Podcast ΒΑΒΕΛ – Α. Πεταλάς (Ένωση Σούπερ Μάρκετ): Τις προσφορές που ήδη δίνονται προσπαθεί να κάνει επίσημες το ΥΠΑΝ

Αλλαγές των καταναλωτικών συνηθειών προς τα φτηνότερα προιόντα και μείωση του όγκου πωλήσεων προιόντων που ξεπερνούν το 3% καταγράφουν οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ της χώρας, επισημαίνει ο γενικός διευθυντής της νεοσύστασης Ενωσης Σούπερ Μάρκετ Ελλάδος Απόστολος Πεταλάς.

Μιλώντας στο podcast ΒΑΒΕΛ, ανέφερε ότι υπάρχει και μια μετακίνηση των καταναλωτών σε προϊόντα μικρότερης τιμής τελικά, όπου ο καταναλωτής συμβιβάζει αυτό που θα ήθελε ψυχολογικά σε σχέση με αυτό που τελικά είναι εφικτό. «Ο καταναλωτής, ο κάθε ένας που βιώνει αυτή την κατάσταση όταν πάει να ψωνίσει, ψάχνεται περισσότερο. Συνήθως παίρνει μικρότερες ποσότητες. Για αυτό το λόγο και οι όγκοι πωλήσεων τα τελευταία χρόνια. Είναι μικρότεροι από τους προηγούμενους και επίσης στρέφεται και σε προϊόντα που κατά κανόνα έχουν φθηνότερη τιμή από ότι πριν, το οποίο ίσως σε συνθήκες μη πληθωρισμού δεν το υπολόγιζε» τονίζει χαρακτηριστικά.

Ο ίδιος πρόσθεσε ότι αλυσίδες σούπερ μάρκετ κάνουν ότι μπορούν να για να συγκρατήσουν τις αυξήσεις καθώς σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία μόνο το 75% των επιπτώσεων του πληθωρισμού έχει περάσει στον καταναλωτή, το υπόλοιπο 25% το απορρόφησαν οι επιχειρήσεις.

Ο κ. Πεταλάς εξέφρασε τον προβληματισμό του για την απόδοση του μέτρου μείωσης των τιμών για τουλάχιστον 6 μήνες και σε ποσοστό άνω του 5%, που προωθεί το υπουργείο. «Υπάρχουν προμηθευτές που έχουν κάνει τα κουμάντα τους, έχουν τη δυνατότητα να μειώσουν την τιμή ίσως, αλλά δεν το κάνουν επάνω στην προτεινόμενη τιμή. Κάνουν μια προσφορά για ένα διάστημα. Αυτό λοιπόν, που έρχεται να ενθαρρύνει το Υπουργείο τώρα είναι να πει, κάνε την πιο σταθερά, κράτησε την για 6 μήνες και θα σε ανταμείψει ο νόμος μέσω του λιανεμπορίου, σηματοδοτώντας το προϊόν σου πάνω στο ράφι και επομένως αναγνωρίζει ο καταναλωτής ότι για αυτό το προϊόν ο προμηθευτής έκανε μια πιο μόνιμη τιμή». Αναρωτήθηκε επιπλέον εάν θα πρέπει να συνεχίσει να υφίσταται το καλάθι του νοικοκυριού. «Στην αρχή νομίζω ότι έπαιξε ένα ρόλο και το καλάθι του νοικοκυριού. Και έδωσε και μια εμπιστοσύνη στον κόσμο. Όταν κάτι κάνεις όμως τόσο παρατεταμένα χάνει γιατί από μόνο του αυτό το μέτρο δεν έχει μόνο θετικά στοιχεία, έχει και κάποια αρνητικά και θα σας πω κάποια. Κάθε αλυσίδα έχει ένα προφίλ καταναλωτού στον οποίον απευθύνεται. Και η αλυσίδα θα ήθελε να μπορεί να κάνει ιδιαίτερες προσφορές ανάλογα με το προφίλ του δικού της καταναλωτή. Έρχεται ο νόμος και λέει, όλες οι αλυσίδες σε αυτά τα προϊόντα θα κάνουν. Όλοι το ίδιο, ανεξαρτήτως τι προφίλ καταναλωτή έχεις. Αυτό αδικεί καταναλωτές που θα ήθελαν να έχουν δυνατότητα να πάρουν και σε άλλες κατηγορίες».

Ο γενικός διευθυντής της Ένωσης Σούπερ Μάρκετ, επισημαίνει τα πολύ μικρά περιθώρια κέρδους που έχουν οι επιχειρήσεις τους κλάδου. «Κάθε 100€ που δίνει ένας καταναλωτής όταν μπαίνει σε ένα οποιοδήποτε σούπερ μάρκετ, κατά κανόνα τα 15€ πάνε στο κράτος υπό τη μορφή των φόρων. Άρα, τα 15€ από τα 100 πάνε κατευθείαν στο δημόσιο ταμείο. Περίπου τα 68-70 πάνε στον προμηθευτή, δηλαδή σε αυτόν που έχει προμηθεύσει το σούπερ μάρκετ ή τις αλυσίδες με τα προϊόντα. Αν τα προσθέσουμε αυτά μαζί είναι περίπου 83 – 84 και μένουν άλλα 16 για να καλυφθεί το λειτουργικό κόστος της μισθοδοσίας που σας είπα, το πολύ μεγάλο ενεργειακό κόστος, το πολύ μεγάλο κόστος logistics και βεβαίως να γίνουν και οι επενδύσεις που χρειάζεται, γιατί το λιανεμπόριο κινείται πάρα πολύ και επομένως πρέπει να επενδύει ακόμα περισσότερο. Και τελικά στο ελληνικό λιανεμπόριο, με βάση τα στοιχεία του ’22 που έχουν λίγο πολύ δημοσιευθεί μένει ένα αποτέλεσμα 1,5% το οποίο δεν φτάνει όχι μόνο για να επενδυθεί».

Το πλήρες κείμενο της συνέντευξης του κ. Απόστολου Πεταλά, Γενικού Διευθυντή της «Ένωσης Σούπερ Μάρκετ Ελλάδος» στο Podcast ΒΑΒΕΛ και τον Νίκο Φιλιππίδη:

Ν. Φιλιππίδης
Καλώς ήρθατε.

Α. Πεταλάς
Καλώς σας βρήκα και ευχαριστώ πάρα πολύ για την τιμητική πρόσκληση που μου κάνατε.

