Οταν έχεις ανάπτυξη

Μερικές φορές ξεχνάμε ή αρνούμαστε να δούμε τα μικρά ή μεγάλα επιτεύγματα που πετυχαίνουμε ως χώρα. «Πουλάνε» περισσότερο η καταστροφολογία και η τοξικότητα. Ποιος να το έλεγε, για παράδειγμα, ότι η Ελλάδα θα επέστρεφε από το 2024 στα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα χωρίς να χρειαστούν νέα μέτρα. Παρά τις μικρές ή μεγάλες «καταστροφές» που μας χτυπάνε συχνά τελευταία. Χωρίς νέους φόρους, χωρίς μειώσεις δαπανών. Φτάνει που έχουμε ανάπτυξη. Αντίθετα, με πρωτογενές πλεόνασμα κοντά στα 4,5 δισεκατομμύρια ευρώ πετυχαίνουμε και δημοσιονομική επέκταση άνω των 2 δισεκατομμυρίων ευρώ.

Θα καταφέρουμε το 2024 να δοθούν για πρώτη φορά ύστερα από 14 χρόνια αυξήσεις στους δημοσίους υπαλλήλους, αυξήσεις στις συντάξεις (δεύτερη συνεχή χρονιά), αυξήσεις στο ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα και στα αναπηρικά επιδόματα.

Θα το χρηματοδοτήσουμε όλο αυτό με την υπεραπόδοση των φορολογικών εσόδων, με τον πιο φυσιολογικό τρόπο σε μια οικονομία, μέσω της ανάπτυξης. Αν είχαμε ξεμπερδέψει και με τον πληθωρισμό σε ορισμένα ευαίσθητα για το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού προϊόντα, τότε το αποτέλεσμα θα μπορούσαν να το απολαύσουν περισσότεροι. Θα μπορούσε μεγαλύτερο μέρος των πολιτών να αποτελέσει μέρος της επιστροφής στη λελογισμένη δημοσιονομική κανονικότητα.

Το προσχέδιο του προϋπολογισμού συνοψίζει ωστόσο και έναν δρόμο. Που τον πετύχαμε όλοι μαζί οι Ελληνες. Με το ΑΕΠ στα τέλη του 2024 στα 235 δισεκατομμύρια ευρώ, η Ελλάδα πέτυχε σε μια πενταετία να «ψηλώσει» κατά 30%. Τόσο αυξήθηκε ο εθνικός μας πλούτος. Αφησε πίσω της μια υπερδεκαετή περίοδο οικονομικής ανέχειας και γύρισε εκεί που τη βρήκε η κρίση στα τέλη του 2009. Προφανώς οι υπόλοιποι προχώρησαν. Εμείς θα πρέπει να τρέξουμε ακόμα περισσότερο για να τους φτάσουμε. Αλλά το κάνουμε και αυτό είναι το πιο σημαντικό σε αυτή τη φάση.

Δεν σημαίνει βέβαια ότι λύσαμε τα διαχρονικά μας προβλήματα. Ούτε έχουμε το παραμικρό περιθώριο επανάπαυσης. Απλά, όταν αυξάνει το ΑΕΠ, κάποια από αυτά τα προβλήματα φαίνονται μικρότερα. Το γεγονός, για παράδειγμα, ότι η χώρα συνεχίζει να γεννάει πολύ λιγότερο σε σχέση με το παρελθόν είναι ένα θέμα μεγάλο. Δεν μπορεί να κρυφτεί. Γεννιούνται κάθε χρόνο τα μισά παιδιά από όσα γεννιόνταν το 1980. Το συνακόλουθο πρόβλημα ωστόσο του Ασφαλιστικού γίνεται μικρότερο εάν αυξάνει ταυτόχρονα και το ΑΕΠ της χώρας.

Είναι σημαντικό να το πετυχαίνεις αυτό όταν οι άλλοι μπαίνουν σε ύφεση. Ακόμα και τώρα που τα πράγματα ζορίζουν για όλες τις μεγάλες οικονομίες, πρόδρομοι δείκτες, όπως αυτός της μεταποίησης (PMI), δείχνουν μια οικονομία με οριακές, αλλά σημαντικές για το χρονικό σημείο που βρίσκεται η παγκόσμια οικονομία, τάσεις επιπλέον ανάπτυξης.

Επαναλαμβάνω, τα περισσότερα από τα προβλήματα που είχαμε παραμένουν. Απλά πλέον μπορούμε με μεγαλύτερη άνεση να συζητήσουμε τις λύσεις τους. Να δούμε για παράδειγμα πώς θα περιορίσουμε την ακόρεστη εταιρική κερδοσκοπία. Αυτήν που προσπαθεί να υπερεκμεταλλευτεί με κάθε θεμιτό ή αθέμιτο τρόπο κάθε αξία ή υπεραξία που έχει δημιουργηθεί τα τελευταία χρόνια στη χώρα. Το αυξανόμενο ΑΕΠ της χώρας μάς επιτρέπει να λύσουμε και τέτοιου είδους προβλήματα, φτάνει να έχουμε μια κυβέρνηση που να θέλει να κάνει μεταρρυθμίσεις. Να έχει, δηλαδή, τη διάθεση να σπάσει αβγά..