Υπερτουρισμός: Οι αντιδράσεις των Ευρωπαίων και η εικόνα στην Ελλάδα

Ήταν τα «μπουγέλα» που ακούστηκαν σε όλο τον κόσμο. Μια χούφτα διαδηλωτές κατά του τουρισμού κατάβρεξαν τους επισκέπτες της Βαρκελώνης με νεροπίστολα κατά τη διάρκεια μιας διαδήλωσης αυτόν τον μήνα, διώχνοντάς τους από τους ανοικτούς χώρους των εστιατορίων.

Οι εικόνες της υδάτινης επίθεσης κυκλοφόρησαν στον Τύπο από τις ΗΠΑ μέχρι την Κίνα και την Αυστραλία και όπως ήταν φυσικό προκάλεσαν την έντονη αντίδραση των στελεχών του τουρισμού επειδή τρόμαξαν τους επισκέπτες.

Η αντίδραση κατά του τουρισμού, του υπερτουρισμού για την ακρίβεια, εκτείνεται πολύ πέρα ​​από τη Βαρκελώνη. Η Ευρώπη έχει χαρακτηριστεί το παγκόσμιο μουσείο και η Μεσόγειος έχει αναδειχθεί στο παραλιακό της θέρετρο. Οι ευρωπαϊκές χώρες φιλοξένησαν 709 εκατομμύρια διεθνείς επισκέπτες πέρυσι. Και ο αριθμός αυτός αυξάνεται…

Υπερτουρισμός: Οι συνέπειες μιας έκρηξης στην Ελλάδα – Τι κάνουν οι άλλες χώρες

Και σε ορισμένες χώρες η μάζα των ανθρώπων που επιζητούν ευχαρίστηση έχει αυξηθεί τόσο πολύ που, από τη Βενετία και το Άμστερνταμ μέχρι τη Λισαβόνα και το ελληνικό νησί της Σαντορίνης, που η υπομονή των ντόπιων έχει πλέον εξαντληθεί.

Στην πρώτη γραμμή η Ισπανία

Όπως εξηγούν οι Financial Times,  η Ισπανία βρίσκεται στην πρώτη γραμμή. Είναι η δεύτερη χώρα με τις περισσότερες επισκέψεις στον κόσμο, με 85 εκατομμύρια ξένους ταξιδιώτες πέρυσι. Εξαρτάται περισσότερο από τον τουρισμό από  τη Γαλλία, που είναι ο κορυφαίος προορισμός, και δέχεται περισσότερους επισκέπτες κατά κεφαλήν.

Η πίεση αυξάνεται εδώ και χρόνια αλλά φέτος η κατάσταση έχει γίνει αφόρητη. Οι κάτοικοι παραπονιούνται ότι η στέγαση έχει γίνει απρόσιτη, οι δημόσιες συγκοινωνίες λυγίζουν, τα μεσαιωνικά κέντρα των πόλεων εξελίσσονται σε θεματικά πάρκα τύπου Disneyland», τα αποθέματα νερού εξαντλούνται και η αντικοινωνική συμπεριφορά είναι διάχυτη.

Από το Benidorm μέχρι το Magaluf, οι Ισπανοί εξακολουθούν να αγωνιούν για τους μεθυσμένους Βρετανούς που ασχολούνται με το «μπαλκόνι», την απειλητική για τη ζωή δραστηριότητα του σκαρφαλώματος μεταξύ των μπαλκονιών ή του πηδήματος από αυτά σε μια πισίνα.

Και πλέον φωνάζουν «αρκετά»! Τους τελευταίους τρεις μήνες οι διαδηλώσεις κατά του τουρισμού προσέλκυσαν 56.000 ανθρώπους στα Κανάρια Νησιά και 10.000 ανθρώπους στο νησί της Μαγιόρκα, όπου οι ντόπιοι ξεσηκώθηκαν νωρίς για να «καταλάβουν» μια από τις πιο κεντρικές παραλίες.

Στη νότια ακτή της ηπειρωτικής χώρας, περισσότεροι από 5.000 βρέθηκαν στη Μάλαγα μαζί με αρκετές χιλιάδες στο Αλικάντε και στο Κάντιθ. Υπήρξαν διαδηλώσεις στη Σεβίλλη, στο Σαν Σεμπαστιάν, ακόμη και στην περιοχή Lavapiés της Μαδρίτης, μια από τις πιο δημοφιλείς ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Η λέξη του καλοκαιριού εδώ είναι «τουρισμό-φοβία».

