Ακρίβεια: Τι «τρώει» το εισόδημα των ελληνικών νοικοκυριών – Το… βουνό των οφειλών

Με την ακρίβεια στην κορυφή των πιέσεων που δέχονται τα ελληνικά νοικοκυριά, 3 στα 10 από αυτά αναγκάζονται να περιορίζουν άλλες δαπάνες ή να τις αφήνουν απλήρωτες με αποτέλεσμα να συσσωρεύονται οι ληξιπρόθεσμες οφειλές.

Αυτό αποτυπώνεται ανάγλυφα στην ετήσια έρευνα του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ για το εισόδημα και τις δαπάνες διαβίωσης των νοικοκυριών 2024, σύμφωνα με την οποία, η ακρίβεια συνεχίζει να πλήττει σχεδόν όλα τα νοικοκυριά.

Ιδιωτικό χρέος: Οι έξι πρωτοβουλίες για τη μείωσή του [πίνακες]

Οι αυξήσεις στα τρόφιμα επηρεάζουν το 72,4% των πολιτών σε τέτοιο βαθμό, ώστε να περιορίζουν δαπάνες για άλλες ανάγκες, ενώ οι δαπάνες για λογαριασμούς σπι-τιού και είδη διατροφής έχουν αυξηθεί για πάνω από το 60% των νοικοκυριών. Αντίθετα, 4 στους 10 μειώνουν τις εξόδους τους για ψυχαγωγία (41,9%) και αγορές ένδυσης-υπόδησης (39,2%).

Την ίδια στιγμή, η πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες δυσκολεύει, με διαρκώς αυξανόμενο αριθμό νοικοκυριών να καθυστερεί ή να αδυνατεί να καλύψει ιατρικά έξοδα, λογαριασμούς ρεύματος, θέρμανσης και εκπαίδευσης.

Με δεδομένο ότι 4 στα 10 νοικοκυριά (39,5%) δήλωσαν ότι δεν έχουν καμία επιπλέον πηγή εισοδήματος πέραν του μισθού τους και ότι περισσότερα από 7 στα 10 (73,1%) δηλώνουν ετήσιο εισόδημα έως 25.000 ευρώ, γίνεται εύκολα αντιληπτό στο περιβάλλον της παγιωμένης πλέον ακρίβειας γιατί  το 11,7% των νοικοκυριών δήλωσε ότι τα εισοδήματά του δεν επαρκούν για να καλύψουν ούτε τις βασικές του ανάγκες, εύρημα που καταδεικνύει πως υψηλό ποσοστό νοικοκυριών διαβιοί σε συνθήκες ακραίας φτώχειας.

Οικονομικές υποχρεώσεις και χρέη

Σύμφωνα με την έρευνα της ΓΣΕΒΕΕ, το ποσοστό των νοικοκυριών με ληξιπρόθεσμες οφειλές εκτοξεύηκε το 2024. Συγκεκριμένα:

• Το 28,9% δηλώνει ότι έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο. Πρόκειται για μια αύξηση 7,2 ποσοστιαίων μονάδων συγκριτικά με το 2023 και ακόμα μεγαλύτερη συγκριτικά με τα τελευταία δέκα χρόνια.
• Το 15,9% των νοικοκυριών δηλώνει ληξιπρόθεσμες οφειλές που δεν έχουν ρυθμιστεί (11,5% το αντίστοιχο ποσοστό το 2023), και το 13% δηλώνει ότι οι οφειλές είναι
  ρυθμισμένες (10,2% το αντίστοιχο ποσοστό το 2023).
• Διευρύνεται ο φόβος των νοικοκυριών ότι μπορεί να χάσουν το σπίτι τους λόγω οφειλών και το 2024. Ειδικότερα, το 16% (15,3%, 14,4% και 11,3% τα ποσοστά των ερευνών του 2023, 2022 και 2021, αντίστοιχα) των νοικοκυριών εξέφρασε τον φόβο απώλειας του ακινήτου λόγω αδυναμίας πληρωμής των υποχρεώσεων προς τις τράπεζες ή το Δημόσιο.
•  Διευρύνθηκε ακόμη περισσότερο στο 6,3% το ποσοστό των νοικοκυριών που δήλωσε πως το 2024 υπέστη δέσμευση ή κατάσχεση λογαριασμών και περιουσιακών στοιχείων λόγω οφειλών. Το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 5,6% το 2023, 3,8% το 2022 και μόλις 0,8% το 2021.

Ενδεικτικό της κατάστασης που διαμορφώνεται στην κοινωνία είναι ότι ερωτηθέντες για το πώς βλέπουν να εξελίσσονται τα πράγματα σε σχέση με τα οικονομικά τους το 2025, το 40,9% (από 53,7% στην προηγούμενη έρευνα) εκτιμά ότι θα χειροτερέψει η οικονομική του κατάσταση, το 38,8% (από 28,2%) ότι θα παραμείνει η ίδια και το 2025, ενώ το 17,5% (από 15,5%) εκτιμά ότι θα βελτιωθεί σε σχέση με το 2024.