Ιράν – ΗΠΑ: Στο μικροσκόπιο τα 6 δισ. δολ. της συμφωνία ανταλλαγής κρατουμένων

Η αιφνιδιαστική επίθεση της παλαιστινιακής οργάνωσης Χαμάς στο Ισραήλ το Σάββατο και τα αντίποινα του Ισραήλ έχουν σκοτώσει περισσότερους από 1.100 ανθρώπους και εστίασαν την προσοχή στην υποστηριζόμενη, από το Ιράν, ισλαμιστική οργάνωση.

Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν, δήλωσε την Κυριακή ότι το Ιράν δεν έχει καταφέρει ακόμη να δαπανήσει ούτε ένα δολάριο από τα κεφάλαια των 6 δισεκατομμυρίων δολαρίων που αποδέσμευσαν σε ανταλλαγή κρατουμένων ΗΠΑ-Ιράν τον Σεπτέμβριο.

Ο Μπλίνκεν είπε επίσης ότι «δεν έχει δει ακόμη στοιχεία ότι το Ιράν κατεύθυνε ή βρισκόταν πίσω από αυτή τη συγκεκριμένη επίθεση, αλλά σίγουρα υπάρχει μια μακρά σχέση με τη Χαμάς».

Iσραήλ: Χαλαρώνει τη νομοθεσία για την κατοχή όπλων μετά την επίθεση της Χαμάς

Τι σηματοδότησε η συμφωνία ανταλλαγής κρατούμενων

Τον Αύγουστο, δημοσιοποιήθηκαν λεπτομέρειες για μια περίπλοκη συμφωνία που ενέκρινε ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν. Σε πέντε αμερικανούς πολίτες που κρατούνταν από την Τεχεράνη επετράπη να φύγουν από τη χώρα με αντάλλαγμα τη μεταφορά 6 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε ιρανικά κεφάλαια που είχαν παγώσει στη Νότια Κορέα. Παράλληλα, επετράπη να φύγουν πέντε Ιρανοί που κρατούνταν στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Πώς προέκυψαν τα 6 δισ. και πού βρίσκονται σήμερα

Τα 6 δισεκατομμύρια δολάρια ήταν ιρανικά χρήματα που είχαν παγώσει σε τράπεζες της Νότιας Κορέας. Αφού η Ουάσιγκτον, επί πρώην προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, επέβαλε την πλήρη απαγόρευση στις εξαγωγές πετρελαίου του Ιράν και κυρώσεις στον τραπεζικό του τομέα το 2019, αυτά τα έσοδα από το πετρέλαιο του Ιράν μπλοκαρίστηκαν στη Σεούλ, όπως σημειώνει το Reuters.

Τα κεφάλαια δεν έφτασαν στο Ιράν. Η κεντρική τράπεζα του Κατάρ τα έχει υπό την εποπτεία της και παραμένουν ακόμη στη Ντόχα.

«Τα γεγονότα είναι αυτά – δεν εμπλέκονται δολάρια φορολογουμένων των ΗΠΑ»,  ξεκαθάρισε ο Μπλίνκεν μιλώντας στο CNN την Κυριακή. «Αυτοί ήταν ιρανικοί πόροι που είχε συσσωρεύσει το Ιράν από την πώληση του πετρελαίου του και είχαν “παγώσει” λόγω των κυρώσεων σε μια τράπεζα στη Νότια Κορέα».

Σύμφωνα με τους όρους της συμφωνίας κρατουμένων με το Ιράν, τα χρήματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο για ανθρωπιστικούς σκοπούς, συμπεριλαμβανομένης της αγοράς τροφίμων ή άλλων αγαθών εκτός Ιράν για εισαγωγή, δήλωσαν Αμερικανοί αξιωματούχοι.

Ο υφυπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ για την τρομοκρατία και τα οικονομικά, Μπράιαν Νέλσον, δήλωσε: «Όλα τα χρήματα που διατηρούνται σε περιορισμένους λογαριασμούς στη Ντόχα ως μέρος της συμφωνίας για την εξασφάλιση της απελευθέρωσης πέντε Αμερικανών τον Σεπτέμβριο παραμένουν στη Ντόχα. Δεν έχει δαπανηθεί ούτε μια δεκάρα. Αυτά τα περιορισμένα κεφάλαια δεν μπορούν να πάνε στο Ιράν — μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο για μελλοντικούς ανθρωπιστικούς σκοπούς. Οποιαδήποτε πρόταση για το αντίθετο είναι ψευδής και παραπλανητική».

Λόγω των απαιτήσεων δέουσας επιμέλειας που σχετίζονται με την ανταλλαγή, “θα χρειαστούν πολλοί μήνες για να ξοδέψει το Ιράν αυτά τα χρήματα”, δήλωσε εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. «Και, όπως έχουμε πει πολλές φορές, μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο για την αγορά τροφίμων, φαρμάκων, ιατρικών συσκευών και γεωργικών προϊόντων για τον λαό του Ιράν».

Τι ισχυρίζονται οι επικριτές της συμφωνίας ΗΠΑ – Ιράν

Οι περισσότεροι Ρεπουμπλικάνοι που διεκδικούν να είναι ο υποψήφιος για την προεδρία του κόμματος το 2024 προσπάθησαν να συνδέσουν τη συμφωνία του Μπάιντεν για το Ιράν με τις επιθέσεις, με κάποιους να ισχυρίζονται, εσφαλμένα, ότι αυτός ή οι αμερικανοί φορολογούμενοι χρηματοδότησαν τις επιθέσεις στο Ισραήλ.

Το να επιτραπεί στο Ιράν να έχει πρόσβαση σε αυτά τα κεφάλαια υπό οποιεσδήποτε συνθήκες βελτιώνει την δημοσιονομική του κατάσταση, απελευθερώνοντας χρήματα που θα χρησιμοποιηθούν αλλού, είπε η Nikki Haley, πρώην κυβερνήτης της Νότιας Καρολίνας και υποψήφιος των Ρεπουμπλικάνων για την προεδρία του 2024.

“Ας είμαστε ειλικρινείς με τον αμερικανικό λαό και ας καταλάβουμε ότι η Χαμάς γνωρίζει, και το Ιράν ξέρει ότι κυκλοφορούν χρήματα καθώς μιλάμε, γιατί γνωρίζουν ότι πρόκειται να απελευθερωθούν 6 δισεκατομμύρια δολάρια. Αυτή είναι η πραγματικότητα”, είπε.