Αγροτικές κινητοποιήσεις: Η ΕΕ στο στόχαστρο της οργής – Χάρτης των διαμαρτυριών

Οι αιτίες μπορεί να εξειδικεύονται ανά χώρα, αλλά υπάρχει μια κοινή συνισταμένη που ενώνει όλους τους ευρωπαίους αγρότες που τις τελευταίες εβδομάδες έχουν προχωρήσει σε δυναμικές κινητοποιήσεις από τη Γερμανία ως την Ελλάδα και από τη Λιθουανία ως την Πορτογαλία: Η ευρωπαϊκή γραφειοκρατία.

Μητσοτάκης: Επιστροφή του ΕΦΚ στο πετρέλαιο και το 2024

Ρυθμίσεις που, στο όνομα της προστασίας του περιβάλλοντος, απαγορεύουν στους καλλιεργητές ακόμα και να συντηρούν τις αγροτικές οδούς, οι φτηνές εισαγωγές από την Ουκρανία προς στήριξη του Κιέβου και τα υψηλά κόστη παραγωγής αποτελούν μόνο κάποιους από τους παράγοντες που έχουν εξοργίσει τους αγρότες της ΕΕ, οι οποίοι αισθάνονται ότι πλέον δεν έχουν μέλλον.

Αποκαλυπτικά είναι τα όσα δήλωσε στους Times ένας Γάλλος αγρότης: «Δεν μπορώ καν να κλαδέψω τα δέντρα μου όταν θέλω. Ούτε καν αν κρέμονται πάνω από ένα μονοπάτι και χτυπάνε το τρακτέρ όταν οδηγώ κατά μήκος του. Απλώς δεν αισθανόμαστε ότι μπορούμε να διευθύνουμε τις δικές μας φάρμες πια.»

Από σπίθα, πυρκαγιά

Έχοντας ξεκινήσει από την Ολλανδία, οι κινητοποιήσεις έχουν εξαπλωθεί σε Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Ισπανία, Ελλάδα, Ιρλανδία, Πολωνία, Ρουμανία, Βουλγαρία και Βέλγιο, ακόμα και στην Εσθονία, με τους Times να κάνουν λόγο για μια εκκολαπτόμενη πανευρωπαϊκή λαϊκή εξέγερση. Ήδη το πολωνικό αγροτικό συνδικάτο «Αλληλεγγύη» σχεδιάζει να κηρύξει γενική απεργία από την Παρασκευή της επόμενης εβδομάδας, με αποκλεισμό των συνοριακών διαβάσεων μεταξύ Πολωνίας και Ουκρανίας. «Η υπομονή μας έχει εξαντληθεί», αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση.

Γάλλος αγρότης που μίλησε στους Times καταγγέλλει ότι οι γραφειοκράτες της ΕΕ έχουν «πάρει τον έλεγχο» της ευρωπαϊκής γεωργίας. «Κάνουν κατάχρηση της εξουσίας τους» λέει ο 39χρονος αγρότης, τονίζοντας ότι οι Γάλλοι αξιωματούχοι έχουν φτάσει στο σημείο ακόμα και να χρησιμοποιούν drones πάνω από τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις για να ελέγχουν αν τηρούνται οι κανόνες της ΕΕ. Η γραφειοκρατία, άλλωστε, οργιάζει: «Ειλικρινά, υπάρχουν τόσα πολλά έντυπα και κανόνες που μερικές φορές αισθανόμαστε ότι περνάμε περισσότερο χρόνο στα γραφεία μας παρά στα χωράφια μας», λέει.

Η οργή των Γάλλων αγροτών, που έφτασαν να «πολιορκήσουν» το Παρίσι, έχει οδηγήσει την κυβέρνηση Μακρόν σε ευρείες παραχωρήσεις, όπως οικονομική βοήθεια ύψους 400 εκατ. ευρώ καθώς και απόρριψη ενός σχεδίου που όριζε ότι η ποσότητα φυτοφαρμάκων που χρησιμοποιείται στη Γαλλία πρέπει να μειωθεί στο μισό.

Η ίδια η ΕΕ αναγκάστηκε να καθυστερήσει τα μέτρα «αποκατάστασης της φύσης» ενώ εισήγαγε έναν «ενισχυμένο μηχανισμό διασφάλισης» για την προστασία των γεωργών από τη διατάραξη των τιμών που προκαλείται από τις τεράστιες ποσότητες προϊόντων που εισάγονται χωρίς δασμούς από την Ουκρανία.

«Έπρεπε να κατεδαφιστεί μέχρι την τελευταία πέτρα»

Γυρίζοντας λίγο πίσω στον χρόνο, ο τρέχων κύκλος κινητοποιήσεων άνοιξε πριν ενάμισι περίπου χρόνο από τους αγρότες της Ολλανδίας, οι οποίοι το καλοκαίρι του 2022 είχαν προχωρήσει σε δυναμικές διαμαρτυρίες ενάντια στα σχέδια της ολλανδικής κυβέρνησης, υπό τις επιταγές της ΕΕ, να κλείσει και να ισοπεδώσει χιλιάδες αγροκτήματα, με υποχρεωτικές αγορές υπό δρακόντειους όρους.

Στο πλαίσιο μέτρων για τη μείωση των εκπομπών αζώτου, οι αγρότες καλούνταν να απαλλαγούν από μία στις τρεις αγελάδες. Ο τρόπος που θα γινόταν αυτή η βίαιη μετάβαση είναι το λιγότερο τρομακτικός. Οι Times αφηγούνται την ιστορία μιας 64χρονης Ολλανδής κτηνοτρόφου που έκπληκτη είδε κρατικούς υπαλλήλους να έρχονται στην γαλακτοπαραγωγική φάρμα Kolhorn, την οποία διαχειρίζεται με τον σύζυγό της, για να τους ανακοινώσουν ότι η περιουσία τους πρόκειται να ισοπεδωθεί.

