ΕΑΓΜΕ: Τα ποιοτικά και ποσοτικά χαρακτηριστικά των υπόγειων υδάτων [χάρτες]

Τα υπόγεια ύδατα στην Ελλάδα εμφανίζουν ικανοποιητικό ποσοστό αναφορικά με τα ποσοτικά τους χαρακτηριστικά, εντούτοις το ποσοστό για τα ποιοτικά τους χαρακτηριστικά εμφανίζεται ελαφρώς υψηλότερα του 50% (58%). Την ίδια ώρα παραμένουν τα προβλήματα της υποβάθμισης των χαρακτηριστικών αυτών στις περιοχές με εντατική εκμετάλλευση των υδροφορέων.

EAΓΜΕ: 14 τηλεμετρικοί σταθμοί παρακολούθησης γεωθερμικών πεδίων

Στα συμπεράσματα αυτά -μεταξύ άλλων- καταλήγει η Έκθεση Αποτελεσμάτων για το έτος 2022 στο πλαίσιο του Έργου «Δίκτυο Παρακολούθησης Υπόγειων Νερών» (ΔΙΠΥΝ) της Ελληνικής Αρχής Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΕΑΓΜΕ), την οποία παρέδωσε στη Διεύθυνση Προστασίας & Διαχείρισης Υδάτινου Περιβάλλοντος του Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Ο στόχος του έργου

Το έργο ΔΙΠΥΝ στοχεύει στη λειτουργία του Εθνικού Δικτύου Παρακολούθησης Υδάτων ώστε να επιτυγχάνεται συνεκτική και συνολική εικόνα της ποσοτικής και ποιοτικής κατάστασης των υπόγειων υδάτων της χώρας που θα συμβάλλει στην επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ.

Κατά τη διάρκεια του έτους 2022 πραγματοποιήθηκαν τέσσερις περίοδοι δειγματοληψιών και μετρήσεων πεδίου κατά τους μήνες Φεβρουάριο, Απρίλιο, Ιούλιο και Οκτώβριο. Υλοποιήθηκαν συνολικά 6.385 δειγματοληψίες για κύρια ιόντα, αζωτούχες ενώσεις, φωσφορικές ενώσεις και ιχνοστοιχεία, στα 1.896 υδροσημεία παρακολούθησης που κατανέμονται σε ολόκληρη την επικράτεια.

Στην εκτέλεση των εργασιών υπαίθρου συμμετείχαν συνολικά 25 συνεργεία υπαίθρου της ΕΑΓΜΕ αποτελούμενα από 50 άτομα, ενώ οι σχετικές χημικές αναλύσεις πραγματοποιήθηκαν στο Εργαστήριο Αναλύσεων Νερών της ΕΑΓΜΕ.

Οι μετρήσεις

Οι μετρήσεις πεδίου αφορούν σε:

1. μετρήσεις στάθμης γεωτρήσεων/πηγαδιών και παροχής πηγών και
2. μετρήσεις φυσικοχημικών παραμέτρων (pH, αγωγιμότητα, διαλυμένο οξυγόνο, θερμοκρασία νερού & αέρα).

Οι αναλύσεις των δειγμάτων νερού περιλαμβάνουν:

Α. κύρια ιόντα (Ca, Mg, Na, K, HCO₃, Cl, SO₄),

Β. αζωτούχες (NO₃, NO₂, NH₄) και φωσφορικές (PO₄-P) ενώσεις,

Γ. σκληρότητα (ολική, παροδική και μόνιμη),

Δ. βαρέα μέταλλα/ιχνοστοιχεία  (Fe, Mn, Cu, Cr_total, Cr⁶⁺, Ni, Pb, Cd, Al, As, Hg) και

E. οργανικούς διαλύτες και φυτοφάρμακα.

Με βάση τις διαθέσιμες χημικές αναλύσεις και μετρήσεις πεδίου πραγματοποιήθηκε ο κάτωθι χαρακτηρισμός αναφορικά με την Ποσοτική και Ποιοτική Κατάσταση των Σταθμών Παρακολούθησης των Υπόγειων Υδάτων της χώρας.

Ποσοτική Κατάσταση Σταθμών Παρακολούθησης Υπόγειων Υδάτων

• 76% Καλή Κατάσταση
• 20% Κακή Κατάσταση
• 4%   Άγνωστη Κατάσταση

Ποιοτική Κατάσταση Σταθμών Παρακολούθησης Υπόγειων Υδάτων

• 58% Καλή Κατάσταση
• 29% Κακή Κατάσταση
• 11% Κακή Κατάσταση από φυσικά αίτια
• 2%   Άγνωστη Κατάσταση

Τα προβλήματα υποβάθμισης των ποσοτικών και ποιοτικών χαρακτηριστικών των υπόγειων υδάτων συνεχίζουν να εντοπίζονται σε περιοχές με εντατική εκμετάλλευση των υδροφορέων. Η νιτρορύπανση και η υφαλμύρινση των υπόγειων υδάτων αποτελούν τους κύριους παράγοντες υποβάθμισής τους, που σχετίζονται αντίστοιχα, με τη χρήση αζωτούχων λιπασμάτων και τη θαλάσσια διείσδυση λόγω υπεραντλήσεων. Ένα μικρό ποσοστό υπερβάσεων στις συγκεντρώσεις βαρέων μετάλλων/ιχνοστοιχείων και ιόντων χλωρίου οφείλεται σε φυσικά αίτια.

Τα αποτελέσματα των Ετήσιων Εκθέσεων Αξιολόγησης του έργου ΔΙΠΥΝ αξιοποιούνται περαιτέρω κατά τη σύνταξη των αναθεωρημένων Σχεδίων Διαχείρισης ανά Λεκάνη Απορροής Ποταμού, με τελικό στόχο την άσκηση πολιτικών διαχείρισης και την διασφάλιση της βιώσιμης χρήσης των υπόγειων υδάτων.

Το έργο ΔΙΠΥΝ χρηματοδοτείται από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη» του ΕΣΠΑ 2014-2020(2023) με Επιστημονικό Υπεύθυνο τον Βασίλειο Ζόραπα – Υδρογεωλόγο M.Sc., Προϊστάμενο του Τμήματος Υδρογεωλογίας και Υδρολογίας (ΥΔΡΟΓΕ).