Η απουσία πανικού στις αγορές, μετά την επίθεση των ΗΠΑ στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, ίσως δείχνει ότι έχουμε πλέον συνηθίσει στην παγκόσμια αβεβαιότητα, εκτίμησε η ING, αν και οι αυξημένες τιμές πετρελαίου και η αβεβαιότητα μπορούν να επιβραδύνουν την οικονομική δραστηριότητα σε ΗΠΑ και Ευρωζώνη.
Οι αγορές αντέδρασαν προσεκτικά, αν και πλέον το χειρότερο σενάριο που έχει να κάνει με μια διατάραξη της ναυσιπλοΐας στα Στενά του Ορμούζ, από όπου περνά το 25% του πετρελαίου που διακινείται δια θαλάσσης και το 20% του LNG, έχει έρθει ποιο κοντά.
«Μία και έξω»
Το αμερικανικό χτύπημα φαίνεται να αποτελεί μια επιχείρηση «μία και έξω», συγκρίσιμη με την δολοφονία του Ιρανού υποστράτηγου Qasem Soleimani από τον Τραμπ το 2020, εκτιμά η ING που παρατηρεί ότι η στρατιωτική απάντηση του Ιράν έχει υπάρξει περιορισμένη, κάτι που ενισχύει το αφήγημα ότι η Τεχεράνη δεν έχει ή δεν θέλει να χρησιμοποιήσει σημαντικά στρατιωτικά μέσα για να αντιδράσει. Οι κύριες επιλογές που «βλέπει» για το Ιράν είναι οι εξής:
α. Πλήρης κλιμάκωση, ενδεχομένως με εμπλοκή Κίνας ή Ρωσίας.
β. Διατάραξη των Στενών του Ορμούζ,
γ. Στήριξη (άμεση ή έμμεση) τρομοκρατικών επιθέσεων στη Δύση και
δ. Μη ανάληψη δράσης.
Για την ING, αν και το Ιράν αισθάνεται ότι πρέπει να αντιδράσει, ο αποκλεισμός των Στενών του Ορμούζ μοιάζει ως μια υπερβολική κίνηση, δεδομένου του πιθανού αντίκτυπου στις ροές και τις τιμές πετρελαίου, που θα οδηγήσει σε άμεση αντίδραση από τις ΗΠΑ και άλλες χώρες, αναστατώνοντας και την Κίνα.
Αν πάντως διαταραχθεί η ναυσιπλοΐα στα Στενά του Ορμούζ έστω και αν υπάρχουν κάποια περιθώρια για εκτροπή κάποιων ροών, η αγορά θα γίνει βαθιά ελλειμματική, αλλάζοντας δραματικά τις προοπτικές των τιμών καθώς ούτε η πλεονάζουσα παραγωγική δυναμικότητα του ΟΠΕΚ δεν θα βοηθήσει, καθώς το μεγαλύτερο μέρος της βρίσκεται στον Περσικό Κόλπο. Ετσι, επιτυχημένος αποκλεισμός των Στενών του Ορμούζ θα εκτινάξει τις τιμές του πετρελαίου στα 120 δολάρια το βαρέλι, ενώ εάν η κατάσταση συνεχιστεί (έως το τέλος του 2025), οι τιμές μπορεί να ξεπεράσουν και τα 150 δολ. το βαρέλι, σημειώνοντας νέο ρεκόρ.
Πλήγμα για ΗΠΑ και Ευρωζώνη
Πέραν της απειλής για υψηλότερες τιμές του πετρελαίου, η έντονη αβεβαιότητα είναι ένας ακόμη παράγοντας που πλήττει την οικονομική δραστηριότητα στις ΗΠΑ και την Ευρωζώνη.
Επιπρόσθετα, ο συνδυασμός δυνητικά υψηλότερων τιμών πετρελαίου, νέας γεωπολιτικής αβεβαιότητας και επιπτώσεων από τους δασμούς αναμένεται να οδηγήσει σε στάση αναμονής από την fed όσον αφορά τα επιτόκια αναμένοντας μία κίνηση στο τέταρτο τρίμηνο (ενδεχομένως κατά 50 μονάδες βάσης τον Δεκέμβριο).
Για την Ευρωζώνη, ο αντίκτυπος των υψηλότερων τιμών του πετρελαίου είναι περιορισμένος. Σύμφωνα με ένα σενάριο της ΕΚΤ μια αύξηση 20% στις τιμές της ενέργειας θα μπορούσε να μειώσει την ανάπτυξη κατά 0,1 ποσοστιαία μονάδα το 2026 με πιθανή αύξηση του πληθωρισμού κατά 0,3% το 2025 και 0,6% το 2026. Βέβαια στην πράξη έχει φανεί ότι μια ενεργειακή κρίση πλήττει την εμπιστοσύνη καταναλωτών και επιχειρήσεων και άρα ο αντίκτυπος μπορεί να είναι ακόμη μεγαλύτερος. Συνεπώς, με τις πληθωριστικές πιέσεις να βρίσκονται και πάλι στο τραπέζι, η ING τονίζει ότι μια μείωση των επιτοκίων τον Ιούλιο αποκλείεται, ενώ μια κίνηση τον Σεπτέμβριο είναι πιο αμφίβολη.
Το καταφύγιο του δολαρίου
Ένα από τα βασικά ερωτήματα είναι εάν η εμπλοκή των ΗΠΑ στη σύγκρουση θα μπορούσε να αποκαταστήσει την ελκυστικότητα του δολαρίου ως ασφαλούς καταφυγίου.
Σε αυτό το ερώτημα, ο πιθανός αποκλεισμός του Ορμούζ είναι ένας κρίσιμος παράγοντας, καθώς όσο περισσότερο διαρκεί ένας τέτοιος αποκλεισμός, τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα να διαβρωθεί η αξία εναλλακτικών λύσεων, όπως το ευρώ και το γιεν, και το δολάριο να σημειώσει μια αξιοπρεπή ανάκαμψη, τονίζει η ING.
Το δολάριο σημείωσε άνοδο λόγω της επίδειξης αμερικανικής ισχύος και του φόβου για υψηλότερες τιμές πετρελαίου. Η διάρκεια της ανόδου θα εξαρτηθεί από τη διάρκεια ενδεχόμενου μπλόκου στον Ορμούζ.
Αν το σοκ αποδειχθεί προσωρινό, οι επενδυτές πιθανόν να επιστρέψουν σε «short» θέσεις στο δολάριο. Εντυπωσιακή είναι η απουσία «φυγής προς την ασφάλεια». Ομόλογα όπως τα Treasuries και τα Bunds δεν δέχτηκαν σημαντικές εισροές. Αν η κατάσταση επιδεινωθεί, αυτό ίσως αλλάξει δραστικά. Η αγορά θα μπορούσε να στραφεί από τις μετοχές στα κρατικά ομόλογα.
![Ιράν: Οι δυνατότητες απάντησης στο χτύπημα των ΗΠΑ [γράφημα]](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/10/ot_Khamenei.png)