«Όχι μόνο θα έχαναν τη φάρμα που κάποτε ενθαρρύνονταν να επεκτείνουν με ευρωπαϊκές επιδοτήσεις, αλλά το ζευγάρι θα απαγορευόταν να καλλιεργεί στην Ολλανδία ή οπουδήποτε αλλού στην ΕΕ σύμφωνα με τους όρους ενός προγράμματος αποζημίωσης των Βρυξελλών», περιγράφει στο βρετανικό έντυπο.

«Οι συνθήκες είναι καταστροφικές για το όμορφο αγρόκτημά μας. Θα πρέπει να κατεδαφιστεί μέχρι και την τελευταία πέτρα και δεν θα μας επιτρέπεται πλέον να είμαστε αγρότες εδώ ή σε όλη την Ευρώπη. Είμαστε συντετριμμένοι και δεν ξέρουμε τι να κάνουμε», είπε.

Ο λύκος που βγήκε «ξινός»

«Η πολυδιαφημισμένη νομοθεσία της ΕΕ για το rewilding ή την “αποκατάσταση της φύσης” αντιμετωπίζει επίσης σοβαρό πρόβλημα, καθώς οι αγρότες οδηγούνται στα όρια της χρεοκοπίας αφού πρέπει να αφήσουν το 4% του συνόλου των καλλιεργήσιμων εκτάσεων σε αγρανάπαυση. Η επανεισαγωγή του λύκου, που κάποτε χαιρετίστηκε ως θρίαμβος της οικολογίας, έχει βγει ξινή. Τα 21.000 αρπακτικά σκοτώνουν τώρα πάνω από 40.000 πρόβατα, κατσίκια και βοοειδή κάθε χρόνο, ενώ οι αγρότες μένουν αβοήθητοι, επειδή ο λύκος είναι προστατευόμενο είδος σύμφωνα με τη νομοθεσία της ΕΕ», περιγράφουν οι Times.

Και η επιβάρυνση των ευρωπαίων αγροτών δεν σταματά εδώ. Για να στηρίξει το Κίεβο, η ΕΕ επέτρεψε τις εισαγωγές ουκρανικών γεωργικών προϊόντων χωρίς δασμούς στην ενιαία αγορά, με αποτέλεσμα η Ευρώπη να πλημμυρίσει με φθηνά ουκρανικά προϊόντα. Η εξέλιξη αυτή οδήγησε σε κατάρρευση των τιμών των δημητριακών, ενώ επέφερε πλήγμα και στους πτηνοτρόφους και τους γαλακτοπαραγωγούς.

Στο στόχαστρο η ΕΕ

Υπό το πρίσμα όλων των παραπάνω, είναι επόμενο οι ευρωπαίοι αγρότες να στρέφονται πρωτίστως κατά της ΕΕ. «Πρόκειται για μια καταστροφή που δημιούργησε η ΕΕ», δήλωσε στους Times ένας αγρότης – μέλος της φλαμανδικής οργάνωσης Boerenforum. «Αυτή η οργή είναι το αποτέλεσμα 70 ετών αγροτικής πολιτικής, η οποία μας ώθησε να επεκταθούμε μέσω επιδοτήσεων, μόνο και μόνο για να μας ποινικοποιήσει επειδή είμαστε πολύ μεγάλοι και ρυπογόνοι. Το να βρίζεις τους ανθρώπους επειδή κάνουν ακριβώς αυτό που τους είπες να κάνουν, κάνει τους ανθρώπους να θυμώνουν. Η Ευρώπη θερίζει τώρα αυτό που έσπειρε τα προηγούμενα χρόνια.»

«Οι διαμαρτυρίες των τελευταίων εβδομάδων αποτέλεσαν προάγγελο. Αν δεν αλλάξει τίποτα, θα ακολουθήσει έκρηξη», δήλωσε από την πλευρά του ο Joachim Rukwied, πρόεδρος της γερμανικής ένωσης αγροτών.

«Η πολιτική της ΕΕ έχει φτάσει σε αδιέξοδο» συμφωνεί και ο Michal Kolodziejczak, ο Πολωνός υπουργός Γεωργίας. «Εάν οι υφιστάμενοι κανονισμοί, συμπεριλαμβανομένης της πράσινης συμφωνίας και των οικολογικών συστημάτων, δεν επαναδιαπραγματευτούν, υποψιάζομαι ότι η οργή στην Ευρώπη μπορεί να είναι ακόμη μεγαλύτερη».

Στο πολιτικό επίπεδο, εν όψει των Ευρωεκλογών ωφελημένα από τις κινητοποιήσεις μοιάζουν προς το παρόν να βγαίνουν κυρίως τα ακροδεξιά κόμματα, δεδομένου ότι σε πολλές χώρες της Ευρώπης τα αριστερά κόμματα έχουν εγκαταλείψει ή υποβαθμίσει την κριτική στην ΕΕ.

Κατά την ορολογία των Times, τα «αντιευρωπαϊκά λαϊκιστικά» κόμματα προηγούνται πλέον σε εννέα χώρες -συμπεριλαμβανομένων της Γαλλίας, της Ιταλίας, της Πολωνίας, του Βελγίου, της Αυστρίας και της Τσεχικής Δημοκρατίας- όπου οι αγροτικές διαμαρτυρίες ήταν έντονες.