Φόρος εξόδου: Τι πληρώνουν οι πλούσιοι Ευρωπαίοι που αποδημούν

Οι πλούσιοι εγκαταλείπουν το Ηνωμένο Βασίλειο μαζικά για φορολογικούς παραδείσους όπως το Μονακό, η Ελβετία και το Ντουμπάι. Αλλά πολλοί εύποροι Ευρωπαίοι με παρόμοιες ιδέες διαφυγής διαπιστώνουν ότι δεν μπορούν να φύγουν τόσο εύκολα.

Οι χώρες με υψηλή φορολογία σε όλη την ήπειρο επιδιώκουν να επιβραδύνουν την αποχώρηση πλούσιων κατοίκων επιβάλλοντάς τους φόρο στην αξία των περιουσιακών τους στοιχείων όταν φεύγουν. Γνωστοί ως φόροι εξόδου, στόχο έχουν να κάνουν τους πλούσιους να το σκεφτούν δύο φορές πριν φύγουν – ή να πληρώσουν το μερίδιό τους αν το κάνουν.

Η Γερμανία, η Νορβηγία και το Βέλγιο έχουν επεκτείνει τους φόρους εξόδου τους τελευταίους μήνες ή εξετάζουν προτάσεις για να το κάνουν, ενώ τον Οκτώβριο το ολλανδικό κοινοβούλιο ζήτησε από την κυβέρνηση να μελετήσει τον φόρο στο πλαίσιο των σχεδίων για την αντιμετώπιση της φοροαποφυγής. Και στο Ηνωμένο Βασίλειο, η κυβέρνηση των Εργατικών του Στάρμερ έχει αντιμετωπίσει εκκλήσεις για την επιβολή παρόμοιου φόρου για να βοηθήσει στην αναχαίτιση της πλημμύρας πλούσιων κατοίκων που εγκαταλείπουν τη χώρα.

Οι φόροι εξόδου επιδιώκουν να μειώσουν τα κεφαλαιακά κέρδη ή τα κέρδη που έχει συσσωρεύσει ένα άτομο από περιουσιακά στοιχεία, με το επιχείρημα ότι αποτελούν δίκαιη πληρωμή για τη χρήση των πόρων της χώρας. Ένας αυξανόμενος αριθμός χωρών τους βλέπει ως έναν τρόπο αύξησης εσόδων και αναγκασμού των πλουσίων να συνεισφέρουν.

Ποιες χώρες επιβάλου φόρο εξόδου

«Πολλές χώρες επιβάλλουν φόρους εξόδου», δήλωσε στο Bloomberg ο Ντέιβιντ Λεσπεράνς, ιδρυτής της εταιρείας συμβούλων διαχείρισης πλούτου Lesperance & Associates στην Πολωνία. «Οι πελάτες που έχουν μη ρευστοποιήσιμα περιουσιακά στοιχεία και στεγαστικά δάνεια διστάζουν στη συνέχεια να τους ενεργοποιήσουν επειδή απλώς δεν έχουν τα χρήματα για να πληρώσουν τον λογαριασμό».

Πολλοί αντιμετωπίζουν μια σκληρή πραγματικότητα: να παραμείνουν και να αντιμετωπίσουν τους τοπικούς φόρους ή να υποστούν το πλήγμα κατά την έξοδο. Ορισμένοι ειδικοί, ωστόσο, έχουν αμφισβητήσει την ικανότητα των κυβερνήσεων να αποσπούν μετρητά από άτομα που έχουν μετεγκατασταθεί.

Εντός της Ευρώπης, η Νορβηγία επιβάλλει μη πραγματοποιημένα κεφαλαιακά κέρδη έως και 38% και η Γερμανία περίπου 27%. Η Νορβηγία έκλεισε πρόσφατα επίσης διάφορα κενά που επέτρεπαν σε ορισμένους να παρακάμψουν τον φόρο, όπως η παραμονή στο εξωτερικό για περισσότερα από πέντε χρόνια.

Επίσης, ουσιαστικά διπλασίασε τον φόρο στα πλούσια νοικοκυριά τα τελευταία χρόνια, αυξάνοντας τον φόρο σε άτομα με καθαρή αξία άνω των 20 εκατομμυρίων κορώνων (2 εκατομμύρια δολάρια) στο 1,1% και αυξάνοντας τους φόρους μερισμάτων. Το αυξανόμενο βάρος έχει προκαλέσει αποχωρήσεις υψηλού προφίλ κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.

Το γερμανικό σύστημα πλήττει άτομα που αποχωρούν εάν έχουν τουλάχιστον το 1% των μετοχών μιας εταιρείας ή εάν κατέχουν τουλάχιστον 500.000 ευρώ σε μετοχές σε ένα μόνο fund ή εταιρεία.

Η τελευταία αλλαγή στη φορολογική νομοθεσία από τον Νοέμβριο επέκτεινε τα φορολογητέα περιουσιακά στοιχεία στα επενδυτικά κεφάλαια, με συντελεστές που φτάνουν το 45% σε ορισμένες περιπτώσεις, αν και οι εξαιρέσεις συχνά οδηγούν σε χαμηλότερο πραγματικό φορολογικό κλιμάκιο. Στο Βέλγιο, η κυβέρνηση τον Μάιο εισήγαγε νομοσχέδιο που περιλαμβάνει φόρο εξόδου που θα τεθεί σε ισχύ τον Ιούλιο και ο οποίος θα φορολογεί τα άτομα με 10% επί των κεφαλαιακών κερδών που πραγματοποιούνται στη χώρα.

Οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Αυστραλία και ευρωπαϊκές χώρες έχουν επίσης ποικίλες μορφές απόσπασης μετρητών από τους κατοίκους που αναχωρούν. Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, ο φόρος ενεργοποιείται μόνο για κατόχους πράσινης κάρτας που χάνουν την κατοικία τους ή για πολίτες των ΗΠΑ που απαρνούνται την υπηκοότητά τους. Εφαρμόζεται σε άτομα με περιουσιακά στοιχεία αξίας άνω των 2 εκατομμυρίων δολαρίων.

Ο φόρος εξόδου δημιουργεί διλήμματα

Το Ινστιτούτο Δημοσιονομικών Μελετών και οικονομολόγοι έχουν προτείνει ότι η Βρετανία πρέπει επίσης να εξετάσει ένα σύστημα φόρου εξόδου για να περιορίσει την εκροή πλούσιων. Ορισμένοι ειδικοί λένε ότι θα ήταν πιο αποτελεσματικό από τους υψηλότερους συντελεστές φόρου κεφαλαιουχικών κερδών, τους οποίους εφάρμοσε η χώρα από τον Οκτώβριο. Η κυβέρνηση μέχρι στιγμής το αποκλείει, ανέφεραν οι Financial Times τον Οκτώβριο, επικαλούμενοι την υπουργό οικονομικών Ρέιτσελ Ριβς.

Στη Νορβηγία, οι πρόσφατες αλλαγές, που εισήχθησαν στο πλαίσιο του φετινού προϋπολογισμού, αυστηροποίησαν τους κανόνες για τα μερίσματα για να διασφαλιστεί ότι δεν θα μπορούσε να αποφευχθεί ο φόρος εξόδου δίνοντας μερίσματα όταν βρίσκονται εκτός της χώρας και στη συνέχεια επιστρέφοντας με μια εταιρεία που αποτιμάται σε πολύ χαμηλότερη τιμή.

Η Γερμανία έχει επίσης περιορίσει σημαντικά την ικανότητα των ατόμων να φύγουν χωρίς να αντιμετωπίσουν βαριούς φόρους, σύμφωνα με τον Στορ της Rose & Partner. Είπε ότι οι πελάτες συχνά προσπαθούν να διατηρήσουν το καθεστώς του τοπικού φορολογικού κατοίκου για να αποφύγουν τις κυρώσεις κατά την έξοδο.

«Έχω πελάτες που θα ήθελαν πολύ να φύγουν από τη Γερμανία, αλλά δεν το κάνουν», είπε ο Στορ.

Η Γαλλία φορολογεί τον πλούτο μέσω φόρων κληρονομιών και εισοδήματος, καθώς και έναν φόρο εξόδου 30% που επιβάλλεται σε άτομα που χάνουν τη φορολογική τους κατοικία και έχουν μετοχές αξίας άνω των 800.000 ευρώ. Εξετάζει επίσης την αύξηση των φόρων περιουσίας. Το Ηνωμένο Βασίλειο πρόσφατα τερμάτισε το καθεστώς non-dom, το οποίο ίσχυε για περισσότερα από 200 χρόνια, και στην Πορτογαλία, ένα καθεστώς ενιαίου φόρου που παρείχε οφέλη σε μη Πορτογάλους για το εισόδημά τους από το εξωτερικό για δέκα χρόνια καταργήθηκε πέρυσι.

Οι ωφελημένοι

Τέτοιες αλλαγές ωφελούν χώρες όπως η Ελβετία, η Ιταλία, το Μονακό και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, οι οποίες προσελκύουν έναν αυξανόμενο αριθμό μεταναστών. Ωστόσο, ακόμη και αυτές δεν είναι άτρωτες σε ορισμένες από αυτές τις πιέσεις, καθώς ορισμένοι εξετάζουν την ιδέα υψηλότερων φόρων στους πλουσιότερους.

Ο Φίλιπ Ζίντ, Ελβετός φορολογικός σύμβουλος στην KPMG, αναγνωρίζει αυτές τις δυναμικές.

Αφού αντιμετώπισε ένα κύμα πλούσιων Νορβηγών που έφυγαν για την Ελβετία τα τελευταία χρόνια, και Ισπανούς πελάτες που επιδιώκουν να φύγουν μετά την επιβολή προσωρινού φόρου περιουσίας από τη χώρα, τώρα βλέπει περισσότερους Βρετανούς να έρχονται λόγω των πρόσφατων αλλαγών.

Η Ελβετία προσφέρει ένα σύστημα εφάπαξ φόρου μεταξύ 100.000 και 400.000 ελβετικών φράγκων που καταβάλλεται κάθε χρόνο από μη κατοίκους με περιουσιακά στοιχεία στο εξωτερικό. Η χώρα είναι επίσης γνωστή για την προσφορά ενός ελκυστικού τρόπου ζωής και πολιτικής σταθερότητας, δήλωσε ο Ζιντ.

Η Ιταλία, με την έλλειψη φόρου πλούτου ή συγκεκριμένου ατομικού φόρου εξόδου και έναν ενιαίο ετήσιο φόρο 200.000 ευρώ στο εισόδημα από το εξωτερικό (από 100.000 ευρώ πριν από ένα χρόνο), έχει τα τελευταία χρόνια προσελκύσει Γάλλους, Βρετανούς και Αμερικανούς που αναζητούν να προστατεύσουν τα περιουσιακά τους στοιχεία και να απολαύσουν έναν άνετο τρόπο ζωής.