Ν. Φιλιππίδης
Πώς φτάσαμε στην κατάσταση μετά από χρόνια σταθερότητας να μπαίνουμε σε ένα σούπερ μάρκετ και να πιάνεται η καρδιά μας για τις τιμές που θα συναντήσουμε. Τι άλλαξε ξαφνικά;

Α. Πεταλάς
Δυστυχώς δεν άλλαξε ξαφνικά. Είναι μια ιστορία που έχει κρατήσει τώρα 4 χρόνια. Σταδιακά ενδυναμώθηκε και θα έλεγα ότι έχει ουρά ακόμα αυτό το φαινόμενο. Η πανδημία ουσιαστικά νέκρωσε και τη διεθνή κοινωνία και τη διεθνή οικονομία. Ξέρετε, πολλά εργοστάσια κλείσανε, οι μεταφορές παραλύσανε και υπήρχε ασυνέχεια. Η ασυνέχεια δημιούργησε μια μεγάλη αβεβαιότητα, έναν τεράστιο αγώνα για επάρκεια και δυσκολίες στις προβλέψεις. Όταν υπάρχει αβεβαιότητα τόσο μεγάλη συνήθως τα commodities έχουν μια ανιούσα πορεία, γιατί δεν μπορεί κανείς να προβλέψει τις ελλείψεις. Πριν προλάβει να συνέλθει η πανδημία ήρθε μια ενεργειακή κρίση λόγω των γεωπολιτικών καταστάσεων, η οποία έβαλε το φυτίλι πρακτικά σε όλη αυτή την κατάσταση, διότι όπως ξέρετε, το κόστος ενέργειας επηρεάζει σημαντικά τα πάντα. Είναι η παραγωγή, είναι οι μεταφορές, είναι τρόπος ζωής και βεβαίως η αβεβαιότητα αυτή της ενεργειακής κρίσης, η οποία επίσης συνεχίζεται, ήρθε να επηρεαστεί και αρνητικά, ιδιαίτερα στον χώρο των τροφίμων από την κλιματική κρίση. Έχουμε δει πολλά φαινόμενα σε όλο τον πλανήτη που να επηρεάζει σημαντικά την παραγωγή, την ικανότητα παραγωγής, τις ποσότητες παραγωγής και την επάρκεια προϊόντων. Η αβεβαιότητα είναι ο μεγαλύτερος, αν θέλετε εχθρός της μιας οικονομίας και ο πληθωρισμός είναι το αποτέλεσμα της εχθρικότητας της οικονομίας. Είναι σαν τη σκουριά, ξέρετε, το οποίο διαβρώνει την κατάσταση. Τα 20 προηγούμενα χρόνια, ειδικά πριν από την πανδημία, ειδικά οι χώρες με σταθερό νόμισμα, με σταθερή οικονομία, όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση, άρα και η Ελλάδα, βιώσαμε όχι μόνο υπερβολική σταθερότητα, βιώσαμε και, θα έλεγα, όχι τον πληθωρισμό, το αποπληθωρισμό. Δηλαδή οι τιμές γινότανε και μικρότερες ισχύς των νομισμάτων γινόταν μεγαλύτερη και βεβαίως τα επιτόκια μηδενίστηκαν για πάρα πολλά χρόνια. Οι οικονομίες είχαν µε το άλλο πρόβλημα ότι όσοι είχαν εξοικονομήσει κάποια ποσά είχαν μηδενικό αποτέλεσμα, το οποίο επίσης είναι ένα αρνητικό φαινόμενο σε μια οικονομία.

Ν. Φιλιππίδης
Καλά κάνετε και το θυμίζετε, γιατί πρώτα απ’ όλα έχουμε ζήσει ως χώρα με υψηλό πληθωρισμό για περίπου δύο, δυόμισι δεκαετίες, ενδεχομένως, δεκαετία ‘70 – ‘80 και μεγαλύτερο μέρος της δεκαετίας του ‘90. Άρα δεν είναι ότι δεν ξέρουμε τι σημαίνει πληθωρισμός. Απλώς είχαμε καιρό να το ζήσουμε.

Α. Πεταλάς
Οι γενιές οι δικές μας θα έλεγα, γιατί οι άνθρωποι που είναι τώρα 40 – 30 βιώσανε κατευθείαν το ευρώ και για αυτό το λόγο δεν ήταν κανένας έτοιμος να το διαχειριστεί αυτό το φαινόμενο.

Ν. Φιλιππίδης
Ήταν αιφνίδια όμως η αλλαγή και πάλι. Δηλαδή θυμάμαι ακόμα αυτή την παραμονή της Πρωτοχρονιάς του 2022 που άρχισε να βγαίνει η φημολογία ότι έχουν έρθει κάποιοι κατάλογοι στα σούπερ μάρκετ με αυξημένα προϊόντα και λίγες μέρες μετά αυτό επιβεβαιώθηκε και άρχισαν να τρέχουν και σε κυβερνητικό επίπεδο. Αυτός ο μηχανισμός πώς λειτουργεί; Τα καμπανάκια πώς χτυπάνε σε μια εταιρία;

Α. Πεταλάς
Όπως είπα και προηγουμένως, τόσο έντονο πληθωρισμό σε τόσο σταθερά οικονομικά περιβάλλοντα και τόσο μακροχρόνια δεν ήξεραν πώς να το διαχειριστούν ούτε οι καταναλωτές, ούτε οι επιχειρήσεις, ούτε οι κυβερνήσεις. Και δεν μιλάω για την ελληνική, αλλά ούτε και οι υπερεθνικοί οργανισμοί. Θα σας θυμίσω ότι και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, αλλά και οι κεντρικές τράπεζες και η Κεντρική Τράπεζα της Ευρώπης δεν προχώρησε γρήγορα σε αύξηση επιτοκίων. Διότι αυτό που είπε ότι είναι ένα φαινόμενο που θα περάσει γρήγορα. Άρα άργησαν να δώσουν το φάρμακο στο πρόβλημα, γιατί δεν το ξέρανε. Βεβαίως, δεν έζησε πανδημία τα τελευταία 100 χρόνια η ανθρωπότητα και αυτό το πράγμα δεν είναι περίεργο. Βεβαίως τώρα γίνονται όλοι πιο εκπαιδευμένοι, αλλά θα έλεγα ότι ειδικά στην Ελλάδα και θέλω να το τονίσω αυτό ο τρόπος που βιώνουμε τον μεγάλο πληθωρισμό είναι ακόμα πιο επώδυνος σε όλα τα επίπεδα και στους καταναλωτές και στις οικογένειες και στις επιχειρήσεις και στην κυβέρνηση, γιατί 10 χρόνια πριν την πανδημία περάσαμε μια πολύ μεγάλη οικονομική κρίση που δεν την έζησε καμιά άλλη δυτική οικονομία στο μέγεθος που την έζησε η Ελλάδα. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να παγώσουν τα εισοδήματα ή να μη πω και μειώθηκαν τα εισοδήματα στη διάρκεια αυτή, οπότε αμέσως μετά ήρθε ένας πληθωρισμός, ο οποίος όπως ξέρετε, το κυριότερο είναι ότι μειώνει την αγοραστική δύναμη. Άρα το βιώνουμε λίγο πιο επώδυνα από ότι άλλες οικονομίες, όπου κάθε χρόνο υπήρχε μια αύξηση εισοδήματος έστω και μικρή πάνω από τον πληθωρισμό και όλο αυτό δίνει στον κόσμο ένα στίγμα σε άλλες οικονομίες ότι είναι, είναι κάτι που θα περάσει και θα μας δυσκολέψει λίγο. Στην Ελλάδα είναι 12 χρόνια πια.

