Εφορία: Έρχεται κούρεμα 30% στα τεκμήρια διαβίωσης

Μετά την εφαρμογή του νέου συστήματος τεκμηρίων για τον υπολογισμό των εισοδημάτων των ελεύθερων επαγγελματιών, το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης ετοιμάζεται να ανοίξει τον φάκελο των τεκμηρίων διαβίωσης σχεδιάζοντας ριζικό «λίφτινγκ» και «κούρεμα» 30% μεσοσταθμικά από την 1η Ιανουαρίου 2025.

Ειδική επιτροπή που έχει συσταθεί στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών έχει ήδη πιάσει δουλειά αναλαμβάνοντας να καταγράψει, να επικαιροποιήσει και να αναβαθμίσει τη δομή των τεκμηρίων διαβίωσης, έργο το οποίο αναμένεται να βοηθήσει στη λήψη των τελικών αποφάσεων.

Στόχος των αλλαγών που σχεδιάζονται είναι η εξάλειψη των στρεβλώσεων και των αδικιών, που έχουν διαπιστωθεί κατά την πολυετή εφαρμογή των τεκμηρίων διαβίωσης και η δικαιότερη κατανομή των φορολογικών βαρών ανάμεσα στα νοικοκυριά.

Πώς θα καλύψετε τεκμήρια χωρίς να πληρώσετε φόρο

Στελέχη του οικονομικού επιτελείου αναφέρουν ότι με τις νέες παρεμβάσεις θα δημιουργηθεί ένα δικαιότερο σύστημα το οποίο δεν θα οδηγεί φορολογουμένους με πολύ χαμηλά εισοδήματα να πληρώνουν φόρους εισοδήματος δυσανάλογα υψηλούς σε σχέση με τα πραγματικά τους εισοδήματα.

Άλλωστε, τα στοιχεία δείχνουν ότι οι περισσότεροι φορολογούμενοι που εγκλωβίζονται στην παγίδα των τεκμηρίων διαβίωσης δεν είναι οι «επαγγελματίες» φοροφυγάδες αλλά μισθωτοί και συνταξιούχοι κυρίως με χαμηλά εισοδήματα που πληρώνουν έξτρα φόρους επειδή διαμένουν σε ιδιόκτητη ή μισθωμένη κατοικία και έχουν ένα αυτοκίνητο.

Τα τεκμήρια διαβίωσης θεσμοθετήθηκαν το 1978 και παρά τις τροποποιήσεις που έγιναν στην πορεία του χρόνου ταλαιπωρούν εκατοντάδες χιλιάδες φορολογουμένους καθώς 1 στους 5 δεν φορολογείται για τα πραγματικά εισοδήματά του αλλά για υψηλότερα εισοδήματα που προκύπτουν από τα τεκμήρια για τις κατοικίες, τα αυτοκίνητα κ.λπ. Η ακτινογραφία των φορολογικών δηλώσεων που υποβλήθηκαν το 2022 αποκάλυψε 1,8 εκατ. φορολογουμένους που έπεσαν στη «φάκα» των τεκμηρίων. Ενώ είχαν δηλώσει εισοδήματα ύψους 3,2 δισ. ευρώ, τελικά φορολογήθηκαν για εισοδήματα 8,8 δισ. ευρώ λόγω των τεκμηρίων διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων.

Οι αλλαγές

Σύμφωνα με τον σχεδιασμό τα τεκμήρια διαβίωσης θα διατηρηθούν μέχρι και το τέλος του 2024 και θα μειωθούν το 2025 με τις πληροφορίες να αναφέρουν ότι εξετάζονται οι εξής αλλαγές:

• Παρεμβάσεις στον τρόπο υπολογισμού των τεκμηρίων διαβίωσης με αναμόρφωση των κλιμάκων των τεκμαρτών ποσών για κατοικίες, αυτοκίνητα, σκάφη αναψυχής. Μεσοσταθμικά τα τεκμήρια θα μειωθούν κατά 30%.
• Τροποποιήσεις στις διατάξεις για τα ελάχιστα ποσά τεκμηρίων διαβίωσης των 3.000 ευρώ για τους άγαμους και των 5.000 ευρώ για τους έγγαμους ή τους συνάψαντες σύμφωνα συμβίωσης.

Στην παγίδα 1 στους 5 φορολογουμένους.

