Η 18η Μαΐου έχει καθιερωθεί από τον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό (IMO), ως Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας στη Ναυτιλία. Η ημέρα αυτή αποτελεί αφορμή για την αναγνώριση της συνεισφοράς των γυναικών στον ναυτιλιακό κλάδο.
Η Διεθνής Ημέρα για τις Γυναίκες στη Ναυτιλία αποτελεί σύμβολο αναγνώρισης της πολυεπίπεδης συμβολής των γυναικών, που εργάζονται σε θάλασσα και σε στεριά, στην ενδυνάμωση και εξέλιξη του κλάδου μας.
Η Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών χαιρετίζει τη σημερινή ημέρα και το μήνυμα του ΙΜΟ «An Ocean of Opportunities for Women», υποστηρίζοντας έμπρακτα την ισότιμη πρόσβαση των γυναικών στον «ωκεανό ευκαιριών» της ναυτιλίας, αναφέρει σε ανάρτηση της στα μέα κοινωνικής δικτύωσης η ΕΕΕ.
Εξάλλου μιλώντας σε εκδήλωση στις 16 Μαίου στο Λονδίνο, παρουσίασης έρευνας του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΙΜΟ) για την συμμετοχή των γυναικών στη ναυτιλία ο γενικός γραμματέας του Οργανισμού Αρσένιο Ντομίνγκεζ τόνισε ότι η ναυτιλία προσφέρει στις γυναίκες έναν «ωκεανό» από επαγγελματικές ευκαιρίες.
«Σήμερα είναι μια ευκαιρία όχι μόνον να τιμήσουμε τις επαγγελματίες γυναίκες στη ναυτιλία, αλλά κυρίως να αναγνωρίσουμε την πρόοδο που έχει συντελεστεί τις τελευταίες δεκαετίες προς τον στόχο ενός εργασιακού περιβάλλοντος που σέβεται την ισότητα, τη διαφορετικότητα και τη συμπερίληψη» ανέφερε ο Γενικός Γραμματέας του ΙΜΟ Αρσένιο Ντομίνγκεζ.
Οι γυναίκες αποτελούν πυλώνα του αγώνα για αποδοχή της διαφορετικότητας και για τον λόγο αυτό υποστηρίζουμε το έργο της WISTA International δήλωσε ο κύριος Ντομίνγκεζ.
Τα αποτελέσματα της έρευνας
Η Πρόεδρος της WISTA International, Έλπη Πετράκη, δήλωσε ότι στόχος της έρευνας IMO-WISTA Women in Maritime που υλοποίησε ο Οργανισμός σε συνεργασία με τη WISTA International, δεν ήταν μόνον να καταγράψει την αδιαμφισβήτητη ποιοτική αλλαγή που έχει επέλθει στον κλάδο με τη συμμετοχή των γυναικών στη ναυτιλία, αλλά να σχεδιάσει και κυρίως να υλοποιήσει πολιτικές που θα καθοδηγούν στο μέλλον τέτοιες αλλαγές που ενισχύουν και διασφαλίζουν τη θέση της γυναίκας στη ναυτιλιακή βιομηχανία.
Η φετινή έρευνα έδειξε μειωμένο αριθμητικά ποσοστό συμμετοχής των γυναικών (παρότι σε απόλυτους αριθμούς είναι μεγαλύτερο), και η κυρία Πετράκη υπογράμμισε ότι, κατά τη γνώμη της, ένας από τους βασικότερους λόγους, εκτός της κουλτούρας που υποστηρίζει ότι είναι ανδροκρατούμενος κλάδος, είναι γιατί το κοινό δεν γνωρίζει την πληθώρα των επαγγελματικών ευκαιριών σε όλο το εύρος των τομέων της ναυτιλίας ― κάτι που ισχύει εξίσου και για τους άντρες που θα μπορούσαν να καλύψουν τον έλλειμμα του ανθρώπινου δυναμικού που παρατηρείται στη ναυτιλία σήμερα.
Τα αποτελέσματα της έρευνας IMO-WISTA Women in Maritime παρουσίασαν η Έλπη Πετράκη, Πρόεδρος WISTA International & Γενική Γραμματέας της ΕΕΝΜΑ, και η Louise Proctor, Deputy-Director, Subdivision for Planning and Programming, TCID, IMO. Εκπροσωπώντας τους οργανισμούς τους τόνισαν την αμοιβαία δέσμευση συνεργασίας για την επίτευξη του στόχου της διαφορετικότητας, της καινοτομίας και της λογοδοσίας στη ναυτιλία.
Στη φετινή έρευνα ανταποκρίθηκαν 88 συνολικά κράτη-μέλη του ΙΜΟ και 608 οργανισμοί από τον ιδιωτικό τομέα έναντι 45 κρατών-μελών και 513 οργανισμών που συμμετείχαν το 2021 προσφέροντας μια ευρύτερη προσέγγιση και καθιστώντας τη μελέτη μία από τις πλέον ολοκληρωμένες βάσεις πληροφοριών για το φύλο των απασχολούμενων στον θαλάσσιο τομέα μέχρι σήμερα.
