Κανείς δεν ήταν προετοιμασμένος για παπούτσια Nike με χοντρές σόλες και πλάκα από ανθρακονήματα, τα οποία έκαναν τους δρομείς πιο αποτελεσματικούς και πολύ ταχύτερους. Καθώς άλλες μάρκες έτρεχαν να προλάβουν, τα παγκόσμια ρεκόρ κατέρρεαν δεξιά και αριστερά.
Το διοικητικό όργανο για τους αγώνες δρόμου, η World Athletics, έσπευσε να περιορίσει τα Frankenshoes. Ένας κανόνας όριζε το πάχος της σόλας ενός παπουτσιού ή το «ύψος της στοίβας», στα 40 χιλιοστά.
Ωστόσο, κάτι παράξενο άρχισε να συμβαίνει. Οι εταιρείες υποδημάτων άρχισαν να ξεπερνούν αυτό το όριο, ξανά και ξανά, σκόπιμα. Οι σόλες τώρα φουσκώνουν συνεχώς και οι δρομείς παίρνουν τα παπούτσια με σούπερ σόλες – ακόμα κι αν ενέχουν τον κίνδυνο αποκλεισμού από αγώνες.
«Είναι απλώς πολύ απλή διαδικασία», δήλωσε στην Wall Street Journal ο Πάτρικ Νάβα, παγκόσμιος αντιπρόεδρος προϊόντων τρεξίματος στην Adidas. «Όσο περισσότερο αφρό έχετε κάτω από το πόδι σας, τόσο πιο άνετο είναι και τόσο περισσότερο- συνήθως- μπορείτε να τρέξετε».
Η εταιρεία καυχιέται περί του ότι το μοντέλο Adizero Prime X2 Strung με τις τεράστιες σόλες «δεν επιτρέπεται σε αγώνες elite». Κοστίζει 300 δολάρια το ζευγάρι και συχνά εξαντλείται, δήλωσε ο Νάβα. Η Adidas ετοιμάζει μια νέα έκδοση του παπουτσιού για αυτό το καλοκαίρι, επίσης με σόλα περίπου 10 χιλιοστά πάνω από το νόμιμο όριο.
Ο Γιενς Γιάκομπ Άντερσεν, ιδρυτής της ιστοσελίδας RunRepeat, η οποία κάνει εκτεταμένες κριτικές αθλητικών παπουτσιών, παρακολουθεί την αύξηση των παπουτσιών που παραβιάζουν τους κανόνες. Και από τα 100 παπούτσια που αξιολογήθηκαν πιο πρόσφατα στην ιστοσελίδα, διαπίστωσε ότι τα 18 ήταν πάνω από το όριο των 40 χιλιοστών.
Adidas Adizero Prime X2 Strung
Οι άγνωστοι κανόνες για τα αθλητικά παπούτσια
Και για ορισμένους αθλητές, όπως ο δρομέας υπερμαραθωνίου Ρατζπαούλ Πανού, αποδεικνύονται ακαταμάχητα. Ο Πανού είναι αρκετά γρήγορος για να χρηματοδοτείται από μια εταιρεία υποδημάτων, την Hoka. Αλλά είναι αρκετά συνηθισμένος άνθρωπος για να έχει μια καθημερινή δουλειά ως καθηγητής μαθηματικών σε ένα λύκειο στο Ντένβερ.
Τον Φεβρουάριο, ο Πανού κέρδισε το πρωτάθλημα στίβου των ΗΠΑ για 100 μίλια δρόμου. Λίγο αργότερα, αποκλείστηκε επειδή φορούσε παράνομα παπούτσια: ένα μοντέλο που ονομάζεται Hoka Skyward X, το οποίο έχει ύψος σόλας 8 χιλιοστά πάνω από το όριο.
Ο Πανού είπε ότι άλλαξε τα παπούτσια λίγο πριν από τον αγώνα μετά από πρόταση υπαλλήλου της Hoka και δεν γνώριζε ότι ήταν παράνομα. Εντοπίστηκε μόνο, όπως του είπαν, όταν κάποιος «ανέβασε» μια καταγγελία στο διαδίκτυο.
