Εάν εξετάσουμε την μεταβολή του πλήθους των γεννήσεων μετά το 1990 ανά μεγάλες ηλικιακές ομάδες θα διαπιστώσουμε ότι ενώ το σύνολό τους μειώθηκαν σημαντικά (>30%), οι προερχόμενες από γυναίκες ηλικίας 40 και άνω γεννήσεις πενταπλασιάσθηκαν «ζυγίζοντας» επτά φορές περισσότερο (1,4% του συνόλου στις αρχές της δεκαετίας του ’90, 8-9% το 2023-24). Την ίδια περίοδο αυτές από γυναίκες ηλικίας 30-39 ετών σχεδόν διπλασιάσθηκαν και οι προερχόμενες από τις 20-29 και <20 ετών κατέρρευσαν.
Πρόκειται για κάποια από τα πρώτα συμπεράσματα που αναφέρονται στο πρόσφατο ψηφιακό δελτίο του Ινστιτούτου Δημογραφικών Ερευνών και Μελετών (ΙΔΕΜ) με θέμα: «Όλο και λιγότερα παιδιά σε όλο και μεγαλύτερη ηλικία: οι γεννήσεις σε ηλικία 40 ετών και άνω και η συμβολή τους στους δείκτες γονιμότητας». Συγγραφέας του άρθρου είναι ο καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και διευθυντής του Ινστιτούτου Δημογραφικών Ερευνών και Μελετών (ΙΔΕΜ), Βύρωνας Κοτζαμάνης.
Πού οφείλεται όμως η «έκρηξη» των μετά τα 39 έτη γεννήσεων; Πόσο «ζυγίζει» η γονιμότητα των γυναικών 40-49 ετών στους ετήσιους δείκτες σήμερα και πριν από 30 χρόνια (δείκτες που μόλις υπερβαίνουν το 1,3 παιδιά/γυναίκα); Ποια η συμμετοχή της γονιμότητας των 40-49 ετών στον τελικό αριθμό παιδιών που έφεραν στο τέλος του αναπαραγωγικού τους κύκλου (στα 50 τους έτη) οι γυναίκες των διαδοχικών γενεών;
Μετατόπιση της ηλικίας απόκτησης παιδιών
Οι απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά, σύμφωνα με τον κ. Κοτζαμάνη, είναι σαφείς. Η μετατόπιση της ηλικίας απόκτησης παιδιών σε όλο και μεγαλύτερη ηλικία είναι η κυρία αιτία της έκρηξης αυτής, αν και, όπως αναφέρει, την τελευταία δεκαετία έπαιξαν ρόλο τόσο η αύξηση του πλήθους των 40+ στον πληθυσμό αναπαραγωγικής ηλικίας όσο και οι πρόοδοι των τεχνικών υποβοηθουμένης γονιμότητας και η προσφυγή σε αυτές ενός όλου και μεγαλύτερου αριθμού ζευγαριών.
Όσον αφορά τη συμμετοχή των γεννήσεων αυτών στους ετήσιους δείκτες γονιμότητας, αν και αυξάνουσα, αυτή είναι περιορισμένη. Περιορισμένη επίσης είναι και η συμμετοχή τους στον τελικό αριθμό παιδιών που έφεραν στα 50 τους έτη οι γυναίκες που γεννήθηκαν το 1951, 1961 και 1981: αν η γονιμότητα των 40 + ήταν μηδενική οι 1000 γυναίκες που γεννήθηκαν το 1951 θα έκαναν 25 παιδιά λιγότερα (2023 αντί για 2048), αυτές που γεννήθηκαν το 1961 39 λιγότερα (1850 αντί για 1889) και οι γεννηθείσες το 1981, 95 λιγότερα (1410 αντί 1505).
Οι πρόοδοι των τεχνικών υποβοηθουμένης γονιμότητας και η διευρυμένη πρόσβαση σε αυτές, αναφέρει ο κ. Κοτζαμάνης δεν πρόκειται να οδηγήσουν τις δυο επόμενες δεκαετίες σε μια σημαντική αύξηση των προερχομένων από γυναίκες 40 ετών και άνω γεννήσεων, καθώς ο αριθμός των γυναικών αυτών, εν απουσία θετικής μετανάστευσης, θα μειωθεί σημαντικά: από 795 χιλ. το 2022 στις 500 χιλ. το 2042.
