Δασμοί Τράμπ: Ποια ελληνικά προϊόντα απειλούνται – Πώς επηρεάζονται οι τιμές

Κίνδυνο επιπτώσεων τόσο στις εξαγωγικές επιχειρήσεις της χώρας όσο και στην εσωτερική αγορά δημιουργεί ο εμπορικός πόλεμος που έχει ξεσπάσει μετά την απόφαση Τραμπ για επιβολή δασμών στις εισαγωγές προϊόντων στις ΗΠΑ, αλλά και των αντίμετρων από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Ένωσης και άλλων χώρων.

Παρά το γεγονός ότι οι πρώτες αντιδράσεις θέλουν το ποτήρι μισογεμάτο και τις επιπτώσεις για την ελληνική οικονομία περιορισμένες, η κλιμάκωση του εμπορικού πολέμου όπως εξελίσσεται αναμένεται να διαταράξει τις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού απειλώντας την ανθεκτικότητα των οικονομιών, περιορίζοντας το διεθνές εμπόριο και αυξάνοντας παράλληλα τον κίνδυνο νέων πληθωριστικών πιέσεων που θα πλήξουν και την Ελλάδα.

Οι εξαγωγές

Σύμφωνα με στοιχεία του Ινστιτούτου Εξαγωγικών Ερευνών και Σπουδών (ΙΕΕΣ), το 2024 οι ελληνικές εξαγωγές προς τις Ηνωμένες Πολιτείες ανήλθαν σε 2,41 δισ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 13,9% σε σύγκριση με το 2023 και 20,7% σε σχέση με το 2020.  Αν και αντιπροσωπεύουν μόλις το 1% του ΑΕΠ της Ελλάδας, οι προοπτικές περαιτέρω ανάπτυξης ήταν σημαντικές και τώρα ανακόπτονται. Τα τρόφιμα και ποτά αποτελούν τον μεγαλύτερο εξαγωγικό κλάδο προς τις ΗΠΑ, με μερίδιο 30,6%, ακολουθούμενο από τα πετρελαιοειδή με 22,8% και τα βιομηχανικά είδη με 16,5%.

Είναι ενδεικτικό ότι στην αμερικανική αγορά μόνο ο κλάδος των ελιών είχε σημαντική διείσδυση καθώς το 2024 οι εξαγωγές του προς τις ΗΠΑ κάλυψαν το 26% των συνολικών ελληνικών εξαγωγών ελιάς. Άλλα προϊόντα με σημαντικό ρόλο είναι το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο, η φέτα και η κομπόστα ροδάκινου τα οποία με την επιβολή δασμών τίθενται σε κίνδυνο και τους εξαγωγείς να ευελπιστούν να επιτύχουν κάποιες εξαιρέσεις όπως είχε συμβεί το 2019.

Η Ελλάδα εξάγει όμως και αλουμίνιο και τσιμέντο, και οι οριζόντιοι δασμοί (20%) και οι στοχευμένοι στο αλουμίνιο (25%) θα επηρεάσουν τις  επιχειρήσεις και των κλάδων αυτών, λένε οι επιχειρηματίες. Παράλληλα στο σκέλος των εισαγωγών, εκτός από το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο, η Ελλάδα εισάγει από τις ΗΠΑ αεροπορικά μηχανήματα, πλαστικά, φρούτα, ιατρικά εργαλεία και φαρμακευτικά σκευάσματα, τα περισσότερα από τα οποία θα ανατιμηθούν.

Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ «στο διεθνές οικονομικό περιβάλλον, όπως έχει πλέον διαμορφωθεί, οι ροές ενδιάμεσων αγαθών είναι κρίσιμης σημασίας, καθώς οι αλυσίδες αξίας εκτείνονται σε πολλές χώρες, με αποτέλεσμα οι δασμοί να αναμένεται να πλήξουν τη λειτουργία των αλυσίδων αυτών και τη διαθεσιμότητα των προϊόντων, με συνέπειες στην προσφορά και στον πληθωρισμό». Για την ελληνική οικονομία, η οποία δεν είναι ακόμα ισχυρή σ’ ένα δυσμενές ευρωπαϊκό και παγκόσμιο περιβάλλον σίγουρα επηρεάζεται, λένε αναλυτές και επιχειρηματίες.

Εκτιμούν ότι δευτερογενώς επιπτώσεις στις ελληνικές εξαγωγές θα υπάρξουν και σε άλλες χώρες, ιδιαίτερα της ΕΕ, καθώς οι δασμοί αναμένεται να επηρεάσουν τις αντίστοιχες οικονομίες και την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών εκεί. Μάλιστα με δεδομένο ότι η ΕΕ αποτελεί τη μεγαλύτερη αγορά για τα ελληνικά προϊόντα οι πιέσεις μπορεί να είναι σημαντικές.

Επιπτώσεις στο εμπόριο

Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδος Γιάννη Βουτσινά «είναι κοινός τόπος ότι η επιβολή δασμών θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στο παγκόσμιο εμπόριο, αλλά και στον ρυθμό ανάπτυξης και στην ανταγωνιστικότητα των οικονομιών της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης φυσικά και της χώρας μας».

Η ΚΕΕΕ έχει προτείνει ήδη με ευθύνη της κυβέρνησης να συσταθεί άμεσα task force με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων φορέων στο πλαίσιο του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου Εξωστρέφειας, καθώς το ποσοστό εξαγωγών στις ΗΠΑ  μπορεί να είναι μόλις 4,5% των εξαγωγών, αλλά αφορά έναν στρατηγικής σημασίας τομέα, τον αγροτοδιατροφικό, και μεσαίες επιχειρήσεις που εδρεύουν στην ελληνική περιφέρεια.

Από τη δική του πλευρά ο Σταύρος Καφούνης, πρόεδρος της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας, σημειώνει ότι ο προστατευτισμός εμποδίζει την ανάπτυξη του εμπορίου. Επισημαίνει ότι το ύψος των νέων δασμολογικών επιβαρύνσεων και τα αντίμετρα σηματοδοτούν μία ολότελα νέα εποχή αστάθειας για την εμπορική δραστηριότητα και συρρίκνωσης για την κατανάλωση και ζητεί στήριξη των εμπορικών επιχειρήσεων στην Ευρώπη και να ενταχθούν στο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2028-2034.

Premium έκδοση ΤΑ ΝΕΑ