Ουγγαρία – Σλοβακία: Γιατί ψηφίζουν… ναι στη ρωσική ενέργεια – Aνάλυση Politico

Τα σχέδια της ΕΕ να εγκαταλείψει τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες δεν αποτελούν κίνδυνο ενεργειακής ασφάλειας για την Ουγγαρία και τη Σλοβακία – αλλά θα μπορούσαν να κοστίσουν στις φιλικές προς το Κρεμλίνο χώρες εκατοντάδες εκατομμύρια σε κέρδη, σύμφωνα με νέα έρευνα, την οποία παρουσιάζει το Politico.

Η ανάλυση – από το Κέντρο Μελέτης της Δημοκρατίας και το Κέντρο Έρευνας για την Ενέργεια και τον Καθαρό Αέρα, ή CREA, που υποστηρίζουν την αποεπένδυση της ΕΕ από τη ρωσική ενέργεια – διαπίστωσε ότι οι δύο χώρες έχουν άφθονες εναλλακτικές λύσεις στο πετρέλαιο και το φυσικό αέριο της Μόσχας, αλλά αρνούνται να τις αξιοποιήσουν. Αντ’ αυτού, και οι δύο χώρες έχουν χρησιμοποιήσει εξαιρέσεις από κυρώσεις για να αυξήσουν την εξάρτησή τους από τα ρωσικά καύσιμα.

Για το Κρεμλίνο, αυτό σήμαινε δισεκατομμύρια. Από την έναρξη της πλήρους εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, η Ουγγαρία και η Σλοβακία έχουν καταβάλει στη Μόσχα 5,4 δισεκατομμύρια ευρώ σε φορολογικά έσοδα μόνο από το αργό πετρέλαιο, σύμφωνα με την έρευνα – αρκετά για να καλύψουν το κόστος 1.800 πυραύλων Iskander-M.

Από την έναρξη της πλήρους εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, η Ουγγαρία και η Σλοβακία έχουν καταβάλει στη Μόσχα 5,4 δισεκατομμύρια ευρώ σε φορολογικά έσοδα μόνο από το αργό πετρέλαιο

H Ουγγαρία αύξηση την εξάρτησή της από το ρωσικό αργό

«Η Ουγγαρία και η Σλοβακία δεν δείχνουν πραγματικά σημάδια αποσύνδεσης από το ρωσικό αργό πετρέλαιο, παρά το νομικό κείμενο της ΕΕ που αναφέρει ότι αυτός ήταν ο σκοπός της εξαίρεσης», καταλήγουν οι ερευνητές. «Η Ουγγαρία αύξησε την εξάρτησή της από το ρωσικό αργό πετρέλαιο από 61% πριν από την εισβολή σε 86% το 2024, και η Σλοβακία παρέμεινε σχεδόν 100% εξαρτημένη από την προμήθεια από τη Μόσχα».

Η αξιολόγηση έρχεται σε μια κρίσιμη στιγμή και για τις δύο χώρες, καθώς η ΕΕ προετοιμάζει προτάσεις για την πλήρη διακοπή όλων των ρωσικών ενεργειακών δεσμών. Η Ουγγαρία και η Σλοβακία έχουν επικρίνει την κίνηση, επιμένοντας ότι θα αυξήσει τις τιμές για τους καταναλωτές και θα θέσει σε κίνδυνο την πρόσβαση και των δύο χωρών στην ενέργεια.

Την Τετάρτη, οι δύο χώρες εξέδωσαν κοινή δήλωση εκφράζοντας «σοβαρές ανησυχίες» σχετικά με τις προτάσεις, επικαλούμενες υλικοτεχνικά εμπόδια και προειδοποιώντας για «υψηλότερες και πιο ασταθείς τιμές ενέργειας». Καμία από τις δύο χώρες δεν απάντησε σε αίτημα για σχολιασμό αυτού του άρθρου.

Τι δείχνει η μελέτη για τις δύο χώρες

Η μελέτη επιμένει ότι τα επιχειρήματα των χωρών δεν ευσταθούν. Αναφέρει ότι και οι δύο χώρες μπορούν να εισάγουν μη ρωσικό πετρέλαιο από την Κροατία μέσω του αγωγού Adria. Και σημειώνει ότι η ενεργειακή εταιρεία MOL της Ουγγαρίας έχει την ικανότητα να επεξεργάζεται αργό πετρέλαιο που εισάγεται από αλλού. Εν τω μεταξύ, στην αγορά της Κεντρικής Ευρώπης διατίθεται άφθονο φυσικό αέριο από χώρες όπως οι ΗΠΑ και το Κατάρ.

