Οριοθέτηση ρεμάτων: «Διαβατήριο» για επενδύσεις και δόμηση

Με ένα «κλικ» όλες οι πληροφορίες για την οριοθέτηση των υδατορεμάτων θα είναι διαθέσιμες στην κοινωνία, στην πολιτεία και στον τεχνικό κόσμο ώστε να διασφαλιστούν η νόμιμη δόμηση και οι επενδύσεις, αλλά και η προστασία του περιβάλλοντος. Η σύμβαση με το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ) και τον ανάδοχο (κοινοπραξία ΤΕΡΝΑ Α.Ε. – ΜΕΤΚΑ ΑΤΕ) υπεγράφη την Τετάρτη με χρονικό ορίζοντα ολοκλήρωσης του έργου, προϋπολογισμού 76,3 εκατ. ευρώ (με ΦΠΑ), στα τέλη του έτους.

Τα περισσότερα ρέματα στη χώρα, τα οποία αποτελούν φυσικές οδούς εκτόνωσης σε περίπτωση έντονων βροχοπτώσεων, δεν έχουν καν οριοθετηθεί, ενώ η κοίτη τους έχει απομειωθεί με παράνομες επεμβάσεις (μπαζώματα, αυθαίρετη δόμηση) με καταστροφικά αποτελέσματα. Το πρόβλημα σαφώς επιτείνεται εντός οικιστικών περιοχών, όπως π.χ. είχε συμβεί με την πλημμύρα στη Μάνδρα κ.ά. και διαιωνίζεται με την παράλειψη αποτύπωσης των ρεμάτων στα σχέδια των οικισμών.

Πληροφορίες για 6.000 χιλιόμετρα υδατορεμάτων

Το «Πληροφοριακό Σύστημα για την οριοθέτηση των Υδατορεμάτων» που αποτελεί το αντικείμενο του έργου θα προχωρήσει με fast track διαδικασίες, με δεδομένο ότι χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης. Στόχος του είναι η συγκέντρωση και καταγραφή, ανά την Επικράτεια, στοιχείων για τις οριοθετήσεις των υδατορεμάτων. Επιπροσθέτως, θα συγκεντρωθεί η απαραίτητη πληροφορία που θα βοηθήσει την Πολιτεία στη σύνταξη φακέλου για τα μη οριοθετημένα υδατορέματα, μήκους περίπου 6.000 χιλιομέτρων, τα οποία βρίσκονται εντός των Ζωνών Δυνητικά Υψηλού Κινδύνου Πλημμύρας (ΖΔΥΚΠ).

Επίσης οι μελετητές θα πρέπει να αξιολογήσουν τις περιοχές που εμφανίζουν πλημμυρικά προβλήματα και να θέσουν προτεραιότητες σχετικά με μελλοντικές δράσεις (μελέτες, κατασκευές). Παράλληλα, θα αναπτυχθεί δίκτυο καταγραφής και τηλεμετάδοσης υδρομετρικής και μετεωρολογικής πληροφορίας που συνδεόμενο με τις αρμόδιες αρχές θα παρέχει, για τα κρίσιμα σημεία των συγκεκριμένων υδατορεμάτων, σε πραγματικό χρόνο, υδρομετεωρολογική πληροφορία, προκειμένου να προχωρούν σε έγκαιρη προειδοποίηση.

Σύνδεση με τον Ψηφιακό Χάρτη

Η οριοθέτηση των υδατορεμάτων αποτελεί απαραίτητο «εργαλείο» για την ολοκλήρωση του πολεοδομικού σχεδιασμού της χώρας, καθώς δίχως οριοθετημένα ρέματα δεν μπορούν οι μελετητές να ολοκληρώσουν τα Τοπικά και τα Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΤΠΣ και ΕΠΣ) που «τρέχουν» σήμερα για το 80% της ελληνικής επικράτειας. Η ψηφιακή αποτύπωση των ρεμάτων θα συνδεθεί με τον Ενιαίο Ψηφιακό Χάρτη του ΤΕΕ, ο οποίος θα συγκεντρώνει όλη τη γεωχωρική πληροφορία που τηρείται από τους φορείς της δημόσιας διοίκησης και αφορά το ιδιοκτησιακό καθεστώς, τη δόμηση κλπ.. Οι πληροφορίες για τα υδατορέματα που θα εισαχθούν στον Χάρτη θα έχουν δεσμευτικό χαρακτήρα για όλους τους φορείς του δημοσίου τομέα.

Σήμερα, οι υδραυλικές μελέτες οριοθέτησης και διευθέτησης εκπονούνται αποσπασματικά από πληθώρα υπηρεσιών (υπουργεία, Περιφέρειες, δήμους, ιδιώτες, Οργανισμούς Κοινής Ωφελείας, παραχωρησιούχους, κλπ) και δεν συγκεντρώνονται ως πληροφορία σε μία ενιαία βάση δεδομένων, ενώ τα περισσότερα αρχεία βρίσκονται σε έντυπη μορφή. Πρόκειται για υλικό απαραίτητο για την αδειοδότηση δραστηριοτήτων _ οποιαδήποτε μεγάλη ή μικρή επένδυση στη χώρα, η οποία γειτνιάζει ή βρίσκεται επί ή στο όριο των υδατορεμάτων απαιτεί οριοθέτηση υδατορέματος.

Με το έργο, εκτός από τη συγκέντρωση των πληροφοριών στον Ενιαίο Ψηφιακό Χάρτη για τις περιοχές των υδατορεμάτων που εμφανίζουν πλημμυρικά προβλήματα, θα αναπτυχθεί κατάλληλη μεθοδολογία αξιολόγησης των επιπτώσεων και βάσει αυτής θα υπάρξει προτεραιοποίηση των περιοχών για τη μεταγενέστερη εκπόνηση κατάλληλων μελετών με παράλληλη οριοθέτηση που θα αφορά έργα αντιπλημμυρικής προστασίας. Πριν τη λήξη της σύμβασης το ΤΕΕ μπορεί να αποφασίσει την άσκηση δικαιώματος προαίρεσης με αύξηση του φυσικού αντικειμένου του έργου έως 50% του συμβατικού τιμήματος.

Βάσει της νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), παγίως γίνεται δεκτό ότι η οριοθέτηση προηγείται των τεχνικών επεμβάσεων στην κοίτη του ρέματος και ότι ο καθορισμός των οριογραμμών του ρέματος αποτελεί κατά νόμο προϋπόθεση για την έκδοση των πράξεων χωροθετήσεως και εγκρίσεως περιβαλλοντικών όρων έργου ή δραστηριότητας που βρίσκεται πλησίον ρέματος. Η οριοθέτηση των ρεμάτων δεν αφορά μόνο ιδιοκτησιακά δικαιώματα, την «άμυνα» έναντι ακραίων φυσικών φαινομένων και την προστασία του περιβάλλοντος, αλλά και τη διαφύλαξη των ελάχιστων χώρων πρασίνου εντός των πόλεων.