ΙΕΑ: Προειδοποιεί για «εντυπωσιακό» πλεόνασμα πετρελαίου έως το τέλος της δεκαετίας

Ο κόσμος αντιμετωπίζει ένα «ιλιγγιώδες» πλεόνασμα πετρελαίου που ισοδυναμεί με εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα μέχρι το τέλος της δεκαετίας, καθώς οι εταιρείες πετρελαίου αυξάνουν την παραγωγή, υπονομεύοντας την ικανότητα του ΟΠΕΚ+ να διαχειρίζεται τις τιμές του αργού, προειδοποίησε ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας.

Ενώ η ζήτηση προβλέπεται να κορυφωθεί πριν από το 2030, οι συνεχιζόμενες επενδύσεις από τους παραγωγούς πετρελαίου, με επικεφαλής τις ΗΠΑ, θα οδηγούσαν μέχρι τότε σε περισσότερα από 8 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως πλεονάζουσας παραγωγικής δυναμικότητας, επισημαίνει ο IEA στην ετήσια έκθεσή του για τη βιομηχανία πετρελαίου, που κυκλοφόρησε την Τετάρτη.

ΙEA: Οι παγκόσμιες επενδύσεις καθαρής ενέργειας θα φτάσουν τα 2 τρισ. δολάρια το 2024

Αυτό το «τεράστιο μαξιλάρι» πλεονάζοντος πετρελαίου θα μπορούσε να «ανατρέψει» τις προσπάθειες του ΟΠΕΚ+ να διαχειριστεί την αγορά και να εγκαινιάσει μια εποχή χαμηλότερων τιμών, προειδοποιεί ο IEA, προσθέτοντας ότι το επίπεδο της πλεονάζουσας δυναμικότητας θα ήταν άνευ προηγουμένου για περίοδο εκτός της πανδημίας του κορωνοϊού.

«Οι εταιρείες πετρελαίου μπορεί να θέλουν να βεβαιωθούν ότι οι επιχειρηματικές στρατηγικές και τα σχέδιά τους είναι προετοιμασμένες για τις αλλαγές που λαμβάνουν χώρα», δήλωσε ο Φατίχ Μπιρόλ, διευθυντής του οργανισμού.

Ο οργανισμός που εδρεύει στο Παρίσι και ιδρύθηκε μετά τα αραβικά εμπάργκο πετρελαίου της δεκαετίας του 1970, προκειμένου να παρέχει συμβουλές για την ενεργειακή ασφάλεια, είχε ανακοινώσει πέρυσι ότι ο κόσμος βρισκόταν στην «αρχή του τέλους» της εποχής των ορυκτών καυσίμων. Έχει εκτιμήσει ότι η ζήτηση για πετρέλαιο, φυσικό αέριο και άνθρακα θα αρχίσει να μειώνεται πριν από το τέλος της δεκαετίας εν μέσω της μαζικής εγκατάστασης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και κυκλοφορίας ηλεκτρικών οχημάτων.

Ωστόσο, οι προβλέψεις του ΙΕΑ έχουν αποδοκιμαστεί από τη βιομηχανία πετρελαίου, ιδιαίτερα στη Μέση Ανατολή και τις ΗΠΑ, όπου οι παραγωγοί εντείνουν τις επενδύσεις τους στην άντληση περισσότερου αργού.

Εκτίναξη επενδύσεων

Οι παγκόσμιες κεφαλαιουχικές δαπάνες για πετρέλαιο και κοιτάσματα αυξήθηκαν στα 538 δισ. δολάρια το 2023, το υψηλότερο επίπεδο από το 2019 σε πραγματικούς όρους, όπως επισημαίνουν οι Financial Times. Η αύξηση των επενδύσεων προήλθε σε μεγάλο βαθμό από τις κρατικές εταιρείες πετρελαίου στη Μέση Ανατολή, οι οποίες αύξησαν τις δαπάνες τους σε διπλάσια επίπεδα από τα επίπεδα πριν από 10 χρόνια, και την Κίνα.

Ο Haitham Al Ghais, γενικός γραμματέας του ΟΠΕΚ, περιέγραψε τις προβλέψεις του ΙΕΑ ως «επικίνδυνες» και προειδοποίησε για «ενεργειακό χάος σε δυνητικά άνευ προηγουμένου κλίμακα» εάν οι παραγωγοί σταματήσουν να επενδύουν σε νέο πετρέλαιο και φυσικό αέριο.

Στη νέα έκθεσή του, ο ΙΕΑ έθεσε υπό αμφισβήτηση κατά πόσον ο ΟΠΕΚ+ θα ήταν σε θέση να επεκτείνει τη μελλοντική παραγωγή, καθώς συνέχισε να συμπιέζεται από χώρες εκτός της συμμαχίας, ειδικά τις ΗΠΑ.

«Φέτος, το συνολικό μερίδιο αγοράς πετρελαίου [ΟΠΕΚ+] μειώθηκε στο 48,5%, το χαμηλότερο από το 2016, λόγω των απότομων εθελοντικών περικοπών της παραγωγής», σημείωσε ο IEA.

Πρόσθεσε ότι ακόμη κι αν ο ΟΠΕΚ+, ο οργανισμός πετρελαιοεξαγωγικών χωρών που περιλαμβάνει και τη Ρωσία, συνέχιζε τις μεγάλες περικοπές του, «θα υπερέβαινε τις απαιτήσεις για το αργό πετρέλαιο σε διάφορους βαθμούς από το 2025 έως το 2030».

Ο ΙΕΑ ανέφερε ότι η πλειονότητα της παγκόσμιας ζήτησης πετρελαίου μέχρι το 2030 θα προέρχεται από την Ινδία, όπου θα υπάρξει αύξηση της χρήσης βενζίνης καθώς περισσότεροι οδηγοί βγαίνουν στους δρόμους, και την Κίνα, η οποία κατασκευάζει τεράστια νέα πετροχημικά εργοστάσια.

Αντίθετα, η ζήτηση πετρελαίου στις χώρες του ΟΟΣΑ, η οποία κορυφώθηκε το 2007, θα πέσει στα επίπεδα του 1991 έως το 2030. Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας έχει προβλέψει ετήσια παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη 3% για το υπόλοιπο της δεκαετίας.

Ο IEA προειδοποίησε ότι η πρόβλεψή της για συρρίκνωση της ζήτησης πετρελαίου θα μπορούσε να εκτροχιαστεί από «σχετικά μικρές αλλαγές» στα γεγονότα. Για παράδειγμα, μια ετήσια αύξηση 0,3% στην αύξηση του παγκόσμιου ΑΕΠ, μια ετήσια πτώση 5 δολαρίων στις πραγματικές τιμές του πετρελαίου ή μια επιβράδυνση κατά 15% στην κυκλοφορία των ηλεκτρικών οχημάτων θα ήταν αρκετή για να αλλάξει την κατανάλωση πετρελαίου στην ανάπτυξη μέχρι το τέλος της δεκαετίας.