«Η συνεχιζόμενη εισαγωγή ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου στην Ουγγαρία και τη Σλοβακία δεν είναι αποτέλεσμα τεχνικών περιορισμών ή έλλειψης κατάλληλων υποδομών», δήλωσε ο Μάρτιν Βλαντιμίροφ, διευθυντής του Προγράμματος Ενέργειας και Κλίματος στο Κέντρο Μελέτης της Δημοκρατίας. «Είναι το απότοκο ενός βαθιά εδραιωμένου δικτύου μεσαζόντων και υπεράκτιων εμπορικών δομών που επέτρεψαν στις ρωσικές εταιρείες να διατηρήσουν τον έλεγχό τους στον ενεργειακό τομέα της Ουγγαρίας – και να αποκομίσουν μεγάλα κέρδη από τη διαδικασία».

Και οι δύο χώρες μπορούν ακόμα να εισάγουν πετρέλαιο λόγω των εξαιρέσεων από τις κυρώσεις που χορηγήθηκαν το 2022. Οι εξαιρέσεις είχαν ως στόχο να δώσουν στα ηπειρωτικά κράτη-μέλη της ΕΕ χρόνο να βρουν εναλλακτικούς προμηθευτές ενέργειας. Αλλά η Βουδαπέστη και η Μπρατισλάβα έχουν ασκήσει πιέσεις για τη συνεχή πρόσβαση σε ρωσικά καύσιμα, ενώ παράλληλα κερδίζουν εκατοντάδες εκατομμύρια μέσω των παραθυρακίων.

Σύμφωνα με τον Λουκ Βίκεντεν, αναλυτή ενέργειας στην CREA, οι καταναλωτές στην περιοχή δεν βλέπουν καμία έκπτωση από τη συνεχή πρόσβαση σε φθηνότερα ρωσικά καύσιμα.

«Οι τιμές των καυσίμων στα πρατήρια παρέμειναν 2-5% πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ το 2024», είπε. Από την άλλη, η MOL της Ουγγαρίας είδε τα λειτουργικά της έσοδα να αυξάνονται κατά 34%. Και η κυβέρνηση του Ούγγρου πρωθυπουργού Βίκτορ Όρμπαν, είπε ο Βίκεντεν, έχει «κερδίσει σημαντικά, εκτρέποντας πάνω από 500 εκατομμύρια δολάρια σε απροσδόκητους φόρους από τις ροές ρωσικού πετρελαίου για να καλύψει τα κενά του εγχώριου προϋπολογισμού».

Το ζήτημα είναι πιθανό να κορυφωθεί τους επόμενους μήνες, αφού η εκτελεστική εξουσία της ΕΕ δήλωσε ότι θα προτείνει νομοθεσία για τη σταδιακή απαγόρευση των συμβάσεων ρωσικού φυσικού αερίου και θα απαιτήσει από όλες τις πρωτεύουσες να δημιουργήσουν σχέδια για τον τερματισμό της ρωσικής ενεργειακής εξάρτησης.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η εκτελεστική εξουσία της ΕΕ, θα πραγματοποιήσει διμερείς συνομιλίες και με τις δύο χώρες για να προσπαθήσει να εξομαλύνει τις διαφωνίες, σύμφωνα με δύο διπλωμάτες χωρών της ΕΕ που γνωρίζουν τα σχέδια, στους οποίους δόθηκε η ανωνυμία για να συζητήσουν το ευαίσθητο θέμα.

Ωστόσο, ο Επίτροπος Ενέργειας της ΕΕ Νταν Γιόργκενσεν δήλωσε ότι είναι πρόθυμος να προωθήσει τη νομοθεσία παρά ορισμένες αντιρρήσεις, πυροδοτώντας εικασίες ότι η Ουγγαρία και η Σλοβακία ενδέχεται να απειλήσουν να εμποδίσουν την ανανέωση των κυρώσεων της ΕΕ κατά της Ρωσίας ως αντίποινα.