ΣτΕ: Ακυρώνει μεγάλη επένδυση φωτοβολταϊκών σε περιοχή Natura

Την ακύρωση των περιβαλλοντικών όρων που είχε εξασφαλίσει επενδυτής για μεγάλο φωτοβολταϊκό πάρκο που είχε χωροθετηθεί στο Μενοίκιον Όρος, ανατολικά του Εθνικού Πάρκου της λίμνης Κερκίνης, αποφάσισε το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ). Πρόκειται για ένα έργο του οποίου ένα τμήμα του βρίσκεται εντός περιοχών Natura και το υπόλοιπο εκτός προστατευόμενης περιοχής.

Σύμφωνα με την απόφαση 556/2025 των ανώτατων δικαστών (πρόεδρος Μαργαρίτα Γκορτζολίδου, εισηγητής Δημήτρης Πυργάκης) η διεύθυνση αδειοδοτήσεων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) δεν μπορεί να προχωρά στην έγκριση περιβαλλοντικών έργων ενός έργου που βρίσκεται σε Natura ή κοντά σε αυτή αγνοώντας αρνητική γνωμοδότηση του αρμόδιου φορέα διαχείρισης της προστατευόμενης περιοχής.

Ειδικότερα, η αδειοδοτούσα αρχή του ΥΠΕΝ επέτρεψε την εγκατάσταση ενός έργου που αποτελείται από φωτοβολταϊκά πάρκα εντός δύο περιοχών Natura 2000 και σε απόσταση 15 χλμ. από αυτές μολονότι, σύμφωνα με την απόφαση του ΣτΕ, υφίστανται εύλογες αμφιβολίες ως προς τις συνέπειές τους στην ακεραιότητα των προστατευόμενων περιοχών.

«Οι διατυπωθείσες με ορισμένο και συγκεκριμένο τρόπο αντιρρήσεις του Φορέα Διαχείρισης ουδόλως αντικρούονται από τη Γενική Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Πολιτικής του ΥΠΕΝ. Η παράλειψη ειδικής αιτιολογήσεως εκ μέρους των οργάνων της Διοίκησης ως προς τα ζητήματα που έθεσε ο Φορέας Διαχείρισης δεν θεραπεύθηκε ούτε μεταγενεστέρως, στο στάδιο της τροποποίησης της Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ)», σημειώνεται στην απόφαση.

Η ΑΕΠΟ δεν αιτιολογείται νομίμως ως προς τα ζητήματα που έθεσε η αρνητική γνωμοδότηση του Φορέα και γι΄ αυτό, σύμφωνα με το ΣτΕ, πρέπει να ακυρωθεί καθώς υπήρξαν τυπικές και ουσιαστικές πλημμέλειες στη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης, κυρίως ως προς την αιτιολόγηση της απουσίας επιβλαβών συνεπειών στις περιοχές Natura.

Το έργο και οι αντιρρήσεις του Φορέα

Το έργο αποτελείται από δύο εγκαταστάσεις που είχαν χωροθετηθεί σε κοντινά αγροτεμάχια – η μία είναι ισχύος 220,8 MWp σε αγροτεμάχιο 3.190 στρεμμάτων (412.776 φωτοβολταϊκά panels) και η άλλη ισχύος 90,6 MW σε αγροτεμάχιο 911 στρεμμάτων (169.344 panels).

Σύμφωνα με τη γνωμοδότηση του Φορέα Κερκίνης – πέρα από τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις και τις επιπτώσεις στην κτηνοτροφία από την κατάληψη βοσκότοπων – ο προσανατολισμός της περιοχής του έργου είναι δυτικός – βορειοδυτικός και αποτελεί μειονεκτικό χαρακτηριστικό για τη βιωσιμότητα και λειτουργική απόδοση του επιδιωκόμενου σκοπού.

Να σημειωθεί ότι, συνολικά οι υποθέσεις που Φορείς Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών της χώρας έχουν γνωμοδοτήσει αρνητικά σε διάφορα έργα, αλλά η Γενική Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Πολιτικής του ΥΠΕΝ τελικά ενέκρινε τους περιβαλλοντικούς όρους των επενδύσεων είναι περίπου 20 και στην πλειονότητά τους αφορούν έργα Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ).

Το ΣτΕ στην απόφασή του υπογράμμισε επίσης ότι, σύμφωνα με την Οδηγία 92/43/ΕΟΚ, οποιοδήποτε έργο ή δραστηριότητα ενδέχεται να επηρεάσει μια περιοχή Natura πρέπει να υποβάλλεται σε δέουσα εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων η οποία να βασίζεται στην επιστημονική γνώση. Η εκτίμηση αυτή οφείλει να λαμβάνει υπόψη όλες τις πτυχές ενός έργου, ακόμη κι αν αυτό βρίσκεται εκτός της προστατευόμενης περιοχής καθώς ενδέχεται να έχει σημαντικές επιπτώσεις στους στόχους διατήρησής της.