Ιχθυοκαλλιέργειες: Η μέρα της μαρμότας, τα deals και η τουρκική απειλή

Με τον πληθωρισμό να «καταπίνει» την κατανάλωση ψαριού, τους Τούρκους ιχθυοκαλλιεργητές να αυξάνουν την παραγωγή τους στους 350.000 τόνους το 2024 (στους 137.000 τόνους ανήλθε η ελληνική παραγωγή το 2022) και τα δίχτυα του μεγαλύτερου παίκτη (Avramar) να έχουν «τρυπήσει», ο ελληνικός κλάδος των ιχθυοκαλλιεργειών φαίνεται ότι ζει τη μέρα της μαρμότας.

Η οργανωμένη παραγωγή μεσογειακών ψαριών, το success story της ελληνικής οικονομίας, με πρωτιά στις εξαγωγές ζωικών προϊόντων, βιώνει ξανά την ανασφάλεια του 2017- 2018, περιμένοντας πώς θα χειριστούν οι τράπεζες την τύχη της Avramar, μιας και οι μέτοχοι έχουν ρίξει λευκή πετσέτα. Όντας too big to fail η Avramar, ο έλεγχος της οποίας ανήκει στα επενδυτικά κεφάλαια Amerra Capital και Mubadala Investment Company, μια «στραβοτιμονιά» θα έχει σοβαρές συνέπειες συνολικά στον κλάδο.

Αυτή τη στιγμή ο χρόνος μετρά αντίστροφα για να ενισχυθεί εκτάκτως η εταιρεία με κεφάλαια που κινούνται πέριξ των 20 εκατ. ευρώ από τις 4 πιστώτριες τράπεζες (Πειραιώς, Eurobank, Alpha Βank και Εθνική), προκειμένου να μπορέσει να λειτουργήσει μέχρι να ξεκινήσουν οι διαδικασίες πώλησής της.

Γκογκορώσης (Ίριδα) στον ΟΤ: Αγοράσαμε το «Γαλαξίδι» για να μην πάει σε ξένα χέρια

Μετά την έγκριση του νέου δανεισμού, η διαδικασία προβλέπει την ενεχυρίαση των μετοχών της Avramar, όχι μόνο για τα 20 εκατ. ευρώ αλλά και για τα υπόλοιπα 350 εκατ. ευρώ δανείων που διατηρεί ο όμιλος προς τις 4 πιστώτριες τράπεζες, καθώς και τη συναίνεση των μετόχων στην πώληση.

Σύμφωνα με πληροφορίες, επενδυτικό ενδιαφέρον υπάρχει, ειδικά μετά την ολοκλήρωση της απογραφής του ιχθυοπληθυσμού της Avramar. Με βάση την έκθεση της νορβηγικής INAQ AS υπάρχει μια απόκλιση της τάξης του 1% μεταξύ των στοιχείων του ομίλου και των ευρημάτων της συμβουλευτικής εταιρείας.

Βέβαια τα ευρήματα των Νορβηγών μένει να επιβεβαιωθούν στο due diligence των ενδιαφερόμενων επενδυτών.

Όσον αφορά την προοπτική πώλησης, που ήδη διερευνάται από την Deloitte, η οποία έχει οριστεί ως σύμβουλος από τις πιστώτριες τράπεζες, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, στο τραπέζι έχουν τεθεί όλα τα σενάρια, από την εκποίηση ολόκληρης της εταιρείας μέχρι τον τεμαχισμό της.

Στη δεύτερη περίπτωση το ενδιαφέρον είναι μεγαλύτερο. Μάλιστα ελληνικές εταιρείες του κλάδου των ιχθυοκαλλιεργειών λέγεται πως θα ενδιαφέρονταν για μονάδες της Avramar που βρίσκονται κοντά στις δικές τους εγκαταστάσεις.

