Με τις διεθνείς αγορές να κινούνται σε ταραγμένα ύδατα και την αβεβαιότητα να επιστρέφει δυναμικά στον πυρήνα σχεδόν όλων των προβλέψεων, η Ελλάδα κατέθεσε χθες στην Κομισιόν την Ετήσια Έκθεση Προόδου, η οποία όπως φαίνεται αποτυπώνει μια εύθραυστη ισορροπία προκλήσεων και προσδοκιών.
Στον πυρήνα του σεναρίου, το οποίο αποτυπώνεται στην Ετήσια Έκθεση Προόδου 2025, οι κίνδυνοι παραμένουν σαφώς καθοδικοί. Κυρίαρχη ανησυχία για το οικονομικό επιτελείο και την κυβέρνηση αποτελεί η παγκόσμια εμπορική ένταση και κυρίως οι δασμολογικές πολιτικές των ΗΠΑ, που ενδέχεται να επιφέρουν επιβράδυνση του διεθνούς εμπορίου, περιορισμό των επενδυτικών ροών και ενίσχυση της αβεβαιότητας στις αγορές.
Ο Τραμπ και οι φυσικές καταστροφές
Ταυτόχρονα ως νούμερο δύο παράγοντας ανησυχίας θεωρούνται οι φυσικές καταστροφές που παρατηρούνται ολοένα και συχνότερα – από πλημμύρες μέχρι πυρκαγιές – αναγνωρίζονται ως εν δυνάμει πλήγματα στην αναπτυξιακή δυναμική της χώρας και στην Έκθεση Προόδου.
Άλλωστε μετά το πλήγμα του Ντάνιελ, οι φυσικές καταστροφές βρίσκονται πάντοτε στη λίστα των ανησυχιών της οικονομικής πολιτικής που ακολουθεί η κυβέρνηση τα τελευταία χρόνια.
Το αφήγημα της αισιοδοξίας
Ωστόσο, το αφήγημα της αισιοδοξίας δεν απουσιάζει από την Έκθεση καθώς το οικονομικό επιτελείο εστιάζει και σε παράγοντες που θα μπορούσαν να «απογειώσουν» περαιτέρω την οικονομία.
Η πιθανότητα περαιτέρω αναβάθμισης της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας και η συνεχιζόμενη αποκλιμάκωση των επιτοκίων θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως βασικοί καταλύτες για την ενίσχυση της εμπιστοσύνης και των επενδύσεων.
Το Ταμείο Ανάκαμψης
Η επιτυχής υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRP) είναι επίσης κρίσιμη μεταβλητή στο θετικό σενάριο. Βάσει της Έκθεσης ,το οικονομικό πλαίσιο στηρίζεται σε μια σειρά εξωτερικών υποθέσεων που λειτουργούν ως θεμέλιο των προβλέψεων για ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας και φέτος κατά 2,3%.
Επιτόκια: Αναμένεται αποκλιμάκωση τόσο των βραχυπρόθεσμων (από 3,4% το 2023 σε 2,0% το 2025) όσο και των μακροπρόθεσμων επιτοκίων (από 3,1% σε 2,9%).
Ισοτιμία ευρώ/δολαρίου: Παραμένει σταθερή στο 1,08 για το 2023-2024, με μικρή υποχώρηση στο 1,04 το 2025. Η παραδοχή αυτή αντανακλά μια ήπια ενίσχυση του δολαρίου, η οποία κανείς δεν είναι σίγουρος πως θα επαληθευτεί, την ώρα που όλοι οι αναλυτές αναρωτιούνται ποια θα είναι η επίπτωση των ταριφών στο δολάριο και εάν τελικά θα συνεχίσει να αποτελεί ένα επενδυτικό καταφύγιο.
Τη συζήτηση όμως αυτή όπως φαίνεται δεν την ασπάζεται και τόσο το οικονομικό επιτελείο καθώς τελικά ψηφίζει υπέρ της ισχυροποίησης του δολαρίου. Πάντως η άνοδος του δολαρίου θα μπορούσε να ενισχύσει τις ελληνικές εξαγωγές εκτός Ε.Ε., αλλά ταυτόχρονα να επιβαρύνει το ενεργειακό κόστος και τις τιμές εισαγόμενων πρώτων υλών.
Παγκόσμια ανάπτυξη (εκτός Ε.Ε.): Παραμένει σταθερή στο 3,6% το 2025, υποδεικνύοντας ανθεκτικότητα στην παγκόσμια ζήτηση.
ΑΕΠ Ε.Ε.: Αναμένεται σημαντική ανάκαμψη από 0,4% το 2023 στο 1,2% το 2025.
Όγκοι παγκόσμιων εισαγωγών (εκτός Ε.Ε.): Καταγράφεται σταδιακή επιτάχυνση έως και 3,2%, επηρεάζοντας θετικά τις ελληνικές εξαγωγές.
Τιμές πετρελαίου (Brent): Αναμένεται πτώση στις τιμές, από 82,5 δολάρια/βαρέλι το 2023 στα 74,3 δολάρια το 2025, ενισχύοντας την εσωτερική αγοραστική δύναμη.
Αξίζει, ωστόσο, να σημειωθεί ότι το μεσοπρόθεσμο μακροοικονομικό σενάριο του Υπουργείου Οικονομικών υιοθετεί έναν πιο αισιόδοξο τόνο σε σύγκριση με τις πρόσφατες προβλέψεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ). Ειδικότερα, ενώ το ΔΝΤ αναμένει ανάπτυξη 2% για την Ελλάδα το 2025 και παγκόσμια ανάπτυξη 2,8% και 0,8% για της Ε.Ε, το μεσοπρόθεσμο ποντάρει σε ισχυρότερη ανάκαμψη τόσο για την Ελλάδα όσο και για την Ε.Ε αλλά και του παγκόσμιου ΑΕΠ.
Το ερώτημα, όμως, παραμένει: θα μπορέσει η ελληνική οικονομία να μετουσιώσει τις θετικές προϋποθέσεις σε διατηρήσιμη ανάπτυξη ή θα υποκύψει στους εξωτερικούς κραδασμούς;