Οι γυναίκες αποτελούν μόνον το 1% των ναυτικών στις εταιρείες που έλαβαν μέρος στην έρευνα
Τα βασικότερα ευρήματα έδειξαν ότι η συμμετοχή των γυναικών στον ιδιωτικό ναυτιλιακό τομέα αριθμητικώς έχει αυξηθεί, αλλά η ποσοστιαία συμμετοχή έχει μειωθεί φθάνοντας μόλις το 16% έναντι του 29% που κατέγραψε η έρευνα του 2021. Αντίστοιχα, στα κράτη μέλη του ΙΜΟ, η αριθμητική συμμετοχή έχει αυξηθεί ενώ επίσης η ποσοστιαία έχει μειωθεί φθάνοντας το 19% έναντι του 26% που είχε καταγραφεί το 2021. Παρότι αυτό εξηγείται ως ένα βαθμό με ότι το δείγμα των συμμετεχόντων στην έρευνα είναι πολύ μεγαλύτερο, δεν παύει να προκαλεί ανησυχία. Οι γυναίκες πέτυχαν σημαντική διείσδυση στον κλάδο και αναγνώριση των δυνατοτήτων τους, αλλά ο κλάδος κατακλύζεται από άνδρες. Γενικώς όμως, η διαφαινόμενη καθοδική τάση δημιουργεί περαιτέρω ανησυχίες σχετικά με τα δυνητικά εμπόδια εισόδου και κυρίως παραμονής των γυναικών στη ναυτιλία και υπογραμμίζει την ανάγκη για στοχευμένες πολιτικές και πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση των φυλετικών ανισοτήτων.
Όσον αφορά τα πλοία, οι γυναίκες αποτελούν μόνον το 1% των ναυτικών στις εταιρείες που έλαβαν μέρος στην έρευνα με τις περισσότερες γυναίκες να καταγράφονται στην Ελλάδα, τις Φιλιππίνες και την Αργεντινή απασχολούμενες σε bulk carriers και oil tankers.
Μία άλλη σημαντική διαπίστωση είναι ότι οι γυναίκες που φοιτούν στις ναυτικές ακαδημίες είναι 5%, κάτι που δηλώνει με σαφήνεια ότι υπάρχει «διαρροή» στη διαδρομή μεταξύ εκπαίδευσης και επαγγελματικής αποκατάστασης είτε επειδή τελικώς διαπιστώνουν ότι οι συνθήκες εργασίας στα πλοία δεν είναι φιλικές στις γυναίκες είτε γιατί δεν βλέπουν πολιτικές πρόσληψης που να διασφαλίζουν ασφαλές επαγγελματικό περιβάλλον στο πλοίο. Αποτελεί πραγματικότητα επίσης ότι δεν υπάρχουν ακόμη ικανοποιητικές εθνικές πολιτικές, ούτε διεθνείς νομοθεσίες που να ορίζουν το πλαίσιο ασφαλούς ναυτικής υπηρεσίας στις γυναίκες.
Οι πολιτικές
Η κυρία Πετράκη και η κυρία Proctor τόνισαν επίσης στόχος της έρευνας δεν ήταν μόνον η συλλογή αξιόπιστων πληροφοριών από ένα σημαντικό δείγμα, αλλά να σχεδιαστούν οι πολιτικές που θα επιλύσουν το όποιο πρόβλημα.
Μεταξύ αυτών των πολιτικών ανέφεραν:
• Ενίσχυση της εφαρμογής και της λογοδοσίας καλής υλοποίησης πολιτικών ισότητας φύλων.
• Ενίσχυση στοχευμένων πολιτικών για πρόσληψη και διατήρηση ειδικευμένου και ταλαντούχου ανθρώπινου δυναμικού.
• Ενίσχυση λειτουργίας δικτύων υποστήριξης γυναικών στη ναυτιλία.
• Ενδυνάμωση γυναικών να διεκδικούν ανώτερες και ανώτατες διοικητικά θέσεις βάσει προσόντων, δεξιοτήτων και εμπειρίας.
• Ενίσχυση πολιτικών μη διάκρισης φύλου στις προσλήψεις και τις ευκαιρίες εξέλιξης.
• Δημιουργία ασφαλούς και υποστηρικτικού περιβάλλοντος εργασίας για γυναίκες.
Η ημερίδα έκλεισε με την απονομή του IMO Gender Equality Award 2025 στην Karin Orsel, Πρόεδρο της ECSA.
ΣΕΕΝ: Το 2024 η συμμετοχή των γυναικών στα πλοία έφτασε στο 7,8%, πολύ πάνω από τον διεθνή μέσο όρο
Επίσης σε ανακοίνωση του για την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας στη Ναυτιλία, ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας (ΣΕΕΝ) επισημαίνει μεταξύ άλλων ότι «η Ελληνική μας ναυτιλία, η οποία είναι λέξη γένους θηλυκού, είναι ένας κλάδος πρωτοπόρος σε παγκόσμιο επίπεδο και σε αυτό το αποτέλεσμα πρωτοστατούν οι γυναίκες ναυτικοί, οι γυναίκες πλοιοκτήτριες και επιχειρηματίες με τις γνώσεις και το όραμά τους, οι γυναίκες του Λ.Σ, οι μανάδες και οι σύζυγοι των ναυτικών.
Καθώς οι Ελληνίδες στελεχώνουν κυρίως τα πληρώματα των επιβατηγών πλοίων, η απασχόληση των γυναικών από το 2022 στον κλάδο αυξάνεται συνεχώς. Το 2024 έφτασε στο 7,8%, πολύ πάνω από τον διεθνή μέσο όρο, του 2%, χάρη στις στοχευμένες δράσεις και πρωτοβουλίες της Πολιτείας και του Συνδέσμου μας».
Ο ΣΕΕΝ τονίζει ακόμη ότι ο εορτασμός της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας στη Ναυτιλία αποτελεί μια ευκαιρία για:
• Ενίσχυση της προβολής των γυναικών στον ναυτιλιακό τομέα.
• Ανάδειξη του ρόλου των γυναικών στη ναυτιλία.
• Προώθηση της ισότητας των φύλων στον κλάδο.
• Ενθάρρυνση της συμμετοχής περισσότερων γυναικών, της διατήρησης και της βιώσιμης απασχόλησης στον ναυτιλιακό τομέα.