Οι γεννήσεις από τις γυναίκες που βρίσκονται στη τελευταία δεκαετία του αναπαραγωγικού τους κύκλου θα συμβάλλουν περιορισμένα όμως και στην αύξηση της τελικής γονιμότητας των γενεών, στον αριθμό δηλαδή των παιδιών που θα φέρουν κατά μέσο όρο στον κόσμο όσες γεννήθηκαν μετά το 1981.
Ο συγγραφέας του άρθρου σημειώνει ακόμη ότι η Ελλάδα συγκαταλέγεται, με βάση τόσο τις αναλύσεις του Ινστιτούτου Δημογραφικών Ερευνών και Μελετών όσο και αυτές ερευνητικών ιδρυμάτων της αλλοδαπής, στις χώρες εκείνες, που, στις γενεές 1970-75 έχουν: ι) το μεγαλύτερο «χάσμα» (fertilitygap) ανάμεσα στον αριθμό των παιδιών που αυτές επιθυμούν και σε αυτόν που θα αποκτήσουν (οι Γαλλίδες θα κάνουν 5% λιγότερα παιδιά από αυτά που επιθυμούν, ενώ εμείς θα κάνουμε 20% λιγότερα) και ιι) την μεγαλύτερη διαφορά ανάμεσα στο ποσοστό των γυναικών που επιθυμούν να αποκτήσουν ένα τουλάχιστον παιδί και στο ποσοστό αυτών που θα μείνουν άτεκνες, με αποτέλεσμα το ποσοστό ατεκνίας στις γενεές αυτές να εγγίζει στην Ελλάδα το 23% έναντι του 15% στη Γαλλία.
Οι προαναφερθείσες διαφορές αποτυπώνουν κατά τη γνώμη του και τις διαφοροποιημένες πολιτικές ανάμεσα στις δυο χώρες, πολιτικές που είχαν σαν αποτέλεσμα στη μεν Γαλλία όλες οι μεταπολεμικές γενεές μέχρι και αυτές του 1980 να αποκτήσουν λίγο περισσότερα από δυο παιδιά σε αντίθεση με τη χώρα μας όπου, όλες οι μετά το 1960 γενεές, απέκτησαν λιγότερα από δυο, οι δε νεότερες πολύ λιγότερα (μόλις 1,5 παιδιά/γυναίκα όσες γεννήθηκαν το 1981).
Οι δείκτες γονιμότητας
Η ανόρθωση των δεικτών γονιμότητας και των γεννήσεων (72 χιλ. το 2023) είναι επομένως ανέφικτη κατ’ αυτόν εάν δεν δημιουργηθεί στη χώρα μας ένα εξαιρετικά ευνοϊκό για την δημιουργία οικογένειας και την απόκτηση του επιθυμητού αριθμού παιδιών περιβάλλον, που θα επιτρέψει στα νεότερα ζευγάρια να φέρουν στο κόσμο τον αριθμό των παιδιών που επιθυμούν.
Αυτό θα οδηγήσει προοδευτικά στη μείωση των ιδιαίτερα υψηλών ποσοστών ατεκνίας των νεότερων γενεών, στην επιβράδυνση της αύξησης της μέσης ηλικίας τους στη τεκνογονία και στην αύξηση των πιθανοτήτων όσων έχουν ένα πρώτο παιδί να αποκτήσουν ένα δεύτερο και στη συνέχεια ένα τρίτο κ.ο.κ.