Case study

Η Ισπανία εξελίσσεται σε ένα πανευρωπαϊκό case study, και πολλοί λένε ότι δεν αποκλείεται να επεκταθεί και να μετατραπεί σε δύναμη ανανέωσης – και όχι αποσταθεροποίησης.

Άλλωστε, η απόρριψη ενός τομέα που είναι η οικονομική πηγή ζωής πολλών τόπων είναι επικίνδυνη. Κατά τη διάρκεια των έξι δεκαετιών, ο κλάδος έχει μετατραπεί σε μηχανή θέσεων εργασίας και κερδών. Ανέβασε την Ισπανία στις τάξεις των πλούσιων χωρών και αντιπροσωπεύει το 12-13 τοις εκατό του εθνικού ΑΕΠ. Αλλά ένα σύνθημα στα Κανάρια Νησιά συνόψιζε ένα κοινό αίσθημα: «Τουρισμός, ναι. Όχι όμως έτσι.”

Σύμφωνα με τους FT, ο Jordi Hereu, υπουργός Τουρισμού της Ισπανίας, αναζητεί τη σωστή ισορροπία. Το ρεκόρ επισκεπτών της χώρας πέρυσι ήταν «μια αδιαμφισβήτητη επιτυχία», λέει. Το πρακτορείο τουριστικής προώθησης προβλέπει ότι ο αριθμός των επισκεπτών από τον Ιούνιο έως τον Σεπτέμβριο θα αυξηθεί κατά 13% σε σχέση με ένα χρόνο πριν. Αλλά η Ισπανία πρέπει να θυμάται ότι οι τουριστικοί μαγνήτες της είναι επίσης το σπίτι των ανθρώπων της, προσθέτει ο Hereu. «Πρέπει να αφουγκραστούμε τις απαιτήσεις, από όπου κι αν προέρχονται, γιατί χωρίς πολίτες δεν υπάρχουν τουριστικοί προορισμοί». Το ερώτημα είναι πώς μπορεί να διορθωθεί ο τουριστικός τομέας της — και με ποιο οικονομικό κόστος;

Εναλλαγή συναισθημάτων

Τα τουριστικά hotspot της Ευρώπης περνούν από τα στάδια αυτού που ο ακαδημαϊκός George Doxey χαρακτήρισε ως «δείκτη ερεθισμού».

Η αρχική άφιξη των επισκεπτών προκαλεί ευφορία, έγραψε, καθώς ο μαζικός τουρισμός επιταχύνθηκε τη δεκαετία του 1970. Η ευφορία δίνει τη θέση της στην απάθεια καθώς οι ροές αρχίζουν να θεωρούνται δεδομένες και τελικά ακολουθεί η ενόχληση καθώς πλησιάζει ο κορεσμός. Το τελευταίο στάδιο, ο ανταγωνισμός, χαρακτηρίζεται από ανοιχτές εκφράσεις εχθρότητας που απευθύνονται στους τουρίστες.

Ήδη από το 2001, τα Κανάρια Νησιά εισήγαγαν μορατόριουμ για νέες κατασκευές σε τουριστικές περιοχές σε μια προσπάθεια να ελέγξουν τους αριθμούς. Πριν από δέκα χρόνια, εν μέσω κοινωνικής αναταραχής για τα μέτρα λιτότητας της ευρωζώνης, η Βαρκελώνη είδε τις πρώτες διαδηλώσεις μεγάλης κλίμακας κατά του τουρισμού. Από τότε όμως η φύση του προβλήματος άλλαξε.

Πρώτον, η αναζήτηση για εμπειρίες και αυθεντικότητα έγινε viral: περισσότεροι τουρίστες άρχισαν να εγκαταλείπουν τις παραλίες και τα κέντρα των πόλεων για να συρρέουν σε φεστιβάλ γειτονιάς, απομονωμένα χωριά και φυσικά πάρκα που δεν είχαν συνηθίσει να τα βλέπουν, αλλά βρέθηκαν να προωθούνται από ταξιδιωτικούς επιρροές.

Καταλυτική η επίδραση της πανδημίας

Μετά χτύπησε ο Covid-19. Οι κάτοικοι βίωσαν το πρωτόγνωρο συναίσθημα να έχουν και πάλι τα σπίτια τους, αλλά με ένα υψηλό κόστος: οι κυβερνήσεις συγκέντρωσαν τεράστια χρέη για να αντισταθμίσουν την εξαφάνιση του τουριστικού εισοδήματος. Όταν η πανδημία υποχώρησε, οι ταξιδιώτες επέστρεψαν με μια νέα πείνα και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής ήταν απελπισμένοι να τους καλωσορίσουν πίσω.

