Ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, στο inForum – Brain, Retain & Regain, που πραγματοποιείται στη Βιβλιοθήκη της Βουλής, στο πρώην Δημόσιο Καπνεργοστάσιο, κλήθηκε να μιλήσει για τις δράσεις του υπουργείου Εξωτερικών για την αντιμετώπιση του brain drain. Ωστόσο, βρέθηκε αντιμέτωπος και με τα σημαντικά ζητήματα εξωτερικής πολιτικής που αντιμετωπίζει η χώρα.
O Γιώργος Γεραπετρίτης, υπουργός Εξωτερικών, επισήμανε ότι η Ελλάδα με τον στρατηγική σχέδιο για τον απόδημο Ελληνισμό, το μνημόνιο με τη ΔΥΠΑ και άλλες πρωτοβουλίες, έχει ήδη απτά αποτελέσματα όσον αφορά το brain regain. Στόχος μας, τόνισε, να προσελκύσουμε ειδικευμένους εργαζόμενους. Σύμφωνα με τον υπουργό Εξωτερικών είναι συγκλονιστική η ανταπόκριση από ανθρώπους που βρίσκονται στο εξωτερικό αλλά θέλουν να επιστρέψουν στην Ελλάδα.
Σημαντική η αξιοκρατία και η σταθερότητα
Ο Γιώργος Γεραπετρίτης είπε ότι τα δύο τρίτα όσων έφυγαν τα χρόνια της κρίσης, έχουν επιστρέψει στην Ελλάδα και πως, πέρα από το οικονομικό ζήτημα (μισθοί, καλές θέσεις), είναι σημαντική η ύπαρξη αξιοκρατίας και σταθερότητας στη χώρα. Η κυβέρνηση εργάζεται για να διασφαλίσει αυτές τις προϋποθέσεις, είπε ο υπουργός και πως «πρέπει να εμπεδωθεί στα νέα παιδιά αυτό το συναίσθημα».
Ο Άγγελος Χανιώτης, καθηγητής Αρχαίας Ιστορίας και Κλασικών Σπουδών στο Institute for Advanced Study στο Πρίνστον, που μετείχε στο πάνελ, είπε ότι είναι πολύ σημαντικές πρωτοβουλίες όπως οι «μέρες καριέρας». Είπε επίσης ότι το υπουργείο Εξωτερικών πρέπει να εκπονήσει ένα στρατηγικό σχέδιο, με στοχευμένη καταγραφή των Ελλήνων επιστημόνων, όχι Ελλήνων δεύτερης και τρίτης γενιάς, αλλά της Διασποράς. Κανένα προξενείο δεν κάνει συστηματικά την καταγραφή των Ελλήνων επιστημόνων στο εξωτερικό. «Χωρίς καταγραφή είναι δύσκολο να το πετύχουμε αυτό που επιδιώκουμε», σημείωσε.
Ο Γιώργος Γεραπετρίτης απάντησε στον καθηγητή ότι το επιστημονικό δυναμικό που βρίσκεται στο εξωτερικό μπορεί να αποτελέσει ζωοποιό δύναμη για τον Ελληνισμό. «Η Ελλάδα εκπαιδεύει τα παιδιά, τους δίνει τις αρχές. Και στη συνέχεια αυτά φεύγουν στο εξωτερικό. Πρέπει να βρούμε τρόπο να τα φέρουμε πίσω», είπε.
Είπε ότι στις ΗΠΑ έχει ήδη αρχίσει αυτή η καταγραφή, ώστε μεγάλο μέρος είτε να επιστρέψει είτε να διατηρήσεις τους δεσμούς με την πατρίδα. Πρόσθεσε ότι με στοχευμένες δράσεις και αναγνώριση της ειδικότητάς και της εμπειρίας τους, ειδικά σε γιατρούς, «θα επιστρέψουν στην Ελλάδα».
Τουρκία και αμυντικές δαπάνες
Από τη δική της πλευρά, η Ιωάννα Γεωργία Εσκιάδη, υπ. Δρ Δημοσιογραφίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, ρώτησε τον υπουργό Εξωτερικών γιατί ένας νέος να επιστρέψει στην Ελλάδα, όταν υπάρχει η τουρκική απειλή.
