ΝΑΤΟ: Συμφωνία για αμυντικές δαπάνες 5% του ΑΕΠ

Με τη συμφωνία να υπερδιπλασιάσουν τις αμυντικές δαπάνες από το 2% του ΑΕΠ στο 5% έως του 2035 ολοκληρώθηκε η Σύνοδος των Χωρών μελών του ΝΑΤΟ.

Σε κοινή δήλωση των 32 χωρων μελών η συμμαχία υπογράμμισε ότι είναι «ενωμένη απέναντι σε βαθιές απειλές και προκλήσεις για την ασφάλεια», ιδίως τη μακροπρόθεσμη απειλή που θέτει η Ρωσία στην ευρωατλαντική ασφάλεια και τη «διαρκή απειλή» της τρομοκρατίας. Είναι η μόνη αναφορά στη Ρωσία ενώ υπάρχει ακόμα μια πρόταση που αναφέρεται στις «διαρκείς κυρίαρχες δεσμεύσεις για την παροχή στήριξης στην Ουκρανία».

Αυτό σηματοδοτεί μια εντυπωσιακή αλλαγή στον τόνο από μια συμμαχία που δημιουργήθηκε για να υπερασπιστεί τη Μόσχα και πέρασε τα τελευταία τρία χρόνια εστιάζοντας στην υποστήριξη του Κιέβου. Αντανακλά επίσης τον σκεπτικισμό του Ντόναλντ Τραμπ για τη Ρωσία ως αντίπαλο και τη χλιαρή στάση του απέναντι στην Ουκρανία.

«Οι σύμμαχοι δεσμεύονται να επενδύουν το 5% του ΑΕΠ ετησίως στις βασικές αμυντικές απαιτήσεις, καθώς και στις δαπάνες που σχετίζονται με την άμυνα και την ασφάλεια έως το 2035 για να διασφαλίσουν τις ατομικές και συλλογικές μας υποχρεώσεις» συνεχίζει η ανακοίνωση.

Το ΝΑΤΟ θα ξαναεξετάσει το στόχο των δαπανών το 2029 .

Το ποσοστό του 5% αποτελείται από «τουλάχιστον» 3,5% του ΑΕΠ που θα πρέπει να δαπανάται για την «καθαρή» άμυνα, ενώ το υπόλοιπο ποσό θα πηγαίνει σε «κρίσιμες υποδομές» που σχετίζονται με την ασφάλεια και την άμυνα, ώστε να διασφαλιστεί, σύμφωνα με την ανακοίνωση, «η πολιτική μας ετοιμότητα και ανθεκτικότητα, να απελευθερωθεί η καινοτομία και να ενισχυθεί η αμυντική βιομηχανική μας βάση».

The Hague Summit Declaration issued by the Heads of State and Government participating in the meeting of the North Atlantic Council in The Hague#NATOsummit
— NATO (@NATO) June 25, 2025

Οι σύμμαχοι θα πρέπει να υποβάλλουν ετήσια σχέδια «που να δείχνουν μια αξιόπιστη, σταδιακή πορεία για την επίτευξη αυτού του στόχου» ανέφερε το ΝΑΤΟ, μετά από αντιδράσεις ορισμένων κρατών μελών, ιδίως της Ισπανίας.

Υπενθυμίζεται ότι υπάρχουν χώρες μέλη που δεν έχουν πετύχει ακόμα το στόχο του 2%.

Η συμφωνία πραγματοποιείται με φόντο τις εντάσεις στη Μέση Ανατολή και τον συνεχιζόμενο πόλεμο μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας. Θεωρείται μια νίκη του Τραμπ που πίεσε τους Καναδούς και τους Ευρωπαίους να αυξήσουν τις δαπάνες για να μοιραστούν μεγαλύτερο βάρος της συλλογικής άμυνας.

Η συμμαχία επιβεβαίωσε επίσης την Τετάρτη την «ατσάλινη δέσμευσή της στη συλλογική άμυνα», όπως κατοχυρώνεται στο άρθρο 5, ότι μια επίθεση εναντίον ενός είναι επίθεση εναντίον όλων, μετά τα ερωτηματικά σχετικά με την αξιοπιστία των ΗΠΑ όταν πρόκειται για αυτόν τον κεντρικό πυλώνα του ΝΑΤΟ.

