Εμπορεύματα: Σε τροχιά σούπερ συμπίεσης – Οι 2 καταλύτες

Σε μια «σούπερ συμπίεση» βρίσκονται οι παγκόσμιες αγορές εμπορευμάτων το τελευταίο διάστημα, σύμφωνα με την HSBC, η οποία βλέπει ότι εκτός από τις διαταραχές στον εφοδιασμό και την έλλειψη επενδύσεων, οι γεωπολιτικοί και κλιματικοί κίνδυνοι ενδέχεται να επιδεινώσουν την κατάσταση.

«Εδώ και αρκετό καιρό έχουμε εντοπίσει ότι οι παγκόσμιες αγορές εμπορευμάτων βρίσκονται σε μια φάση «υπερ-συμπίεσης»», δήλωσε στο CNBC ο επικεφαλής οικονομολόγος της HSBC, Paul Bloxham.

Μια «σούπερ συμπίεση» των εμπορευμάτων υποδηλώνεται από τις υψηλότερες τιμές που οδηγούνται περισσότερο από τους περιορισμούς της προσφοράς παρά από μια ισχυρή αύξηση της ζήτησης, εξήγησε.

«Ο περιορισμός της προσφοράς που οδηγεί τις υψηλές τιμές των εμπορευμάτων, είναι ένας πολύ διαφορετικός καταλύτης για την παγκόσμια ανάπτυξη», είπε ο Bloxham. Οι υψηλότερες τιμές ως αποτέλεσμα μιας σούπερ συμπίεσης «δεν είναι τόσο θετικές».

«Βλέπουμε ότι οι βαθύτεροι παράγοντες της «υπερ-συμπίεσης» στην πλευρά της προσφοράς εξακολουθούν να παίζουν καθοριστικό ρόλο στη διατήρηση των τιμών των εμπορευμάτων σε υψηλά επίπεδα», είπε, αποδίδοντας την σε παράγοντες όπως η πολιτική αβεβαιότητα, η κλιματική αλλαγή και η έλλειψη επενδύσεων για ενεργειακή μετάβαση.

Στους γεωπολιτικούς κινδύνους περιλαμβάνονται η συνεχιζόμενη σύγκρουση Ισραήλ-Χαμάς στη Γάζα και ο πόλεμος της Ουκρανίας, οι οποίοι παρεμπόδισαν το παγκόσμιο εμπόριο, όπως φαίνεται στις διαταραχές στη ναυτιλία από τις πρόσφατες επιθέσεις των Χούτι στην Ερυθρά Θάλασσα.

Ένας άλλος λόγος είναι η κλιματική αλλαγή, η οποία διαταράσσει τις αλυσίδες εφοδιασμού καθώς και τον εφοδιασμό εμπορευμάτων, ειδικά στον αγροτικό τομέα.

Έλλειψη επενδύσεων

Η επιδίωξη του κόσμου για ένα μέλλον καθαρού μηδενικού άνθρακα τροφοδοτεί τη ζήτηση για τα αντίστοιχα μέταλλα που χρησιμοποιούνται κατά τη μετάβαση, όπως ο χαλκός και το νικέλιο, επεσήμανε ο Bloxham.

Ωστόσο, υπάρχουν ανεπαρκείς επενδύσεις που διατίθενται για την προμήθεια αυτών των κρίσιμων ορυκτών, οδηγώντας σε μια πιο έντονη συμπίεση της προσφοράς – ιδίως για χαλκό, αλουμίνιο και νικέλιο, είπε.

Καθώς η ενεργειακή μετάβαση επιταχύνεται, οι αγορές θα μπορούσαν να δουν έλλειψη μετάλλων όπως ο γραφίτης, το κοβάλτιο, ο χαλκός, το νικέλιο και το λίθιο την επόμενη δεκαετία, ανέφερε η Επιτροπή Ενεργειακής Μετάβασης (Energy Transitions Commission) σε έκθεση της τον Ιούλιο.

Στην πρόσφατη διάσκεψη COP28 για την κλιματική αλλαγή, περισσότερες από 60 χώρες υποστήριξαν ένα σχέδιο για τον τριπλασιασμό της παγκόσμιας χωρητικότητας ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έως το 2030, κάτι που θεωρείται σε μεγάλο βαθμό ως ένα βήμα προς τα εμπρός για την ενεργειακή μετάβαση και μια περαιτέρω ώθηση στη ζήτηση για μέταλλα που απαιτούνται για αυτή τη μετάβαση.

«Τα έργα εξόρυξης μεγάλης κλίμακας μπορεί να διαρκέσουν 15-20 χρόνια και την τελευταία δεκαετία παρατηρήθηκε έλλειψη επενδύσεων στην εξερεύνηση και παραγωγή βασικών υλικών ενεργειακής μετάβασης», ανέφερε η έκθεση.