Ν. Φιλιππίδης
Επειδή είστε ένας άνθρωπος ο οποίος είναι χρόνια στο λιανεμπόριο, όταν έρχεται ένας αυξημένος κατάλογος από τον προμηθευτή σε όποιο στάδιο διοίκησης της εταιρείας έχετε βρεθεί δηλαδή, είτε είναι τελικός λιανοπωλητής, είτε είναι ενδιάμεσος παραγωγός ή οτιδήποτε άλλο. Πώς αντιδράτε όταν πάρετε την αυξημένη τιμή. Πού τη διαχειρίζεστε;

Α. Πεταλάς
Το σούπερ μάρκετ είναι το σημείο εκείνο που έρχεται όλη η εφοδιαστική αλυσίδα σε επαφή με την κοινωνία. Σε κανένα άλλο σημείο η κοινωνία και η εφοδιαστική αλυσίδα δεν εφάπτονται όσο στα σούπερ μάρκετ. Για αυτό το λόγο και τα σούπερ μάρκετ το βιώνουν και οικονομικά, αλλά και ψυχολογικά. Η ψυχολογία του κάθε ανθρώπου που φτάνει στο ταμείο είναι και η ψυχολογία των ανθρώπων του σουπερμάρκετ. Γενικά θα έλεγα ότι σε κανονικές συνθήκες και οι επιχειρήσεις που παράγουν προϊόντα και οι επιχειρήσεις που εισάγουν προϊόντα ή εμπορεύονται προϊόντα, όταν προσδιορίζουν την τιμή πώλησης ή την προτεινόμενη τιμή πώλησης είναι πάντα πολύ προσεκτικές, διότι πρέπει αυτό το προϊόν να μπορέσει να αγοραστεί από τον κόσμο, γιατί αν δεν αγοραστεί δεν έχει νόημα. Και θα πρέπει να είναι πάντοτε ανταγωνιστικό σε σχέση με τους ανταγωνιστές. Άρα συνήθως απότομες αυξήσεις μεγάλου μεγέθους δεν υπάρχει στις κανονικές συνθήκες. Τώρα, σε πολύ εξειδικευμένες περιπτώσεις αν υπάρχει μια μεγάλη καταστροφή, κλιματιστική και επηρεάσει μια κατηγορία το λάδι πάνω παραδείγματος χάρη που το βιώνουμε τώρα. Όταν συμβαίνει αυτό το οργανωμένο εμπόριο τροφίμων γνωρίζει ότι όλοι όσοι ασχολούνται με το ηλιέλαιο με το ελαιόλαδο επηρεάζονται, γιατί κακά τα ψέματα το commodity είναι αυτό που εμπορεύονται όλοι. Συνήθως σε τόσο γενικευμένη μορφή, δεν έρχονται αυξήσεις και όταν έρχονται υπάρχει μια συζήτηση που πρέπει να εξηγηθεί προς το λιανεμπόριο και να καταλάβουν αν αυτό το θέμα αφορά την συγκεκριμένη εταιρεία ή αν αφορά τον κλάδο που εμπορεύεται αντίστοιχα προϊόντα. Και επειδή το λιανεμπόριο έρχεται σε επαφή με τους περισσότερους του κλάδου έχει μια εικόνα αν υπάρχει βάση πίσω από εκεί ή αν δεν υπάρχει βάση και αυτό συνήθως το συζητάνε και βεβαίως γίνεται η συζήτηση, ποια θα είναι η προτεινόμενη τιμή στο ράφι, διότι θα επηρεάσει άμεσα και τις πωλήσεις αυτής της εταιρείας, άρα αυτά γίνονται προσεκτικά. Από την ημέρα όμως που έγινε αυτή η έκρηξη στον πληθωρισμό και όταν πλέον όλοι το πήραν απόφαση ότι ο πληθωρισμός είναι εδώ και μάλλον θα μείνει για ένα διάστημα, τότε οι αυξήσεις ήταν πιο γενικευμένες, αλλά το λιανεμπόριο δεν είχε να διαχειριστεί έναν κλάδο ή μια κατηγορία ή έναν προμηθευτή, αλλά είναι ένα συνολικό φαινόμενο το οποίο όλο αυτό εκφράζει την αβεβαιότητα που υπάρχει.

Ν. Φιλιππίδης
Εμείς ξέρετε, οι απέξω και συμπεριλαμβανομένων φυσικά και των δημοσιογράφων βάζουμε λέξεις, βάζουμε θεμιτό ή αθέμιτο περιθώριο κέρδους. Οι πολιτικοί που τους αρέσει όλα να τα μεγαλώνουν, βάζουν και πιο σκληρές, κερδοσκοπία λένε κάποιοι, αισχροκέρδεια λένε κάποιοι άλλοι. Τα όριά μεταξύ σας όταν συζητάτε οι ειδικοί του χώρου που βρίσκονται σε όλα αυτά ή αυτές οι λέξεις είναι εκτός της σφαίρας;

Α. Πεταλάς
Το οργανωμένο εμπόριο τροφίμων σε όλο τον κόσμο, όχι μόνο στην Ελλάδα, τα περιθώρια που έχει για τη δική τους κερδοφορία είναι κατά κανόνα περιορισμένα. Η πιο κερδοφόρα εταιρεία στον πλανήτη η οποία ιστορικά είναι η Walmart στην Αμερική, γιατί κάνει περίπου 560 δις ευρώ τζίρο το χρόνο. Είναι γύρω στο 4% – 4,5 έφτασε. Το ελληνικό λιανεμπόριο ποτέ δεν πέρασε το 2,5% και κατά κανόνα στο ελληνικό εμπόριο το σύνολο των αποτελεσμάτων επανεπενδύονται είτε σε καινούργια καταστήματα, είτε σε logistics είτε σε digital transformation, είτε στο e-commerce, γιατί εξελίσσεται αυτό. Άρα, αν με ρωτάτε όσον αφορά τα περιθώρια κέρδους του λιανεμπορίου, λίγο πολύ αυτά είναι γνωστά και αυτή τη στιγμή πιέζονται σε όλο τον κόσμο. Τώρα, όσον αφορά την κερδοφορία των προμηθευτικών εταιρειών και των διαφόρων κλάδων, εκεί καταρχήν το λιανεμπόριο δεν γνωρίζει, αλλά επειδή πάρα πολλές εταιρείες, μεγάλες εταιρείες είναι εισηγμένες στα χρηματιστήρια και λίγο πολύ ανακοινώνουν αποτελέσματα, θα έλεγα ότι η καθεμία έχει ένα δικό της τρόπο που προσδιορίζει και τι μέρος αυτών των αποτελεσμάτων που δημιουργεί το επανεπενδύει είτε στο κοινό, γιατί και το χρηματιστικό κοινό θέλει να πάρει ένα μέρισμα. Θέλει να πάρει ένα αποτέλεσμα, όλοι όσοι αγοράζουν τις μετοχές θέλουν ένα μέρισμα και φτερό. Η εταιρεία πρέπει να βρει τρόπο, όπως επίσης να βρει έναν τρόπο να. Επανεπένδυση για να διατηρήσει την καινοτομία, το οποίο είναι το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Όταν λειτουργεί ο ανταγωνισμός, όμως και στο λιανεμπόριο, αλλά και στους επιμέρους κλάδους είναι πολύ δύσκολο τα κέρδη αυτά να είναι για πολύ καιρό υπερβολικά, διότι αργά ή γρήγορα έρχεται ένα ανταγωνιστικό προϊόν και είσαι υποχρεωμένος να ακολουθήσεις με τον άλφα ή βήτα τρόπο τη λογική, γιατί ο καταναλωτής μπορεί κρίνει και συγκρίνει και ειδικά με τη διαφάνεια που υπάρχει τώρα στον digital κόσμο. Άρα θέλω να πω ότι το transparency έχει μεγαλώσει αρκετά για τον εκπαιδευμένο καταναλωτή και αυτό το λαμβάνουν πολύ σοβαρά οι εταιρείες. Τώρα γίνεται πολύ συζήτηση για την αισχροκέρδεια και αυτό που προσδιορίζεται σαν αισχροκέρδεια, αν θέλετε -χωρίς να προσδιορίζεται από κανέναν, είναι μια λέξη πιασάρικη κατά κάποιο τρόπο- είναι εάν κάποιος έχει μικτό περιθώριο κέρδους μεγαλύτερο από το μικτό περιθώριο κέρδους που είχε το 2020 ή το 2019.