Αυτή η στιγμή είναι «ποιοτικά διαφορετική» από το μακροχρόνιο ζήτημα του μαζικού τουρισμού, λέει στους FT ο Άγγελος Βαρβαρούσης, ακαδημαϊκός και πολεοδόμος με έδρα τη Βαρκελώνη και την Αθήνα. «Δεν είναι θέμα αριθμών, είναι ότι πόλεις, περιφέρειες, ακόμη και ολόκληρες χώρες μετατρέπονται σε τουριστικές κοινωνίες. Που σημαίνει ότι τα τοπία τους, οι οικονομίες τους, οι αυτοεικόνες τους λειτουργούν για να εξυπηρετήσουν τους τουρίστες. Είναι μια μορφή αποικισμού».

Λυκοφιλίες…

Στην περίπτωση της Βαρκελώνης, η δυσαρέσκεια ενώνει δύο σκέλη της κοινωνικής ζωής που συνήθως αντιτίθενται: τον συντηρητικό σνομπισμό για τις κατώτερες τάξεις των επισκεπτών και τον αριστερό αντικαπιταλισμό μιας πόλης με αναρχικές ρίζες.

Αλλά η τουριστική βιομηχανία είναι πρόθυμη να υποβαθμίσει τη σημασία των διαμαρτυριών. Ο Jorge Marichal, ο οποίος είναι ιδιοκτήτης ξενοδοχείων στα Κανάρια Νησιά και επικεφαλής του βιομηχανικού ομίλου για ξενοδόχους CEHAT, κατηγορεί τον «ταμπλόιντ Τύπο» για την ενίσχυσή τους. «Έχουμε μια από τις πιο ανταγωνιστικές τουριστικές οικονομίες στον κόσμο και οι άνθρωποι λένε ότι το μοντέλο πρέπει να αλλάξει; Αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να πιάσουμε δουλειά», λέει.

Ο Arturo Mas-Sardá, πρόεδρος του πάρκου ψυχαγωγίας PortAventura και του ξενοδοχειακού συγκροτήματος στην καταλανική ακτή, λέει ότι είναι απαραίτητο να «αποδραματοποιηθεί» το ζήτημα και να γίνει καλύτερη επικοινωνία για το πώς «ο τουρισμός έχει τεράστια θετικά αποτελέσματα όσον αφορά το ΑΕΠ και τον αριθμό των θέσεων εργασίας που δημιουργεί».

Αναφερόμενος στα νεροπίστολα λέει: «Προφανώς όταν συμβαίνουν τέτοια πράγματα τραβούν την προσοχή και έχουν αποτέλεσμα, αλλά οι διαδηλωτές είναι μειοψηφία. Αυτό που είναι αλήθεια είναι ότι πρέπει να γνωρίζουμε ότι ο τουρισμός πρέπει να διαχειρίζεται».

Θεραπείες

Οι προτεινόμενες «θεραπείες» για τον υπερτουρισμό μπορούν να χωριστούν σε τέσσερις κατηγορίες.

Η πρώτη, και φαινομενικά η πιο απλή,  είναι η καλύτερη εποπτεία και οι αυστηρότεροι έλεγχοι από τις περιφερειακές και δημοτικές αρχές.

Οι αξιωματούχοι στην Ισπανία καταπολεμούν την κατάχρηση των δημόσιων χώρων. Σε όλες τις Βαλεαρίδες Νήσους, ένα διάταγμα που εγκρίθηκε τον Μάιο απαγορεύει στους ανθρώπους να πίνουν ποτά έξω από εξουσιοδοτημένους χώρους και διατάσσει τα πάρτι να μένουν μακριά από την ακτή. Το Σαν Σεμπαστιάν έχει περιορίσει τα γκρουπ ξεναγήσεων σε 25 άτομα για να μειώσει τη συμφόρηση του πεζοδρομίου. Η Βαρκελώνη έχει στραφεί στην έκδοση εισιτηρίων μόνο μέσω Διαδικτύου για το Parc Güell της και «έσβησε» μια διαδρομή τοπικού λεωφορείου από τους Χάρτες Google, ώστε οι τουρίστες να μην τη χρησιμοποιούν.