Ο Γιώργος Γεραπετρίτης είπε ότι σήμερα ένας νέος «μπορεί να σταδιοδρομήσει στην Ελλάδα. Ότι υπάρχουν καλές ευκαιρίες και προοπτικές και ικανοποιητικές αμοιβές». Συνεπώς, αν δεν συντρέξει κάποια μεγάλη απειλή, η Ελλάδα είναι ασφαλής για κάποιον που θέλει να επιστρέψει.
Είπε επίσης ότι η Ελλάδα ξοδεύει πολλά χρήματα για αμυντικές δαπάνες, και αυτό είναι απαραίτητο. «Χρειάζεται να δημιουργηθεί μια αμυντική ομπρέλα. Δυστυχώς ενισχυόμεθα με αγορές και όχι με δική μας παραγωγή», αλλά έχει σημαντική αμυντική θωράκιση.
Αναφορικά με την Τουρκία, είπε ότι η Ελλάδα έχει σημαντική διπλωματική θέση διεθνώς και γνωρίζει τι είναι η Τουρκία. Σκοπός μας, είπε, είναι μια Ελλάδα αυτοτελώς ισχυρή, μέσα στα διεθνή κέντρα αποφάσεων, πυλώνας ασφαλείας στη γειτονιά.
Όσον αφορά τη συμμετοχή της Τουρκίας στα προγράμματα ευρωπαϊκής άμυνας, SAFE και ReArm, όταν δεν έχει άρει το casus belli, ο Γιώργος Γεραπετρίτης είπε ότι η Άγκυρα «δεν μπαίνει συνολικά στην ευρωπαϊκή αμυντική συμφωνία». Μπαίνει σε συγκεκριμένο πρόγραμμα, στο οποίο θα μπουν και άλλες τρίτες χώρες, υποψήφιες για ένταξη στην Ε.Ε.
Ο υπουργός Εξωτερικών είπε ότι «φροντίζουμε να προστατεύσουμε τα συμφέροντά μας. Το SAFE είναι ένα εργαλείο». Εξήγησε ότι η Ελλάδα δεν άσκησε βέτο «γιατί δεν προβλέπεται». Ωστόσο, πρόσθεσε, «καταφέραμε, κάθε φορά που τρίτο κράτος επιθυμεί να μπει το πρόγραμμα της Ε.Ε., να υπάρχει μια διμερής συμφωνία». Θα είναι μια συμφωνία με την Ε.Ε. όπου θα απαιτείται ομοφωνία για την έγκρισή της. «Κάθε συμφωνία θα περνάει από την Ελλάδα», επισήμανε.
Αδελφική σχέση με την Αίγυπτο
Όσον αφορά το κρίσιμο θέμα που έχει προκύψει με τη Μονή του Σινά, ο Γιώργος Γεραπετρίτης εξήγησε ότι η Ελλάδα επιχειρούσε μια συμφωνία για ένα θέμα που ανατρέχει δεκαετίες, ίσως και αιώνες. «Υπήρχε μια αντιδικία. Είχαμε σχεδόν συμφωνήσει σε μια διαδικασία, πριν έρθει η δικαστική απόφαση», σημείωσε.
Και εξήγησε ότι η δικαστική απόφαση αναφέρει ότι υπάρχει «ένα στο διηνεκές δικαίωμα τους μοναχούς να καταβιούν στη μονή και ότι διασφαλίζεται ο θρησκευτικός και λατρευτικός χαρακτήρας». Ωστόσο, όσον αφορά τους μη λατρευτικούς χώρους, εκεί αναγνωρίζει ιδιοκτησία στο αιγυπτιακό δημόσιο.
«Είναι ζήτημα δύσκολο», είπε ο υπουργός Εξωτερικών, «με γεωπολιτικό ρίσκο και πρέπει να είμαστε εχέφρονες. Να μη μ.λάμε με ευκολία για τα ζητήματα αυτά».
Πρόσθεσε, εν όψει του ταξιδιού του στο Κάιρο, ότι η αρχική θέση από την αιγυπτιακή προεδρία ήταν πάρα πολύ σαφής και ότι εμμένει στις σχέσεις αδελφοσύνης και συνεργασίας με την Ελλάδα. Επίσης εξέφρασε συγκρατημένη αισιοδοξία ότι θα αντιμετωπιστεί τόσο το ιδιοκτησιακό όσο και το λατρευτικό κομμάτι αυτής της υπόθεσης.