Ν. Φιλιππίδης
Σε μια που θεωρούμε νορμάλ χρονιά.

Α. Πεταλάς
Η πιο νορμάλ είναι το 19.

Ν. Φιλιππίδης
Αν και νορμάλ στην Ελλάδα δεν έχουμε ζήσει εδώ και δεκαετίες, ναι.

Α. Πεταλάς
Ακριβώς και εγώ προσωπικά, όταν ακούω τέτοιες λέξεις, προσπαθώ να δώσω την έννοια που χρειάζεται και ειδικά στον εαυτό μου είναι να συμπεριφέρομαι όχι με βάση τις λέξεις, αλλά με βάση τη λογική. Εγώ πρέπει να επιλέξω αυτά που θέλω να αγοράσω για μένα και να πιστεύω ότι η αξία που δίνω για αυτό που παίρνω αντιπροσωπεύει εμένα, γιατί το shopping είναι και ψυχολογία. Δεν είναι μόνο ικανοποίηση αναγκών. Θα έλεγα ότι οι περισσότερες εταιρείες πιέστηκαν, ειδικά στην Ελλάδα και λόγω της οικονομικής κρίσης, το διαθέσιμο εισόδημα συρρικνώθηκε, το ΑΕΠ έπεσε 35%, η κατανάλωση έπεσε 40%.

Ν. Φιλιππίδης
Τώρα έχει ανέβει όμως και πολλοί λένε ότι μέσα στους κλάδους που καταγράφουν την νέα φράση που μας έχει έρθει από το εξωτερικό «υπερκέρδη» είναι και η αλυσίδα σούπερ μάρκετ.

Α. Πεταλάς
Επειδή παρακολουθώ από τότε που άρχισα να ασχολούμαι πολύ συστηματικά τα κέρδη των σούπερ μάρκετ, σας λέω ότι ο πιο κερδοφόρος που έχει 4,5% το ‘19 είναι στο 2,5 τώρα.

Ν. Φιλιππίδης
Άρα, αυτό δεν έχει αλλάξει ούτε σε περιβάλλον πληθωρισμού. Οι τιμές ανεβαίνουν, δεν σημαίνει ότι ανεβαίνουν και τα εταιρικά κέρδη.

Α. Πεταλάς
Όχι βέβαια, γιατί πρώτον, όταν ανεβαίνουν οι τιμές, οι καταναλωτές δεν αγοράζουν τα ίδια πράγματα, ούτε τις ίδιες ποσότητες, ούτε τα ίδια προϊόντα. Ο καταναλωτής, ο κάθε ένας που βιώνει αυτή την κατάσταση όταν πάει να ψωνίσει, ψάχνεται περισσότερο. Συνήθως παίρνει μικρότερες ποσότητες. Για αυτό το λόγο και οι όγκοι πωλήσεων τα τελευταία χρόνια. Είναι μικρότεροι από τους προηγούμενους και επίσης στρέφεται και σε προϊόντα που κατά κανόνα έχουν φθηνότερη τιμή από ότι πριν, το οποίο ίσως σε συνθήκες μη πληθωρισμού δεν το υπολόγιζε. Έλεγε, ας πάρω αυτό το ρύζι με 1,5 ευρώ, αντί να πάρω το άλλο που κάνει 1.

Ν. Φιλιππίδης
Έχουν μειωθεί οι όγκοι πωλήσεων;

Α. Πεταλάς
Έχουν μειωθεί οι όγκοι πωλήσεων και πέρυσι μειώθηκαν και φέτος μειώθηκαν. Μέχρι στιγμής στο οκτάμηνο ο όγκος συνολικά των πωληθέντων προϊόντων είναι τουλάχιστον 3% κάτω, αλλά επίσης υπάρχει και μια μετακίνηση των καταναλωτών σε προϊόντα μικρότερης τιμής τελικά, όπου ο καταναλωτής συμβιβάζει αυτό που θα ήθελε ψυχολογικά σε σχέση με αυτό που τελικά είναι εφικτό. Θα ήθελα να πω από την πλευρά των λιανεμπόρων, οι λιανέμποροι του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων αγοράζουν προϊόντα, δεν τα παράγουν, άρα συνήθως υφίστανται τον πληθωρισμό και δεν είναι δεδομένο ότι αν έχει μια αύξηση 10% ότι θα μπορέσει 10% να περάσει προς τον καταναλωτή. Μάλιστα, με βάση μια έρευνα που έκανε το ΙΕΛΚΑ περίπου το 25% των επιπτώσεων του πληθωρισμού δεν έχει περάσει ακόμα στον καταναλωτή. Δηλαδή αυτό που έχει περάσει στον καταναλωτή είναι το 75. Υπάρχει αδυναμία. Αυτό που βιώνουνε οι λιανέμποροι, τα σουπερμάρκετ δηλαδή είναι και λιγότερος όγκος, αλλά μικρότερες πωλήσεις και προΐόντα μικρότερης αξίας, άρα μικρότερο περιθωρίου και επίσης μια εκτίναξη των λειτουργικών τους εξόδων. Το λιανεμπόριο μόνο των μελών της Ένωσης απασχολεί πάνω από 100.000 εργαζόμενους, άρα η μισθοδοσία είναι ένα τεράστιο μέγεθος, το οποίο και λόγω της έλλειψης προσωπικού πλέον έχει την τάση να ανεβαίνει γιατί δεν μπορούμε να βρούμε εύκολα

Ν. Φιλιππίδης
Για να τους κρατήσετε;