Τα τελευταία στατιστικά στοιχεία των φορολογικών δηλώσεων έδειξαν ότι:

• 582.117 μισθωτοί, αν και δήλωσαν στη φορολογική τους δήλωση εισοδήματα ύψους 1,46 δισ., ευρώ τελικά φορολογήθηκαν για εισοδήματα 2,85 δισ. ευρώ.490.709 συνταξιούχοι δήλωσαν εισοδήματα 984,8 εκατ. ευρώ αλλά η Εφορία τούς φορολόγησε για εισοδήματα που συνολικά ανήλθαν σε 2,29 δισ. ευρώ.
• 404.113 εισοδηματίες δήλωσαν εισοδήματα 208,22 εκατ. ευρώ. Ωστόσο φορολογήθηκαν λόγω των τεκμηρίων για εισοδήματα ύψους 1,995 δισ. ευρώ.217.159 ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι ενώ δήλωσαν εισοδήματα ύψους 370,66 εκατ. ευρώ, κλήθηκαν να πληρώσουν φόρο για εισοδήματα συνολικού ύψους 1,15 δισ. ευρώ.
• 109.731 φορολογούμενοι με αγροτική δραστηριότητα εμφάνισαν στην Εφορία εισοδήματα 184,75 εκατ. ευρώ. Ωστόσο με την εφαρμογή των τεκμηρίων φορολογήθηκαν για εισοδήματα συνολικού ύψους 513,74 εκατ. ευρώ.

Σε ποιες περιπτώσεις ισχύουν τα τεκμήρια διαβίωσης

1. Κατοικίες. Για την κύρια κατοικία του φορολογουμένου (ιδιόκτητη, μισθωμένη ή δωρεάν παραχωρούμενη) το τεκμήριο υπολογίζεται με βάση την επιφάνειά της με την ακόλουθη κλίμακα:

• μέχρι και 80 τ.μ. κύριοι χώροι, 40 ευρώ ανά τ.μ. από 81 τ.μ. μέχρι και 120 τ.μ. κύριοι χώροι, 65 ευρώ ανά τ.μ.από 121 τ.μ. μέχρι και 200 τ.μ. κύριοι χώροι, 110 ευρώ ανά τ.μ.
• από 201 τ.μ. μέχρι και 300 τ.μ. κύριοι χώροι, 200 ευρώ ανά τ.μ.
• από 301 τ.μ. και άνω κύριοι χώροι, 400 ευρώ ανά τ.μ. Για τους βοηθητικούς χώρους το τεκμήριο ανέρχεται σε 40 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο.

Παράλληλα το τεκμήριο προσαυξάνεται κατά 40% για κατοικίες που βρίσκονται σε περιοχές με αντικειμενικές τιμές από 2.800 έως 4.999 ευρώ το τ.μ. και κατά 70% για κατοικίες που βρίσκονται σε περιοχές με αντικειμενικές τιμές από 5.000 ευρώ ανά τ.μ. και άνω.

Για τις μονοκατοικίες, τα παραπάνω ποσά αυξάνονται κατά 20% ενώ για τις δευτερεύουσες κατοικίες μειώνονται κατά 50%.

Το τεκμήριο βαρύνει τους φορολογουμένους είτε είναι οι ίδιοι ιδιοκτήτες των ακινήτων αυτών, είτε τα νοικιάζουν, είτε τους έχουν παραχωρηθεί δωρεάν.

2. Αυτοκίνητα. Το τεκμήριο διαμορφώνεται ανάλογα με τα κυβικά εκατοστά του αυτοκινήτου και ξεκινάει από τα 4.000 ευρώ για αυτοκίνητα μέχρι 1.200 κυβικά εκατοστά.

Ειδικότερα:

• Για αυτοκίνητα μέχρι και 1.200 κ.εκ. ισχύει τεκμήριο 4.000 ευρώ.
• Για αυτοκίνητα μεγαλύτερα των 1.200 κ.εκ. και μέχρι 2.000 κ.εκ., προστίθενται 600 ευρώ ανά 100 κυβικά εκατοστά.
• Για αυτοκίνητα άνω των 2.000 κ.εκ. και μέχρι 3.000 κ.εκ., προστίθενται 900 ευρώ ανά 100 κυβικά εκατοστά.

3. Σκάφη αναψυχής. Το τεκμήριο υπολογίζεται με βάση τα μέτρα.
4. Πισίνες. Το τεκμήριο υπολογίζεται με βάση την επιφάνειά τους και το ύψος του είναι ανάλογο με το αν η πισίνα είναι εξωτερική ή εσωτερική.
5. Δίδακτρα. Λαμβάνεται υπόψη η δαπάνη που καταβάλλεται για ιδιωτικά σχολεία και εκπαιδευτήρια.
6. Βοηθητικό προσωπικό. Η δαπάνη για οικιακές βοηθούς, οδηγούς αυτοκινήτων, δασκάλους και λοιπό προσωπικό.
7. Κόστος διαβίωσης. Η ελάχιστη ετήσια δαπάνη ορίζεται σε 3.000 ευρώ για τον άγαμο και σε 5.000 ευρώ για τους συζύγους που υποβάλλουν κοινή δήλωση.

Πηγή: Έντυπη έκδοση ΤΑΝΕΑ