Ο αντίκτυπος του Airbnb

Ωστόσο, πολλοί κάτοικοι της περιοχής απαιτούν νέα μέτρα για να αντιμετωπίσουν το πιο οδυνηρό οικονομικό σημείο: τη στέγαση. Καθώς η προσφορά ακινήτων μειώνεται από διαμερίσματα τύπου Airbnb και εξοχικές κατοικίες αλλοδαπών, τα αυξανόμενα ενοίκια έχουν αφήσει το προσωπικό εστιατορίων και ξενοδοχείων να ζει σε τροχόσπιτα, σκηνές ή αυτοκίνητα σε ελληνικά και ισπανικά νησιά. Το πρόβλημα επιδεινώνεται από το γεγονός ότι οι περισσότερες θέσεις εργασίας στον τουρισμό είναι χαμηλής ειδίκευσης και χαμηλά αμειβόμενες.

Σε απάντηση, η Λισαβόνα ανέστειλε την έκδοση νέων αδειών βραχυπρόθεσμης μίσθωσης. Η Βαρκελώνη έχει λάβει τα πιο δραστικά μέτρα, δεσμευόμενη να κλείσει τα 10.000 διαμερίσματά της τύπου Airbnb – τα οποία αντιπροσωπεύουν το 40% των κλινών επισκεπτών – έως τα τέλη του 2028.

Αλλά αντιμετωπίζει μια σειρά από νομικές προκλήσεις από τους ιδιοκτήτες ακινήτων. Η κίνηση θα τιμωρήσει τις πολλές οικογένειες με παιδιά που μένουν σε αυτά επειδή τα ξενοδοχεία είναι πολύ ακριβά, λέει η Marian Muro, γενική διευθύντρια του Apartur, μιας ομάδας λόμπι για τα διαμερίσματα διακοπών. «Η πόλη δεν θα έχει τα απαραίτητα καταλύματα. Οπότε οι επιπτώσεις μπορεί να είναι τεράστιες», λέει.

Η δεύτερη λύση είναι να αλλάξουμε το είδος των τουριστών που προσελκύει ένας προορισμός. «Δεν θέλουμε οι τουρίστες που έρχονται να κάνουν ό,τι δεν μπορούν να κάνουν στις χώρες τους», λέει ο Mateu Hernández, γενικός διευθυντής του Turisme de Barcelona, ​​ενός δημόσιου-ιδιωτικού οργανισμού που προωθεί την πόλη. «Δεν θέλουμε οι τουρίστες που έρχονται να μεθύσουν. Δεν θέλουμε οι τουρίστες που έρχονται εδώ να τρώνε φθηνά».

«Μείνετε μακριά»

Ωστόσο, δεν θα επαναλάβει την ωμή εκστρατεία «μείνετε μακριά» που το Άμστερνταμ σκηνοθέτησε πέρυσι σε άχαρους Βρετανούς, λέγοντας ότι δεν απέδωσε. Αντίθετα, το σχέδιο είναι να στραφεί σε μάρκετινγκ υψηλής ποιότητας που επικεντρώνεται στα εξαιρετικά εστιατόρια, τα μουσικά φεστιβάλ της Βαρκελώνης και την καλλιτεχνική κληρονομιά των Πικάσο, Γκαουντί και Μιρό.

Η Βαρκελώνη θέλει να μετατρέψει τη διοργάνωση του φετινού διαγωνισμού ιστιοπλοΐας του Κυπέλλου Αμερικής, με χορηγία της Louis Vuitton, σε έμβλημα πολυτέλειας.

«Η δέσμευση για ποιοτικό τουρισμό αποτελεί εγγύηση για την αύξηση της ποιότητας της απασχόλησης επίσης», λέει ο Hernández. «Είναι ένας ενάρετος κύκλος».

Άλλοι όμως προειδοποιούν ότι ο υπερβολικός ελιτισμός δεν είναι βιώσιμος και μάλιστα είναι ταξικός. Ο Iñaki López de Viñaspre, συνιδρυτής του γκουρμέ εστιατορίου Sagardi, σημείωσε ότι οι άνθρωποι που ερωτεύτηκαν τη Βαρκελώνη ενώ έτρωγαν σάντουιτς ως φοιτητές θα μπορούσαν να επιστρέψουν δύο δεκαετίες αργότερα ως μεγάλοι ξοδεύοντες.

Η τρίτη λύση για τον υπερτουρισμό, που προωθείται από πολλούς στον ταξιδιωτικό κλάδο, βασίζεται στην ιδέα ότι η ρίζα του προβλήματος δεν είναι πολύς κόσμος αλλά πολύ μικρή χωρητικότητα.

