Σχολικό μοντέλο χρήσης του κινητού τηλεφώνου στους εργασιακούς χώρους θέλουν να υιοθετήσουν οι εργοδότες. Οι εργαζόμενοι δηλαδή, όπως οι μαθητές και οι φοιτητές (αλλά και οι καθηγητές τους), θα υποχρεούνται να απενεργοποιούν το τηλέφωνο όσο εργάζονται στο πόστο τους. Τυχόν κλήσεις και μηνύματα θα έχουν τη δυνατότητα να τα τσεκάρουν κατά τη διάρκεια του διαλείμματος.
Τα αποτελέσματα έρευνας που διενήργησε στη Γαλλία η εταιρεία Ifop για λογαριασμό του Παρατηρητηρίου για την Υγεία Pro BTP έδειξαν ότι το «κόλλημα» με το κινητό εκτός του ότι επηρεάζει αρνητικά τις κοινωνικές σχέσεις των ανθρώπων αποξενώνοντάς τους, εκτός από το ότι επηρεάζει τον ύπνο τους, περιορίζει και την παραγωγικότητα των εργαζομένων.
Περισσότεροι από εννέα στους δέκα εργοδότες (το 96% συγκεκριμένα), δηλώνουν ότι το ενεργοποιημένο κινητό των εργαζομένων τους αποσπά όχι τόσο επειδή χρησιμοποιείται για τηλεφωνικές κλήσεις για προσωπικές τους υποθέσεις (κάτι τέτοιο συμβαίνει ούτως ή άλλως και με το σταθερό τηλέφωνο που έχει ένας υπάλληλος στο γραφείο του, ας πούμε), αλλά επειδή χρησιμοποιείται για περιηγήσεις και «χασίματα» στα κοινωνικά δίκτυα και στο Ίντερνετ εν γένει.
Αποξένωση και ασφάλεια
Στην έρευνα προσδιορίζεται ένα επίσης πολύ υψηλό ποσοστό (88%) αρνητικής επίδρασης που έχει η χρήση κινητού (όλα πλέον είναι έξυπνα) στις σχέσεις των εργαζομένων μεταξύ τους, άρα και στη συναδελφικότητα, στη συνεργασία και στο «πνεύμα ομάδας» που θεωρητικά πρέπει να υπάρχει στις διάφορες διευθύνσεις τουλάχιστον, μιας επιχείρησης.
Ωσαύτως το 86% των εργοδοτών θεωρεί ότι επηρεάζεται αρνητικά η ποιότητα της εργασίας των μισθωτών. Το 83% θεωρεί ότι επηρεάζονται γενικώς οι εργασιακές σχέσεις, ενώ το 80% πιστεύει ότι εξαιτίας της υπερβολικής χρήσης του smartphone οι εργαζόμενοι προσέρχονται το πρωί στη δουλειά νυσταγμένοι και εξαντλημένοι, διότι δεν έχουν κοιμηθεί επαρκώς το προηγούμενο βράδυ.
Οι κοινωνικού χαρακτήρα αυτές συνέπειες θεωρείται ότι υποβαθμίζουν την ποιότητα εργασίας των υπαλλήλων. Και ως εκ τούτου περιορίζουν τη λειτουργία και την οικονομική απόδοση των εταιρειών – σε ποσοστό 63% τα πιστεύουν αυτά οι διευθυντές που μετείχαν στην έρευνα της Ifop.
Υπάρχει επίσης το ζήτημα της ασφάλειας: το 78% των διευθυντών δηλώνει ότι ανησυχεί για τις επιπτώσεις των smartphones στην ασφάλεια των εργαζομένων και των προσωπικών δεδομένων τους, ενώ σύμφωνα με το 61% των διευθυντών η χρήση κινητών τηλεφώνων επηρεάζει τις γνωστικές ικανότητες των εργαζομένων, ιδιαίτερα τη συγκέντρωσή τους.
«Αυτό μπορεί να είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο όταν το αντικείμενο της εργασίας κάποιου απαιτεί μεγάλη συγκέντρωση», τονίζει μιλώντας «Le Figaro» η Σαντρίν Λοζί, δικηγόρος στην εταιρεία Capstan Avocats. Και αναφέρει ως παραδείγματα την «παρακολούθηση μιας ιατρικής συσκευής» ή την «εποπτεία μιας σειράς μηχανικών ή χημικών εργασιών».
Περισσότεροι από τους μισούς διευθυντές που συμμετείχαν στην έρευνα (ποσοστό 57%) δηλώνουν ότι έχουν ήδη παρατηρήσει τουλάχιστον μία αρνητική επίδραση των smartphones σε θέματα ασφάλειας της επιχείρησης και των ίδιων των εργαζομένων. «Ήδη στο 68% των επιχειρήσεων του βιομηχανικού τομέα, στις οποίες η ασφάλεια αποτελεί πρωταρχικό ζητούμενο, έχουν ληφθεί μέτρα για τη ρύθμιση της χρήσης των έξυπνων κινητών», γράφει η Κλαρίς Αμαλιάν στον «Figaro».