Α. Πεταλάς
Βεβαίως, υπάρχει μεγάλη κινητικότητα. Ταυτόχρονα, το ενεργειακό κόστος εκτοξεύτηκε, τα logistics έχουν επηρεαστεί πάρα πολύ από το ενεργειακό κόστος και τώρα το τελευταίο οκτάμηνο βιώνει και το λιανεμπόριο, έναν τριπλασιασμό του κόστους του χρήματος, διότι όπως ξέρετε, οι κεντρικές τράπεζες πλέον κατάλαβαν ότι ο πληθωρισμός δεν θα φύγει τόσο εύκολα όσο νομίζαμε ή όσο νομίζανε και έχουν κάνει ραγδαίες αύξησες. Αυτό το βιώνουν οι επιχειρήσεις στα αποτελέσματά τους, άρα μάλλον κατά κανόνα, όχι μόνο δεν μπορούν να το περάσουν, έχουνε να διαχειριστούν και ένα υπερβολικό κόστος λειτουργίας των καταστημάτων και θα σας έλεγα απλοποιημένα τώρα, κάθε 100€ που δίνει ένας καταναλωτής όταν μπαίνει σε ένα οποιοδήποτε σούπερ μάρκετ, κατά κανόνα τα 15€ πάνε στο κράτος υπό τη μορφή των φόρων. Γιατί το ΦΠΑ, όπως ξέρετε, είναι αναλογικό. Όσο και να ανέβουν πληθωριστικά οι τιμές, ανεβαίνει και αντίστοιχα και ο φόρος. Άρα, τα 15€ από τα 100 πάνε κατευθείαν στο δημόσιο ταμείο. Περίπου τα 68-70 πάνε στον προμηθευτή, δηλαδή σε αυτόν που έχει προμηθεύσει το σούπερ μάρκετ ή τις αλυσίδες με τα προϊόντα. Αν τα προσθέσουμε αυτά μαζί είναι περίπου 83 – 84 και μένουν άλλα 16 για να καλυφθεί το λειτουργικό κόστος της μισθοδοσίας που σας είπα, το πολύ μεγάλο ενεργειακό κόστος, το πολύ μεγάλο κόστος logistics και βεβαίως να γίνουν και οι επενδύσεις που χρειάζεται, γιατί το λιανεμπόριο κινείται πάρα πολύ και επομένως πρέπει να επενδύει ακόμα περισσότερο. Και τελικά στο ελληνικό λιανεμπόριο, με βάση τα στοιχεία του ’22 που έχουν λίγο πολύ δημοσιευθεί μένει ένα αποτέλεσμα 1,5% το οποίο δεν φτάνει όχι μόνο για να επενδυθεί. Συνήθως επενδύεται διπλάσιο από αυτά, δηλαδή κατά κανόνα μέσα στο λιανεμπόριο οι λιανέμποροι πρέπει να χρηματοδοτήσουν με δικά τους κεφάλαια, είτε να δανειστούν ένα πολύ ακριβό κόστος χρήματος. Κατά συνέπεια είναι δύσκολη η άσκηση για αυτό το λόγο και το λιανεμπόριο θα βρει την υγειά του, όταν οι τιμές σταθεροποιηθούν και πέσουν, όταν δηλαδή και η ψυχολογία του καταναλωτή και κυρίως το διαθέσιμο εισόδημα βελτιωθεί, τότε θα το βιώσουν θετικά και το λιανεμπόριο.

Ν. Φιλιππίδης
Γενικά το θέμα της ψυχολογίας δείχνει, είδα και τα πρόσφατα στοιχεία του οικονομικού κλίματος που έδειξαν έτσι μια εντυπωσιακή πτώση στην καταναλωτική εμπιστοσύνη, δηλαδή στη διάθεση για αγορές τους επόμενους 12 μήνες. Θεωρείτε πρώτον ότι αυτό είναι βέβαιο ότι θα στοιχίσει στην αγορά.

Α. Πεταλάς
Στοιχίζει ήδη πολύ στην αγορά. Η αβεβαιότητα στοιχίζει πάρα πολύ.

Ν. Φιλιππίδης
Το ερώτημα είναι, θα πετύχει τουλάχιστον αυτό που συνήθως συμβαίνει όταν έχουμε πληθωρισμό, η μείωση του τζίρου να βοηθήσει στη διόρθωση των τιμών, η μείωση της ζήτησης, δηλαδή επί της ουσίας στην οικονομία, να φτάσει κοντά στα επίπεδα της προσφοράς. Είπατε νωρίτερα ότι υπήρχαν προβλήματα προσφοράς σε παγκόσμιο επίπεδο συμβαίνει αυτό, ούτως ώστε να μπορέσουν λίγο οι τιμές να διορθώσουν. Πότε το βλέπετε να συμβαίνει αυτό;

Α. Πεταλάς
Κοιτάξτε, ο πληθωρισμός, όπως σας είπα, είναι αποτέλεσμα και της δυσκαμψίας της αγοράς, αλλά είναι και ένα αποτέλεσμα της αβεβαιότητας που υπάρχει όταν δεν γνωρίζεις τι θα σου συμβεί μετά από 1 μήνα, 3 μήνες, 5 μήνες είσαι συνεχώς σε ανησυχία και ο καθένας προσπαθεί να βρει τη λύση για τον εαυτό του. Εάν δεν επανέλθουν κάποιες συνθήκες βεβαιότητας, φοβάμαι ότι δύσκολα θα μπορέσει αυτό. Το θετικό όμως κατά τη γνώμη μου και αυτό με κάνει να πιστεύω ότι σε έναν ορίζοντα ήδη βλέπουμε μια αποκλιμάκωση στον πληθωρισμό, όχι όσο θα θέλαμε.

Ν. Φιλιππίδης
Όχι στα τρόφιμα, ειδικά.