Δεν κατηγορεί την Hoka, η οποία, όπως είπε, του πλήρωσε το μπόνους της πρώτης θέσης παρά τον αποκλεισμό. Ο Πανού πιστεύει ότι οι αξιωματούχοι της ομοσπονδίας USA Track and Field θα έπρεπε να τον είχαν προειδοποιήσει ότι τα παπούτσια δεν πληρούσαν τους κανονισμούς.
Η φύση των αγώνων δρόμου μεγάλων αποστάσεων έχει δημιουργήσει ζήτημα με τα παράνομα παπούτσια. Αντί να χρησιμοποιούν σούπερ παπούτσια φτιαγμένα για αγώνες, οι δρομείς αυτών των αθλημάτων αγωνίζονται -μερικές φορές- με παπούτσια προπόνησης, τα οποία τείνουν να είναι πιο άνετα και βαρύτερα. Και ένας αυξανόμενος αριθμός αυτών των παπουτσιών παραβιάζει τους κανόνες της World Athletics.
Μετά τον αποκλεισμό του Πανού, αξιωματούχοι του USATF Mountain Ultra Trail Council (MUT) στέλνουν email στους δρομείς για να τους ενημερώσουν σχετικά με τους κανόνες των αγώνων δρόμου. Για τους αγώνες ορεινού τρεξίματος, δεν υπάρχουν όρια στα υποδήματα, δήλωσε ο Τζέισον Μπράιαντ, αντιπρόεδρος του Συμβουλίου του MUT. «Αν θέλατε να φορέσετε ένα ζευγάρι βατραχοπέδιλα κολύμβησης, είναι νόμιμα», είπε.
Hoka Skyward X
Το κίνητρο της τιμής
Αλλά για τους κατασκευαστές, υπάρχει μικρό κίνητρο να αποσυρθούν από την παραγωγή σούπερ παπουτσιών, τα οποία είναι από τα πιο ακριβά στην αγορά. Αυτά τα μοντέλα συμβάλλουν στην αύξηση των πωλήσεων παπουτσιών τρεξίματος. Ενώ ο αριθμός των παπουτσιών τρεξίματος που πωλήθηκαν μειώθηκε στην πραγματικότητα κατά 2% τα τελευταία δύο χρόνια, η αξία των παπουτσιών τρεξίματος -σε δολάρια- έχει αυξηθεί κατά 14%, σύμφωνα με την εταιρεία ανάλυσης αγοράς Circana.
Η Puma οδήγησε την τάση της χοντρής σόλας σε ακραίο σημείο κατά τον περασμένο Αύγουστο. Όταν κυκλοφόρησε ένα παπούτσι, το ονόμασε «concept car». Το μπροστινό μέρος του RB Nitro Elite έμοιαζε με το εφαλτήριο γυμναστικής. Το ύψος της σόλας ήταν 58 χιλιοστά—18 χιλιοστά πάνω από το όριο.
Τα 1.000 ζευγάρια που παρήγαγε πουλήθηκαν σε λίγες ώρες, δήλωσε εκπρόσωπος της Puma. Η μάρκα διαθέτει επίσης ένα περισσότερο…φορεμένο παράνομο παπούτσι, το MagMax Nitro και σχεδιάζει να κυκλοφορήσει περισσότερα τέτοια μοντέλα στο μέλλον, πρόσθεσε η εταιρεία.
Η Adidas σχεδιάζει επίσης να κατασκευάσει περισσότερα παπούτσια που αγνοούν τους κανόνες. Αλλά υπάρχει ένα πρακτικό όριο στο πόσο ψηλά θα ανέβουν πριν διαπιστώσουν ότι τα παπούτσια θα γίνουν μη ασφαλή.
«Τείνουμε να διαπιστώνουμε ότι περίπου τα 50 χιλιοστά είναι πιθανώς ένα ασφαλές ύψος για να φτάσουμε», είπε ο Νάβα, «ελαχιστοποιώντας παράλληλα την πιθανότητα πτώσης».