Η περίπτωση να «φύγει» ο όμιλος εν συνόλω δεν συγκεντρώνει πολλές πιθανότητες λόγω και νομοθεσίας περί ανταγωνισμού εάν ο υποψήφιος αγοραστής δραστηριοποιείται στη μεσογειακή ιχθυοκαλλιέργεια.

Θα σβήσει τρία κεράκια;

Με δανεισμό περίπου στα 450 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 350 εκατ. να είναι πλέον «κόκκινα», η Avramar δημιουργήθηκε το Ιανουάριο του 2021 μετά την εξαγορά και συγχώνευση των Ανδρομέδα, Νηρέα και Σελόντα, αποτελώντας τον κορυφαίο παίκτη του κλάδου μέχρι και σήμερα με ετήσια δυναμικότητα πάνω από 70.000 τόνους ψαριών.

Με έδρα στη Βαλένθια της Ισπανίας και αφού έχει αλλάξει τρεις CEOs μέσα σε τρία χρόνια, το εγχείρημα της Avramar (συνδυάζει την ελληνική αύρα με την ισπανική θάλασσα – mar), φαίνεται από τα μέχρι τώρα αποτελέσματα ότι παρά ήταν φιλόδοξο.

Ενώ όλα έβαιναν καλώς (σε συνέντευξή του τον Νοέμβριο του 2021, ο τότε διευθύνων σύμβουλος Alex Mayers έκανε λόγο για ένα «φιλόδοξο επενδυτικό σχέδιο 25 δισ. ευρώ»), ξαφνικά τον Μάιο εφέτος η διοίκηση ενημέρωσε τις τράπεζες πως υπάρχει πρόβλημα ρευστότητας.

Η Avramar έχει παρουσία στην Ελλάδα μέσω της Avramar Ιχθυοκαλλιέργειες και της Avramar Εμπορική. Στην τελευταία δημοσιευμένη λογιστική κατάσταση για τη χρήση του 2021, η Avramar Ιχθυοκαλλιέργειες είχε κύκλο εργασιών 184 εκατ. ευρώ από 157,78 το 2020, με λειτουργικό EBITDA στα 7,11 εκατ. ευρώ από 9,12 εκατ. ευρώ σε ενοποιημένη βάση και ζημίες μετά από φόρους 5,5 εκατ. ευρώ.

Αντίστοιχα η Avramar Εμπορική είχε κύκλο εργασιών το 2021 στα 156,8 εκατ. ευρώ με κέρδη μετά από φόρους 1,5 εκατ. ευρώ.

Εταιρείες, οι οποίες επίσης ανήκουν στο σχήμα είναι η Ανδρομέδα Α.Ε. που ασχολείται με την ανάπτυξη και πώληση γόνου με τζίρο 50 εκατ. ευρώ το 2021 και ζημίες μετά από φόρους 2,7 εκατ. ευρώ αλλά και η Πρωτεύς Εξοπλισμοί με τζίρο 5,37 εκατ. ευρώ το 2021 και ζημίες μετά από φόρους 45,6 χιλιάδες ευρώ.

Προς το παρόν, η εταιρεία δεν χρωστά καμία δόση στις τράπεζες, είναι εντάξει στις υποχρεώσεις της απέναντι στους εργαζόμενους και το δημόσιο (ΕΦΚΑ, Εφορία κ.α.).

Τα deals

Και ενώ η σκιά της Avramar πέφτει βαριά στον κλάδο των ελληνικών ιχθυοκαλλιεργειών, η αγορά σε μεσαίο επίπεδο αναδιατάσσεται.

Μετά την περσινή πώληση του πλειοψηφικού πακέτου της εταιρείας Ιχθυοτροφεία Κεφαλονιάς στην ισπανική Grupo Profand, πριν λίγες μέρες μία από τις πιο σταθερές και υγιείς δυνάμεις του κλάδου, η Γαλαξίδι Θαλάσσιες Καλλιέργειες, πέρασε στον έλεγχο της Ίριδας.

