ΕΕ: Παράταση σε κοινές αγορές αερίου, επιτάχυνση ΑΠΕ και «δυναμικό πλαφόν» στο αέριο

Να παρατείνουν τα έκτακτα μέτρα που συμφωνήθηκαν στα τέλη του 2022 για την αποκλιμάκωση των τιμών του φυσικού αερίου και του ηλεκτρικού ρεύματος αποφάσισαν οι υπουργοί Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έτσι ως τις 31 Δεκεμβρίου 2024 παρατείνονται οι κοινές αγορές αερίου από τα κράτη μέλη του μπλοκ, έως τις 30 Ιουνίου 2025 παρατείνονται οι έκτακτες ρυθμίσεις για γρήγορη επέκταση των ΑΠΕ και έως τις 31 Ιανουαρίου 2025 το «δυναμικό πλαφόν» στο φυσικό αέριο.

Βουλγαρία: Παίρνει πίσω τον φόρο στο φυσικό αέριο με το βλέμμα στη Σένγκεν

Όπως αναφέρει σε σχετική δήλωσή της η Teresa Ribera, αντιπρόεδρος της ισπανικής κυβέρνησης αρμόδια για την Οικολογική Μετάβαση και τη Δημογραφική Πρόκληση, «η παράταση των τριών μέτρων έκτακτης ανάγκης είναι απαραίτητη για την αντιμετώπιση μιας ακόμη εύθραυστης κατάστασης στην ΕΕ μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία». Αυτό «θα μας επιτρέψει να διασφαλίσουμε τη σταθεροποίηση των ενεργειακών αγορών, να αμβλύνουμε τις επιπτώσεις της κρίσης και να προστατεύσουμε τους πολίτες της ΕΕ από τις υπερβολικά υψηλές τιμές ενέργειας».

Τα μέτρα έκτακτης ανάγκης εγκρίθηκαν στα τέλη του 2022 προκειμένου να ενισχυθεί η αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών, να προστατευθούν οι πολίτες της ΕΕ από τις υπερβολικά υψηλές τιμές ενέργειας και να επιταχυνθεί η ανάπτυξη των ΑΠΕ.

Αναλυτικά τα μέτρα

• Οι υπουργοί Ενέργειας των 27 αποφάσισαν να επεκταθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2024 ο κανονισμός 2022/2576 «για την ενίσχυση της αλληλεγγύης μέσω του καλύτερου συντονισμού των αγορών φυσικού αερίου, των αξιόπιστων σημείων αναφοράς τιμών και των διασυνοριακών ανταλλαγών φυσικού αερίου» που περιλαμβάνει «προσωρινά μέτρα έκτακτης ανάγκης που αποσκοπούν να μειώσουν τις υψηλές τιμές ενέργειας  και βελτίωση της ασφάλειας εφοδιασμού με φυσικό αέριο». Ωστόσο οι υπουργοί συμφώνησαν να διαγράψουν το άρθρο 10 σχετικά με την υποχρεωτική συμμετοχή στη συγκέντρωση της ζήτησης.
• Έως τις τις 30 Ιουνίου 2025 παρατείνονται ορισμένες τροποποιημένες διατάξεις του κανονισμού 2022/2577 για τη θέσπιση πλαισίου για την επιτάχυνση της ανάπτυξης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, που στοχεύει «στην αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, με επιτάχυνση της διαδικασίας αδειοδότησης και ανάπτυξης έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας» καθώς και στο «να προωθήσει περαιτέρω τους κλιματικούς στόχους της ΕΕ και να μειώσει την εξάρτηση της ΕΕ από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα» .
• Τέλος, ο κανονισμός 2022/2578 για τη «θέσπιση μηχανισμού διόρθωσης της αγοράς για την προστασία των πολιτών της ΕΕ και της οικονομίας από υπερβολικά υψηλές τιμές» ο οποίος «θεσπίζει ένα σύστημα προσωρινών μέτρων για την αποτροπή των αιχμών υπερβολικά υψηλού αερίου τιμές στην ΕΕ που δεν αντικατοπτρίζουν τις τιμές στην παγκόσμια αγορά» παρατείνεται έως τις 31 Ιανουαρίου 2025.

Το δυναμικό πλαφόν

Η τελευταία αυτή ρύθμιση αποτελεί το λεγόμενο «δυναμικό πλαφόν», το οποίο συμφωνήθηκε μετά από μήνες σκληρών διαπραγματεύσεων και σφοδρής αντιπαράθεσης στο εσωτερικό του μπλοκ.

Όπως υπενθυμίζει το Euronews, το ανώτατο όριο μπορεί να ενεργοποιηθεί μόνο όταν:

• Η μηνιαία τιμή στο TTF υπερβαίνει τα 180 ευρώ ανά μεγαβατώρα για τρεις εργάσιμες ημέρες.
• Η μηνιαία τιμή φυσικού αερίου στον TTF είναι κατά 35 ευρώ υψηλότερη από την τιμή αναφοράς για το υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) στις παγκόσμιες αγορές για τρεις εργάσιμες ημέρες.

Εάν πληρούνται και οι δύο προϋποθέσεις, οι συναλλαγές στους εικονικούς κόμβους αναστέλλονται, δημιουργώντας ένα τεχνητό όριο στην τιμή που καθορίζει η αγορά με βάση την προσφορά και τη ζήτηση.

Η διαδικασία αυτή που περιλαμβάνει δύο στάδια, αλλά και τα υψηλά ανώτατα όρια τιμών, καθιστούν απίθανο να ενεργοποιηθεί το ανώτατο όριο. Τη Δευτέρα, η διαπραγμάτευση στο TTF έκλεισε στο χαμηλό των 35,55 ευρώ.

Παρόλα αυτά οι υπουργοί Ενέργειας επέλεξαν να παρατείνουν το μέτρο μέχρι τον Ιανουάριο του 2025, υποστηρίζοντας ότι οι αγορές ενέργειας είναι ακόμη πολύ εύθραυστες.

Το Συμβούλιο θα επιδιώξει τώρα να εγκρίνει επίσημα τους κανονισμούς με γραπτή διαδικασία. Στη συνέχεια θα δημοσιευθούν στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ και θα τεθούν σε ισχύ αμέσως μετά τη λήξη των ισχυόντων κανονισμών.