Α. Πεταλάς
Κοιτάξτε και στα τρόφιμα το τελευταίο report για την Ελλάδα είχε έναν πληθωρισμό 8%. Το προηγούμενο είχε 12. Ενδεχομένως το επόμενο να έχει 6. Θέλει περίπου 6-12 μήνες κατά τη γνώμη μου, εφόσον βέβαια και οι κεντρικές τράπεζες συνεχίσουν αυτή την πολιτική, την αυστηρή, γιατί προσπαθούν να τραβήξουν χρήμα μέσα από την αγορά. Και λέω για 6-12 μήνες, γιατί ξέρετε κανένας δεν ευνοείται από τον υψηλό πληθωρισμό. Μακροχρόνια όλοι χάνουν, χάνουν οι οικονομίες, χάνουν οι κυβερνήσεις, χάνουνε τα νοικοκυριά, χάνουν οι επιχειρήσεις. Άρα όταν κάτι δεν το θέλει κανένας, όλοι θα κάνουν αυτό που πρέπει για να ισορροπήσει κάπου αυτό το πράγμα. Και βέβαια οφείλουν οι κυβερνήσεις, αλλά κυρίως οι υπερεθνικοί οργανισμοί και κυρίως οι κεντρικές τράπεζες να κρατήσουν σταθερές πολιτικές ούτως ώστε αυτό το φαινόμενο να μαζευτεί τώρα. Αν με ρωτήσετε βραχυχρόνια ποιος κερδίζει, θα σας έλεγα σήμερα σίγουρα το δημόσιο ταμείο κερδίζει. Δεν είπα η οικονομία, είπα το δημόσιο ταμείο, γιατί η οικονομία είναι το σύνολο, το δημόσιο ταμείο είναι το δημοσιονομικό. Βλέπετε ότι οι εισπράξεις κάθε φορά που ανακοινώνονται είναι λίγο καλύτερες από αυτές που αναμενόταν. Σε ένα βαθμό αυτό οφείλεται και στο θέμα του πληθωρισμού. Βεβαίως, η κυβέρνηση και η κάθε κυβέρνηση προσπαθεί να βρει τρόπους, ειδικά αυτούς που είναι ευάλωτοι να τους ανατροφοδοτήσει ένα μέρος αυτού. Άρα, στο ερώτημα σας επειδή κανένας δεν κερδίζει, πιστεύω όλοι θα κάνουν ότι χρειάζεται και θα δούμε αυτήν την αποκλιμάκωση. Έχω δύο επιφυλάξεις, όμως. Η μια επιφύλαξη έχει να κάνει με την αβεβαιότητα που υπάρχει στο γεωπολιτικό θέμα της Ουκρανίας. Εκεί τα πράγματα δεν είναι ξεκάθαρα. Στο πού πάνε και στο πόσο καιρό θα κρατήσουν. Και εκεί επηρεάζεται σημαντικά το κόστος ενέργειας και το κόστος ενέργειας επηρεάζει τα πάντα πάνω στον πλανήτη. Η ενέργεια είναι αυτή που δίνει δύναμη στα πάντα, είτε στην παραγωγή, είτε στην κίνηση, είτε στη μετακίνηση, στο εμπόριο, σε οτιδήποτε. Άρα όσο το θέμα ενέργεια είναι αβέβαιο, δυσκολεύει αυτό. Και το άλλο θέμα που πλέον είναι θα έλεγα προβληματικό κατά περιοχές είναι το θέμα της κλιματικής κρίσης. Ποιος περίμενε αυτά τα πράγματα που γίνανε τις τελευταίες 8 εβδομάδες. Ε αυτό δεν επηρέασε και την επάρκεια προϊόντων και την ικανότητα παραγωγής; Πιστεύω όμως ότι δεν είναι αρκετό αυτό σε αυτή τη φάση να ανατρέψει την πρόβλεψη μου ότι σε 6-12 μήνες μπορούμε να δούμε μια πολύ μεγαλύτερη σταθερότητα στις τιμές.

Ν. Φιλιππίδης
Γιατί φτιάξατε την Ένωση τώρα, την Ένωση Σούπερ Μάρκετ;

Α. Πεταλάς
Ήταν μια ανάγκη η Ένωση η οποία έβγαινε από πολλές πλευρές, απλά δεν είχε έρθει η ώρα της, γιατί έπρεπε να συμπέσουν πολλά πράγματα. Ήταν ανάγκη της δημόσιας διοίκησης. Η πανδημία έκλεισε την κοινωνία και την οικονομία και καλέστηκαν τα σούπερ μάρκετ να παίξουν ένα ρόλο λειτουργίας της κοινωνίας και για ψυχολογικούς λόγους και για να εφοδιαστούμε και για να αισθανθούμε καλύτερα και αυτό εκλήθησαν αυτοί οι 100.000 εργαζόμενοι. Αλλά δεν ήταν μόνο το ψυχολογικό, ήταν το θέμα της επάρκειας. Όταν κλείνει μια παραγωγή, δεν υπάρχει διαθέσιμο προϊόν  πρέπει το λιανεμπόριο να βρει να εφοδιαστεί προϊόντα, γιατί όταν έρθει κάποιος πρέπει να βρει και αυτό που θέλει. Αλλά η δημόσια διοίκηση έπρεπε να συνεννοηθεί με κάποιους για κάποια πράγματα. Γρήγορα δεν υπήρχε, έπρεπε να μιλάει με τον καθένα ξεχωριστά. Δεν μπορείς να μαζέψεις όλους μαζί και να μιλάς όταν είναι ανταγωνιστές, ενώ όταν υπάρχει μια Ένωση με τους κανόνες, τους θεσμικούς και τα λοιπά. Άρα ήρθε ο καιρός να πούμε η πανδημία, η πολιτική κρίση, ο πληθωρισμός. Τώρα, όλα αυτά έκαναν την ανάγκη της δημόσιας διοίκησης ακόμα μεγαλύτερη, αλλά και τα ίδια τα μέλη των σούπερ μάρκετ. Πολλά από τα θέματα πρέπει να έχουν κάποια φωνή ή κάποια θέση. Επομένως έπρεπε αυτή η θέση να συγκεραστεί και να παρουσιαστεί σαν θέση του κλάδου και βέβαια υπάρχουν και πολλοί άλλοι κοινωνικοί εταίροι που θα ήθελαν να έχουν τη δυνατότητα. Υπάρχει ο Σύνδεσμος Ελληνικών Βιομηχανιών, υπάρχει σύνδεσμος Βιομηχανιών Τροφίμων, υπάρχει η ΓΣΕΕ, θα ήθελε να έχει έναν συνομιλητή, όχι τον έναν, έναν ξεχωριστά και ξέρετε, είναι πολλές οι αλυσίδες στην Ελλάδα. Αλυσίδες σαν αλυσίδες είναι πάνω από 40-50 και υπάρχουν και πάρα πολλά μεμονωμένα σούπερ μάρκετ. Μπορείς να μιλάς και να συνεννοείσαι με όλα αυτά γρήγορα και αποτελεσματικά; Δεν μπορείς.

Ν. Φιλιππίδης
Σε καμία των περιπτώσεων, απλώς από μια από τις πρώτες συναντήσεις και μάλλον πρωτοβουλίες στις οποίες συμμετείχατε ήταν αυτή του κυρίου Σκρέκα τώρα με τις εκπτώσεις των προμηθευτών, τις εξαμηνιαίες με κατ’ ελάχιστο το 5%, αν θυμάμαι καλά. Αυτό μπορεί να εφαρμοστεί; Οι προμηθευτές είναι πρόθυμοι, μπορούν να τιμολογήσουν επαρκείς ποσότητες από τώρα για 6 μήνες μετά σε τιμή μειωμένη σε σχέση με τώρα, τη στιγμή που το σκηνικό είναι εξαιρετικά ρευστό;

Α. Πεταλάς
Σε συνθήκες αβεβαιότητας είναι δύσκολο αυτό. Όταν μια εταιρεία καλείται να δεσμευτεί για μια τιμή που είναι μικρότερη από αυτή που ήταν χθες κατά 5 ή και περισσότερο τοις 100. Για 6 τουλάχιστον μήνες δεν είναι μια εύκολη άσκηση. Βεβαίως κάποιες εταιρείες, είτε γιατί έχουν κάνει τον εφοδιασμό τους με έναν μεγαλύτερο ορίζοντα. Γιατί; Υπάρχουν και εταιρείες που με τα commodities μπορούν να προσδιορίζουν εφοδιασμό για μεγαλύτερη περίοδο.

