Φωτιά στην Αττική: Ρεκόρ παρεμβάσεων από τον Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας της ΕΕ – Οι αιτήσεις της Ελλάδας

Η Αττική μετρά ακόμα τις πληγές της από τη φωτιά που έπληξε τις βορειοανατολικές περιοχές κι έφτασε μέχρι και το αστικό ιστό, με μία γυναίκα να έχει χάσει τη ζωή της, χιλιάδες στρέμματα να έχουν γίνει στάχτη και περιουσίες να έχουν καταστραφεί. Όπως έχει ήδη σημειωθεί, εξαιτίας του εύρους του μετώπου η κυβέρνηση ζήτησε την ενεργοποίηση του ευρωπαϊκού μηχανισμού στήριξης, προκειμένου να ανταποκριθεί στις πιεστικές συνθήκες.

Και δεν είναι η μόνη: η ΕΕ έχει συντονίσει περισσότερες κοινές δράσεις σε δασικές πυρκαγιές φέτος από ποτέ, υπογραμμίζοντας τον αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής στην ήπειρο του κόσμου που θερμαίνεται ταχύτερα. Ο λεγόμενος Μηχανισμός Πολιτικής Προστασίας (CPM) του μπλοκ, που ιδρύθηκε το 2001, συγκεντρώνει πόρους όπως αεροπλάνα και πυροσβέστες που αποστέλλονται από άλλα κράτη μέλη όταν μια κυβέρνηση ζητά βοήθεια σε περίπτωση φυσικής καταστροφής. Ο προϋπολογισμός της ΕΕ καλύπτει το 75 % των λειτουργικών δαπανών.

Φωτιά στην Αττική: Εικόνες «Αποκάλυψης» από τον Copernicus

Σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τα οποία παραθέτουν οι Financial Times, τους πρώτους οκτώ μήνες του τρέχοντος έτους, ο CPM είχε ενεργοποιηθεί 29 φορές ως απάντηση σε ακραία καιρικά φαινόμενα, από πυρκαγιές έως κατολισθήσεις, σε σύγκριση με 23 για το σύνολο του 2023.

Αυτό είναι το μέγιστο που έχει χρησιμοποιηθεί ο μηχανισμός για καταστροφές που σχετίζονται με τις καιρικές συνθήκες από τότε που ιδρύθηκε και είναι υπερδιπλάσιος από τον αριθμό των παρεμβάσεων σε σύγκριση με το 2020.

Αποφασιστική δράση

Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος δήλωσε τον Μάρτιο του τρέχοντος έτους ότι χωρίς «αποφασιστική δράση», οι κλιματικοί κίνδυνοι στην Ευρώπη θα μπορούσαν να φτάσουν σε «κρίσιμα ή καταστροφικά επίπεδα μέχρι το τέλος αυτού του αιώνα. Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι θα πεθάνουν από τον καύσωνα και οι οικονομικές απώλειες μόνο από τις παράκτιες πλημμύρες θα μπορούσαν να ξεπεράσουν το 1 τρισ. ​ευρώ ετησίως».

Σύμφωνα με το Copernicus, την ευρωπαϊκή υπηρεσία παρακολούθησης του καιρού, ο φετινός Ιούλιος ήταν ο δεύτερος πιο ζεστός μήνας που έχει καταγραφεί, με τις μέσες θερμοκρασίες να παρασύρονται από την υπερβολική ζέστη στη νότια και ανατολική Ευρώπη.

Θερμοκρασίες στην Ελλάδα καταγράφηκαν πάνω από τους 40 βαθμούς Κελσίου για 14 συνεχόμενες ημέρες τον περασμένο μήνα.

Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε από το περιοδικό Nature Medicine αυτή την εβδομάδα διαπίστωσε ότι 47.700 άνθρωποι πέθαναν από υπερβολική ζέστη στην Ευρώπη το 2023, ο υψηλότερος αριθμός που έχει καταγραφεί μετά το 2022.

Διπλάσιες πιθανότητες για φωτιά

Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση State of Wildfires, την οποία εκπόνησαν βρετανικά πανεπιστήμια και το Met Office, εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής οι πιθανότητες πυρκαγιάς στην Ελλάδα είναι πλέον διπλάσιες.  Επίσης, οι εκπομπές άνθρακα από τις πυρκαγιές παγκοσμίως ήταν 16% πάνω από τον μέσο όρο.

Οι Βρυξέλλες ανέφεραν ότι 556 πυροσβέστες από 12 κράτη μέλη της ΕΕ θα τοποθετηθούν στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες της Νότιας Ευρώπης φέτος — ενώ 24 πυροσβεστικά αεροπλάνα και 2 ελικόπτερα θα είναι έτοιμα για ανάπτυξη.

Ωστόσο, η Αθήνα έχει ζητήσει πρόσθετη βοήθεια, με την Επιτροπή να λέει ότι δύο ιταλικά αεροπλάνα, ένα γαλλικό ελικόπτερο και πυροσβέστες από την Τσεχία και τη Ρουμανία εστάλησαν για την αντιμετώπιση της πυρκαγιάς αυτή την εβδομάδα.

Από το 2020, οι πυρκαγιές είναι ο κύριος τύπος κρίσεων, για τον οποίο οι κυβερνήσεις έχουν ενεργοποιήσει τον μηχανισμό της ΕΕ. Πέρυσι, τα αιτήματα που σχετίζονται με τις πυρκαγιές αποτελούσαν περίπου τις μισές αιτήσεις, ενώ φέτος μέχρι στιγμής πλησιάζει τα δύο τρίτα.

Τα μέλη της ΕΕ και οι υποψήφιες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ουκρανίας και της Βόρειας Μακεδονίας, η οποία πλήττεται επίσης από τις πυρκαγιές, μπορούν επίσης να ζητήσουν υποστήριξη στο πλαίσιο του μηχανισμού. Έχει διατεθεί χρηματοδότηση 3,3 δισ. ευρώ για την περίοδο 2020-2027, με τα κεφάλαια, ιδιαίτερα στη Νότια Ευρώπη, να απαιτούν σημαντική ανανέωση.

Η εικόνα στην Ελλάδα

Περισσότερα από 200 κτίρια έχουν μετατραπεί σε ερείπια, συμπεριλαμβανομένων σχολείων, γυμναστηρίων και μιας αθλητικής αίθουσας, δήλωσε στους Financial Times αξιωματούχος της τοπικής κυβέρνησης στην Αθήνα. Οι αρχαιολογικοί χώροι και το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών έχουν σωθεί καθώς οι άνεμοι άλλαξαν κατεύθυνση, είπε ο αξιωματούχος.

Ωστόσο, οι τοπικές επιχειρήσεις έχουν υποστεί ζημιές χιλιάδων ευρώ, σύμφωνα με τοπικά μέσα ενημέρωσης.