Αποθήκευση CO2: Τεράστιο επενδυτικό ενδιαφέρον από ξένες και εγχώριες βιομηχανίες

Η μετάβαση σε ένα ενεργειακό μείγμα μηδενικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (C02) περνά και μέσα από την ανάπτυξη τεχνολογιών για τη δέσμευση, επαναχρησιμοποίηση και αποθήκευση C02 (Carbon Capture Utilization & Storage – CCUS).

Σήμερα οι διαθέσιμες τεχνολογίες έχουν τη δυνατότητα να συγκρατήσουν το διοξείδιο του άνθρακα που διαφορετικά θα εκλύονταν στην ατμόσφαιρα, με δυνατότητες μόνιμης γεωλογικής αποθήκευσής του.

Αποθήκευση ενέργειας: Σεπτέμβριο η απόφαση για τον τρίτο διαγωνισμό των 300 MW

Αποθήκευση CO2

Το ενδιαφέρον της εγχώριας βιομηχανίας, όπως και ρυπογόνων μονάδων από γειτονικές χώρες (κυρίως τσιμεντοβιομηχανίες και διυλιστήρια) διαρκώς αυξάνεται για την αποθήκευση CO2, με δεδομένο ότι τα επόμενα χρόνια το κόστος για όσους ρυπαίνουν θα είναι δυσβάσταχτο στο πλαίσιο της ολοένα και αυστηρότερης πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την απανθρακοποίηση της ευρωπαϊκής οικονομίας.

Δέκα MOU με βιομηχανικούς ρυπαντές

Ήδη, έχουν υπογραφεί 10 μη δεσμευτικές συμφωνίες (MoUs) μεταξύ βιομηχανιών, ελληνικών αλλά και ξένων (κυρίως από Ιταλία, Κροατία, Βουλγαρία) και της Energean, η οποία αναπτύσσει την πρώτη αποθήκη διοξειδίου του άνθρακα (CO2) στη χώρα, με τη μετατροπή των εξαντλημένων ταμιευτήρων πετρελαίου του Πρίνου σε γεωλογικές αποθήκες. Ενδιαφέρον για τεχνολογίες CCS εκδηλώνει κυρίως η βαριά βιομηχανία (τσιμεντοβιομηχανία, διυλιστήρια, μεταλλουργία, βιομηχανία ορυκτών, χημική βιομηχανία και λιπάσματα) που εκπέμπει σημαντικές ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα.

Το ενδιαφέρον της καταδεικνύεται και από το γεγονός ότι ήδη από πέρυσι τρεις ελληνικές εταιρείες εξασφάλισαν χρηματοδότηση από το Ταμείο Καινοτομίας (Innovation Fund) για έργα που θα δεσμεύουν πάνω από 3,5 εκατ. τόνους ετησίως, με προοπτική αποθήκευσης στον Πρίνο ή σε άλλες διαθέσιμες αποθήκες. Πρόκειται για το IRIS της Motor Oil, το IFESTOS της Titan και το OLYMPUS του Ηρακλή. Μάλιστα και η HELLENiQ ENERGY έχει υποβάλλει πρόταση χρηματοδότησης για δέσμευση ενός εκατ. τόνων ανά έτος. Ήτοι συνολικά θα μπορούν να δεσμεύονται 4,5 εκατ. τόνοι τον χρόνο.

Ωστόσο οι ανάγκες δέσμευσης και αποθήκευσης υπερβαίνουν σημαντικά τον διαθέσιμο αποθηκευτικό χώρο του Πρίνου, παρότι τα νέα είναι αισιόδοξα. Έως σήμερα, έχει επιβεβαιωθεί η αποθηκευτική δυναμικότητα του project αποθήκευσης CO2 στον Πρίνο στα 1 εκατ. τόνους CO2 ετησίως, ενώ υπάρχουν ενδείξεις ότι σε πλήρη ανάπτυξη θα είναι σε θέση να φιλοξενήσει ποσότητες της τάξης των 3 εκατ. τόνων CO2 ετησίως.