Ν. Φιλιππίδης
Οι μεγάλοι του λιανεμπορίου.

Α. Πεταλάς
Και οι μεγάλοι και όσοι από τους λιγότερο μεγάλους έχουν τη δυνατότητα να μπορούν να έχουν ένα ανεφοδιασμό μακροχρόνιο, θα μπορούσαν ενδεχομένως. Πάντως αυτό που κάνει η πολιτεία ήδη από τον Νοέμβριο του 2022 υπάρχει πλαφόν στο περιθώριο κέρδους όλων των εταιρειών. Είτε λιανεμπορίου είτε χονδρεμπορίου. Καλώς ή κακώς ό, τι είχες το ’21 ότι ήτανε, καλό κακό, δεν μπορείς να είσαι πάνω από εκεί και αυτό το εφαρμόζει, νομίζω με μεγάλη αυστηρότητα.

Ν. Φιλιππίδης
Στα περιθώρια κέρδους πάντα.

Α. Πεταλάς
Ότι είχες το ’21. Δεν θα είναι περισσότερο. Τώρα αυτό που προσπαθεί να κάνει το Υπουργείο Ανάπτυξης με αυτό το 5% ή και παραπάνω είναι να ενθαρρύνει προμηθευτές να κάνουνε μειώσεις στους τιμοκαταλόγους τους, στις προτεινόμενες τιμές, δηλαδή για δύο λόγους. Ο ένας λόγος είναι γιατί ξέρετε, ο πληθωρισμός, όπως μετριέται στην Ευρωπαϊκή Ένωση, έχει κάποιους κανόνες. Εάν ένα προϊόν έχει τιμή 1€, αλλά ο προμηθευτής ή το λιανεμπόριο κάνει μια προσφορά 0,20 λεπτά, ο καταναλωτής δεν είναι 0,8, αλλά η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία παίρνει το ένα. Γιατί κοιτάει τις μόνιμες τιμές. Δεν κοιτάει τις τιμές που ισχύουν για 10 μέρες ή για 20. Δεν λαμβάνει υπόψη τις προσφορές. Αν μπείτε τώρα σε ένα οποιοδήποτε σούπερ μάρκετ, θα δείτε σε πάρα πολλές κατηγορίες προσφορές. Αυτές λοιπόν, δεν επηρεάζουν το ύψος του πληθωρισμού και στον τρόπο της μέτρησης.

Ν. Φιλιππίδης
Άρα ένα προϊόν το οποίο για παράδειγμα λέει ότι στην ίδια τιμή παίρνεις 2 η τιμή δεν είναι διά 2.

Α. Πεταλάς
Αν αυτό γίνει για 10 μέρες ή για 20 μέρες, τότε είναι η τιμή του μισού.

Ν. Φιλιππίδης
Αν είναι για λιγότερο,  εγώ παρατηρώ επειδή εγώ ψωνίζω κάθε εβδομάδα τυπικότητα και παρατηρώ για τις τιμές και βλέπω ότι είναι για κάποιες μέρες.

Α. Πεταλάς
Τότε δεν το λαμβάνει αυτό. Η στατιστική υπηρεσία μετράει την τιμή χωρίς την προσφορά και επομένως ο πληθωρισμός τεχνικά είναι πιο ψηλά.

Ν. Φιλιππίδης
Άρα τις τακτικές μάρκετινγκ προσφορών, θέλει να τις περάσει στον πληθωρισμό να καταγραφούν ορθά.

Α. Πεταλάς
Αυτό είναι τεχνικό θέμα και τελικά καταναλωτής 0 8 πληρώνει

Ν. Φιλιππίδης
Το τελευταίο τρίμηνο – τετράμηνο βλέπουμε ότι έχουν επιστρέψει οι προσφορές. Πριν από ένα χρόνο δεν είχαμε προσφορές.

Α. Πεταλάς
Αυτό όμως τι αποδεικνύει, ότι υπάρχουν προμηθευτές που έχουν κάνει τα κουμάντα τους, έχουν τη δυνατότητα να μειώσουν την τιμή ίσως, αλλά δεν το κάνουν επάνω στην προτεινόμενη τιμή. Κάνουν μια προσφορά για ένα διάστημα. Αυτό λοιπόν, που έρχεται να ενθαρρύνει το Υπουργείο τώρα είναι να πει, κάνε την πιο σταθερά, κράτησε την για 6 μήνες και θα σε ανταμείψει ο νόμος μέσω του λιανεμπορίου, σηματοδοτώντας το προϊόν σου πάνω στο ράφι ότι αυτό το προϊόν έκανε μια πιο μόνιμη τιμή τουλάχιστον για 6 μήνες και επομένως αναγνωρίζει ο καταναλωτής ότι αυτό το προϊόν ο προμηθευτής έκανε μια πιο μόνιμη τιμή.

Ν. Φιλιππίδης
Υπάρχει η ανάποδη λύση, αυτή που έγινε στην Γαλλία από την αλυσίδα που ήταν και παλιά στην Ελλάδα την Carrefour, η οποία έβαλε τα ταμπελάκια, η οποία αναφέρει ότι το συγκεκριμένο προϊόν έχει λιγότερο προϊόν μέσα στη συσκευασία και έχει αδικαιολόγητη σε σχέση με τα επίπεδα των τιμών αύξηση της τιμής του προϊόντος, δηλαδή, με λίγα λόγια εκθέτει τον προμηθευτή η αλυσίδα. Πιστεύετε ότι αυτό θα μπορούσε να γίνει ποτέ στην Ελλάδα;

