Ερυθρά Θάλασσα: Οι επιθέσεις των Χούθι απειλούν εμπόριο 1 τρισ. δολ. [γράφημα]

Κίνδυνο για νέες ανατιμήσεις σε ενέργεια και καταναλωτικά προϊόντα βλέπουν εγχώριοι και διεθνείς παράγοντες της αγοράς, εάν συνεχιστούν οι επιθέσεις πλοίων στην Ερυθρά Θάλασσα. Αυτό μπορεί να συμβεί μάλιστα άμεσα, εάν οι ναυτιλιακές αναγκαστούν να χρησιμοποιούν αποκλειστικά την εναλλακτική –και πολύ πιο μακρινή από την Ασία προς την Ευρώπη- διαδρομή μέσω του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας στη Νότιο Αφρική. Μέχρι τώρα το 12% του παγκόσμιου εμπορίου αξίας 1 τρις δολ ετησίως γινόταν μέσω της Ερυθράς Θάλασσας σύμφωνα με κορυφαίους παράγοντες του Lloyd’s List.

Σουέζ: Κίνδυνοι για νέο πληθωριστικό κύμα από το «μπλόκο» στην Ερυθρά Θάλασσα

Η «Πύλη των Δακρύων»

Οι υποστηριζόμενοι από το Ιράν μαχητές Χούθι στην Υεμένη τώρα εκτός από drones χρησιμοποιούν και βαλλιστικούς πυραύλους για επιθέσεις σε πλοία, ανεβάζοντας κατακόρυφα το θερμόμετρο στην περιοχή. Όπως ανακοίνωσαν οι ΗΠΑ σε ένα από τα πιο πρόσφατα από 20 συμβάντα επιθέσεων, βαλλιστικός πύραυλος εκτοξεύτηκε από περιοχή της Υεμένης που ελέγχεται από τους Χούθι προς τη διεθνή ναυτιλιακή θαλάσσια βόρεια του Μπαμπ-ελ-Μαντέμπ.

Το Μπαντ-ελ-Μαντέμπ (Bab-el-Mandeb), η «Πύλη των Δακρύων ή η «Πύλη της Θλίψης» όπως είναι επίσης γνωστό, αποτελεί το στενό που χωρίζει την Υεμένη από τη βορειοανατολική ακτή της Αφρικής και οδηγεί στην Ερυθρά Θάλασσα και τον Κόλπο του Άντεν.

Από τις 25 στις 34 ημέρες

Εκτός από τον κίνδυνο για ανθρώπινες ζωές και περιουσίες, το κόστος προμηνύεται τεράστιο και για καταναλωτές και επιχειρήσεις. Είναι ενδεικτικό ότι για να φτάσει ένα πλοίο από την Ταιβάν στο Ρότερνταμ της Ολλανδίας μέσω της Ερυθράς Θάλασσας πρέπει να διανύσει 18.500 χιλιόμετρα σε διάστημα 25 ημερών, ενώ εάν αναγκαστεί να κάνει τον διάπλου της Αφρικής μέσω του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας θα πρέπει να διανύσει 25.000 χιλιόμετρα και θα χρειαστεί 34 ημέρες. Όλα αυτά με μέση ταχύτητα 16,5 κόμβων που έχουν σήμερα πολλά από τα τεράστια πλοία μεταφοράς κοντέινερ των μεγάλων ναυτιλιακών.

Ο «χάρτης» των θαλάσσιων μεταφορών από Ασία προς Ευρώπη

Οι ποσότητες των εμπορευμάτων που θα καθυστερήσουν να φτάσουν στον προορισμό τους στην τελευταία περίπτωση είναι μεγάλες, ενώ θα πρέπει να υπολογιστεί και το αυξημένο κόστος μεταφορικών λόγω καυσίμων και να ναύλων. Είναι ενδεικτικό ότι σύμφωνα με στοιχεία από την S&P Global Market Intelligence, σχεδόν το 15% όλων των προϊόντων που εισάγονται στην Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και τη Βόρειο Αφρική αποστέλλονται από την Ασία δια θαλάσσης. Στα προϊόντα αυτά περιλαμβάνεται το 21,5% του διυλισμένου πετρελαίου και το 13% του αργού. Για τους λόγους αυτούς, οποιαδήποτε αναστολή διέλευσης από την Ερυθρά Θάλασσα που τροφοδοτεί τη Διώρυγα του Σουέζ ως πέρασμα στη Μεσόγειο θα μπορούσε να έχει απρόβλεπτες συνέπειες σε τροφοδοσία και τιμές.

Κερδοσκοπία, πετρέλαιο και φυσικό αέριο

Εκτός από το πραγματικό κόστος μάλιστα, τέτοιες καταστάσεις ευνοούν και άνοδο τιμών λόγω κερδοσκοπίας, κάτι για το οποίο παράγοντες της αγορές έχουν ήδη παρατηρήσει ειδικά σε τιμές φυσικού αερίου –TTF στην Ολλανδία- που κινούνται ξανά προς τα 33 ευρώ η μεγαβατώρα (MWh).

