Ουκρανία: Το τελικό σχέδιο των ΗΠΑ – Ποια εδάφη δίνει στη Ρωσία

«Η τελική πρόταση των ΗΠΑ ζητά από την Ουκρανία να αναγνωρίσει τη ρωσική κατοχή στα εδάφη της», είναι ο τίτλος του ρεπορτάζ του ειδησεογραφικού ιστότοπου Axios, που αποκαλύπτει το αμερικανικό «σχέδιο ειρήνης» στο οποίο το Κίεβο καλείται να απαντήσει σήμερα.

Το σχέδιο περιλαμβάνει την επίσημη αναγνώριση (de jure) της Κριμαίας ως τμήμα της ρωσικής επικράτειας και την ανεπίσημη αναγνώριση (de facto) της κυριαρχίας της Μόσχας στα εδάφη που κατέβαλε μετά την εισβολή στην Ουκρανία το 2022.

Ακόμα αποκλείει τη συμμετοχή της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ αλλά αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο της ένταξης στην ΕΕ, ενώ για εγγυήσεις ασφαλείας προβλέπει την ανάπτυξη ευρωπαϊκών δυνάμεων, κάτι που μέχρι τώρα η Ρωσία έχει απορρίψει.

Οι ΗΠΑ παρουσίασαν στο Κίεβο τη – μονοσέλιδη – πρότασή τους την περασμένη εβδομάδα ως την τελική προσφορά του Τραμπ με την προειδοποίηση ότι αν δεν επέλθει συμφωνία η Ουάσιγκτον θα αποχωρήσει από τις διαπραγματεύσεις.

Πηγή προσκείμενη στην ουκρανική κυβέρνηση δήλωσε στο Axios ότι το Κίεβο θεωρεί την πρόταση ως εξαιρετικά ευνοϊκή προς τη Ρωσία: «Η πρόταση λέει πολύ ξεκάθαρα ποια απτά κέρδη θα έχει η Ρωσία, αλλά μόνο αόριστα και γενικά τι θα πάρει η Ουκρανία».

Τι προβλέπει η πρόταση

Η πρόταση των ΗΠΑ προβλέπει για τη Ρωσία:

• «De jure» αναγνώριση από τις ΗΠΑ του ρωσικού ελέγχου στην Κριμαία (σ.σ. είχε προσαρτηθεί στη Ρωσία στον πόλεμο του 2014).
• «De facto αναγνώριση» της ρωσικής κατοχής σχεδόν ολόκληρης της περιφέρειας Λουγκάνσκ και των κατεχόμενων τμημάτων του Ντονέτσκ, της Χερσώνας και της Ζαπορίζια.
• Την υπόσχεση ότι η Ουκρανία δεν θα γίνει μέλος του ΝΑΤΟ. Το κείμενο σημειώνει ότι η Ουκρανία θα μπορούσε να γίνει μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
• Την άρση των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί στη Ρωσία από το 2014.
• Ενισχυμένη οικονομική συνεργασία με τις ΗΠΑ, ιδίως στον ενεργειακό και βιομηχανικό τομέα

Σχετικά με την Ουκρανία το κείμενο αναφέρει:

• «Μια ισχυρή εγγύηση ασφαλείας», στην οποία συμμετέχει μια ad hoc ομάδα ευρωπαϊκών χωρών και ενδεχομένως και μη ευρωπαϊκών χωρών. Το έγγραφο είναι ασαφές ως προς τον τρόπο λειτουργίας αυτής της ειρηνευτικής επιχείρησης και δεν αναφέρει καμία συμμετοχή των ΗΠΑ.
• Την επιστροφή του μικρού τμήματος της περιφέρειας Χάρκοβο που έχει καταλάβει η Ρωσία.
• Την ανεμπόδιστη διέλευση του ποταμού Δνείπερου, ο οποίος διατρέχει τη γραμμή του μετώπου σε τμήματα της νότιας Ουκρανίας.
• Αποζημίωση και βοήθεια για την ανοικοδόμηση, αν και το έγγραφο δεν αναφέρει από πού θα προέλθει η χρηματοδότηση.

Αμερικανικός έλεγχος στη Ζαπορίζια

Άλλα σημεία της πρότασης περιλαμβάνουν το καθεστώς λειτουργίας του πυρηνικού σταθμού της Ζαπορίζια και τη συμφωνία των ορυκτών ΗΠΑ – Ουκρανίας.

Ειδικότερα για τον πυρηνικό σταθμό ηλεκτροπαραγωγής στη Ζαπορίζια – τον μεγαλύτερο στην Ευρώπη – η πρόταση των ΗΠΑ αναφέρει ότι θα θεωρείται μεν ουκρανικό έδαφος αλλά θα λειτουργεί υπό αμερικανικό έλεγχο, ενώ η ηλεκτρική ενέργεια θα παρέχεται τόσο στην Ουκρανία όσο και τη Ρωσία.

Το έγγραφο – πρόταση παραπέμπει ακόμα στη συμφωνία ΗΠΑ-Ουκρανίας για τα ορυκτά, η οποία, όπως δήλωσε ο Τραμπ, θα υπογραφεί την Πέμπτη.

Το σχέδιο συντάχθηκε μετά τη συνάντηση του απεσταλμένου του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, με τον Πούτιν που διήρκησε για περισσότερες από τέσσερις ώρες την περασμένη εβδομάδα.

Μετά την παρουσίαση του σχεδίου, ο Πούτιν προσφέρθηκε να σταματήσει την εισβολή της Ρωσίας κατά μήκος των σημερινών γραμμών του μετώπου ως μέρος μιας πιθανής συμφωνίας, αναφέρουν οι FT.

Αυτή είναι η μεγαλύτερη χειρονομία από τον Πούτιν μέχρι στιγμής που δείχνει ότι είναι πρόθυμος να σταματήσει τη σύγκρουση, αλλά οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι παραμένουν επιφυλακτικοί.

Σήμερα η ουκρανική αντιπροσωπεία θα συναντηθεί στο Λονδίνο με αντιπροσωπείες των ΗΠΑ, της Γαλλίας και της Βρετανίας και όπως φαίνεται η Ουάσιγκτον θα πιέσει για να λάβει απάντηση.

Σύμφωνα με το Axios από τη συνάντηση θα απουσιάζουν ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, και ο Στιβ Γουίτκοφ παρά το ότι είχαν προγραμματίσει να παραστούν. Αντί αυτών, της αμερικανικής αντιπροσωπείας θα ηγηθεί ο απεσταλμένος για την Ουκρανία, Κιθ Κέλογκ.

Η υποβάθμιση της αμερικανικής παρουσίας στις σημερινές συζητήσεις φαίνεται πως έχει να κάνει με το γεγονός ότι η Ουκρανία επιχειρεί να αξιοποιήσει τη συνάντηση για να πείσει για μια εκεχειρία 30 ημερών και όχι για να απαντήσει στην πρόταση – τελεσίγραφο. Η αμερικανική πλευρά ωστόσο επιμένει ότι οι απαντήσεις πρέπει να δοθούν σήμερα.

Πηγή: in.gr