Α. Πεταλάς
Καταρχήν εγώ πιστεύω πάντοτε στο να επιβραβεύεις, αντί να αποδοκιμάζεις. Δηλαδή δώσε καλύτερα σε αυτόν που θα κάνει κάτι ένα λόγο να το κάνει και να έχει ένα όφελος από το να τον απειλείς με τον άλφα ή βήτα τρόπο και ξέρετε, σε όλα αυτά δεν υπάρχει απόλυτη δικαιοσύνη. Είναι τα σχετικά που συμβαίνουν εκείνη τη στιγμή, έτσι δεν είναι; Όλα αυτά είναι παρεμβάσεις σε νορμάλ συνθήκες, όταν λειτουργεί ο ανταγωνισμός και θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι στο οργανωμένο λιανεμπόριο των τροφίμων και καταναλωτικών προϊόντων στην Ελλάδα, όλα τα στοιχεία δείχνουν ότι λειτουργεί ο ανταγωνισμός, δεν χρειάζονται. Τώρα επειδή ζούμε ιδιαίτερες συνθήκες, με οποιονδήποτε τρόπο και να παρέμβεις κάτι θα κάνεις, κάτι θα χαλάσεις γιατί παρεμβαίνεις. Αφήστε τον καταναλωτή να επιλέξει να ξέρει βοήθησέ τον να εκπαιδευτεί για να πάρει τη δική του απόφαση. Αν και εγώ πιστεύω ότι οι περισσότεροι καταναλωτές, παρότι βιώνουμε όλο αυτό με μια αρνητική ψυχολογία στο τέλος, όταν καταλήγουμε ψωνίζουμε τελικά αυτό που ταιριάζει σε εμάς περισσότερο και αυτό φαίνεται. Κάποιες εταιρείες χάνουν μερίδια αγοράς, κάποιες εταιρείες μειώνονται οι πωλήσεις τους. Για μια εταιρεία δεν είναι τόσο να της βάλεις καρτελάκι να μην της βάζεις καρτελάκι. Θέλει να δει ότι η τιμή αυτή είναι κατάλληλη για τον καταναλωτή και ο καταναλωτής το δέχεται και μπορεί με αυτό να προχωρήσει να ανέβει ο όγκος πωλήσεων, να ανέβει το μερίδιο αγοράς της εταιρείας. Εγώ πιστεύω πιο πολύ στην ενθάρρυνση και θα δούμε πώς θα εξελιχθεί. Αναμένεται μια υπουργική απόφαση να βγει από το Υπουργείο Ανάπτυξης για να ξεκινήσει να λειτουργεί. Θα δούμε λοιπόν εκεί πως θα ανταποκριθούν Όσοι από τους προμηθευτές έχουν τη δυνατότητα ή πάρουν το ρίσκο να δεσμευτούν για μονιμότερες μειώσεις τιμών.

Ν. Φιλιππίδης
Θα είναι το μέτρο που θα μας βοηθήσει να ξεμπερδέψουμε τουλάχιστον σε ονομαστικά επίπεδα, να δούμε έναν πληθωρισμό χαμηλότερο ή περιμένετε ότι θα έχει και άλλα επεισόδια η κρίση;

Α. Πεταλάς
Ο πληθωρισμός είναι διεθνής, όλες οι οικονομίες είναι τόσο διασυνδεδεμένες που θα ήταν νομίζω ουτοπία να πούμε ότι με ένα μέτρο στην Ελλάδα ενθάρρυνσης θα μπορούσε ο πληθωρισμός να πέσει.

Ν. Φιλιππίδης
Είχαμε και το καλάθι του νοικοκυριού. Είναι λιγότερος ο κόσμος πλέον που στέκεται μπροστά στα ράφια. Συνεχίζει και υφίσταται;

Α. Πεταλάς
Βεβαίως, το καλάθι ξεκίνησε το Νοέμβριο του ’22 πρώτη φορά. Συνεχίζει να υφίσταται και όπως είναι τώρα νομοθετημένο είναι μέχρι τις 31/12/23. Στην αρχή νομίζω ότι έπαιξε ένα ρόλο και το καλάθι του νοικοκυριού. Και έδωσε και μια εμπιστοσύνη στον κόσμο. Όταν κάτι κάνεις όμως τόσο παρατεταμένα χάνει γιατί από μόνο του αυτό το μέτρο δεν έχει μόνο θετικά στοιχεία, έχει και κάποια αρνητικά και θα σας πω κάποια. Κάθε αλυσίδα έχει ένα προφίλ καταναλωτού στον οποίον απευθύνεται. Και η αλυσίδα θα ήθελε να μπορεί να κάνει ιδιαίτερες προσφορές ανάλογα με το προφίλ του δικού της καταναλωτή. Έρχεται ο νόμος και λέει, όλες οι αλυσίδες σε αυτά τα προϊόντα θα κάνουν. Όλοι το ίδιο, ανεξαρτήτως τι προφίλ καταναλωτή έχεις. Αυτό αδικεί καταναλωτές που θα ήθελαν να έχουν δυνατότητα να πάρουν και σε άλλες κατηγορίες. Οι αλυσίδες λειτουργούν με ένα πάρα πολύ περιορισμένο περιθώριο κέρδους που αν κάνανε σε όλα αυτά απλά δεν θα υπήρχανε. Να σας θυμίσω μάλιστα ότι στη δεκαετία της κρίσης το λιανεμπόριο ταρακουνήθηκε τόσο πολύ από την πτώση του ΑΕΠ που τρεις πολύ μεγάλες αλυσίδες λύγισαν αν θυμάστε και χρειάστηκε να γίνουν κινήσεις διάσωσης ουσιαστικά και να μπορέσει το εμπόριο να ξαναπάρει τα πάνω του.

Ν. Φιλιππίδης
Μία είχε συστημικά χαρακτηριστικά.

Α. Πεταλάς
Η μία είχε πολύ συστημικά, αλλά και οι άλλες δύο ήταν μεγάλες, πολύ μεγάλες. Θέλω να πω δηλαδή ότι σε μια οικονομία και σε μια κοινωνία η ύπαρξη ενός υγιούς λιανεμπορίου τροφίμων και καταναλωτικών προϊόντων παίζει μεγάλο ρόλο και στην ευμάρεια, αν θέλετε της κοινωνίας και στην ικανοποίηση των αναγκών των καταναλωτών και στον ανταγωνισμό. Γιατί αν λυγίσουν, σας είπα ότι δημοσίευσαν αρκετές, όλες σχεδόν οι αλυσίδες τα αποτελέσματά τους και έχουν φτάσει σε οριακά επίπεδα, επομένως δεν έχουν πολύ μεγάλα περιθώρια για να πάνε σε αρνητικά επίπεδα. Πρέπει να πληρώσουν τους εργαζόμενους, πρέπει να πληρώσουν τους εκατοντάδες συνεργάτες, πρέπει να πληρώσουν τα ενοίκια. Μια μεγάλη έκρηξη λόγω του πληθωρισμού είναι και τα ενοίκια. Τα περισσότερα σούπερ μάρκετ ή σχεδόν όλα τα σούπερ μάρκετ είναι με ενοίκιο. Όταν από τον ίδιο το νόμο αναπροσαρμόζεται το ενοίκιο με βάση τον πληθωρισμό, καταλαβαίνετε ότι και αυτό επηρεάζει πάρα πολύ το λειτουργικό τους κόστος. Άρα το καλάθι έπαιξε το ρόλο του, έδωσε μια εμπιστοσύνη, έδωσε ένα confidence, έχει φτάσει τώρα 12 μήνες που λειτουργεί και έχει χάσει, έχει ατονήσει σε αυτό μέτρο που ήτανε στην αρχή του και μακάρι ο πληθωρισμός να εκτονωθεί και να μπορέσει το λιανεμπόριο να κάνει τις προσφορές που πρέπει στις κατηγορίες που πρέπει, με τις τιμές που πρέπει στον καταναλωτή, ο οποίος το επιλέγει αυτό.

Ν. Φιλιππίδης
Ευχαριστούμε θερμά.

Α. Πεταλάς
Να είστε καλά και εγώ ευχαριστώ.