Ερυθρά Θάλασσα: Πώς η σύγκρουση διαταράσσει το παγκόσμιο εμπόριο [γραφήματα]

Η Ερυθρά Θάλασσα έχει μετατραπεί από έναν από τους σημαντικότερους εμπορικούς δρόμους του κόσμου σε επικίνδυνη ζώνη.

Η ένταση στην περιοχή κλιμακώνεται από τον περασμένο Νοέμβριο, όταν οι Χούθι με έδρα την Υεμένη άρχισαν να εξαπολύουν επιθέσεις με drone και πυραύλους εναντίον πλοίων που διέρχονται από την Ερυθρά Θάλασσα.

Οι επιθέσεις της σιιτικής στρατιωτικής ομάδας, με σκοπό να πιέσουν το Ισραήλ να σταματήσει τους βομβαρδισμούς του στη Γάζα, οδηγούν σε συνεχείς καθυστερήσεις και διαταραχές του εμπορίου, μαζί με αυξημένα έξοδα αποστολής.

Όπως επισημαίνει σε ανάλυσή του το Politico, ένας αυξανόμενος αριθμός εταιρειών που μεταφέρουν ζωτικής σημασίας πρώτες ύλες και καύσιμα έχουν αναστείλει τη λειτουργία τους στην περιοχή. Και επαναδρομολογούν τα πλοία τους προσθέτοντας επιπλέον 3.500 ναυτικά μίλια γύρω από το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας στη Νότια Αφρική, τη διαδρομή που χρησιμοποιούσαν τα πλοία πριν κατασκευαστεί το κανάλι του Σουέζ το 1869.

Τα δεδομένα θαλάσσιας κυκλοφορίας δείχνουν ότι παρά το υψηλότερο κόστος και τη μεγαλύτερη διάρκεια, τα πλοία αποφεύγουν την Ερυθρά Θάλασσα (σημερινό στιγμιότυπο από το Marine Traffic)

… και την ίδια χρονική στιγμή η κίνηση γύρω από το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας είναι αυξημένη

Οι προειδοποιήσεις του ΟΗΕ

Η Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη (UNCTAD) αναφέρει σε πρόσφατη έκθεσή της ότι οι διελεύσεις από τη Διώρυγα του Σουέζ μειώθηκαν κατά 42% σε σύγκριση με την αιχμή τους. Με τους σημαντικούς παράγοντες της ναυτιλιακής βιομηχανίας να αναστέλλουν προσωρινά το πέρασμα από το Σουέζ, οι εβδομαδιαίες διελεύσεις πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων μειώθηκαν κατά 67%, και η χωρητικότητα μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, οι διελεύσεις δεξαμενόπλοιων και οι εταιρείες μεταφοράς αερίου παρουσίασαν σημαντική πτώση.

Αβεβαιότητα

Η αυξανόμενη αβεβαιότητα και η αποφυγή της διώρυγας του Σουέζ, που μεταφέρει πολλά δρομολόγια γύρω από το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας έχουν τόσο οικονομικές όσο και περιβαλλοντικές επιπτώσεις, ιδιαίτερα για τις αναπτυσσόμενες οικονομίες.

Όπως υπογραμμίζει η UNCTAD, ξεκινώντας μια έντονα ανοδική τάση από τον Νοέμβριο του 2023, η αύξηση των μέσων ναύλων για εμπορευματοκιβώτια κατέγραψε την υψηλότερη εβδομαδιαία αύξηση κατά 500 δολάρια την τελευταία εβδομάδα του Δεκεμβρίου. Αυτή η τάση συνεχίστηκε.

Οι μέσες τιμές αποστολής εμπορευματοκιβωτίων από τη Σαγκάη υπερδιπλασιάστηκαν από τις αρχές Δεκεμβρίου (+122%), τριπλασιάστηκαν στην Ευρώπη (+256%) και ακόμη και πάνω από τον μέσο όρο (+162%) στη Δυτική Ακτή των Ηνωμένων Πολιτειών, παρά το γεγονός ότι δεν πήγαν μέσω του Σουέζ.

Επίσης, το εξωτερικό εμπόριο για αρκετές χώρες της Ανατολικής Αφρικής εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη Διώρυγα του Σουέζ. Περίπου το 31% και το 34% του εξωτερικού εμπορίου κατ’ όγκο για το Τζιμπουτί και το Σουδάν, αντίστοιχα, διοχετεύεται μέσω της πλωτής οδού που συνδέει τη Μεσόγειο Θάλασσα με την Ερυθρά Θάλασσα.

Στα ύψη οι τιμές

Η UNCTAD υπογραμμίζει τις εκτεταμένες οικονομικές επιπτώσεις των παρατεταμένων διακοπών στη μεταφορά εμπορευματοκιβωτίων, που απειλούν τις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού και δυνητικά καθυστερούν τις παραδόσεις, προκαλώντας υψηλότερο κόστος και πληθωρισμό. Ο πλήρης αντίκτυπος των υψηλότερων ναύλων εκτιμάται ότι θα γίνει αισθητός στους καταναλωτές εντός ενός έτους.

Επιπλέον, πρακτικά κανένα πλοίο μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου δεν χρησιμοποιεί τη Διώρυγα του Σουέζ επί του παρόντος. Αυτό επηρεάζει άμεσα τον ενεργειακό εφοδιασμό και τις τιμές, ειδικά στην Ευρώπη.

Η κρίση θα μπορούσε επίσης να επηρεάσει τις παγκόσμιες τιμές των τροφίμων, καθώς οι μεγαλύτερες αποστάσεις και οι υψηλότεροι ναύλοι ενδέχεται να οδηγήσουν σε αυξημένο κόστος. Οι διακοπές στις αποστολές σιτηρών ενέχουν κινδύνους για την παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια, επηρεάζοντας τους καταναλωτές και μειώνοντας τις τιμές που καταβάλλονται στους παραγωγούς.