Σωστή προετοιμασία

Τα μέρη αισθάνονται πιεσμένα μόνο εάν δεν έχουν προετοιμαστεί να αντεπεξέλθουν, λένε. Αυτό που χρειάζεται είναι συντονισμένες επενδύσεις σε κατοικίες, αστικές μεταφορές και συστήματα ύδρευσης. Δεν είναι μια διάγνωση που προωθείται από τις κυβερνήσεις, γιατί ευθύνες τις βαραίνουν. Ενώ η Ισπανία έχει κατασκευάσει καλά αεροδρόμια και αυτοκινητόδρομους, ο τουρισμός σε τοπικό επίπεδο ήταν για δεκαετίες μια ιστορία πολιτικών – από δεξιά και αριστερά – που ανταγωνίζονται για τις επιχειρήσεις και αποτυγχάνουν να σχεδιάσουν, λένε στοιχεία του κλάδου.

«Δεν έχουν συνειδητοποιήσει ότι οι υποδομές πρέπει να συμβαδίζουν με την αύξηση του πληθυσμού», λέει ο Marichal, από το λόμπι του ξενοδοχείου. «Μπορώ να σας δώσω 1.000 παραδείγματα. Πάρτε ένα τυπικό μικρό ψαροχώρι. Από τη δεκαετία του 1960 έχει μετατραπεί σε τουριστικό προορισμό. [Αλλά] δεν υπάρχει σύστημα αποχέτευσης, καμία επένδυση σε δρόμους, δεν υπάρχει αρκετή στέγαση για τους ανθρώπους που εργάζονται στον τουριστικό κλάδο».

Ο Muro, ο οποίος έχει κάνει μια σειρά από θέσεις εργασίας στον τουριστικό κλάδο, λέει ότι οι κυβερνήσεις είχαν περάσει χρόνια διοργανώνοντας συνεντεύξεις τύπου για να γιορτάσουν τον αριθμό των αφίξεων τουριστών. «Αλλά αν δεν έχετε κάνει την άσκηση κατανόησης της οικονομικής δραστηριότητας, κάνοντας προβλέψεις και έχοντας στο μυαλό σας τι θα ακολουθήσει, τι θα συμβεί; Το καταλαβαίνεις αυτό.”

Η τελική, πιο ριζοσπαστική προτεινόμενη λύση είναι η αποανάπτυξη ή η συρρίκνωση του συνολικού αριθμού των διεθνών τουριστών. Σύμφωνα με τους FT, η «αντικαπιταλιστική εκδοχή» απορρίπτει την έννοια των ταξιδιών στο εξωτερικό ως δικαίωμα, τονίζει την ανάγκη μείωσης των εκπομπών άνθρακα από τις μεταφορές και εφιστά την προσοχή σε όσους εξακολουθούν να μην μπορούν να αντέξουν οικονομικά οποιοδήποτε είδος διακοπών. Ο Ernest Cañada, ερευνητής στο Alba Sud, μια ομάδα που επικρίνει τον τουρισμό, λέει: «Αυτό που ζητάμε είναι μια αλλαγή στις τουριστικές πολιτικές για να μπορέσει η πλειοψηφία του πληθυσμού να οργανώσει διακοπές κοντά στο σπίτι».

Τριπλασιασμός αφίξεων σε 14 χρόνια

Τι έχει συμβεί, όμως, στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια; Αν σκεφτεί κανείς ότι από τις περίπου 12 εκατ. αφίξεις και τα 11 δισ. έσοδα του 2009 έχουμε φτάσει σήμερα σε πάνω από 32 εκατ. αφίξεις και 20,5 δισ. έσοδα, με μόλις 5% αύξηση του αριθμού των ξενοδοχείων, εύλογα αναρωτιέται πού μένει όλος αυτός ο κόσμος, πώς απορροφάται η επιβάρυνση που δημιουργεί και εντέλει αν το όφελος είναι σημαντικότερο του κόστους, ειδικά σήμερα που γίνεται αναγκαιότητα η βιώσιμη ανάπτυξη.