Μιλώντας στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο κ. Κοτζαμάνης τονίζει: «Αν δεν δημιουργήσουμε το ευνοϊκό αυτό περιβάλλον οι γεννήσεις τις δυο επόμενες δεκαετίες θα κυμανθούν γύρω από τις 68 – 72 χιλιάδες ετησίως και με δεδομένο ότι οι θάνατοι θα είναι γύρω από τις 130 χιλιάδες, η ζυγαριά (το φυσικό ισοζύγιο) θα είναι αρνητική κατά 60 χιλιάδες κάθε χρονιά. Αν αντιθέτως το δημιουργήσουμε, οι γεννήσεις δεν πρόκειται φυσικά να επανέλθουν στα επίπεδα της προηγουμένης δεκαετίας (92 χιλ./έτος κατά μέσο όρο το 2011-20). Θα μπορούσαν όμως να ξεπεράσουν και τις 80 χιλιάδες. Το ‘κέρδος’ φαίνεται μικρό, αλλά σε βάθος 25ετίας μειώνει κατά 200 χιλιάδες το αρνητικό φυσικό ισοζύγιο και δίδει 200 χιλιάδες παιδιά επιπλέον τα οποία, μεγαλώνοντας, θα προστεθούν στον μελλοντικό πληθυσμό παραγωγικής και αναπαραγωγικής ηλικίας της χώρας μας».
Πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ
Latest News
Σε κλίμα έντασης και ανασφάλειας η προεκλογική περίοδος στη Γερμανία
Τα 3/4 των Γερμανών δηλώνουν ότι η μεγαλύτερή τους ανησυχία αφορά την οικονομία, κάτι που είχε να συμβεί πολλά χρόνια.
Η Μόσχα είναι ανοιχτή σε συνομιλίες για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, λέει το Κρεμλίνο
Η Ρωσία σχολίασε τις δηλώσεις του Ντόναλντ Τραμπ σχετικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία – Τι ζητά ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι
H Ρουμανία, ο Πούτιν και η εκδίκηση της ιστορίας
Τα τεκταινόμενα στη Ρουμανία είναι κρίκοι σε μια αλυσίδα συνεπειών που προκάλεσαν υπερφίαλες προφητείες και ανομολόγητα λάθη μιας βιαστικής διεύρυνσης της ΕΕ
Συρία: Απαγόρευση κυκλοφορίας στη Δαμασκό επιβάλλουν οι αντάρτες – Πληροφορίες για ισραηλινά χτυπήματα
Εκρήξεις ακούστηκαν στη Δαμασκό στη Συρία, που αποδίδoνται σε ισραηλινά πλήγματα στην περιοχή αυτή.
Το τέλος της ηγεμονίας των Άσαντ στη Συρία - Οι ανησυχίες για την επόμενη μέρα
Ο Σύρος πρόεδρος Μπασάρ αλ Άσαντ «διέφυγε» από τη Συρία αφού έχασε την υποστήριξη της προστάτιδάς του Ρωσίας, υποστήριξε ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ
Παρεμβάσεις στον τραπεζικό τομέα, προαναγγέλλει ο πρωθυπουργός
Τι αναφέρει ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στον εβδομαδιαίο απολογισμό του στα social media
Κουκουλόπουλος (ΠΑΣΟΚ): Η χώρα, κ. Χατζηδάκη, δεν είναι ιδιοκτησία των τραπεζών
«Η έκθεση αξιολόγησης της Scope Ratings είναι καλοδεχούμενη και σίγουρα προσθέτει δυνατότητες στη xώρα, ωστόσο δεν προσφέρεται για θριαμβολογίες,», λέει ο βουλευτή ς του ΠΑΣΟΚ
Συρία: Φήμες ότι έπεσε το αεροπλάνο του Μπασάρ αλ Άσαντ
Το Reuters δεν μπορεί να επιβεβαιώσει μέχρι στιγμής ποιoς επέβαινε στο αεροπλάνο που ξεκίνησε από τη Δαμασκό – Ο Μπασάρ αλ Άσαντ τράπηκε σε φυγή για να γλιτώσει μετά την κατάληψη της Δαμασκού
Στο προεδρικό μέγαρο στη Δαμασκό οι αντάρτες – Πανηγυρισμοί για τη φυγή Άσαντ
Βίντεο δείχνουν τους αντάρτες που κατέλαβαν τη Δαμασκό να είναι μέσα στο προεδρικό μέγαρο – Ο Σύρος πρωθυπουργός ζητά να γίνουν ελεύθερες εκλογές
Νίκος Σαργκάνης: Πέθανε ο γνωστός τερματοφύλακας
Ο σπουδαίος Νίκος Σαργκάνης έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 70 ετών