Ισορροπίες και απαγορεύσεις
«Η ρύθμιση αυτών των πρακτικών σημαίνει ότι τίθενται τα θεμέλια για μια βιώσιμη ισορροπία μεταξύ ποιότητας και ευεξίας των εργαζομένων στους χώρους εργασίας», σημειώνει στη γαλλική εφημερίδα ο Ερβέ Νεριζέν, διευθύνων σύμβουλος της Pro BTP και πρόεδρος του Παρατηρητηρίου Υγείας Pro BTP. «Ρύθμιση» εν προκειμένω σημαίνει και λήψη πειθαρχικών μέτρων.
«Τα μέτρα αυτά που θεσπίζονται στις εταιρείες ξεκινούν από την απλή ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των εργαζομένων και φθάνουν έως την πλήρη απαγόρευση της χρήσης τηλεφώνων στον χώρο εργασίας», γράφει η ρεπόρτερ του «Figaro». Και παρατηρεί ότι η πλήρης απαγόρευση των smartphones κερδίζει διαρκώς έδαφος μεταξύ των γαλλικών επιχειρήσεων, καθώς «το 41% των εταιρειών που έχουν εφαρμόσει μέτρα επί του θέματος τάσσονται υπέρ της γενικής απαγόρευσης της χρήσης έξυπνων κινητών κατά τις εργάσιμες ώρες».
Συνολικά το 31% των γαλλικών επιχειρήσεων έχουν ήδη υιοθετήσει κανόνες σχετικά με τη χρήση smartphone στους εσωτερικούς τους κανονισμούς. Από την άλλη πλευρά, σχεδόν μία στις δύο εταιρείες δεν έχει εφαρμόσει κανένα μέτρο περιορισμού των smartphones και δηλώνει ευθέως ότι δεν σκοπεύει να το πράξει με το επιχείρημα ότι «τα μέτρα εργασιακής πειθαρχίας είναι δύσκολο να εφαρμοστούν, διότι ελλοχεύει ο κίνδυνος οι διευθυντές να αντιμετωπίσουν νομικά προβλήματα».
Εξάλλου σε περίπτωση που επιβάλουν κυρώσεις στους παραβάτες του εσωτερικού κανονισμού λειτουργίας της επιχείρησης οι εργοδότες φοβούνται ότι θα κατηγορηθούν για παραβίαση των ατομικών ελευθεριών των εργαζομένων. Ασφαλώς ισχύει παντού και πάντα η αρχή ότι «ο εργοδότης οφείλει να διασφαλίζει την ασφάλεια των εργαζομένων που απασχολεί». Αλλά σε κάθε περίπτωση οι περιορισμοί και δη οι κυρώσεις μπορούν να οδηγήσουν σε εντάσεις μεταξύ εργοδότη και εργαζομένων.
Συνειδητοποίηση της εξάρτησης
Ποια είναι λοιπόν η λύση για την κατάχρηση του έξυπνου κινητού στους χώρους εργασίας; «Ο αμοιβαίος σεβασμός και η καλή συνεργασία μεταξύ διοίκησης και εργαζομένων και μεταξύ συναδέλφων εξάλλου είναι απαραίτητα για την προώθηση της συλλογικής απόδοσης», τονίζει η δικηγόρος Σαντρίν Λοζί.
Δηλαδή «μέσω της δημιουργίας ενός πλαισίου κανόνων συμπεριφοράς η εταιρεία μπορεί να συνδυάσει την ασφάλεια, την αποτελεσματικότητα, την ευημερία και τον σεβασμό των ελευθεριών των εργαζομένων». Εξ ου και η ανάγκη ευαισθητοποίησης σχετικά με το θέμα που προέκυψε με την κατακλυσμιαία διάδοση των τεχνολογικών επιτευγμάτων της εποχής μας.
Ο Ερβέ Νεριζέν θεωρεί χρησιμότερο να «προσφερθεί στους εργαζομένους η δυνατότητα να ελέγξουν οι ίδιοι την πραγματική σχέση τους με τα smartphones, ώστε να μπορέσουν να την αξιολογήσουν οι ίδιοι». Διότι ουδείς συνειδητοποιημένος και δημιουργικός άνθρωπος αρέσκεται να ζει με εξαρτήσεις – και είναι δα γνωστή και ευρέως αναλυθείσα η εξάρτηση του σύγχρονου ανθρώπου από τις «οθόνες».
«Το πρόβλημα γίνεται ακόμη πιο πιεστικό με την άφιξη στην αγορά εργασίας νέων που ανήκουν στις γενιές που μεγάλωσαν με τα smartphones τους», γράφει η ρεπόρτερ της «Le Figaro» Κλαρίς Αμαλιάν. «Είμαστε μόνο στην αρχή του προβλήματος και οι νέες γενιές θα πρέπει να γίνουν μέρος της λύσης του», τονίζει ο πρόεδρος του Παρατηρητηρίου Υγείας Pro BTP Ερβέ Νεριζέν.