Ειδικότερα, από το 2009 έως το 2023, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΞΕΕ), ενώ ο αριθμός των ξενοδοχείων της χώρας έχει αυξηθεί μόλις κατά 5%, ο αριθμός των δωματίων αυξήθηκε πάνω από 16%, καθώς έχουν προστεθεί μονάδες μεσαίου και μεγάλου μεγέθους. Επίσης, ενώ το 2009 το άθροισμα των ξενοδοχείων 4 και 5 αστέρων ήταν στο 15% του συνόλου, το 2023 το ποσοστό έχει ανέβει στο 26%, κάτι που υποδηλώνει και την ποιοτική βελτίωση προϊόντος και επισκεπτών.

Την ίδια περίοδο καταγράφεται «έκρηξη» του φαινομένου της βραχυχρόνιας μίσθωσης, που για πολλά χρόνια αφέθηκε παντελώς αρρύθμιστο ή προσχηματικά ρυθμισμένο, με την πρώτη ουσιαστική παρέμβαση να γίνεται μόλις το περασμένο φθινόπωρο.

Η Αθήνα

Η Ελλάδα συγκαταλέγεται πλέον στους διεθνείς προορισμούς µε τις περισσότερες επισκέψεις στον κόσμο. Ομως, ο αυξανόμενος αριθμός τουριστών δεν επιβαρύνει μόνο τις υποδομές στα δημοφιλή νησιωτικά θέρετρα, αλλά αυξάνει την πίεση και στην Αθήνα των 4 εκατ. κατοίκων, που πέρυσι υποδέχθηκε 7 εκατ. τουρίστες.

Η «απόβαση» των μυρίων ξένων στα ελληνικά νησιά έχει αντίκτυπο κυρίως στις τοπικές κοινότητες που αντιμετωπίζουν όλο και περισσότερες πιέσεις σε σχέση με τη διαχείριση των απορριμμάτων, τη λειψυδρία, τις ανεπαρκείς δημόσιες υπηρεσίες και τις παράνομες κατασκευές.

Ενδεικτικά είναι τα μεγάλα προβλήματα που δημιουργούνται στην Καλντέρα της Σαντορίνης όταν καταπλέουν τα κρουαζιερόπλοια και στο λιμάνι της Νάξου που μπορεί να δέσει μόνο ένα μεγάλο πλοίο τη φορά, ενώ τον Αύγουστο φτάνουν πάνω από 20 την ημέρα. Την ίδια στιγμή, στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας και στον λόφο της Ακρόπολης συγκεκριμένες ημέρες του καλοκαιριού δημιουργούνται ουρές εκατοντάδων μέτρων στην είσοδο του μνημείου, ενώ τα πούλμαν κατακλύζουν τις κεντρικές λεωφόρους της πόλης γιατί ακόμη δεν έχει προβλεφθεί κάποιος κανονικός χώρος στάθμευσης.

Στη Σαντορίνη, όπου τα παράπονα για υπερκορεσµό αυξάνονται σταθερά µε την πάροδο των ετών, εισήχθη ένα σύστημα κατανομής θέσεων για κρουαζιερόπλοια, µε τον αριθμό των αποβιβάσεων ανά 24ωρο να περιορίζεται στους 8.000 επιβάτες.

Στη Μύκονο, οι Αρχές κινητοποιούνται περισσότερο για τον περιορισμό των παράνομων κατασκευών, καταστρέφοντας µε μπουλντόζες μπαρ και εστιατόρια σε… προνοµιακές τοποθεσίες.

Στην Ακρόπολη εφαρμόστηκε ήδη το πρόγραμμα ζώνης επισκεπτών, που λειτουργεί από τις 8 π.µ. έως τις 8 µ.µ. και στοχεύει στη μείωση της συμφόρησης, µε τις Αρχές να εισάγουν σύστημα χρονοθυρίδων, ηλεκτρονικά εισιτήρια και λωρίδες ταχείας εισόδου για οργανωμένες ομάδες.

Το πρόβλημα του υπερτουρισμού στην Ελλάδα, όπως σημειώνουν αρμόδιοι τουριστικοί παράγοντες, «είναι μπροστά μας», καθώς ένας από τους δείκτες που οδηγούν στην πρόβλεψη αυτή είναι η λεγόμενη «οικοδομική δραστηριότητα». Στο πλαίσιο αυτό, διάχυτος είναι ο προβληματισμός των επαγγελματιών του κλάδου για το τι μέλλει γενέσθαι όταν μόνο πέρυσι ο μεγαλύτερος αριθμός νέων οικοδομικών αδειών εκδόθηκε σε νησιωτικούς δήμους-προορισμούς. Στις πρώτες θέσεις βρίσκονται νησιά του Ιονίου, των Κυκλάδων, των Δωδεκανήσων και η Κρήτη.