Σε νέα δήλωση με πολιτικές και διπλωματικές προεκτάσεις, ο νέος Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, επιβεβαίωσε στον Ντόναλντ Τραμπ ότι όλα τα κράτη-μέλη της Συμμαχίας, δηλαδή και τα 32, υπέγραψαν τη δέσμευση να αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες στο 5% του ΑΕΠ. Η δήλωση αυτή δημιουργεί ερωτήματα, καθώς έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τη θέση που είχε εκφράσει η ισπανική κυβέρνηση το προηγούμενο Σαββατοκύριακο.
Η ισπανική πλευρά, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, είχε διατυπώσει ότι εξασφάλισε εξαίρεση από τη συγκεκριμένη υποχρέωση, υποστηρίζοντας ότι υπέγραψε μια πιο «ευέλικτη» διατύπωση που δεν την υποχρεώνει ρητά στο ποσοστό του 5%. Επικαλείται τον υψηλό ρυθμό ανάπτυξης και τις ήδη σημαντικές συνεισφορές της Ισπανίας στο ανατολικό μέτωπο του ΝΑΤΟ (όπως ο σταθμός στη Λετονία).
Ωστόσο, ο πρώην Ολλανδός πρωθυπουργός και νέος επικεφαλής του ΝΑΤΟ, διέψευσε δημόσια αυτό το αφήγημα, λέγοντας χαρακτηριστικά σε μήνυμά του προς τον Τραμπ (το οποίο εκείνος δημοσιοποίησε μέσω της Truth Social):
«Τελικά, τους έχουμε όλους. Όλοι υπέγραψαν για το 5%. Δεν ήταν εύκολο, αλλά έγινε».
Ο Ρούτε επιπλέον επαίνεσε τον ρόλο του Τραμπ, λέγοντας πως «οδηγεί το ΝΑΤΟ σε μια ιστορική στιγμή για την Ευρώπη, την Αμερική και τον κόσμο» και ότι καμία αμερικανική ηγεσία εδώ και δεκαετίες δεν είχε καταφέρει κάτι παρόμοιο.
Η σύνοδος στη Χάγη, που συνεχίζεται, έχει ως στόχο την επίτευξη μιας δεσμευτικής συμφωνίας για σημαντική αύξηση του αμυντικού προϋπολογισμού όλων των κρατών-μελών, με φόντο την κλιμάκωση της σύγκρουσης στην Ουκρανία, την αστάθεια στη Μέση Ανατολή και την προειδοποίηση του ίδιου του Ρούτε πως «σε πέντε χρόνια, η Ρωσία ενδέχεται να επιτεθεί σε χώρα του ΝΑΤΟ».
Τι σημαίνει αυτό για την Ισπανία – και όχι μόνο;
Η Ισπανία, αν όντως έχει υπογράψει την κοινή συμφωνία, τότε υποχρεούται σταδιακά να φτάσει το 5%, κάτι που θα επηρεάσει ριζικά τις εθνικές προτεραιότητες του προϋπολογισμού.
Αντίστοιχες πιέσεις ενδέχεται να ασκηθούν και σε άλλες χώρες του Νότου, όπως η Ελλάδα, η Πορτογαλία ή η Ιταλία, που επίσης έχουν περιορισμένες δημοσιονομικές δυνατότητες και ήδη συνεισφέρουν σε αποστολές ή βάσεις. Για την Ελλάδα, που βρίσκεται ήδη κοντά στο 3% των αμυντικών δαπανών, η νέα δέσμευση θα απαιτήσει επιπλέον εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ σε ετήσια βάση.
Η συμφωνία για 5% συνιστά μεγάλη αλλαγή σε σχέση με τον μέχρι τώρα στόχο του 2%, που είχε συμφωνηθεί από το 2014 και υιοθετήθηκε ευρύτερα μετά την εισβολή στην Ουκρανία το 2022.
Πηγή: in.gr