«Παραμένουμε ενωμένοι και ακλόνητοι στην αποφασιστικότητά μας να προστατεύσουμε το ένα δισεκατομμύριο πολιτών μας, να υπερασπιστούμε τη Συμμαχία και να διαφυλάξουμε την ελευθερία και τη δημοκρατία μας», αναφέρεται στην ανακοίνωση.

Ένα κβαντικό άλμα στη συλλογική άμυνα

Μιλώντας στη σύνοδο κορυφής, ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε δήλωσε ότι η συμφωνία θα τροφοδοτήσει ένα «κβαντικό άλμα» στη συλλογική άμυνα της συμμαχίας.

Η συμφωνία «όχι μόνο θα αυξήσει την ασφάλειά μας, αλλά θα δημιουργήσει και θέσεις εργασίας», συνέχισε ο Ρούτε, λέγοντας ότι οι σύμμαχοι έχουν αναλάβει «σημαντικές δεσμεύσεις για την αντιμετώπιση σημαντικών απειλών».

Οι σύμμαχοι αναγνώρισαν τη σοβαρότητα των απειλών που αντιμετωπίζει η συμμαχία, είπε, και ήταν «ενωμένοι στην κατανόηση ότι πρέπει να εντείνουμε τις προσπάθειές μας για να παραμείνουμε ασφαλείς».

Είπε ότι ο πρόεδρος Τραμπ είχε τονίσει ότι η Αμερική είναι δεσμευμένη στο ΝΑΤΟ, αλλά αναμένει από τους Ευρωπαίους συμμάχους και τον Καναδά να συνεισφέρουν περισσότερο, «και αυτό ακριβώς βλέπουμε να κάνουν», είπε ο Ρούτε.

Οι δηλώσεις Μητσοτάκη

Νωρίτερα, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, προσερχόμενος στις εργασίες της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Χάγη της Ολλανδίας επισήμανε πως «θεωρώ πολύ ενθαρρυντικό ότι όλοι συμφωνήσαμε σε σημαντική αύξηση των αμυντικών δαπανών μας. Είμαι ένθερμος υποστηρικτής της ανάγκης η Ευρώπη να αυξήσει τις στρατιωτικές δαπάνες της και να αναλάβει περισσότερη ευθύνη όσον αφορά τη συλλογική μας άμυνα. Η Ελλάδα είναι μια χώρα που σήμερα δαπανά περισσότερο από 3% του ΑΕΠ για την άμυνα και υπερβαίνουμε σταθερά το όριο του 2%, ακόμη και κατά τη διάρκεια της πολύ δύσκολης περιόδου της οικονομικής κρίσης».

Συνέχισε λέγοντας ότι «χαιρετίζω τις αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής. Προσδοκώ ότι όλα τα κράτη μέλη θα αναλάβουν το μερίδιο που τους αναλογεί, διότι, στο τέλος της ημέρας, πρόκειται για μία Συμμαχία που βασίζεται στην εμπιστοσύνη και στη δίκαιη κατανομή των βαρών».

Ερωτηθείς για το αν η Ελλάδα μπορεί να ανταποκριθεί στο 5%, ο κ. Μητσοτάκης ανέφερε πως «επιτρέψτε να πω ότι, όπως τόνισα προηγουμένως, αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε πάνω από το 3%, έχουμε σχέδιο να δαπανήσουμε περισσότερα από 25 δισεκατομμύρια τα επόμενα 12 χρόνια, άρα θα φτάσουμε στο όριο του 3,5% συν 1,5% μέχρι το 2035».

Καταληκτικά είπε πως «το νόημα μιας συμμαχίας είναι να διασφαλιστεί ότι υπάρχει δίκαιη κατανομή των βαρών και ότι δεν υπάρχει η αίσθηση ότι ορισμένες χώρες μπορούν να παρεκκλίνουν βασιζόμενες στις αμυντικές δεσμεύσεις άλλων χωρών. Πιστεύω ότι είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι αυτοί οι στόχοι θα πρέπει να είναι δεσμευτικοί και για τα 32 μέλη της Συμμαχίας».