Μάλιστα, σε πρόσφατη συνάντηση στελεχών της Energean, της θυγατρικής της «EnEarth» και της αμερικανικής Halliburton, συμφωνήθηκε να δρομολογηθούν οι απαραίτητες μελέτες που θα επιβεβαιώσουν τις εκτιμήσεις.

Θα απαιτηθούν κι άλλες αποθήκες

Αλλά ακόμη κι εάν επιβεβαιωθούν και πάλι θα «περισσεύουν» περίπου 1,5 εκατ. τόνοι ετησίως, μόνο για την εξυπηρέτηση των Motor Oil, Titan, Ηρακλή και HELLENiQ ENERGY. Όσο για τις συνολικές εκπομπές της ελληνικής βιομηχανίας, υπολογίζεται ότι φτάνουν περίπου τους 33 εκατ. τόνους C02 ανά έτος. Οπότε θα απαιτηθούν και άλλα έργα γεωλογικής αποθήκευσης για να καλυφθούν οι εγχώριες ανάγκες, πόσο μάλλον εάν πρέπει να εξυπηρετηθούν και οι βιομηχανίες γειτονικών χωρών που ήδη έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον.

Μελέτες για την εξεύρεση και άλλων περιοχών ικανών να λειτουργήσουν ως γεωλογικές αποθήκες έχουν ξεκινήσει, αλλά ακόμη υπάρχουν μόνο ενδείξεις ως προς την καταλληλότητά τους (π.χ. σε Δυτική Θεσσαλονίκη, Πτολεμαΐδα – Κοζάνη, Βούρινο, Πεντάλοφο -, Επταχώρι Δυτικής Μακεδονίας, Βόλο και Κλεπά Ναυπακτίας) και θα πάρει χρόνια έως ότου ολοκληρωθούν οι έρευνες.

Έτσι, η ελληνική κυβέρνηση αναζητά εναλλακτικές λύσεις σε τρίτες χώρες, όπως στην Αίγυπτο για τη προοπτική εξαγωγής σημαντικών ποσοτήτων CO2. Όπως είχε επισημάνει στις αρχές Ιουνίου η υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κυρία Αλεξάνδρα Σδούκου, μιλώντας στο East Mediterranean Gas Forum, η Ελλάδα και η Αίγυπτος βρίσκονται σε προκαταρκτικό στάδιο συνομιλιών για συνεργασία στο CCS δεδομένου ότι, η Αίγυπτος διαθέτει τους γεωλογικούς σχηματισμούς που θα μπορούσαν να φιλοξενήσουν τέτοιες υποδομές.

Το project του Πρίνου

Το έργο «Prinos CO2 Storage» έχει ενταχθεί στην 6η λίστα των Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος (Projects of Common Interest – PCI). Ο προϋπολογισμός του είναι άνω των 1,5 δισ. ευρώ, εκ των οποίων περί το 1 δισ. ευρώ αφορά τα έργα της Energean και τα υπόλοιπα το τμήμα του ΔΕΣΦΑ για την κατασκευή του δικτύου για τη συλλογή ρύπων από τσιμεντοβιομηχανίες και διυλιστήρια, την υγροποίησή τους και τη μεταφορά τους με πλοία, αρχικά στον Πρίνο.

Επόμενος στόχος θα είναι να ολοκληρωθεί εντός του έτους του δεσμευτικού market test για την αποθήκη ώστε το 2025 να υπογραφούν δεσμευτικά συμβόλαια με τις βιομηχανίες και να ληφθούν οι τελικές επενδυτικές αποφάσεις. Είναι αξιοσημείωτο ότι, η Energean, μέσω της θυγατρικής της EnEarth, ενδιαφέρεται για την ανάπτυξη αντίστοιχων έργων αποθήκευσης σε Αίγυπτο και πιθανώς στην Κροατία.

Από την πλευρά της Πολιτείας, εκκρεμεί το θεσμικό πλαίσιο για την αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα που αποτελεί και ορόσημο στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το οποίο σύμφωνα με τα όσα ανέφερε πρόσφατα ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Θόδωρος Σκυλακάκης από το Βήμα της Βουλής θα δημοσιοποιηθεί το επόμενο διάστημα.