Εντός των επομένων εβδομάδων η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης πρόκειται να προχωρήσει σε συζητήσεις με το λιανεμπόριο και τη βιομηχανία προκειμένου να διαμορφώσει έναν «οδικό χάρτη» για αρθούν οι παρεμβάσεις στην αγορά. Όμως ένα από τα θέματα που πρόκειται να τεθούν σε συζήτηση – και η εφαρμογή του οποίου έχει παραταθεί ως το τέλος του προσεχούς Οκτωβρίου – είναι το περίφημο «καλάθι του νοικοκυριού».
Είναι ένα από τα μέτρα που θεσπίστηκαν στα τέλη του 2022 και η εφαρμογή του προκάλεσε πολλές αντιδράσεις από την αγορά. Εντέλει όμως τα πράγματα στη διάρκεια των τελευταίων 2,5 χρόνων κύλησαν ομαλά. Ωστόσο η εφαρμογή του «καλαθιού» προκάλεσε και σοβαρές παρενέργειες – τις οποίες όμως το λιανεμπόριο φέτος τουλάχιστον τις έχει αξιοποιήσει επ’ ωφελεία του!
Το «καλάθι του νοικοκυριού»
Αναλυτικότερα η εφαρμογή του «καλαθιού του νοικοκυριού» λειτούργησε ως «μηχανισμός» προώθησης των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας – στους πρώτους μήνες εφαρμογής του υπήρξαν αρκετές αντιπαραθέσεις με το λιανεμπόριο, αλλά και τη βιομηχανία, προκειμένου στο «καλάθι» να τοποθετηθούν και επώνυμα προϊόντα. Όμως με τον καιρό οι εντάσεις εκτονώθηκαν και το «καλάθι» έγινε ο προωθητικός μηχανισμός των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας – εκτός βέβαια από τις κατηγορίες που δεν υπάρχει ιδιωτική ετικέτα, τότε τοποθετείται το φθηνότερο επώνυμο προϊόν.
Είναι χαρακτηριστικό γεγονός ότι από 26,3% που ήταν το μερίδιο αγοράς των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας, σύμφωνα με την Circana, στο πρώτο δίμηνο του 2023, φέτος στο αντίστοιχο διάστημα είναι 26,8% – ο ρυθμός ανάπτυξης τους «τρέχει» με 5,4%. Αξίζει να σημειωθεί ότι μόνο φέτος ο ρυθμός ανάπτυξης της ιδιωτικής ετικέτας είναι χαμηλότερος από τον αντίστοιχο ρυθμό των επωνύμων προϊόντων – ανέρχεται στο 6,9%. Στα προηγούμενα χρόνια η τάση ήταν αντίστροφη. Αλλά κι αυτό έχει την εξήγηση του.
Οι ανατιμήσεις στην ιδιωτική ετικέτα
Για πρώτη φορά φέτος διαπιστώνονται ανατιμήσεις στις τιμές των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας. Και μάλιστα κινούνται σε επίπεδα υψηλότερα από τις ανατιμήσεις των επωνύμων προϊόντων – σύμφωνα με τα στοιχεία της Circana ως τις αρχές του περασμένου Απριλίου η ιδιωτικής ετικέτα ανατιμήθηκε κατά μέσο όρο 2,2%, ενώ η κατηγορία των επωνύμων προϊόντων ανατιμήθηκε κατά 1,1%!
Επί της ουσίας στόχος των αλυσίδων σούπερ μάρκετ είναι να βελτιώσουν την κερδοφορία τους, εντάσσοντας την ιδιωτική ετικέτας στο επίκεντρο της εμπορικής του λειτουργίας – κι όχι συμπληρωματικά. Οι ανατιμήσεις, που απ΄ ότι φαίνεται δεν θα σταματήσουν και θα έχουν ως συνέπεια να μειώσουν τη διαφορά τιμής μεταξύ ενός επωνύμου κι ενός προιόντος ιδιωτικής ετικέτας – που σήμερα είναι περίπου η μέση διαφορά τιμής ίσως και πάνω από 30%. Εν προκειμένω δεν αποκλείεται η διατήρηση του «καλαθιού του νοικοκυριού», ίσως και μετά από τον προσεχή Οκτώβριο.
Προωθητικός μηχανισμός
Όπως σημειώνει πηγή της αγοράς αποτελεί «προωθητικό μηχανισμό» των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας. Αν και όπως λέγεται από άλλες πηγές αφήνει αδιάφορο το λιανεμπόριο η ύπαρξη του «καλαθιού», διότι πλέον δεν διαθέτει καμία δυναμική.
Η αγορά έχει περάσει σε άλλη φάση. Βέβαια όλα αυτά σίγουρα θα τεθούν σε συζήτηση μεταξύ του λιανεμπορίου, της βιομηχανίας και του υπουργείου Ανάπτυξης στο επόμενο διάστημα.
