέλνεις μηνύματα, το Teams για να κάνεις συναντήσεις, το Excel, το PowerPoint, ώστε να αρχίσουμε να βλέπουμε πώς μπορούμε να το αξιοποιήσουμε για να αυξήσουμε την παραγωγικότητα σε τυποποιημένα πράγματα που για παράδειγμα μπορείς να δεις μια σειρά από e-mail και να σου κάνει τη σύνοψη, μπορείς να ετοιμάσεις μία απάντηση. Μπορείς να κρατήσεις πρακτικά από μια συνάντησή στο Teams που έκανες και να σου πει ποιες ενέργειες συζητήθηκαν και ποιος είπε τι. Είναι πράγματα τα οποία ακούγονται λίγο επιστημονικής φαντασίας, αλλά στα επόμενα χρόνια θα γίνουν καθημερινότητα.

ΝΦ: Το θέμα είναι σε αυτό το νέο περιβάλλον, Χάρη τι δεξιότητες πρέπει να έχει ένας εργαζόμενος;

ΧΜ: Και εδώ είμαστε πάλι σε αχαρτογράφητα νερά. Διάβαζα πρόσφατα μια ανάλυση που κατεδείκνυε τι αποτελέσματα μπορεί να έχει η αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης της νέας γενιάς των generative AI στο χώρο της ανάπτυξης εφαρμογών, στον προγραμματισμό. Η έρευνα λοιπόν έδειξε ότι οι πιο έμπειροι προγραμματιστές μπορούσαν να έχουν αύξηση παραγωγικότητας 50 – 60%. Ενώ οι λιγότερο έμπειροι είχαν μείωση παραγωγικότητας 7%. Και αυτό γιατί συνέβη; Γιατί το αποτέλεσμα της μηχανής έπρεπε πάλι να το ερμηνεύσει κάποιος και να το αξιοποιήσει σωστά και επίσης έπρεπε να κάνει και σωστή περιγραφή του προβλήματος. Άρα αυτό που θεωρώ ότι θα δούμε να γίνεται είναι ότι το παραδοσιακό μοντέλο ταλέντο ενός οργανισμού που ήτανε το σχήμα της πυραμίδας, με μια βάση όπου έμπαιναν με μικρή ή καθόλου εμπειρία οι άνθρωποι και σταδιακά αποκτούσαν εμπειρία και δεξιότητες και ανέβαιναν την ιεραρχία θα μετασχηματιστεί σε ένα μοντέλο που θα μοιάζει με ένα ρόμβο, όπου θα πρέπει να μπαίνουν οι άνθρωποι μέσα πολύ γρήγορα να γίνονται πιο έμπειροι, να αποκτούν τις δεξιότητες για να μπορέσουν να είναι παραγωγικοί και θα έχεις και βέβαια μια πυραμίδα η οποία θα πρέπει να οδηγεί και να ελέγχει πώς αυτή η δομή αξιοποιείται. Σκέψου λοιπόν σε αυτό το μοντέλο πόσο σημαντικό ρόλο θα παίζει η διακράτηση του ταλέντου σε έναν οργανισμό, γιατί θα είναι πολύ δύσκολο να βάλεις το νέο εργαζόμενο και να τον εκπαιδεύσεις και να τον φέρεις στο επίπεδο που θέλεις και νομίζω αντίστοιχα μοντέλα θα δούμε και όχι μόνο στον προγραμματισμό, αλλά και σε άλλες περιοχές όπου θα εφαρμοστεί αυτή η τεχνολογία.

ΝΦ: Περιγράφεις ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον το οποίο η αλήθεια είναι στο χώρο της αγοράς εργασίας αυτή τη στιγμή είναι έντονο. Ειδικά στους τομείς, στους οποίους αναφέρεσαι, σε τομείς τεχνολογίας. Οι επιχειρήσεις εκπαιδεύουν, δημιουργούν προστιθέμενη αξία και τον εργαζόμενο τον χάνουν μετά, δεν μπορούν να τον κρατήσουν στην Ελλάδα.

ΧΜ: Ακριβώς, αλλά αυτή τη στιγμή υπάρχει ένα περιθώριο να βρεις το νέο εργαζόμενο παρεπιπτόντως και εδώ η Τράπεζα Πειραιώς κάνει σημαντικές δράσεις. Έχουμε το Project Future το οποίο είναι τώρα στο δέκατο κύκλο, μέσω αυτού του προγράμματος, που κάνουμε σε συνεργασία με το Regeneration, έχουμε εκπαιδεύσει πάνω από 5000 νέους πτυχιούχους και τους έχουμε προετοιμαστεί για την αγορά εργασίας. Οπότε σήμερα μπορείς και το αντιπαρέρχεσαι κάπως αυτό το πρόβλημα, όταν θα αλλάξει και θα γίνει πιο σημαντική η διακράτηση του ταλέντου στον οργανισμό το πρόβλημα θα μεγαλώσει. Στο περιβάλλον αυτό λοιπόν θα γίνει θεωρώ πολύ πιο σημαντικό άλλου είδους δεξιότητες, η προσαρμοστικότητα. Η τάση που έχει ο κάθε άνθρωπος να συνεργάζεται, η δυνατότητα να λύνει προβλήματα, παρά η εξειδικευμένη γνώση και εμπειρία τα οποία είναι πράγματα για να τα αναπτύξεις θέλεις σχεδιασμό. Δεν είναι κάνεις ένα πρόγραμμα ταχύρρυθμης εκπαίδευσης και τα έχεις λύσει. Θέλει ένα σχεδιασμό που να ξεκινάει το σχολείο από την δευτεροβάθμια, τριτοβάθμια εκπαίδευση, από το σπίτι για να μπορέσουμε να προετοιμάσουμε νομίζω τη νέα γενιά εργαζομένων.

ΝΦ: Ήταν μαζί μας ο Χάρης Μαργαρίτης, Chief Operating Officer της Τράπεζας Πειραιώς ευχαριστώ θερμά.

ΧΜ: Ευχαριστώ πολύ Νίκο.