Facebook: Το Project Ghostbusters και η υποκλοπή δεδομένων του Snapchat

Είναι γεγονός ότι η Meta Platforms συγκεντρώνει και διαχειρίζεται μια τεράστια δεξαμενή δεδομένων που προέρχονται από τις εφαρμογές κοινωνικής δικτύωσης και ανταλλαγής μηνυμάτων που ελέγχει: Instagram, WhatsApp και Facebook. Ωστόσο, αποδεικνύεται ότι αυτά τα δεδομένα δεν ήταν αρκετά για την εταιρεία.

Σύμφωνα με δικαστικά αρχεία που αποδεσμεύτηκαν την περασμένη εβδομάδα, η Meta οργάνωσε μια εσωτερική εκστρατεία κατασκοπείας του Snapchat, σε μια μυστική πρωτοβουλία που ονομάστηκε «Project Ghostbusters». Όπως αποκαλύπτουν τεχνολογικές ιστοσελίδες η προσπάθεια έγινε μέσω του Onavo, μιας υπηρεσίας VPN (εικονικό ιδιωτικό δίκτυο) που προσέφερε η εταιρεία μεταξύ των ετών 2016 και 2019.

Έρευνα στις ΗΠΑ για πωλήσεις ναρκωτικών μέσω Facebook

Τα επίμαχα email

«Όποτε κάποιος κάνει μια ερώτηση σχετικά με το Snapchat, η απάντηση θα είναι ότι επειδή η επισκεψιμότητά του είναι κρυπτογραφημένη, δεν έχουμε αναλυτικά στοιχεία», αναφέρει ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ σε ένα email προς τρία στελέχη του Facebook το 2016, το οποίο αποσφραγίστηκε κατά την εκδίκαση αντιμονοπωλιακής υπόθεσης της Meta, το περασμένο Σάββατο. «Είναι σημαντικό να ανακαλύψουμε έναν νέο τρόπο για να λάβουμε αξιόπιστα αναλυτικά στοιχεία… Θα πρέπει να καταλάβετε πώς να το κάνετε αυτό», καταλήγει ο Ζάκερμπεργκ.

Κάπως έτσι οργανώθηκε το «Project Ghostbusters». Πρόκειται ουσιαστικά για το εσωτερικό εργαλείο υποκλοπής της Meta για τα αναλυτικά δεδομένα του Snapchat από το 2016, το οποίο θα χρησιμοποιηθεί αργότερα για το YouTube και την Amazon. Σύμφωνα με τα δικαστικά αρχεία το πρόγραμμα περιλάμβανε τη δημιουργία «κιτ» που μπορούν να εγκατασταθούν σε συσκευές iOS και Android, για να ελέγξουν την κυκλοφορία ορισμένων εφαρμογών.

Ουσιαστικά οι χρήστες του Onavo λειτουργούσαν σαν «ενδιάμεσοι» για τη λήψη δεδομένων για τους αντιπάλους του Facebook. Αυτά τα δεδομένα είχαν πολύτιμες πληροφορίες σχετικά με το ποιες νέες εφαρμογές ήταν ταχέως αναπτυσσόμενες, όπως το WhatsApp, το οποίο στη συνέχεια η Meta αγόρασε.

Αλλά τα δεδομένα χρήστη του ανταγωνιστή Snapchat ήταν κρυπτογραφημένα, πράγμα που σήμαινε ότι μέσω του Onavo, το Facebook δεν μπορούσε να δει τι συνέβαινε στο Snapchat. Ο Ζάκερμπεργκ στα επίμαχα email ζητά από υπαλλήλους του Facebook, συμπεριλαμβανομένου του Χαβιέ Ολιβάν (σήμερα COO του Meta), ότι ήθελε ουσιαστικά να βρουν έναν τρόπο να παρακάμψουν αυτήν την κρυπτογράφηση.

Η ειρωνία της υπόθεσης – Υποκλοπή μέσω VPN

Όπως αναφέρει η ιστοσελίδα Gizmodo, η μονάδα Onavo της Meta έχει ιστορικό χρήσης επεμβατικών τεχνικών για τη συλλογή δεδομένων από τους χρήστες του Facebook. Η Meta απέκτησε την Onavo από μια ισραηλινή εταιρεία πριν από περισσότερα από 10 χρόνια, υποσχόμενη στους χρήστες ιδιωτική δικτύωση, όπως κάνουν τα περισσότερα VPN. Ωστόσο, η υπηρεσία φέρεται να χρησιμοποιήθηκε για να κατασκοπεύσει αντίπαλες εφαρμογές κοινωνικής δικτύωσης μέσω δεκάδων εκατομμυρίων ανθρώπων που κατέβασαν το Onavo. Έδωσε στο Facebook πολύτιμες πληροφορίες για τους ανταγωνιστές, και οι δικαστικές καταθέσεις φαίνεται να το επιβεβαιώνουν.

Μια ομάδα ανώτερων στελεχών και περίπου 41 δικηγόροι εργάστηκαν στο Project Ghostbusters, σύμφωνα με τα δικαστικά αρχεία. Η ομάδα ανησυχούσε έντονα για το αν θα συνεχίσει το πρόγραμμα ενόψει δημοσιογραφικών ερευνών. Το Facebook έκλεισε τελικά τη μονάδα Onavo το 2019 αφού η Apple εκδίωξε το συγκεκριμένο VPN από το ηλεκτρονικό κατάστημα εφαρμογών της.

Οι εισαγγελείς που χειρίζονται την υπόθεση ισχυρίζονται επίσης ότι το Facebook παραβίασε την αμερικανική νομοθεσία για τις υποκλοπές, η οποία απαγορεύει τη σκόπιμη προμήθεια ηλεκτρονικών επικοινωνιών άλλου ατόμου. Το Onavo θα μπορούσε επίσης να θεωρηθεί απευθείας λογισμικό υποκλοπής spyware, αλλά φαίνεται επίσης να εμπίπτει στον ορισμό της υποκλοπής, σύμφωνα με τους εισαγγελείς.

Η απάντηση της Meta Platforms

Τα δικαστικά αρχεία δείχνουν συνομιλίες και email που απεικονίζουν τον Ζάκερμπεργκ να εμπλέκεται άμεσα σε αυτές τις επικοινωνίες. Το 2019, στάλθηκε ένα email στον Ζάκερμπεργκ αναφέροντας ρητά την απόφασή του για το αν θα πρέπει να σταματήσει η αποκρυπτογράφηση SSL (Project Ghostbusters). Ωστόσο, η Meta αρνείται ότι ο διευθύνων σύμβουλός της είχε οποιαδήποτε σχέση με το θέμα.

«Οι ισχυρισμοί των εναγόντων είναι αβάσιμοι και εντελώς άσχετοι με την υπόθεση», δήλωσε εκπρόσωπος της Meta, σημειώνοντας ότι δεν υπάρχει «τίποτα νέο εδώ» και καταλήγωντας ότι αυτό το θέμα είναι γνωστό εδώ και χρόνια.

Η πρόσβαση στα αναλυτικά στοιχεία επισκεψιμότητας ενός ανταγωνιστή θα επέτρεπε στο Facebook ένα σημαντικό πλεονέκτημα όσον αφορά τις πωλήσεις διαφήμισης, κλάδος στον οποίο η Meta έχει γίνει κυρίαρχη δύναμη. Οι εισαγγελείς ισχυρίζονται ότι το «Project Ghostbusters» έβλαψε τον ανταγωνισμό στη βιομηχανία διαφημίσεων, προσθέτοντας βάρος στο κεντρικό τους επιχείρημα ότι η Meta είναι μονοπώλιο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.