Πάπας Φραγκίσκος: Από την Αργεντινή μέχρι την Αγία Έδρα

Την τελευταία του πνοή, σε ηλικία 88 ετών, άφησε το πρωί της Δευτέρας του Πάσχα ο Πάπας Φραγκίσκος, όπως ανακοίνωσε το Βατικανό.

«Στις 7:35 σήμερα το πρωί ο Επίσκοπος Ρώμης Φραγκίσκος επέστρεψε στο σπίτι του Πατέρα. Όλη του η ζωή ήταν αφιερωμένη στην υπηρεσία του Κυρίου και της Εκκλησίας του», αναφέρει σε ανακοίνωσή του το Βατικανό.

Τα προβλήματα υγείας και το τέλος

Στις 14 Φεβρουαρίου, ο Ποντίφικας εισήχθη στο νοσοκομείο για θεραπεία βρογχίτιδας. Λίγες ημέρες αργότερα, οι γιατροί ανακοίνωσαν ότι έπασχε από διπλή πνευμονία και χρειάστηκε μεταγγίσεις αίματος, καθώς οι εξετάσεις έδειξαν χαμηλά επίπεδα αιμοπεταλίων.

Στις 22 Φεβρουαρίου, το Βατικανό ανακοίνωσε ότι η κατάστασή του ήταν κρίσιμη λόγω παρατεταμένης αναπνευστικής κρίσης, η οποία απαιτούσε χορήγηση οξυγόνου.

Ο Πάπας παρέμεινε νοσηλευόμενος μέχρι το τέλος τις 23 Μαρτίου, με τους γιατρούς να περιγράφουν την κατάστασή του ως «περίπλοκη».

Στις 6 Μαρτίου ακούστηκε για πρώτη φορά η φωνή του μετά την εισαγωγή του, σε ηχητικό μήνυμα όπου ευχαρίστησε όσους προσεύχονταν για εκείνον και πρόσθεσε: «Είμαι μαζί σας από εδώ».

Η τελευταία του εμφάνιση ήταν μόλις μία ημέρα πριν, την Κυριακή του Πάσχα. Από το μπαλκόνι του Βατικανού, ευχήθηκε σε όλους «Καλό Πάσχα», έκανε τον γύρο της πλατείας του Αγίου Πέτρου και ευλόγησε μικρά παιδιά.

Η ζωή πριν την ιεροσύνη

Γιος Ιταλού μετανάστη λογιστή, που έφυγε για να γλιτώσει την δικτατορία του Μουσολίνι, ο Χόρχε Μάριο Μπεργκόλιο γεννήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου του 1936 στο Μπουένος Άιρες της Αργεντινής.

Μετά τις σπουδές του στη σχολή στο Βίλα Ντεβότο, εντάχθηκε στο τάγμα των Ιησουιτών στις 11 Μαρτίου του 1958.

Ο Μπεργκόλιο έλαβε πανεπιστημιακό τίτλο στη φιλοσοφία από το Κολέγιο Μάξιμο Σαν Χοσέ στο Σαν Μιγκέλ ντε Τουκουμάν και στη συνέχεια δίδαξε λογοτεχνία και ψυχολογία στο Κολέγιο της Ιμακουλάδα (Αμώμου Συλλήψεως) στη Σάντα Φε και στο Κολέγιο του Σαλβαδόρ (Σωτήρος) στο Μπουένος Άιρες. Χειροτονήθηκε ιερέας στις 13 Δεκεμβρίου του 1969 από τον αρχιεπίσκοπο Χοσέ Ραμόν Καστελλάνο. Σπούδασε στη Φιλοσοφική και Θεολογική Σχολή του Σαν Μιγκέλ. Ο Μπεργκόλιο υπηρέτησε ως διδάσκαλος των δοκίμων και δίδασκε ως θεολόγος.

Στα 21 του χρόνια του αφαιρέθηκε μέρος του δεξιού του πνεύμονα, γεγονός που κατά καιρούς του προκάλεσε δυσφορία και προβλήματα στο αναπνευστικό.

Από την Αργεντινή στο Βατικανό

Ο Φραγκίσκος, έγινε Πάπας το 2013 μετά την παραίτηση του προκατόχου του Βενέδικτου ΙΣΤ’. Η αρχή της θητείας του δεν ήταν εύκολη, εφόσον για μεγάλο χρονικό διάστημα συζητήθηκε ο ενδεχόμενος ρόλος του στο Βρώμικο Πόλεμο της Αργεντινής του 1974, και η σχέση του με τον δικτάτορα Χόρχε Ραφαέλ Βιντέλα.

Η θητεία του Φραγκίσκου είχε πολλές πρωτιές κι ενώ δεν σταμάτησε ποτέ να εισάγει μεταρρυθμίσεις στην Καθολική Εκκλησία, παρέμεινε δημοφιλής μεταξύ των παραδοσιακών.

Ήταν ο πρώτος Πάπας από την Λατινική Αμερική. Από το 741 που πέθανε ο γεννημένος στη Συρία Γρηγόριος Γ΄ είχε να υπάρξει μη Ευρωπαίος επίσκοπος της Ρώμης, υπενθυμίζει το BBC. Ήταν επίσης ο πρώτος Ιησουίτης που εξελέγη στο θρόνο του Αγίου Πέτρου – οι Ιησουίτες αντιμετωπίζονταν ιστορικά με καχυποψία από τη Ρώμη.