«Δεν θέλαμε να πάει σε ξένα χέρια η εταιρεία» είπε στον ΟΤ ο κος Χρήστος Γκογκορώσης, CEO της εταιρείας παραγωγής ιχθυοτροφών Ίριδα, εξηγώντας πώς κατέληξαν στην απόφαση να εξαγοράσουν το 83,5% της Γαλαξίδι Θαλάσσιες Καλλιέργειες.

Εδώ θα πρέπει να προσθέσουμε και την επιστροφή της Καλλιμάνης μέσω Τουρκίας, η οποία δεν ανήκει βεβαίως στον κλάδο της υδατοκαλλιέργειας, αλλά δραστηριοποιείται στον ευρύτερο κλάδο των ιχθυοειδών.

Σε αυτό το τοπίο η Philosofish θέλει να ενισχύσει την παρουσία της χωρίς να αποκλείει και εξαγορές, βάζοντας πλώρη για να αναδειχθεί σε κορυφαίο brand του κλάδου. Σήμερα αποτελεί τον δεύτερο μεγαλύτερο ιχθυοκαλλιεργητή της Μεσογείου στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τον πέμπτο μεγαλύτερο διεθνώς.

Σε επίπεδο κύκλου εργασιών, το 2022 η Philosofish έσπασε το φράγμα των 100 εκατ. ευρώ και σύμφωνα με τον κο Λυμπέρη, διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρείας, ο τζίρος για τη φετινή χρονιά θα υπερβεί τα 120 εκατ. ευρώ.

Το business plan της εταιρείας, η παραγωγή της οποίας αγγίζει τους 20.000 τόνους ετησίως, περιλαμβάνει επενδύσεις περίπου 17 εκατ. ευρώ. Υπενθυμίζεται εδώ ότι η εταιρεία ξεκίνησε τη δραστηριότητά της στον κλάδο της ελληνικής ιχθυοκαλλιέργειας το 2015 όταν το επενδυτικό fund Diorasis, ελληνικών συμφερόντων, εξαγόρασε τις Υδατοκαλλιέργειες «Μπιτσάκος». Δεύτερος μεγάλος σταθμός για την ανάπτυξη της εταιρείας ήταν η απόκτηση το 2019 των περιουσιακών στοιχείων των εταιρειών Νηρεύς και Σελόντα όταν αυτές συγχωνεύθηκαν με την Andromeda.

Το «τέρας του πληθωρισμού και οι γείτονες

Όλα αυτά συμβαίνουν όταν η γενικότερη ακρίβεια απομακρύνει τους Ευρωπαίους καταναλωτές από τα ψάρια της ελληνικής ιχθυοκαλλιέργειας, με τις εξαγωγές να υποχωρούν εφέτος και ενώ η Τουρκία κυριαρχεί στην παραγωγή των μεσογειακών ειδών, κατορθώνοντας να αποκτήσει ηγετική θέση, με μερίδια υπερδιπλάσια από την Ελλάδα που είναι δεύτερος παίκτης.

Είναι χαρακτηριστικό ότι μέσα σε μια 5ετία η παραγωγή της Τουρκίας σε τσιπούρα και λαβράκι εκτινάχθηκε και από το 37% της παγκόσμιας παραγωγής το 2017 έφθασε πέρσι στο 46%. Αντίστοιχα η Ελλάδα παγκοσμίως υποχώρησε από το 27% στο 22%.

Το 2022 οι πωλήσεις ψαριών ελληνικής ιχθυοκαλλιέργειας ανήλθαν σε 137.000 τόνους, αξίας 744 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας οριακή αύξηση 1% ως προς τον όγκο και 14% ως προς την αξία πωλήσεων σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Η τσιπούρα και το λαβράκι αντιπροσώπευσαν το 92% των πωλήσεων (126.700 τόνοι) και 8% όλα τα άλλα είδη (10.300 τόνοι).