Ο πετρελαϊκός κολοσσός BPαπό την πλευρά της  έχει ήδη ανακοινώσει ότι θα σταματήσει προσωρινά όλες τις αποστολές αργού πετρελαίου μέσω της διαδρομής της Ερυθράς Θάλασσας. Προς το παρόν πάντως, οι μεταβολές στην τιμή του πετρελαίου είναι μικρές. Οι τιμές αυξήθηκαν 1% τη Δευτέρα, αλλά την Τρίτη σημείωσαν μικρή άνοδο με το αργό Brent να διαπραγματεύεται περίπου στα 78 δολάρια το βαρέλι.

Εκτός από την ΒΡ και οι μεγαλύτερες ναυτιλιακές του κόσμου μεταξύ των οποίων οι Maersk, Hapag Lloyd και Frontline αλλάζουν ρότα και αποφεύγουν πλέον να στείλουν πλοία τους στην Ερυθρά Θάλασσα, φοβούμενες επιθέσεις από τους Χούθι στην Υεμένη.

Οι βαλλιστικοί πύραυλοι

Οι Χούθι της Υεμένης ο οποίοι είναι προσκείμενοι στο Ιράν και τάσσονται υπέρ της Χαμάς στον πόλεμο με το Ισραήλ ανακοίνωσαν χθες ότι θα συνεχίσουν τις επιθέσεις σε θαλάσσιους στόχους στην Ερυθρά Θάλασσα. Οι επιθέσεις ξεκίνησαν με drones αλλά τώρα στο παιχνίδι έχουν μπει και πυραυλικά συστήματα τα οποία φέρεται να τους έχει προμηθεύσει το Ιράν. Οι βαλλιστικοί πύραυλοι κατά πλοίων αποτελούν νέα παρουσία στην παγκόσμια σκηνή των συγκρούσεων, καθώς οι Χούθι θεωρείται ότι είναι οι πρώτοι που τους χρησιμοποιούν σε πραγματικές επιχειρήσεις. Ήδη έχουν στοχοποιήσει 20 πλοία από τότε που ξεκίνησαν τις επιθέσεις, τα περισσότερα από τα οποία μάλιστα δεν φαίνεται να συνδέονται με συμφέροντα του Ισραήλ.

Η Task Force

Πλέον ΗΠΑ, ΝΑΤΟ και Ευρωπαϊκή Ένωση εξετάζουν τρόπους για την αντιμετώπιση της κατάστασης με την παρουσία task force από πολυεθνική δύναμη πλοίων. Το Ισραήλ δεν αναμένεται ότι θα αποτελέσει μέρος αυτής της πολυεθνικής δύναμης αφού κάτι τέτοιο θα περιέπλεκε τη συμμετοχή σε αυτή συμμάχων των ΗΠΑ από τις αραβικές χώρες –από τις οποίες ήδη πολλές διστάζουν.

Αξιωματούχοι από το Τελ Αβιβ πάντως φέρονται να έχουν στείλει εμπιστευτικό μήνυμα σε συμμάχους τους ότι το Ισραήλ μπορεί να επιτεθεί το ίδιο σε συστοιχίες εκτόξευσης πυραύλων καθώς και σε βάσης εκτόξευσης drones των Χούθι, εάν οι συμμαχικές δυνάμεις δεν επιτρέψουν τη χρήση της Ερυθράς Θάλασσας από τη ναυτιλία.

Ποιοι είναι οι Χούθι

Η αναβαθμισμένη ισχύς και παρουσία των Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα προκάλεσε έκπληξη στη Δύση, με τους Σαουδάραβες που τους πολεμούν χρόνια να λένε πως είχαν δίκιο να προειδοποιούν τόσα χρόνια τις ΗΠΑ.

Η ισλαμική αυτή οικογενειοκρατούμενη ομάδα το 2014 ένωσε τις δυνάμεις της με τον πρόεδρο της Υεμένης Αλί Αμπντουλάχ Σαλέχ, ο οποίος έχασε την εξουσία μετά από τριάντα χρόνια στην κυβέρνηση, και κατέλαβαν την πρωτεύουσα Σαναά. Έπειτα προέλασαν στο Άντεν, το βασικό λιμάνι του Μπαμπ αλ-Μαντάμπ προκαλώντας συγκρούσεις με τη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Το Μπαμπ αλ-Μαντάμπ, η «πύλη της θλίψης» ή «η πύλη των δακρύων» όπως είναι γνωστό, είναι στενό μεταξύ της Υεμένης στην Αραβική Χερσόνησο, του Τζιμπουτί και της Ερυθραίας στο Κέρας της Αφρικής. Συνδέει την Ερυθρά Θάλασσα με τον Κόλπο του Άντεν.

Στη συνέχεια οι Χούθι σκότωσαν τον Σαλέχ και ανέλαβαν τον έλεγχο του βορειοδυτικού κομματιού της χώρας. Συνεργάζονται στενά με τη Χεζμπολάχ του Λιβάνου η οποία υποστηρίζεται από το Ιράν.