Οι ετήσιες επενδύσεις κεφαλαίου σε αυτά τα μέταλλα ανήλθαν κατά μέσο όρο στα 45 δισεκατομμύρια δολάρια τις τελευταίες δύο δεκαετίες και πρέπει να ανέλθουν σε περίπου 70 δισεκατομμύρια δολάρια κάθε χρόνο έως το 2030 για να διασφαλιστεί άφθονη ροή προσφοράς, σύμφωνα με την έκθεση της ETC.

Χωρίς περισσότερες επενδύσεις σε νέες δυναμικότητες, η προσφορά θα περιοριστεί, εκτίμησε ο Bloxham της HSBC, προσθέτοντας ότι «για κάθε δεδομένη ποσότητα ζήτησης», θα πρέπει να αναμένεται ότι οι τιμές των εμπορευμάτων θα παραμείνουν πιο υψηλές από ό,τι στο παρελθόν.

«Αυτό φαίνεται να συμβαίνει σε πολλά από τα εμπορεύματα αυτή τη στιγμή.»

Ο ρόλος της τεχνολογίας

Η τεχνολογία θα μπορούσε επίσης να αλλάξει το παιχνίδι εάν εμφανιστεί μια εξέλιξη και διευκόλυνε την εξαγωγή των μετάλλων που χρησιμοποιούνται στον χώρο της μπαταρίας, πρόσθεσε ο Bloxham.

Δεν είπε πόσο καιρό θα χρειαστούν οι παγκόσμιες αγορές εμπορευμάτων για να ξεφύγουν από τη συμπίεση, αλλά ένας τρόπος εξόδου – που θα ωθούσε επίσης τις τιμές των εμπορευμάτων χαμηλότερα – είναι μια «μεγαλύτερη και βαθύτερη οικονομική ύφεση παγκοσμίως», είπε.

«Τα εμπορεύματα είναι διαβόητα ασταθείς κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων, με μακρά ιστορία που είναι επιρρεπής σε μεγάλες διακυμάνσεις», σχολίασε από την πλευρά του ο Brian Luke, επικεφαλής εμπορευμάτων της S&P Dow Jones Indices. Τόνισε ότι τα ακραία καιρικά φαινόμενα και η γεωπολιτική έχουν επίσης επηρεάσει τα καλάθια γεωργικών και ενεργειακών εμπορευμάτων.

Τα μέταλλα επηρεάζονται περισσότερο

Σε αυτό, επίσης, που συμφωνούν οι αναλυτές είναι ότι τα μέταλλα πιθανότατα θα δουν τα περισσότερα ανοδικές πιέσεις. Ο Bloxham σημείωσε ότι εκτός από τα μέταλλα καθαρής ενέργειας, το σιδηρομετάλλευμα ήταν επίσης στη λίστα του λόγω της πτώσης των αποθεμάτων και της έλλειψης επενδύσεων.

«Ο λόγος για τον οποίο το σιδηρομετάλλευμα έχει μια ξαφνική συμπίεση είναι επειδή τα αποθέματα ήταν πολύ χαμηλά», εξηγησε ο επικεφαλής βασικών υλικών Ασίας-Ειρηνικού της Bank of America Securities, Matty Zhao.

Σημείωσε ότι παρά την κρίση ακινήτων της Κίνας, η παραγωγή χάλυβα συνεχίστηκε, τροφοδοτώντας τη ζήτηση για σιδηρομετάλλευμα και άνθρακα, που αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της χαλυβουργίας.

Η Κίνα, η οποία διαθέτει περίπου το 55% της παγκόσμιας αγοράς χάλυβα, παρήγαγε 874,7 εκατομμύρια τόνους χάλυβα τους πρώτους 10 μήνες του 2023 — αύξηση 1,4% κατά την ίδια περίοδο το 2022.

Η έτερη άποψη

Ενώ οι κίνδυνοι παραμένουν, ένας αναλυτής είναι της άποψης ότι οι αγορές εμπορευμάτων εξακολουθούν να είναι «επαρκώς εφοδιασμένες» ως επί το πλείστον.

«Οι αγορές εμπορευμάτων επικεντρώνονται επί του παρόντος στην πτώση της ζήτησης λόγω της υποτονικής παγκόσμιας οικονομίας. Ως εκ τούτου, δεν υπάρχει μεγάλη ανησυχία για τις προμήθειες», δήλωσε ο Arlan Suderman, επικεφαλής οικονομολόγος εμπορευμάτων στην εταιρεία χρηματοοικονομικών υπηρεσιών StoneX.