Τη μεγάλη αλλαγή που έχει υποστεί τα τελευταία εξήντα χρόνια η παγκόσμια ναυτιλία περιγράφει ο ναυλομεσιτικός οίκος Clarksons Research σε ειδική έρευνα που δημοσιοποίησε ενόψει της 36ης Διεθνούς Εκθεσης Nor-Shipping που πραγματοποιείται αυτήν την εβδομάδα στο Οσλο.
Αναλύοντας τα πρόσφατα στοιχεία της αγοράς, ο Στιβ Γκόρντον, διευθυντής της Clarksons Research, σχολίασε ότι εξήντα χρόνια μετά την πρώτη Nor-Shipping, η παγκόσμια ναυτιλία θα μεταφέρει 12,6 δισ. τόνους φορτίου το 2025 έναντι μόλις 1,8 δισ. τόνων το 1965, με τη βοήθεια ενός στόλου 2,5 δισ. dwt όταν το 1965 ο παγκόσμιος στόλος είχε μεταφορική ικανότητα μόλις 0,25 δισεκατομμύρια dwt.
Σημαντικές είναι οι αλλαγές και στην εικόνα της παγκόσμιας ναυπηγικής βιομηχανίας. Οπως αναφέρει ο Στιβ Γκόρντον η ναυπηγική παραγωγή το 2025 θα αυξηθεί κατά 4% σε ετήσια βάση, φτάνοντας τα 74,1 εκατομμύρια GT, έναντι 13 εκατ. GT το 1965. Για το 2025 εκτιμάται ότι η Κίνα ελέγχει το 53% της ναυπηγικής παραγωγής, η Νότια Κορέα το 27%, η Ιαπωνία το 14%, η Ευρώπη το 4% και οι ΗΠΑ το 0,1%. Το 1965 η Ευρώπη ήλεγχε το 45% της παγκόσμιας ναυπηγικής παραγωγής, η Ιαπωνία το 44%, και οι ΗΠΑ το 2%.
Εναλλακτικά καύσιμα
Οι αλλαγές είναι συνταρακτικές ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της ναυτιλίας. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, την 1η Ιουνίου, το 52% του χαρτοφυλακίου παραγγελιών με βάση τη χωρητικότητα (29% με βάση τον αριθμό πλοίων) είναι πλέον συμβατό με εναλλακτικά καύσιμα, ποσοστό που μειώνεται στο 46% της χωρητικότητας εάν εξαιρεθούν τα πλοία μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG).
Τα στοιχεία της Clarksons δείχνουν ότι 1.397 πλοία εν ενεργεία και 1.020 σε παραγγελία είναι συμβατά με διπλό καύσιμο LNG (756/683 αντίστοιχα εάν εξαιρεθούν τα πλοία μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου), 63 σε λειτουργία και 334 σε παραγγελία είναι συμβατά με μεθανόλη, τέσσερα εν ενεργεία πλοία και 45 σε παραγγελία είναι συμβατά με αμμωνία και 697 εν ενεργεία και 503 σε παραγγελία είναι υβριδικά με μπαταρία. Επιπλέον 854 πλοία «στο νερό» και 940 υπό παραγγελία είναι έτοιμα για εναλλακτικά καύσιμα (577 εν ενεργεία και 154 υπό παραγγελία είναι έτοιμα για LNG, ενώ 304 είναι έτοιμα για αμμωνία, 633 για μεθανόλη και 16 για υδρογόνο, με ορισμένα πλοία να είναι έτοιμα για «πολλαπλά καύσιμα»).
Σήμερα, τονίζει ο ναυλομεσιτικός οίκος το 8% της παγκόσμιας μεταφορικής ικανότητας του στόλου χρησιμοποιεί εναλλακτικά καύσιμα και προβλέπει ότι αυτό θα αυξηθεί στο 20% έως το 2030 (όταν το 2015 ήταν μόλις το 1%).
Διαταραχές
Οπως σημειώνει ο Clarksons παρά την τρέχουσα εστίαση της αγοράς στις γεωπολιτικές αβεβαιότητες και τις διαταραχές στο εμπόριο, η πράσινη μετάβαση της ναυτιλίας παραμένει μια κρίσιμη τάση, με τις επενδύσεις σε νέα πλοία εναλλακτικών καυσίμων να συνεχίζονται. Σημαντικές είναι οι επενδύσεις σε τεχνολογίες εξοικονόμησης ενέργειας (EST) οι οποίες έχουν εγκατασταθεί σε πάνω από 12.115 πλοία, που αντιπροσωπεύουν πάνω από το 41% της χωρητικότητας του στόλου. Οι επενδύσεις αυτές αφορούν συστήματα λίπανσης, αξιοποίησης αιολικής ενέργειας κ.λπ.
Ταυτόχρονα 44 πλοία του στόλου (συν 16 παραγγελίες για νέα πλοία) δοκιμάζουν τεχνολογία δέσμευσης άνθρακα επί του σκάφους. Εν τω μεταξύ, το μερίδιο του στόλου που είναι εξοπλισμένο με «οικολογικό» κινητήρα έχει αυξηθεί σε πάνω από 35%.
Επενδύσεις
Επιπλέον σημαντικές είναι οι επενδύσεις σε λιμενικές υποδομές αν και η διαθεσιμότητα «πράσινων» καυσίμων εξακολουθεί να υστερεί. Σήμερα 275 λιμάνια διεθνώς προσφέρουν τη δυνατότητα για ανεφοδιασμό με LNG και 297 λιμάνια σχεδιάζουν ή διαθέτουν υποδομές σύνδεσης του πλοίου με ηλεκτρική ενέργεια από την ξηρά, αλλά μόνο 40 λιμάνια προσφέρουν ανεφοδιασμό με μεθανόλη ή σχεδιάζουν κάτι τέτοιο.
Τέλος, να σημειωθεί ότι οι παραγγελίες για νέα πλοία κατά τους πρώτους πέντε μήνες του 2025 μειώθηκαν κατά περίπου 50% σε ετήσια βάση, λόγω των γεωπολιτικών αβεβαιοτήτων, αν και τα επίπεδα του 2024 ήταν τα υψηλότερα από το 2008 και τα ναυπηγεία διατηρούν γενικά πολύ ισχυρό χαρτοφυλάκιο παραγγελιών. Το παγκόσμιο χαρτοφυλάκιο παραγγελιών για νέα πλοία ανέρχεται σε 164,4 εκατομμύρια CGT αξίας 511,6 δισεκατομμυρίων δολαρίων, με ισχυρές παραγγελίες σε πλοία μεταφοράς φυσικού αερίου, εμπορευματοκιβωτίων και αυτοκινήτων και τελευταία και σε κρουαζιερόπλοια.