Ο προκάτοχος του Φραγκίσκου, ο Βενέδικτος ΙΣΤ΄, ήταν ο πρώτος Πάπας που αποσύρθηκε οικειοθελώς μετά από σχεδόν 600 χρόνια και για σχεδόν μια δεκαετία οι Κήποι του Βατικανού φιλοξένησαν δύο Πάπες.

Ως καρδινάλιος Bergoglio της Αργεντινής, ο Φραγκίσκος ήταν ήδη στα εβδομήντα του όταν έγινε Πάπας το 2013. Το όνομα που επέλεξε ήταν προς τιμήν του Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης,  μία απόφαση που έδειξε από την αρχή ότι η φτώχεια και οι κοινωνικές ανισότητες θα αποτελούσαν προτεραιότητά του.

Η 12ετής θητεία του χαρακτηρίστηκε από μια κλίση προς τη δημιουργία ανοικτών και αδελφικών κοινοτήτων, τον πρωταγωνιστικό ρόλο ενός συνειδητοποιημένου λαϊκισμού, και την φροντίδα για τους φτωχούς, τους φυλακισμένους και τους άρρωστους.

Ο Πάπας Φραγκίσκος ξανάδωσε ηθικό κύρος στην Καθολική Εκκλησία

Η θητεία του

Κατά τη διάρκεια της δημόσιας ζωής του, ο Φραγκίσκος ξεχώρισε για την ταπεινοφροσύνη του, την έμφαση στο έλεος του Θεού, την παγκόσμια αναγνωρισιμότητά του ως Πάπας, την ανησυχία του για τους φτωχούς και τη δέσμευσή του στο διάλογο μεταξύ των θρησκειών. Είναι γνωστός για την πιο απλή προσέγγισή του στο αξίωμα του Πάπα, παραμερίζοντας τις επισημότητες – επέλεξε για παράδειγμα, να διαμείνει στον ξενώνα Domus Sanctae Marthae αντί να καταλάβει τα παπικά διαμερίσματα του Αποστολικού Παλατιού, όπως έκαναν οι προκάτοχοί του.

Η στάση του Φραγκίσκου έναντι της Ρωμαϊκής Κουρίας, του σώματος διακυβέρνησης της Αγίας Έδρας, ήταν μάλλον αποστασιοποιημένη. Ωστόσο, η ανοικτή κριτική που άσκησε με αφορμή σκάνδαλα στους κόλπους του Βατικανού, τράβηξε την προσοχή των υπόλοιπων Καρδιναλίων για το πρόσωπό του. Ο Πάπας Φραγκίσκος είχε πει σε συνέντευξή του στην ιταλική εφημερίδα “La Stampa” ότι το χειρότερο στοιχείο στην εκκλησία είναι η εκκοσμίκευση, η νοσούσα πνευματικότητά της και οι φιλοδοξίες καριέρας των εκπροσώπων της.

Ο Πάπας Φραγκίσκος τάχθηκε διαχρονικά κατά των αμβλώσεων και της παρένθετης μητρότητας, και προέβη σε άνοιγμα προς την κοινότητα ΛΟΑΤΚΙ, όμως όχι εντός του ιερού σεμιναρίου. Δραστηριοποιήθηκε ώστε να υπάρξει άνοιγμα για μεγαλύτερη γυναικεία παρουσία στις διοικητικές θέσεις του Βατικανού, και ανακήρυξε δύο Ιωβηλαία – του Ελέους, το 2015, και της Ελπίδας, το 2025.

Ο Φραγκίσκος επέκρινε τον καπιταλισμό, τον καταναλωτισμό και την υπερανάπτυξη. Είχε καταστήσει την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής ως έναν από τους κύριους στόχους της παπικής του θητείας. Καταδίκαζε την θανατική ποινή, δηλώνοντας ότι η Καθολική Εκκλησία δεσμεύεται για την κατάργησή της.

Τι ζήτησε ο Πάπας Φραγκίσκος για την κηδεία του

Με τον θάνατό του ξεκινούν περίπλοκες τελετουργίες για την ανάδειξη νέου Πάπα της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Ο ίδιος τροποποίησε και απλοποίησε τις παπικές τελετές κηδείας το 2024.

Η εξόδιος ακολουθία θα πραγματοποιηθεί μεν στην πλατεία του Αγίου Πέτρου, αλλά σε αντίθεση με πολλούς προκατόχους του, ο Πάπας Φραγκίσκος ζήτησε να ταφεί στη Βασιλική της Αγίας Μαρίας της Ρώμης για να είναι κοντά στην αγαπημένη του εικόνα της Παναγίας.

Ζήτησε, επίσης, να ταφεί σε ένα απλό ξύλινο φέρετρο, σε αντίθεση με τους προκατόχους του, οι οποίοι θάφτηκαν σε τρία αλληλοσυνδεόμενα φέρετρα από κυπαρίσσι, μόλυβδο και δρυ.

Ζήτησε, ακόμα, να μην εκτεθεί το σώμα του πάνω σε μια υπερυψωμένη πλατφόρμα, ή καταπέλτη, στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου για να το βλέπουν οι επισκέπτες στη Ρώμη, όπως συνέβαινε με τους προηγούμενους πάπες.