Η πολιτική Τραμπ
Ο καθηγητής Άγγελος Χανιώτης μίλησε και για όσα συμβαίνουν στις ΗΠΑ. Είπε ότι η πολιτική του Ντόναλντ Τραμπ έχει προκαλέσει μεγάλη ανησυχία στον ακαδημαϊκό χώρο, με επίκεντρο και τους υποτρόφους που θα πάνε στις ΗΠΑ και δεν προέρχονται από την Ε.Ε. «Υπάρχει κίνδυνος να μην λάβουν βίζα», είπε.
Όσον αφορά το θέμα του συνεδρίου και το brain regain, είπε ότι αυτό δεν σημαίνει μόνο επιστροφή. Πολλοί καθηγητές που βρίσκονται στο εξωτερικό συμβάλλουν στην πρόοδο της Ελλάδας, επισήμανε. Και πρόσθεσε:
«Η πολιτική Τραμπ ίσως είναι μια ευκαιρία. Αν υπάρξουν κίνητρα, πολλοί επιστήμονες θα σκεφτούν να επιστρέψουν στην Ελλάδα. Χάρη και στα μέτρα που λαμβάνει η Ε.Ε.».
Ο καθηγητής του Πρίνστον, είπε ότι στην Ελλάδα θα μπορούσε να δημιουργηθεί ένα δίκτυο που θα τους εξασφαλίζει ότι θα κάνουν την έρευνά τους χωρίς γραφειοκρατία και με μεγάλη ελευθερία. «Να καταργηθεί η θανατηφόρα γραφειοκρατία, αυτό απασχολεί τους επιστήμονες περισσότερο από τις αμοιβές», σημείωσε. Και πρότεινε συνεργασία με κοινωφελείς οργανισμούς που θα μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν μια τέτοια πρωτοβουλία.
Δημοσιογράφοι και Γάζα
Η Ιωάννα Γεωργία Εσκιάδη κάλεσε τον Γιώργο Γεραπετρίτη να μιλήσει και για τις πρωτοβουλίες της Ελλάδας στον ΟΗΕ, αναφορικά με την ασφάλεια των δημοσιογράφων, αλλά και με τη σφαγή στη Λωρίδα της Γάζας.
Ο Γιώργος Γεραπετρίτης είπε ότι όσον αφορά την ασφάλεια των δημοσιογράφων στις εμπόλεμες ζώνες, αισθάνεται υπερήφανος, καθώς η τελευταία ανάλογη πρωτοβουλία ήταν μια αναφορά στο ψήφισμα 2222 του 2015, αλλά έκτοτε έχουμε ρεκόρ θανάτων αμάχων και δημοσιογράφων στους πολέμους.
«Δεν θυσιάζουν οι ίδιοι τη ζωή τους για χάρη του επαγγέλματος», είπε για τους δημοσιογράφους ο Γιώργος Γεραπετρίτης «αλλά η πληροφορία βάλλεται. Η δημοσιογραφία πρέπει να εκπροσωπείται από το φυσικό πρόσωπο. Χωρίς ελεύθερη πληροφορία προς τους πολίτες, δεν θα υπάρχει δημοκρατία».
Αναφορικά με τη Γάζα, ο υπουργός Εξωτερικών είπε ότι «είναι μια από τις μεγαλύτερες πληγές της οικουμένης».
«Είχαμε το θάρρος να πούμε ότι αυτό δεν μπορεί να γίνει ανεκτό. Μεριμνήσαμε να ανοίξουν περάσματα, να μπει βοήθεια και να ενισχυθεί η Παλαιστινιακή Αρχή», πρόσθεσε. «Σήμερα μπορούμε να έχουμε στα ελληνικά νοσοκομεία παιδιά τραυματισμένα από τη Γάζα. Δεν είναι αρκετό», είπε. «Πρέπει να σταματήσουν οι εχθροπραξίες. Η Ελλάδα έχει λάβει πρωτοβουλίες και μέσα στον ΟΗΕ».
