Άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις

Παρακολουθώ με ιδιαίτερο ενδιαφέρον και αγωνία τις εξελίξεις σχετικά με τη νέα παγκόσμια τάξη πραγμάτων που εγκαινίασε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ. Τα αρχικά μου ερωτήματα έχουν αρχίσει να απαντώνται. Είναι συγκυριακή πολιτική ή στρατηγική; Ο «πόλεμος των δασμών» είναι μία στρατηγική που επηρεάζει τις αγορές, τις επενδύσεις και τις διεθνείς συμμαχίες, μετατοπίζοντας τις παγκόσμιες ισορροπίες, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη ζωή των 7 δισεκατομμυρίων ανθρώπων που ζουν σε αυτόν τον πλανήτη. Είναι νέα στρατηγική; Όχι. Πρόκειται για μία κλιμάκωση των προστατευτικών πολιτικών που είχαν υιοθετηθεί κατά την πρώτη προεδρία του, αλλά αυτή τη φορά σε ένα παγκόσμιο οικονομικό περιβάλλον ιδιαίτερα εύθραυστο, λόγω της ύφεσης που άφησε η πανδημία και των γεωπολιτικών εντάσεων που έχουν ενταθεί τα τελευταία χρόνια.

Μήπως οι δασμοί είναι ένα εργαλείο γεωπολιτικής πίεσης; Ναι, είναι ένα όπλο γεωπολιτικής πίεσης. Με τους δασμούς ή την απειλή των δασμών κάποιες χώρες θα καθίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και ενδεχομένως να δεχθούν συμφωνίες που είναι περισσότερο προς το συμφέρον των ΗΠΑ. Ποιες είναι οι επιπτώσεις; Η απόφαση του Τραμπ να κλιμακώσει τον εμπορικό πόλεμο έχει άμεσες επιπτώσεις στις διεθνείς αγορές και στις στρατηγικές μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών. Πολλές εταιρείες που εξαρτώνται από τις διεθνείς αλυσίδες εφοδιασμού αναγκάζονται να αναθεωρήσουν τις στρατηγικές τους.

Οι δασμοί στις εισαγωγές από την Κίνα μπορεί να αυξήσουν τις τιμές για τους αμερικανούς καταναλωτές, μειώνοντας τη ζήτηση και επηρεάζοντας αρνητικά τη βιομηχανία. Παράλληλα, πολλές ξένες εταιρείες θα μπορούσαν να μεταφέρουν την παραγωγή τους σε άλλες χώρες, μειώνοντας την επιρροή των ΗΠΑ στο παγκόσμιο εμπόριο.

Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία; Υπάρχουν δύο ειδών επιπτώσεις, οι άμεσες και οι έμμεσες. Οι άμεσες επιπτώσεις περιλαμβάνουν την ενδεχόμενη μείωση των ελληνικών εξαγωγών λόγω της αυξημένης τιμής τους στην αγορά της Αμερικής. Ομως η επίπτωση αυτή δεν είναι σημαντική για την ελληνική οικονομία λόγω του ότι το ποσοστό των εξαγωγών της Ελλάδας στις ΗΠΑ είναι μικρό, μόλις 4,8%.

Μια άλλη άμεση επίπτωση είναι η ενδεχόμενη αναβολή ξένων επενδυτικών σχεδίων στη χώρα μας λόγω της αυξημένης αβεβαιότητας και του φόβου που επικρατεί.

Τέλος, πιθανή είναι και η αύξηση των τιμών σε προϊόντα που παράγονται σε άλλες αγορές, π.χ. στην Κίνα, που θα προκύψει από την αναμόρφωση της τιμολογιακής στρατηγικής των επιχειρήσεων σε μια προσπάθεια άμβλυνσης των επιπτώσεων των δασμών στις εξαγωγές τους προς τις ΗΠΑ. Οι έμμεσες επιπτώσεις αφορούν στην ενδεχόμενη εμφάνιση ύφεσης στις ΗΠΑ και στην ΕΕ. Η εικόνα θα θυμίσει, σε αυτή την περίπτωση, το 2008. Υπάρχει όμως μια διαφορά: η ελληνική οικονομία, τόσο σε σχέση με το χρέος και τα δημόσια οικονομικά όσο και σε σχέση με τις τράπεζες, είναι πολύ πιο ανθεκτική σε σύγκριση με το παρελθόν αλλά και σε σύγκριση με τις οικονομίες του πυρήνα της ΕΕ (π.χ. Γερμανία και Γαλλία).

Ο κ. Παναγιώτης Λιαργκόβας είναι πρόεδρος του ΚΕΠΕ και του Εθνικού Συμβουλίου Παραγωγικότητας

Πηγή: ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ (ΟΤ) – ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